NARODOWY BANK 

POLSKI 

Dr Urszula Banaszczak - Soroka

Historia banku centralnego w Polsce

C. Leszczyńska, Zarys historii polskiej bankowości centralnej , NBP, 
Warszawa 2010



Bank Polski 

( 1828 – 1886)



Polska Krajowa Kasa 
Pożyczkowa    

(1918 – 1924 tymczasowo 

pełniła rolę banku emisyjnego)



Bank Polski 

(1924 – 1945)



Narodowy Bank Polski 

(od 1945 – 

1989 bank depozytowo – kredytowy a od 1989 bank 
centralny)

Rola NBP



„Centralnym bankiem państwa jest Narodowy 
Bank Polski. Przysługuje mu wyłączne prawo 
emisji pieniądza oraz ustalania i realizowania 
polityki pieniężnej. NBP odpowiada za wartość 
polskiego pieniądz”



(art. 227 Konstytucji RP)   



„Podstawowym celem działalności NBP jest 
utrzymanie stabilnego poziomu cen, przy 
jednoczesnym wspieraniu polityk gospodarczej 
rządu o ile nie ogranicza to podstawowego celu 
NBP”



(art. 3 ustawy o NBP)

Podstawowe zadania NBP



Organizowanie rozliczeń pieniężnych



Prowadzenie gospodarki rezerwami dewizowymi



Prowadzenie działalności dewizowej w granicach 
ustalonych ustawami



Prowadzenie bankowej obsługi budżetu



Regulowanie płynności banków oraz ich refinansowanie



Kształtowanie warunków niezbędnych dla rozwoju 
systemu bankowego



Działanie na rzecz stabilności krajowego systemu 
finansowego w ramach Komitetu Stabilności Finansowej  



Opracowywanie statystyki pieniężnej i bankowej, bilansu 
płatniczego oraz międzynarodowej pozycji inwestycyjnej



Wykonywanie innych zadań określonych ustawami 



(art. 3 ust. 2 ustawy o NBP) 

Instrumenty polityki pieniężnej 



Bezpośrednie



Pośrednie 

(rezerwy obowiązkowe, operacje  

depozytowo – kredytowa, polityka otwartego rynku) 



Perswazyjne



Inne

Stopy NBP

19

98

19

99

20

00

20

01

20

02

20

03

20

04

20

05

20

06

20

07

20

08

20

09

20

10

20

11

20

12

st

yc

ze

ń 

lip

iec

0

5

10

15

20

25

30

stopa referencyjna
stopa lombardowa
redyskonto weksli
depozytowa

Axis Title