Wprowadzenie do makroekonomii

AGENDA WYKŁADU



Podstawowe pojęcia i problemy
makroekonomii



PKB i metody jego obliczania



Problem agregacji



PNB i dochód narodowy

PODSTAWOWE PROBLEMY
MAKROEKONOMII

Definicja makroekonomii – nauka

zajmująca się analizą funkcjonowania

gospodarki jako całości.

GŁÓWNE PROBLEMY
MAKROEKONOMICZNE

Stopa wzrostu gospodarczego

Zagadnienie inflacji

Rynek pracy i promocja zatrudnienia

Cykle koniunkturalne

Bilans płatniczy

Bank centralny – NBP

STOPA WZROSTU
GOSPODARCZEGO

Stopa wzrostu gospodarczego -
Przyrost dochodu narodowego w ciągu

roku.

Jeżeli rosną podatki, per saldo spada

produkcja, obniża się konkurencyjność
gospodarki, zmniejszają się szanse
przedsiębiorców na generowanie
zysków!

KRZYWA LAFFERA

Istnieje granica, po przekroczeniu

której wzrost stopy podatkowej,
powoduje obniżenie wpływów
podatkowych.

INFLACJA

Definicja inflacji – potocznie mówiąc
„wzrost cen”
Jest to zjawisko pieniężne.
Co trzeba robić aby inflacja nie rosła?
Odpowiednio sterować podażą pieniądza
– odpowiada za to Rada Polityki
Pieniężnej i pośrednio NBP!

ŹRÓDŁA INFLACJI

Źródła inflacji:

Nadmierny popyt w gospodarce

Nadmierna podaż w gospodarce

BEZROBOCIE

Definicja – ogół społeczeństwa w wieku

produkcyjnym pozostająca bez pracy

CZYNNIKI PRODUKCJI

Nakłady – kapitał

Przedsiębiorczość

Ziemia

Praca

SPOSÓB MIERZENIA ROZMIARÓW
DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

Oszacowanie ilości wytworzonych
dóbr i usług w gospodarce w ciągu
roku

Zsumowanie dochodów w gospodarce

Zsumowanie wydatków w gospodarce
na zakup dóbr i usług

MODEL GOSPODARKI –
PRZEDSIĘBIORSTWA,
GOSPODARSTWA DOMOWE I P A
Ń S T W O

Państwo generuje dochody i wydatki.

Dochody państwa – oczywiście

P O D A T K I

CO FINANSUJĄ PODATKI?

Zakup dóbr i usług ( G ) :



Płace w administracji



Zakup maszyn i urządzeń
(samolotów , czołgów itp.)



Nakłady inwestycyjne na budowę
szpitali, szkół, obiektów
użyteczności publicznej itp.

2 . Płatności transferowe (wydatki

państwowe)

PRODUKT KRAJOWY
BRUTTO (PKB)

PKB - ∑ dóbr i usług wytworzonych na
terytorium danego kraju w określonym
czasie (np.1 roku) , niezależnie od tego
kto jest właścicielem środków produkcji.

PKB mówi nam ile w danym czasie

wytworzono – realnie – dóbr i usług.

METODY OBLICZANIA PKB



Model ruchu okrężnego w gospodarce



Metoda sumowania produktów



Metoda sumowania dochodów



Metoda sumowania wydatków

GOSPODARKA ZAMKNIĘTA

Gospodarka zamknięta – gospodarka, w

której nie występuje związek z zagranicą.

W naszej analizie przyjmujemy, że mamy do

czynienia z taką sytuacją.

Stąd :

S=Y – C

Y = C+ S

Gdzie : S = oszczędności
Y = PKB
C = wydatki konsumpcyjne

GOSPODARKA ZAMKNIĘTA
A INWESTYCJE

PKB = suma wydatków na dobra i usługi,

które przeznaczane są na zakup dóbr
konsumpcyjnych i dóbr inwestycyjnych.

Stąd : I – inwestycje

Y =C+I , ale Y = C+S

4 ) Y=Y czyli C+I = C+S

5 ) S=I

GOSPODARKA RYNKOWA – POWIĄZANIA
HANDLOWE Z ZAGRANICĄ

Eksport =

dobra wytworzone w danym

kraju, następnie sprzedane za
granicę.

Import =

dobra wytworzone za

granicą, a następnie kupowane w
celu zaspokojenia potrzeb
gospodarki krajowej.

PKB W GOSPODARCE OTWARTEJ (LICZĄC
WYMIANĘ HANDLOWĄ Z ZAGRANICĄ)

Y=C+I+G+NEx-Tp

Gdzie:

Y = dochód

I=inwestycje

G=wydatki państwa

NEx = eksport netto ( Ex-Im , eksport –

import)

Tp=podatki pośrednie

METODA SUMOWANIA
PRODUKTÓW



sumowanie wartości produktów i usług
wytworzonych w danej gospodarce w
ciągu roku;



nie należy liczyć wielokrotnie tych
samych dóbr, bo niektóre dobra są
zużywane w procesie produkcji innych
dóbr (np. stal do samochodów)



Unikanie liczenia dobra 2 razy:



sumowanie dóbr finalnych,



sumowanie wartości dodanej.

METODA SUMOWANIA
WYDATKÓW



Polega na sumowaniu wydatków na
dobra finalne wytworzone przez
przedsiębiorstwo krajowe, przyjmuje
następującą postać:



PKB = C + I + G + NX



C – Konsumpcja; I – Inwestycje; G –
zakupy rządowe; NX – eksport netto

WADY PKB JAKO MIERNIKA ROZWOJU

PKB nie uwzględnia:



efektów pracy w ramach gospodarki naturalnej

(dobra na własne potrzeby),



dóbr wytwarzanych w szarej strefie,



czasu wolnego,



korzyści z bogactwa nabytego przez gosp. domowe

(renta konsumenta z posiadanych dóbr trwałych),



wartości zmian w środowisku spowodowanych

działalnością gospodarczą (efekty zewnętrzne),



skutków różnic cen w poszczególnych krajach

(porównania międzynarodowe),



zróżnicowania dochodów w społeczeństwie (możliwe

duże dysproporcje w podziale dochodu narodowego).

WADY PKB JAKO
MIERNIKA ROZWOJU CD.

PKB uwzględnia:



antydobra, które nie służą
człowiekowi (broń, tytoń),



usługi i dobra nie podlegające
wycenie rynkowej (tzw. dobra
publiczne),



powiększające się zadłużenie np.
gospodarstw domowych (bańka
spekulacyjna),

PNB I DOCHÓD
NARODOWY



PNB – miara łącznych dochodów osiąganych
przez obywateli danego kraju niezależnie od
miejsca świadczenia usług przez czynniki
produkcji
PNB = PKB + dochody z tytułu własności za
granicą (ozn. β)
dochody netto z tytułu własności za granicą:
nadwyżka napływu dochodów z tytułu
świadczenia usług czynników produkcji za
granicą nad odpływem dochodów powstałych w
wyniku świadczenia przez cudzoziemców usług
czynników produkcji w naszym kraju