METODY 

AKTYWIZACJI 

DZIECKA W 

WIEKU 

PRZEDSZKOLN

YM 

 

To 

grupa 

metod 

nauczania, 

którą 

charakteryzuje  to,  że  w  procesie  kształcenia 
aktywność  uczniów  przewyższa  aktywność 
nauczyciela.

Czym są metody aktywizacji?

To pomoce i wskazówki, dzięki którym uczeń 

poszerza swoją wiedzę, pogłębia swoje 

zainteresowania, rozwija nowe pomysły i 

nowe idee, komunikuje się z innymi, uczy się 

dyskutować, spierać na różne tematy.

To sposoby działania, które pomogą uczniom:
 Twórczo myśleć.
 Komunikować się.
 Przyswoić bez trudu nową wiedzę.
 Dyskutować i spierać się na różne tematy.
 Rozwinąć własne pomysły i idee.
 Wnioskować.
 Pogłębić zainteresowania wspólną sprawą.

METODY    

AKTYWIZACJI

Do grupy metod aktywizujących, które są najbardziej znane i mogą być stosowane 

w przedszkolu należą:

 burza mózgów

 mapa pojęciowa

 metoda przypadków

 metoda projektów

 metoda symulacji

 drama

 gry i zabawy dydaktyczne

Burza mózgów

Jest  najprostszą  metodą  aktywizującą,  która  znana 

jest  także  pod  takimi  nazwami,  jak:  giełda 

pomysłów,  metoda Osborna (twórca metody), sesja 

odroczonej oceny, technika twórczego myślenia.

F.  Bereźnicki  określa  ją  jako  „fabrykę  lub  giełdę 

pomysłów  służącą  zespołowemu  poszukiwaniu 

wielu  pomysłów  dotyczących  rozwiązania  jakiegoś 

problemu”.

Pozwala na zgromadzenie w krótkim czasie dużej 

ilości pomysłów na rozwiązanie jakiegoś problemu. 

Plusem tego sposobu jest możliwość modyfikowania 

cudzych pomysłów lub na zasadzie skojarzenie, 

podawanie innych. W czasie burzy mózgów pracuje się 

indywidualnie, ale na rzecz całego zespołu, którego 

zadaniem jest zgromadzenie jak największej liczby 

pomysłów czy faktów do danego problemu.

Burzę mózgów stosuje się jako:

 -  rozgrzewkę umysłową 

- dla ustalenia zakresu posiadanej wiedzy 

- dla utrwalenia wcześniej zdobytej wiedzy

- dla znalezienia najlepszego rozwiązania jakiegoś 

problemu 

Zastosowanie podczas pracy z dziećmi burzy mózgów 

pozwala na:

 - włączenie wszystkich dzieci do pracy

 - szybkie zgromadzenie dużej ilości pomysłów

 - przeprowadzenie rozgrywki umysłowej

 - naukę zwięzłego wyrażania myśli

 - sprawdzenie posiadanej wiedzy 

Mapa 
pojęciowa

To metoda wizualnego przedstawienia problemu z 

wykorzystaniem schematów, zwrotów, rysunków, symboli. Celem 

stosowania tej metody jest usystematyzowanie zdobytej wiedzy 

lub wizualizacja posiadanych wiadomości. W trakcie pracy tą 

metodą dzieci doskonalą umiejętności techniczne takie jak: 

czytanie, pisanie, rysowanie i umiejętności umysłowe min. 

Planowanie, klasyfikowanie. Muszą również współdziałać ze sobą 

przekonywać o swoich racjach, ale także rezygnować ze swoich 

pomysłów na rzecz dochodzenia do porozumienia. 

Efekty pracy z mapą pojęciową:

 - uczy samodzielnego zdobywania wiedzy

 - uczy posługiwania się poznanymi pojęciami

 - daje okazję doskonalenia czytania ze zrozumieniem

 - ułatwia zapamiętanie poznanych faktów poprzez poszukiwanie, 

segregowanie wiadomości, przedstawienie w postaci rysunku

 - uczy uważnego słuchania 
- uczy oceny i samooceny 
- daje szansę wykazania się dzieciom różnych zdolnościach
- stwarza możliwość współpracy 
- uczy zadawania pytań i udzielenia odpowiedzi 

Metoda przypadków

Istota tej metody polega na analizie i dyskusji nad zdarzeniem 

zaprezentowanym przez nauczyciela na piśmie, taśmie 

magnetofonowej czy magnetowidowej i znalezienie odpowiedzi 

na podstawowe pytania typu:
 jakie jest inne, możliwe najlepsze rozwiązanie tego problemu,
 co należałoby zrobić, aby przedsięwzięcie się powiodło (aby 

zapobiec zaistniałym skutkom), 

 jaką decyzję podjąłbyś na  miejscu bohatera przypadku.

Stosując tę metodę przedstawia się sytuację 

problemową w taki sposób, aby dzieci mogły 

musiały wykorzystać posiadaną wiedzę i 

doświadczenie w nowych warunkach lub przy 

podejmowaniu trafnych decyzji.

Jedną z kluczowych umiejętności, w jakie przedszkole 

wyposażyć ma dziecko to twórcze myślenie. Taką 

możliwość daje metoda projektów. Polega ona na 

wykonaniu przez dzieci zadań poprzez samodzielne 

poszukiwania pod opieką nauczyciela.

Metoda projektów

Dzieci w trakcie pracy nad projektem 

uczą się:

 - przeprowadzania rozmów

 - samodzielnego poszukiwania 

materiałów

 - współdziałania w grupie 

 - odpowiedzialności 

Metoda symulacji

Symulacja to naśladowanie (udawanie) 

rzeczywistości, ćwiczenie najbardziej 

efektywnych zachowań w bezpiecznych 

warunkach. Spontaniczne zabawy dzieci w 

sklep, w lekarza, czy w dom, które tak często 

mają miejsce w przedszkolu to nic innego jak 

naśladowanie rzeczywistości, a więc 

symulacje. 

Ideą symulacji jest doskonalenie konkretnych 

umiejętności oraz uczenie się na błędach 

popełnionych w bezpiecznej sytuacji 

ćwiczeniowej. W ćwiczeniu można nieudane 

zachowanie poddać korekcie i powtarzać aż do 

osiągnięcia perfekcji.

Stymulacja ma wpływ na: 
- kształtowanie się systemu wartości 
- kształtowanie się umiejętności poznawczych 
- rozwijanie umiejętności społecznych 

- poprzez utożsamienie się z własnymi 

przeżyciami głęboko zapada w pamięć i łatwo 

daje się odtworzyć. 

Drama

Sposób pracy z uczniami oparty przede wszystkim na zabawie, 

poprzez którą aktywizujemy i umysł i emocje.

Drama polega na wczuwaniu się w role, na improwizacji 

angażującej ruch, gest, mowę, myśli i uczucia. Dostarcza 

bezpośrednio doświadczenia, przekraczającego zakres zwykłej 

informacji, wzbogacającego wyobraźnię, co jest bardzo ważne na 

poziomie edukacji przedszkolnej. 

Drama jest:

 - doskonałym ćwiczeniem językowym 
- rozwija myślenie i wyobraźnię 
- uczy komunikatywności
- ćwiczy koncentracje i spontaniczność 
- ułatwia zapamiętywanie odgrywanych ról 

-   pozwala zrozumieć przeżycia i zachowani 

innych ludzi 

Gry i zabawy 
dydaktyczne

Zabawy dydaktyczne  mają wyjątkowe walory poznawcze i 

wychowawcze, ponieważ przyczyniają się do wszechstronnego 

rozwoju osobowości dzieci. Polegają one na wykonywaniu 

określonego typu zadań w specjalnie wytworzonej atmosferze 

działalności rozrywkowej (zabawowej). Posiadają najczęściej 

charakter gry umysłowej mającej na celu rozwijanie 

zainteresowań i uzdolnień poznawczych dzieci. Do tak 

pojętych zabaw tradycyjnie zalicza się m. in. krzyżówki, 

rebusy, loteryjki, szachy, uzupełnianki, wybieranki, 

nakrywanki, układanki, plątaninki, przeskakiwanki, ukrywanki 

i zgadywanki.

Gry i zabawy dydaktyczne wpływają na:

 - na twórcze myślenie

 - rozwijają wyobraźnie 
- zmuszają do współdziałania 
- wymuszają precyzyjne redagowanie poleceń 
-  są niekonwencjonalnym sposobem uczenia się 
-  dają satysfakcję z wykonanej pracy 

-   treści ujęte w grach głęboko zapadają w pamięć