METODY MIARECZKOWE

PODSTAWOWE TERMINY I POJĘCIA

• Metody miareczkowe – służą do

oznaczania  analitów  w  roztworach.
Sygnałem analitycznym jest objętość
titrantu, czyli roztworu używanego do
miareczkowania,  którego  stężenie
czyli  miano  zostało  wyznaczone
(nastawione)

wymaganą

dokładnością.

• Metody miareczkowe – służą do

wymaganą

dokładnością.

• Titrant – roztwór odczynnika o ściśle

określonym

stężeniu,

czyli

mianie.

Stężenie takiego roztworu powinno być
określane minimum do 4 cyfr znaczących.

• Analit w chemii analitycznej jest to

składnik

próbki,

który

podlega

oznaczaniu. Analit może być składnikiem
roztworu,

mieszaniny

gazów,

czy

składnikiem  ciała  stałego.  Przykładem
mogą  być  odpowiednio  jony  chlorkowe
oznaczane  w  roztworze  soli  kuchennej,
tlen  oznaczany  w  powietrzu,  czy  żelazo
oznaczane w stali

• Titrant – roztwór odczynnika o ściśle

określonym

stężeniu,

czyli

mianie.

Stężenie takiego roztworu powinno być
określane minimum do 4 cyfr znaczących.

• Analit w chemii analitycznej jest to

składnik

próbki,

który

podlega

oznaczaniu. Analit może być składnikiem
roztworu,

mieszaniny

gazów,

czy

składnikiem  ciała  stałego.  Przykładem
mogą  być  odpowiednio  jony  chlorkowe
oznaczane  w  roztworze  soli  kuchennej,
tlen  oznaczany  w  powietrzu,  czy  żelazo
oznaczane w stali

• Roztwór mianowany - jest to roztwór

związku chemicznego o precyzyjnie
zmierzonym

stężeniu.

Roztwory

mianowane  pełnia  zasadnicza  role  we
wszystkich  miareczkowych  metodach
analizy.  Roztwory  te  musza  mieć
odpowiednie  właściwości,  powinny  być
znane  metody  ich  przygotowania  i
sposoby  wyrażania  stężeń  (znane
stężenie

molowe

określonego

składnika lub znane miano). Roztwory
mianowane są dostępne w handlu
(„odważki analityczne”, „fiksanale”).

• Roztwór mianowany - jest to roztwór

związku chemicznego o precyzyjnie
zmierzonym

stężeniu.

Roztwory

molowe

określonego

składnika lub znane miano). Roztwory
mianowane są dostępne w handlu
(„odważki analityczne”, „fiksanale”).

• Odważka analityczna to określona

ilość czystej substancji (w postaci
odważki

substancji

stałej

lub

precyzyjnie odmierzonej objętości
roztworu umieszczona w ampułce),
przeznaczona

przygotowania

roztworu mianowanego. Po otwarciu
ampułki

wystarczy

spłukać

ją

ilościowo do kolby miarowej o
podanej objętości i po dopełnieniu
woda do kreski otrzymuje sie roztwór
o żądanym stężeniu.

• Odważka analityczna to określona

ilość czystej substancji (w postaci
odważki

substancji

stałej

lub

precyzyjnie odmierzonej objętości
roztworu umieszczona w ampułce),
przeznaczona

przygotowania

roztworu mianowanego. Po otwarciu
ampułki

wystarczy

spłukać

ją

ilościowo do kolby miarowej o
podanej objętości i po dopełnieniu
woda do kreski otrzymuje sie roztwór
o żądanym stężeniu.

•

Fiksanal  -  odważka  analityczna  odczynnika
chemicznego  (w  postaci  stałej  lub  roztworu),
przechowywana  w  ampułce,  wykonanej  ze  szkła
lub

tworzywa

syntetycznego

formie

umożliwiającej

ilościowe

przeniesienie

odczynnika

kolby

miarowej.

Fiksanal

umożliwia  szybkie  sporządzenie  roztworów  o
ustalonym stężeniu danego odczynnika, z bardzo
niewielkim  błędem,  dzięki  czemu  mianowanie
roztworu w przypadku niektórych rodzajów analiz
może  zostać  pominięte.  Najczęściej  stosowane
fiksanale  zawierają  kwas  solny  (HCl)  lub
wodorotlenek  sodu  (NaOH),  ale  spotyka  się
również

inne

kwasy,

zasady,

sole

sporządzania roztworów wzorcowych kationów
metali do analizy śladowej itd.

•

Fiksanal  -  odważka  analityczna  odczynnika
chemicznego  (w  postaci  stałej  lub  roztworu),
przechowywana  w  ampułce,  wykonanej  ze  szkła
lub

tworzywa

syntetycznego

formie

umożliwiającej

ilościowe

przeniesienie

odczynnika

kolby

miarowej.

Fiksanal

inne

kwasy,

zasady,

sole

sporządzania roztworów wzorcowych kationów
metali do analizy śladowej itd.

• Mianowanie, czyli nastawianie

miana – postępowanie mające na
celu wyznaczenie miana roztworu do
miareczkowania.

Miano

titratu

ustawia się bezpośrednio na odważki
substancji

podstawowych

lub

bezpośrednio na inny mianowany
roztwór titrat, który spełnia wówczas
rolę substancji odniesienia

• Mianowanie, czyli nastawianie

miana – postępowanie mające na
celu wyznaczenie miana roztworu do
miareczkowania.

Miano

titratu

ustawia się bezpośrednio na odważki
substancji

podstawowych

lub

bezpośrednio na inny mianowany
roztwór titrat, który spełnia wówczas
rolę substancji odniesienia

Biureta

jest

sprzęt laboratoryjny
o kształcie zazwyczaj
długiej i cienkiej rurki
szklanej,

precyzyjną

skalą

objętości, która jest
od dołu zakończona
kranikiem

precyzyjnie
wykonanym
"dzióbkiem".
Podstawowym
zadaniem

biurety

jest

precyzyjne

odmierzanie cieczy w
czasie
miareczkowania,
chociaż  bywa  ona
używana  także  do
innych  celów  -  np.
szybkiego
przygotowywania
roztworów
mianowanych.

Biureta

jest

sprzęt laboratoryjny
o kształcie zazwyczaj
długiej i cienkiej rurki
szklanej,

precyzyjną

skalą

objętości, która jest
od dołu zakończona
kranikiem

precyzyjnie
wykonanym
"dzióbkiem".
Podstawowym
zadaniem

biurety

jest

precyzyjne

odmierzanie cieczy w
czasie
miareczkowania,
chociaż  bywa  ona
używana  także  do
innych  celów  -  np.
szybkiego
przygotowywania
roztworów
mianowanych.

• Miareczkowanie

czynność

polegająca na dodawaniu titranta tj.
roztworu zawierającego reagent o
znanym

stężeniu,

roztworu

zawierającego jeden lub więcej
oznaczanych składników. Roztwór
titranta

dodaje

się

biurety

stopniowo,

małymi

porcjami

(miarami), stąd nazwa – analiza
miareczkowa.

• Miareczkowanie

czynność

polegająca na dodawaniu titranta tj.
roztworu zawierającego reagent o
znanym

stężeniu,

roztworu

zawierającego jeden lub więcej
oznaczanych składników. Roztwór
titranta

dodaje

się

biurety

stopniowo,

małymi

porcjami

(miarami), stąd nazwa – analiza
miareczkowa.

• Aby móc oznaczyć daną substancję

w  roztworze  trzeba  znaleźć  sposób,
który pozwoli łatwo wyznaczyć punkt,
w  którym  cały  oznaczony  składnik
przereagował  z  titrantem.  W  tym
punkcie

należy

zakończyć

miareczkowanie i zmierzyć (odczytać
na biurecie) objętość titrata.

• Aby móc oznaczyć daną substancję

w  roztworze  trzeba  znaleźć  sposób,
który pozwoli łatwo wyznaczyć punkt,
w  którym  cały  oznaczony  składnik
przereagował  z  titrantem.  W  tym
punkcie

należy

zakończyć

miareczkowanie i zmierzyć (odczytać
na biurecie) objętość titrata.

• Punkt

miareczkowanie

(objętość

titranta),

który

odpowiada

(teoretycznie) stechiometrycznemu
przereagowaniu

oznaczanego

składnika z dodawanym titrantem
nazywa

się

punktem

równoważności miareczkowania
(PR).

Istnieją

różne

sposoby

pozwalające

ustalenie

tego

punktu.

• Punkt

miareczkowanie

(objętość

titranta),

który

odpowiada

(teoretycznie) stechiometrycznemu
przereagowaniu

oznaczanego

składnika z dodawanym titrantem
nazywa

się

punktem

równoważności miareczkowania
(PR).

Istnieją

różne

sposoby

pozwalające

ustalenie

tego

punktu.

• Punkt

miareczkowania

(objętość

titranta),

którym

wystąpi

odpowiednia zmiana , świadcząca o
osiągnięciu

lub

nieznacznym

przekroczeniu

punktu

równoważności,

nazywa

się

punktem

końcowym

miareczkowania  (PK).  W  idealnym
przypadku,  do  którego  dążymy,
punkt  równoważności  pokrywa  się  z
punktem końcowym.

• Punkt

miareczkowania

(objętość

titranta),

którym

wystąpi

odpowiednia zmiana , świadcząca o
osiągnięciu

lub

nieznacznym

przekroczeniu

punktu

równoważności,

nazywa

się

punktem

końcowym

miareczkowania  (PK).  W  idealnym
przypadku,  do  którego  dążymy,
punkt  równoważności  pokrywa  się  z
punktem końcowym.

• Znając objętość roztworu titranta

odpowiadającą punktowi końcowemu
miareczkowania

(PK)

oraz

jego

dokładne stężenie, na podstawie
stechiometrii

reakcji

będącej

podstawą miareczkowania, wyznacza
się

zawartość

(stężenie)

oznaczanego składnika.

• Znając objętość roztworu titranta

odpowiadającą punktowi końcowemu
miareczkowania

(PK)

oraz

jego

dokładne stężenie, na podstawie
stechiometrii

reakcji

będącej

podstawą miareczkowania, wyznacza
się

zawartość

(stężenie)

oznaczanego składnika.

• Czasami

wyznaczenia

wykorzystuje

się

krzywą

miareczkowania.

Krzywa

miareczkowania

jest

obrazem

graficznym

zależności

pomiędzy

pewnym

parametrem

charakteryzującym

przebieg

miareczkowania (np. pH) a objętością
dodanego titranta wyrażoną w ml.

• Czasami

wyznaczenia

wykorzystuje

się

krzywą

miareczkowania.

Krzywa

miareczkowania

jest

obrazem

graficznym

zależności

pomiędzy

pewnym

parametrem

charakteryzującym

przebieg

miareczkowania (np. pH) a objętością
dodanego titranta wyrażoną w ml.

• Ze

względu

typ

reakcji

zachodzącej

podczas

miareczkowania,

pomiędzy

oznaczaną substancją a roztworem
titranta,

metody

miareczkowe

dzielimy na:

Alkacymetrię
Redoksometrię
Miareczkowanie stąceniowe
Kompleksometrię

• Ze

względu

typ

reakcji

zachodzącej

podczas

miareczkowania,

pomiędzy

oznaczaną substancją a roztworem
titranta,

metody

miareczkowe

dzielimy na:

Alkacymetrię
Redoksometrię
Miareczkowanie stąceniowe
Kompleksometrię

• Alkacymetria – opiera się na

reakcjach  zobojętniania  (kwas  –
zasada)  i  obejmuje  dwa  działy:
alkalimetrię  (oznaczanie  substancji
przez  miareczkowanie  mianowanym
roztworem zasady) oraz  acydymetrię
(oznaczanie

substancji

przez

miareczkowanie

mianowanym

roztworem kwasu).

• Alkacymetria – opiera się na

reakcjach  zobojętniania  (kwas  –
zasada)  i  obejmuje  dwa  działy:
alkalimetrię  (oznaczanie  substancji
przez  miareczkowanie  mianowanym
roztworem zasady) oraz  acydymetrię
(oznaczanie

substancji

przez

miareczkowanie

mianowanym

roztworem kwasu).

• Redoksometria – opiera się na

reakcjach utleniania i redukcji, i
obejmuje dwa działy: oksydymetrię
(oznaczanie

substancji

przez

miareczkowanie

mianowanymi

roztworami

utleniaczy),

reduktometrię (oznaczanie substancji
przez  miareczkowanie  mianowanymi
roztworami  reduktorów).  W  obu
działach  wyróżnia  się  dodatkowo
kilka  grup  metod  miareczkowych,
których  nazwy  tworzy  się  od  nazwy
stosowanego

titranta,

np.

manganometria, jodometria.

• Redoksometria – opiera się na

reakcjach utleniania i redukcji, i
obejmuje dwa działy: oksydymetrię
(oznaczanie

substancji

przez

miareczkowanie

mianowanymi

roztworami

utleniaczy),

titranta,

np.

manganometria, jodometria.

• Kompleksometria - opiera się na

tworzeniu  rozpuszczalnych,  słabo
zdysocjowanych  (trwałych)  związków
kompleksowych.  Najważniejszym  jej
działem  jest  kompleksonometria,  w
której

titrantami

są

roztwory

kompleksów tworzących z metalami
kompleksy chelatowe.

• Kompleksometria - opiera się na

tworzeniu  rozpuszczalnych,  słabo
zdysocjowanych  (trwałych)  związków
kompleksowych.  Najważniejszym  jej
działem  jest  kompleksonometria,  w
której

titrantami

są

roztwory

kompleksów tworzących z metalami
kompleksy chelatowe.

• Miareczkowanie

bezpośrednie

polega na tym, że oznaczana
substancja reaguje bezpośrednio –
stechiometrycznie

szybko

dodawanym

titratem.

miareczkowaniu tym używa się
jednego roztworu mianowanego –
titranta.

• Miareczkowanie

bezpośrednie

polega na tym, że oznaczana
substancja reaguje bezpośrednio –
stechiometrycznie

szybko

dodawanym

titratem.

miareczkowaniu tym używa się
jednego roztworu mianowanego –
titranta.

• Szczególnym

rodzajem

miareczkowania  pośredniego  jest
miareczkowanie odwrotne. Polega
ono  na  tym,  że  do  badanego
roztworu dodaje się odmierzoną ilość
roztworu  mianowanego  (titrant  I)  w
nadmiarze, a następnie nadmiar tego
odczynnika

odmiareczkowuje

się

innym

odpowiednio

dobranym

roztworem mianowanym (titrant II).
Podobne są więc dwa roztwory
mianowane.

• Szczególnym

rodzajem

odmiareczkowuje

się

innym

odpowiednio

dobranym

roztworem mianowanym (titrant II).
Podobne są więc dwa roztwory
mianowane.

• Roztwory odczynników o dokładnie

znanym

stężeniu

używane

miareczkowania

jako

titranty,

nazywamy  roztworami  wzorcowymi,
mianowanymi,  podstawowymi  lub
standardowymi.  Roztwory  wzorcowe
otrzymujemy w dwojaki sposób.

• Roztwory odczynników o dokładnie

znanym

stężeniu

używane

miareczkowania

jako

titranty,

nazywamy  roztworami  wzorcowymi,
mianowanymi,  podstawowymi  lub
standardowymi.  Roztwory  wzorcowe
otrzymujemy w dwojaki sposób.

1. Przez

dokładne

odważenie

substancji,

której

roztwór

sporządzamy  i  rozpuszczenie  jej  w
wodzie  (lub  innym  rozpuszczalniku)
tak,  aby  otrzymać  ściśle  określoną
objętość roztworu.

1. Przez

dokładne

odważenie

substancji,

której

roztwór

sporządzamy  i  rozpuszczenie  jej  w
wodzie  (lub  innym  rozpuszczalniku)
tak,  aby  otrzymać  ściśle  określoną
objętość roztworu.

2. Przez sporządzenie roztworu danej

substancji o przybliżonym stężeniu i
zmianowanie

pomocą

odpowiedniej substancji wzorcowej.

2. Przez sporządzenie roztworu danej

substancji o przybliżonym stężeniu i
zmianowanie

pomocą

odpowiedniej substancji wzorcowej.

• Ad 1. jeżeli substancja, której

roztwór

wzorcowy

(mianowany)

chcemy

sporządzić,

jest

wystarczająco czysta i trwała (tzn.
spełnia

wymagania

stawiane

substancjom  wzorcowym),  wówczas
miano  roztworu  „nastawiamy”  przez
odważenie  odpowiedniej  porcji  tej
substancji  na  wadze  analitycznej,
ilościowe  przeniesienie  jej  do  kolby
miarowej,  rozpuszczenie  w  wodzie  i
dopełnienie  do  żądanej  objętości.
Wyznaczone  w  ten  sposób  miano
nazywa się bezwzględnym.

• Ad 1. jeżeli substancja, której

roztwór

wzorcowy

(mianowany)

chcemy

sporządzić,

jest

wystarczająco czysta i trwała (tzn.
spełnia

wymagania

stawiane

• UWAGA! Rozpuszczaniu substancji

towarzyszą  często  efekty  cieplne
egzo-  lub  endotermiczne,  dlatego
przed  ostatecznym  dopełnieniem
roztworu w kolbie miarowej do kreski
należy  doprowadzić  do  wyrównania
temperatur  roztworu  i  otoczenia.
Należy  również  dokładnie  wymieszać
zawartość kolby. (Przed dopełnieniem
do

kreski

mieszamy

ruchem

okrężnym,

zaś

dopełnieniu,

odwracamy wielokrotnie zamkniętą
szczelnie korkiem kolbę dnem do
góry i na dół).

• UWAGA! Rozpuszczaniu substancji

kreski

mieszamy

ruchem

okrężnym,

zaś

dopełnieniu,

odwracamy wielokrotnie zamkniętą
szczelnie korkiem kolbę dnem do
góry i na dół).

• Ad 2. jeżeli substancja, której

roztwór

wzorcowy

(mianowany)

chcemy

sporządzić,

nie

odpowiedniego stopnia czystości, lub
jest higroskopijna, czy też po
rozpuszczeniu

roztwór

zmienia

stężenie,  wówczas  odważamy  tę
substancję  na  wadze  technicznej  i
sporządzamy  jej  roztwór  o  stężeniu
przybliżonym.

Roztwór

ten

mianujemy  zaraz  po  sporządzeniu
lub  po  odstaniu  przez  odpowiedni
okres  czasu  potrzebny  do  ustalenie
się stężenia.

• Ad 2. jeżeli substancja, której

roztwór

wzorcowy

(mianowany)

chcemy

sporządzić,

nie

odpowiedniego stopnia czystości, lub
jest higroskopijna, czy też po
rozpuszczeniu

roztwór

zmienia

stężenie,  wówczas  odważamy  tę
substancję  na  wadze  technicznej  i
sporządzamy  jej  roztwór  o  stężeniu
przybliżonym.

Roztwór

ten

mianujemy  zaraz  po  sporządzeniu
lub  po  odstaniu  przez  odpowiedni
okres  czasu  potrzebny  do  ustalenie
się stężenia.

• Mianowanie

roztworu

polega

kilkakrotnym

zmiareczkowaniu

tym

roztworem porcji odpowiedniej substancji
wzorcowej. Miano roztworu wzorcowego
wyznaczone

przez

zmiareczkowanie

substancji wzorcowej tylko wtedy jest
bezwzględne,

gdy

punkt

końcowy

miareczkowania pokrywa się w granicach
błędu

doświadczalnego

punktem

równoważności.  Nie  zawsze  tak  bywa.
Miano  wyznaczone  wtedy  nazywamy
roboczym  i  jest  ono  obarczone  błędem
systematycznym,  związanym  z  daną
metodą oznaczenia miareczkowego.

• Mianowanie

roztworu

polega

kilkakrotnym

zmiareczkowaniu

tym

roztworem porcji odpowiedniej substancji
wzorcowej. Miano roztworu wzorcowego
wyznaczone

przez

zmiareczkowanie

substancji wzorcowej tylko wtedy jest
bezwzględne,

gdy

punkt

końcowy

miareczkowania pokrywa się w granicach
błędu

doświadczalnego

punktem

równoważności.  Nie  zawsze  tak  bywa.
Miano  wyznaczone  wtedy  nazywamy
roboczym  i  jest  ono  obarczone  błędem
systematycznym,  związanym  z  daną
metodą oznaczenia miareczkowego.

• UWAGA!

Roztwory

mianowane

przechowuje

się

butelkach

szczelnie  zamkniętych,  często  z
ciemnego  szkła,  aby  zabezpieczyć
przed  działaniem  światła,  lub  z
tworzywa  sztucznego.  Roztworów
mianowanych    butelki  do  biurety  lub
zlewki a nie zużytych nie wlewa się
z  powrotem  do  butelki,  w  której
są przechowywane.

• UWAGA!

Roztwory

mianowane

przechowuje

się

butelkach

• Należy podkreślić z naciskiem, że od

dokładności zmianowania roztworów
titrantów

zależy

dokładność

oznaczeń miareczkowych przy użyciu
tych

roztworów.

Dokładność

precyzja nastawiania miana powinny
być większe niż zwykłych oznaczeń
miareczkowych.

• Aby

osiągnąć

stosuje

się

następujące zasady:

• Należy podkreślić z naciskiem, że od

dokładności zmianowania roztworów
titrantów

zależy

dokładność

oznaczeń miareczkowych przy użyciu
tych

roztworów.

Dokładność

precyzja nastawiania miana powinny
być większe niż zwykłych oznaczeń
miareczkowych.

• Aby

osiągnąć

stosuje

się

następujące zasady:

Należy stosować odpowiednio dobraną, o
sprawdzonej

czystości,

substancję

wzorcową.

Odważki substancji wzorcowej stosowanej
do mianowania roztworów powinny być
odpowiednio duże, tak aby błąd względny
ważenia był jak najmniejszy.

Objętość  mianowanego  roztworu,  zużyta
do  zmiareczkowania  porcji  (odważki)
substancji  wzorcowej,  nie  powinna  być
zbyt  mała  (najlepiej  40-50  ml  tak  aby
błąd  względny  wyznaczenia  tej  wielkości
był niewielki.

Należy stosować odpowiednio dobraną, o
sprawdzonej

czystości,

substancję

wzorcową.

Odważki substancji wzorcowej stosowanej
do mianowania roztworów powinny być
odpowiednio duże, tak aby błąd względny
ważenia był jak najmniejszy.

4. Miareczkowanie należy powtórzyć

kilkakrotnie  (3-5  razy),  przez  co
zmniejsza  się  błąd  przypadkowy
mianowania.  W  miarę  możności
należy  unikać  nastawiania  miana
roztworu

przez

miareczkowanie

próbek (odważonych porcji) innego
roztworu

wzorcowego,

np.

nastawienie miana roztworu NaOH
na roztwór HCl. Przy takim sposobie
mianowania błędy przypadkowe są
większe.

4. Miareczkowanie należy powtórzyć

kilkakrotnie  (3-5  razy),  przez  co
zmniejsza  się  błąd  przypadkowy
mianowania.  W  miarę  możności
należy  unikać  nastawiania  miana
roztworu

przez

miareczkowanie

próbek (odważonych porcji) innego
roztworu

wzorcowego,

np.

nastawienie miana roztworu NaOH
na roztwór HCl. Przy takim sposobie
mianowania błędy przypadkowe są
większe.

• Substancje

wzorcowe

są

substancje

odpowiednich

właściwościach  służące  bądź  to
sporządzania  roztworów  titrantów,
których  miano  jest  dokładnie  znane
bezpośrednio  z  odważonej  ilości
substancji,  bądź  też  do  mianowania
roztworów  wzorcowych  służące  jako
titranty.

• Substancje

wzorcowe

są

substancje

odpowiednich

• Przykładem substancji wzorcowej

służącej  do  sporządzenia  roztworu
mianowanego przez odważenie porcji
substancji  i  rozpuszczenie  jej  w
odpowiedniej  ilości  wody  w  kolbie
miarowej,  może  być  bromian  (V)
potasu  KBrO

Natomiast szczawian

sodu,

jest

przykładem

substancji  wzorcowej  stosowanej  do
mianowania  roztworu  manganianu
potasu,  przez  zmiareczkowanie  tym
roztworem odważek Na

• Przykładem substancji wzorcowej

Natomiast szczawian

sodu,

jest

przykładem

substancji  wzorcowej  stosowanej  do
mianowania  roztworu  manganianu
potasu,  przez  zmiareczkowanie  tym
roztworem odważek Na

1. Ilościowy przebieg właściwej dla

danej substancji wzorcowej reakcji
chemicznej.

2. Łatwość

otrzymania

substancji

wzorcowej

stanie

wysokiej

czystości.

3. Trwałość

warunkach

laboratoryjnych

–

substancja

wzorcowa

nie

powinna

być

higroskopijna oraz nie powinna
wietrzeć.

4. Duża masa molowa.
5. Dobra rozpuszczalność w wodzie.

1. Ilościowy przebieg właściwej dla

danej substancji wzorcowej reakcji
chemicznej.

2. Łatwość

otrzymania

substancji

wzorcowej

stanie

wysokiej

czystości.

3. Trwałość

warunkach

laboratoryjnych

–

substancja

wzorcowa

nie

powinna

być

higroskopijna oraz nie powinna
wietrzeć.

4. Duża masa molowa.
5. Dobra rozpuszczalność w wodzie.

6. Uniwersalność tj. możliwość

wykorzystania tej substancji jako
wzorca w różnych działach analizy
miareczkowej. Substancją, która w
dużej mierze spełnia ten warunek
jest wodorojodan (V) potasu,
KH(IO

)

6. Uniwersalność tj. możliwość

wykorzystania tej substancji jako
wzorca w różnych działach analizy
miareczkowej. Substancją, która w
dużej mierze spełnia ten warunek
jest wodorojodan (V) potasu,
KH(IO

)

• Substancja ta może służyć do mianowania

roztworów zasad:

KH(IO

)

+ NaOH → KIO

+ NaIO

tiosiarczanu (VI) sodu:
KH(IO

)

+ 10 KI + 11HCl → 6I

+ 6H

O +

11KCl

oraz tiosiarczanu srebra: po

zredukowaniu

jodu

usunięciu

nadmiaru

czynnika

redukującego,

otrzymany  roztwór  jodku  o  dokładnie
znanym  stężeniu  może  być  zastosowany
do  mianowania  roztworów  azotanu,  a
także do mianowania roztworów KMnO

• Substancja ta może służyć do mianowania

roztworów zasad:

KH(IO

)

+ NaOH → KIO

+ NaIO

tiosiarczanu (VI) sodu:
KH(IO

)

+ 10 KI + 11HCl → 6I

+ 6H

O +

11KCl

oraz tiosiarczanu srebra: po

zredukowaniu

jodu

usunięciu

nadmiaru

czynnika

redukującego,

otrzymany  roztwór  jodku  o  dokładnie
znanym  stężeniu  może  być  zastosowany
do  mianowania  roztworów  azotanu,  a
także do mianowania roztworów KMnO

OPIS ĆWICZENIA – MIARECZKOWANIE W OBECNOŚCI WSKAŹNIKA

Pobrać  10  ml  nieznanego  kwasu  do
czystej  erlenmajerki,  w  której  będzie
wykonywane oznaczenie. Dolać ok. 20 ml
wody  destylowanej.  W  biurecie  umieścić
0,1000-molowy  roztwór  wodorotlenku
sodowego.
Wykonać  miareczkowanie  nieznanego
kwasu  w  obecności  barwnego  wskaźnika
(fenoloftaleiny,

oranżu

metylowego).

Podczas miareczkowania mieszać ręcznie
roztwór.  Erlenmajerki  umieścić  na  białej
kartce, co ułatwi zaobserwowanie zmiany
barwy  roztworu.  Odczytać  objętość
dodanego titranta, przy którym nastąpiła
zmiana  barwy  roztworu.  Z  uzyskanych
wyników  obliczyć  stężenie  molowe
nieznanego  kwasu  z  dokładnością
do czterech miejsc znaczących.
Usunąć

pozostałości

roztworu

wodorotlenku z biurety przepłukując ją
wodą destylowaną.

oranżu

metylowego).

pozostałości

roztworu

wodorotlenku z biurety przepłukując ją
wodą destylowaną.

Document Outline