Ćwiczenia nr 2 Ruchy rewolucyjne

Bibliografia:

• Chmaj M., Sokół W., Wrona J., „Historia Repetytorium

dla kandydatów…”, wyd. Branta, Bydgoszcz, 2005

• „Mała encyklopedia wojskowa”, wyd. MON, t. III,

Warszawa, 1971

• Mączak A., „ Historia Europy”, wyd. Ossolineum,

Warszawa, 2004

• Źródła internetowe:

– http://tomaszewska.com.pl/wiosna.notatka.pdf
– http://historia.gazeta.pl/historia/1,98596,6495722,Wiosna

_Ludow_w_Europie.html

– http://pl.wikipedia.org/wiki/Wiosna_Lud%C3%B3w

Wiosna Ludów –

etymologia

• „rewolucyjne

ruchy w Europie
o charakterze
burżuazyjno –
liberalnym,
narodowowyzwo
leńczym
i
republikańskim”

Źródło: „Mała encyklopedia wojskowa”, wyd. MON, t. III, Warszawa,
1971, s. 472

Przyczyny i cel Wiosny

Ludów

• Industrializacja; przemiany

społeczne; proletariat – klasa

robotnicza;

• Pańszczyzna; poddaństwo;

feudalizm;

• Demokratyzacja życia; prawo do

wyborów;

• Wzrost świadomości narodowej;

literatura romantyczna;

„Władza dla ludu nie da

monarchów”

Źródło:
http://historia.gazeta.pl/historia/1,98596,6495722,Wiosna_Ludow_w_Europie.html dn.
31.10.11

Etapy Wiosny Ludów

Etap

pierwszy

– zwycięstwa

rewolucji (styczeń - maj 1848)

Etap

drugi

– kulminacja działań

(czerwiec – październik 1848)

Etap

trzeci

- powrót reakcji, cofanie

się rewolucji (przełom lat 1848/1849)

Źródło:
http://chomikuj.pl/vonzych/Prezentacje+historyczne/Prezentacje+multimedialne+-
+historia+cz.+II+
%28robjaw2%29/Wiosna+Lud*c3*b3w+w+Europie+1848+*e2*80*93+49,981648912.
pptx, dn. 31.10.11

Wiosna Ludów we Francji

• Niezadowolenie społeczne z rządów Ludwika

Filipa I; bezrobocie, nędza proletariatu, etc.;

• Abdykacja Ludwika Filipa I, powołanie Rządu

Tymczasowego – Francja (II) Republiką!

– Nastąpiła

poprawa warunków życia

: zniesiono

cenzurę i karę śmierci (za przestępstwa polityczne),

pozwolenie na organizację zgromadzeń,

powszechne prawo wyborcze, swobody polityczne,

zniesiono niewolnictwo w koloniach francuskich;

– Nie poprawiły się jednak warunki gospodarcze;

Etap tzw. „rewolucji lutowej”

• Kryzys nastąpił, gdy wybory do

władz wygrała burżuazja i

monarchiści; zlikwidowano

warsztaty dla bezrobotnych i

wysłano ich

do pracy; ferment społeczny

doprowadził

do wybuchu powstań;

• Powstanie z czerwca 1848 r.

przerodziło się

w niezręczną sytuację dla policji i

wojska; padły strzały i zginęło wielu

rewolucjonistów;

Etap tzw. „dni czerwcowych”

• Nastroje społeczne wykorzystał

pretendent

do tronu – Ludwik Bonaparte;

wbrew wszystkiemu

przywrócił on

rządy autorytarne

(budowa

aparatu policyjnego, cenzura prasy)

i ogłosił się cesarzem Napoleon III;

Źródło: Chmaj M., Sokół W., Wrona J., „Historia Repetytorium dla kandydatów…”, wyd.
Branta, Bydgoszcz, 2005 r; http://pl.wikipedia.org/wiki/Wiosna_Lud%C3%B3w, dn.
31.10.11

Wiosna Ludów w Państwach

Niemieckich

• Eliminacja pozostałości feudalizmu;

dążenia mieszczaństwa do poprawy

swego statusu materialnego;

konfrontacja monarchistów

z liberałami;

celem było zjednoczenie

ziem niemieckich

;

• Do pierwszych wystąpień dochodzi w

Wielkim Księstwie Badenii (luty);

następnie w marcu Berlin boryka się

z problemem powstańców;

• W marcu 1848 roku w Heidelbergu odbył

się zjazd liberałów – przedłożyli Radzie

Związkowi Niemieckiemu zwołanie

parlamentu;

„parlament frankfurcki”;

• W obawie przed buntem chłopskim król

Fryderyk Wilhelm IV wycofuje

wojska, ogłasza amnestię dla więźniów

politycznych; zakończono także reformę

uwłaszczeniową;

• Rozpoczęto

realizację „koncepcji

małoniemieckiej”

, gdzie król pruski jako

cesarz tworzył federację tylko krajów

niemieckich;

Źródło: Chmaj M., Sokół W., Wrona J., „Historia Repetytorium dla kandydatów…”,
wyd. Branta, Bydgoszcz, 2005 r

Wiosna Ludów w Monarchii

Habsburskiej

• Wielonarodowościowe państwo

spotkało się

z problemem braku poparcia reguł

kongresu wiedeńskiego;

• Dążenia narodowościowe;

kształtowała się świadomość

narodowa; solidaryzm narodowy;

• Słaba pozycja klasy robotniczej;

• Brak uwłaszczenia, pańszczyzna;

• Kryzys ekonomiczny;

• W marcu 1848 r.

ustępuje konserwatysta,

kanclerz Klemens Metternich

; cesarz Ferdynand I

ogłasza miesiąc później konstytucję;

wprowadzała ona system parlamentarny i dawała

prawa wyborcze robotnikom;

• Wybucha także powstanie węgierskie

przeciwko Austrii; niezależność parlamentarna

połączona wspólnym cesarzem z Austrią;

• Podsycane antagonizmy węgiersko – chorwackie

doprowadziły do

unieważnienia zapisów dekretu

kwietniowego i włączenie do Cesarstwa Węgier

;

• Skutkiem tego było ogłoszenie w 1849 r.

„Deklaracji Niepodległości” – na czele stanął

prezydent Lajos Kossuth;

Źródło: Chmaj M., Sokół W., Wrona J., „Historia Repetytorium dla kandydatów…”,
wyd. Branta, Bydgoszcz, 2005 r

• Rozpoczęło się natarcie wojsk

austriackich na Węgry zjednoczone

w walce pod wodzą Lajosa;

• Na tron w Austrii wybrano cesarza

Franciszka Józefa, który sprytnie

wprowadził

w poszczególnych krajach sejmiki,

jednak były one bez żadnego

pokrycia w praktyce;

• Koniec walk to zwycięstwo wojsk

austriacko – rosyjskich nad Węgrami;

pomoc Świętego Przymierza!

Wiosna Ludów we

Włoszech

• Rewolucja wybucha w Królestwie Obojga Sycylii;

władca Ferdynand II Burbon poprzez to

wprowadza reformy polityczne i konstytucję;

• Królestwo Sardynii także wzniosło „bunt” i otrzymało

reformy polityczne;

• Pius IX w Państwie Kościelnym dał ludowi prawa

polityczne; błędem było jednak to, że

nie poparł idei

zjednoczenia Włoch;

• Wtedy wybuchły powstania w północnych Włoszech;

sprzeciw przeciwko panowaniu austriackiemu;

• Klęska władcy Piemontu w bitwie pod Novarą;

przywrócenie dawnego porządku we Włoszech;

Źródło: Chmaj M., Sokół W., Wrona J., „Historia Repetytorium dla kandydatów…”,
wyd. Branta, Bydgoszcz, 2005 r

Skutki Wiosny Ludów

• Francja:

– Zmniejszono dzień pracy do 10-11

godzin;

– Konstytucja nadała powszechne prawo

wyborcze;

– Wprowadzono urząd prezydenta;
– Zapewniono opiekę społeczną i

zdrowotną;

• Państwa niemieckie:

– Nadanie konstytucji; stworzenie

parlamentu;

– Zniesiono feudalizm i uwłaszczono

chłopów;

• Cesarstwo Austriackie:

– Zniesiono cenzurę; ustępstwa na rzecz

Węgier;

– Ostatecznie zniesiono pańszczyznę;

Warto zaznaczyć, że wszelkie te

skutki miały charakter

krótkoterminowy. Okazały się być

jałowe, gdyż niespełna po kilku

miesiącach powróciły rządy

monarchów. Tylko nieliczne wyjątki

utrzymały się przy zmianach.

Wnioski

• Rewolucja była niejednolicie

zarządzana, brakowało jej sił

społecznych, a także antagonizmy

narodowe schyliły ją ku upadkowi;

• Pojawiał się kapitalizm; odeszła w

przeszłość idea absolutyzmu i

monarchii;

• Podważone zostały podstawy

Świętego Przymierza;

Źródło: Mączak A., „ Historia Europy”, wyd. Ossolineum, Warszawa,
2004, s. 564

• Wiosna ludów stała się zagrożeniem

dla bezpieczeństwa i ładu w

państwie;

• Zaniechanie bezpieczeństwa

społecznego

i dobrobytu socjalnego otworzyło

nowy problem dla państwa;

• Rewolucja pokazała, że

może ona

doprowadzić do rządów

autorytarnych

(II Republika Francji);

• Wiodąca (jeszcze) rola sojuszy i

porozumień między państwami

ukazała ich silny trend;

Document Outline