Komercyjne elementy systemu bezpieczeństwa wewnętrznego

KOMERCYJNE ELEMENTY

SYSTEMU

BEZPIECZEŃSTWA

WEWNĘTRZNEGO



podstawy prawne funkcjonowania
prywatnego sektora
bezpieczeństwa;



zakres działania;



współpraca z sektorem
państwowym.

Opracowali:

Bibliografia:

Nowicki Z.T., Ochrona osób i mienia-
podstawy prawno organizacyjne, Toruń 2000.

Czapska J., Wójcikiewicz J.(red), Policja w
społeczeństwie obywatelskim, Kraków 1999.

Konieczny J., Wprowadzenie do
bezpieczeństwa w biznesie, Warszawa 2004.

Fehler W. (red), Bezpieczeństwo w biznesie,
Warszawa 2005.

Ustawa z dnia 6 lipca 2001r. O usługach
detektywistycznych.

Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997r. O ochronie
osób i mienia.

OCHRONA OSÓB I MIENIA W

ŚWIETLE NORM I

PRZEPISÓW PRAWNYCH

Wraz ze wzrostem zagrożeń skierowanych na
mienie  oraz ludzi jako właścicieli lub
dysponentów tego mienia,  następuje
systematyczna reglamentacja prawna sfery
ochrony.
22 sierpnia 1997 roku Sejm Rzeczpospolitej
Polskiej uchwalił ustawę o ochronie osób i mienia,
która weszła w życie 27 marca 1998 roku.
Ustawa ta wraz z aktami wykonawczymi, które
zostały wydane na jej podstawie, stanowi
najwyższy akt prawny normujący sprawy
związane z bezpieczeństwem osób i mienia,
zapewnianymi przez pozapaństwowe podmioty
działań ochronnych.

ORGANIZACJA OCHRONY

FIZYCZNEJ

PODMIOTY SPRAWUJĄCE

OCHRONĘ:



Wewnętrzne służby ochrony;



Przedsiębiorcy, którzy uzyskali

koncesję na prowadzenie
działalności gospodarczej w
zakresie usług ochrony osób i
mienia.

PRZEDMIOT I CELE OCHRONY

FIZYCZNEJ

Przedmiotem ochrony fizycznej

są:



obiekty, obszary i urządzenia,



osoby,



transporty wartości pieniężnych
oraz innych przedmiotów
wartościowych lub
niebezpiecznych.

CELEM OCHRONY JEST



Szeroko rozumiana ochrona mienia, czyli mienie
znajdujące się w obiektach lub na obszarach
ochranianych, jak i mienie transportowane albo
występujące w formie jakiegoś urządzenia.



Zapewnienie bezpieczeństwa życia, zdrowia i
nietykalności osobistej osób. Cel ten może być
realizowany jako zadanie samoistne w odniesieniu
do konkretnej osoby albo określonej grupy osób
(ochrona osób) lub jako jedno z zadań ochrony
obiektów, obszarów lub urządzeń gdzie obok
zadania ochrony mienia występuje także zadanie
zapewnienia bezpieczeństwa życia, zdrowia i
nietykalności osobistej znajdujących się tam osób
(np. personel i klienci banku).

FORMY OCHRONY OSÓB I

MIENIA

Mienie i osoby mogą być

chronione przez:



ochronę fizyczną,



zabezpieczenia techniczne.

OCHRONA FIZYCZNA POLEGAĆ MOŻE

NA:



stałym lub doraźnym ochranianiu osób
albo mienia,



stałym odbieraniu sygnałów
przesyłanych przez elektroniczne
urządzenia i systemy alarmowe oraz
podejmowaniu czynności ustalających
przyczynę naruszenia strefy chronionej,



konwojowaniu wartości pieniężnych
oraz innych przedmiotów
wartościowych lub niebezpiecznych.

OBSZARY, OBIEKTY I URZĄDZENIA

PODLEGAJĄCE OBOWIĄZKOWEJ

OCHRONIE

Ustawa o ochronie osób i mienia w art. 2 definiuje
niektóre pojęcia ujęte w jej treści, w tym pojęcie
„obszaru podlegającego obowiązkowej ochronie”.

Zgodnie z treścią ustawy jest to obszar
spełniający poniższe warunki:



określony przez ministrów, kierowników urzędów
centralnych i wojewodów;



wydzielony;



odpowiednio oznakowany.

Do obszarów, obiektów i
urządzeń podlegających
obowiązkowej ochronie należą:

1) w zakresie obronności państwa w szczególności:

a) zakłady produkcji specjalnej oraz zakłady, w których
prowadzone są prace naukowo-badawcze lub
konstruktorskie w zakresie takiej produkcji,
b) zakłady produkujące, remontujące i magazynujące
uzbrojenie, urządzenia i sprzęt wojskowy,
c) magazyny rezerw państwowych,

2) w zakresie ochrony interesu gospodarczego

państwa w szczególności:
a) zakłady mające bezpośredni związek z wydobyciem
surowców mineralnych o strategicznym znaczeniu dla
państwa,
b) porty morskie i lotnicze,
c) banki i przedsiębiorstwa wytwarzające, przechowujące
bądź transportujące wartości pieniężne w znacznych
ilościach,

3) w zakresie bezpieczeństwa publicznego w

szczególności:
a) zakłady, obiekty i urządzenia mające istotne znaczenie dla
funkcjonowania aglomeracji miejskich, których zniszczenie lub
uszkodzenie może stanowić zagrożenie dla życia i zdrowia
ludzi oraz środowiska, w szczególności elektrownie i
ciepłownie, ujęcia wody, wodociągi i oczyszczalnie ścieków,
b) zakłady stosujące, produkujące lub magazynujące w
znacznych ilościach materiały jądrowe, źródła i odpady
promieniotwórcze, materiały toksyczne, odurzające,
wybuchowe bądź chemiczne o dużej podatności pożarowej lub
wybuchowej,
c) rurociągi paliwowe, linie energetyczne i telekomunikacyjne,
zapory wodne i śluzy oraz inne urządzenia znajdujące się w
otwartym terenie, których zniszczenie lub uszkodzenie może
stanowić zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi, środowiska
albo spowodować poważne straty materialne,

4) w zakresie ochrony innych ważnych interesów

państwa w szczególności:
a) zakłady o unikalnej produkcji gospodarczej,
b) obiekty i urządzenia telekomunikacyjne, pocztowe oraz
telewizyjne i radiowe,
c) muzea i inne obiekty, w których zgromadzone są dobra
kultury narodowej,
d) archiwa państwowe.

5) Transport

W myśl ustawy, transportem podlegającym
obowiązkowej ochronie jest transport broni, amunicji,
materiałów wybuchowych, uzbrojenia, urządzeń i
sprzętu wojskowego wysyłany z obszarów i obiektów
podlegających obowiązkowej ochronie.

Kierownik jednostki najpóźniej trzy dni przed
planowaną datą rozpoczęcia transportu
podlegającego obowiązkowej ochronie jest
obowiązany uzgadniać z Komendantem Wojewódzkim
Policji, właściwym terytorialnie ze względu na miejsce
rozpoczęcia transportu, plan ochrony tego
transportu.

Ewidencję obszarów, obiektów i urządzeń
podlegających obowiązkowej ochronie
prowadzą wojewodowie. Szczegółowe
wykazy w poszczególnych województwach
powstają w następujący sposób:



Prezes Narodowego Banku Polskiego, Krajowa
Rada Radiofonii i Telewizji, ministrowie,
kierownicy urzędów centralnych i wojewodowie
sporządzają szczegółowe wykazy obszarów,
obiektów i urządzeń w podległych im
podporządkowanych lub nadzorowanych
jednostkach organizacyjnych,



wykazy, o których mowa wyżej Prezes NBP,
Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, ministrowie i
kierownicy urzędów centralnych przesyłają do
właściwych terytorialnie wojewodów oraz
bieżąco aktualizują.



Wojewodowie prowadzą ewidencję obszarów,
obiektów i urządzeń podlegających obowiązkowej
ochronie znajdujących się na terenie
województwa. Ewidencja ma charakter poufny,



Wojewoda, w drodze decyzji administracyjnej,
może umieścić w ewidencji, o której mowa,
znajdujące się na terenie województwa obiekty,
obszary i urządzenia podległe innym podmiotom
niż zgłoszonym do ewidencji.

Dla obszarów, obiektów i urządzeń

podlegających obowiązkowej ochronie

konieczne jest sporządzenie planu ochrony.

Plan ochrony powinien:



uwzględniać charakter produkcji lub rodzaj działalności
jednostki,



zawierać analizę stanu potencjalnych zagrożeń i aktualnego
stanu bezpieczeństwa jednostki,



podawać ocenę aktualnego stanu ochrony jednostki,



zawierać dane dotyczące specjalistycznej uzbrojonej formacji
ochronnej, a w tym:

a) stan etatowy;
b) rodzaj oraz ilość uzbrojenia i wyposażenia;
c) sposób zabezpieczenia broni i amunicji;
d) zawierać dane dotyczące rodzaju zabezpieczeń technicznych,
e) zawierać zasady organizacji i wykonywania ochrony jednostki.

Komendant Wojewódzki Policji przy uzgadnianiu planu ochrony
bierze pod uwagę potencjalny stan zagrożenia jednostki oraz
wymagania określone w obwiązujących przepisach prawa.

WEWNĘTRZNE SŁUŻBY

OCHRONY

Do zadań wewnętrznej służby ochrony

należy:



ochrona mienia znajdującego się w granicach obszarów i obiektów
należących do jednostki, która utworzyła wewnętrzną służbę
ochrony;



zapewnienie ochrony ważnych urządzeń jednostki, znajdujących się
poza granicami ochranianych obiektów i obszarów;



konwojowanie mienia jednostki;



wykonywanie innych zadań wynikających z planu ochrony jednostki.

Wewnętrzne służby ochrony w zakresie ochrony osób i
mienia współpracują z Policją, jednostkami ochrony
przeciwpożarowej, obrony cywilnej i strażami gminnymi
(miejskimi).

WYMAGANIA KWALIFIKACYJNE

PRACOWNIKÓW OCHRONY

Wykonywanie niektórych zadań w ochronie osób i mienia wymaga
posiadania specjalistycznych kwalifikacji. Dokumentem uprawniającym do
wykonywania czynności wymagających kwalifikacji specjalnych jest licencja
pracownika ochrony osób i mienia.
Generalnie można stwierdzić, że:



pracownicy posiadający licencję to grupa osób o wyższych
kwalifikacjach zawodowych niż pozostali. Ich możliwości wykonywania
czynności ochronnych są znacznie szersze niż pracowników, którzy licencji
nie posiadają;



pracownicy nie posiadający licencji nie będą mogli m.in. ochraniać
osób, transportów wartości i obiektów podlegających obowiązkowej
ochronie, nie będą mogli stosować środków przymusu bezpośredniego i
pełnić służby z bronią.

Ustawa wprowadza licencję pierwszego i drugiego stopnia. Obydwa
stopnie licencji występują w ochronie fizycznej i w ochronie technicznej.
Licencje wydaje, odmawia wydania, zawiesza i cofa, w formie decyzji
administracyjnej, właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby
komendant wojewódzki Policji.
Licencje wydaje się na czas nieokreślony. Za wydanie licencji pobiera się
opłatę.

Aby uzyskać licencję pracownik musi spełnić warunki

określone w ustawie. Warunki te można podzielić na

dwie grupy:

Pierwsza grupa to warunki formalne:



obywatelstwo polskie,



ukończenie szkoły podstawowej,



posiadanie pełnej zdolności do czynności prawnych, stwierdzonej
własnym oświadczeniem,



osoba nie mogła być skazana prawomocnym orzeczeniem za
przestępstwa umyślne,



uregulowany stosunek do służby wojskowej,



nienaganna opinia wydana przez komendanta komisariatu Policji
właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej
się o licencję,



zdolność fizyczna i psychiczna do wykonywania zadań, stwierdzona
orzeczeniem lekarskim.

Druga grupa to:



konieczność posiadania specjalistycznego wykształcenia
potwierdzonego dyplomem lub świadectwem szkoły lub innej
placówki oświatowej, albo ukończenie kursu pracowników ochrony
pierwszego stopnia i zdania egzaminu przed właściwą komisją.

UPRAWNIENIA PRACOWNIKA

OCHRONY

Licencjonowany pracownik ochrony przy wykonywaniu zadań w

granicach chronionych obiektów i obszarów ma prawo:



ustalić uprawnienia do przebywania na obszarach lub w obiektach
chronionych oraz legitymować osoby w celu ustalenia ich tożsamości,



wezwać osoby nieuprawnione lub zakłócające porządek do opuszczenia
chronionego obszaru bądź obiektu,



ująć osoby stwarzające w sposób oczywisty bezpośrednie zagrożenie
dla życia lub zdrowia ludzkiego oraz dla chronionego mienia w celu
niezwłocznego oddania ich policji,



stosować środki przymusu bezpośredniego w przypadku zagrożenia
dóbr powierzonych ochronie lub odparcia ataku na pracownika ochrony,
a także w przypadku gwałtownego bezprawnego zamachu na
konwojowane wartości (pieniądze, przedmioty wartościowe lub
niebezpieczne) bądź osoby je ochraniające.

ŚRODKI PRZYMUSU

BEZPOŚREDNIEGO TO:



siła fizyczna w postaci chwytów obezwładniających
oraz podobnych technik obrony,



kajdanki,



pałki obronne wielofunkcyjne,



psy obronne,



paralizatory elektryczne,



broń gazowa i ręczne miotacze gazu.

Pracownik ochrony może stosować wyżej
wymienione środki jedynie wobec osób,
które uniemożliwiają mu wykonanie
obowiązków zawodowych.

Pracownikowi ochrony przysługuje
także prawo użycia broni palnej w
następujących przypadkach:



w celu odparcia bezpośredniego i bezprawnego zamachu
na życie lub zdrowie pracownika ochrony albo innej osoby,



przeciwko osobie, która nie zastosowała się do wezwania
natychmiastowego porzucenia broni lub innego
niebezpiecznego narzędzia, którego użycie zagrozić może
życiu lub zdrowiu pracownika ochrony albo innej osoby,



przeciwko osobie, która usiłuje bezprawnie przemocą
odebrać broń palną pracownikowi ochrony,



w celu odparcia gwałtownego bezpośredniego i
bezprawnego zamachu na ochraniane osoby, wartości
pieniężne oraz inne przedmioty wartościowe lub
niebezpieczne.

SANKCJE I KARY



Kto wbrew obowiązkowi nie zapewnia fizycznej
lub technicznej ochrony obszaru, obiektu,
urządzeń lub transportu, podlega grzywnie,
karze ograniczenia wolności albo pozbawienia
wolności do lat dwóch.



Pracownikowi ochrony, który przekroczył swoje
uprawnienia lub nie dopełnił obowiązku,
naruszając w ten sposób dobra osobiste
człowieka, grozi kara pozbawienia wolności do
lat pięciu.

USŁUGI DETEKTYWISTYCZNE

DETEKTYW- (ang. detective, łac.
detegere, detectum - odkryć, wykryć) jest
agentem państwowego lub prywatnego
biura śledczego, który - nieco inaczej niż
policjant, choć w podobnym celu,
prowadzi dochodzenia;

Jest to tytuł zawodowy mogący być

używany wyłącznie przez osoby, które
posiadają tzw. licencję detektywa i zdały
wymagany przepisami prawnymi egzamin.

Usługi detektywistyczne reguluje
ustawa z dnia 6 lipca 2001 roku o
usługach detektywistycznych, która
została nowelizowana dnia 1września
2011 roku.

Zleceniodawcą czynności
detektywistycznych nie mogą być organy
prowadzące lub nadzorujące postępowanie
w tych sprawach, a więc prokurator,
Policja, inspektorzy kontroli skarbowej,
urzędy skarbowe, urzędy celne, Straż
Graniczna, Żandarmeria Wojskowa,
Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego,
Centralne Biuro Antykorupcyjne.

Prawa i obowiązki detektywa normuje
rozdział 2 ustawy o usługach
detektywistycznych.

Detektyw:



powinien kierować się zasadami etyki, lojalnością wobec
zleceniodawcy oraz szczególną starannością, aby nie naruszyć praw i
wolności człowieka i obywatela;



ma obowiązek zachowania należytej staranności przy wykonywaniu
czynności zawodowych;



nie może stosować środków technicznych oraz metod i czynności
operacyjno – rozpoznawczych, zastrzeżonych dla upoważnionych
organów;



jest uprawniony do przetwarzania danych osobowych, zebranych w
toku wykonywanych czynności bez zgody osób, których te dane
dotyczą, ale nie może powierzać przetwarzania tych danych innym
osobom (art. 8 ust 1i 2)



ma obowiązek przekazać zatrudniającemu przedsiębiorcy
przetwarzane dane osobowe zebrane w toku wykonywanych
czynności detektywistycznych bezpośrednio po zaprzestaniu
prowadzenia sprawy lub na jego polecenie przekazać je osobie,
której dotyczą, albo zniszczyć te dane (art. 8 ust. 3);

Prawa i obowiązki detektywa
c.d



zobowiązany jest posiadać przy sobie licencję oraz
okazywać ją na żądanie osoby, której czynności
dotyczą, w taki sposób, aby zainteresowana osoba
miała możliwość odczytania i zanotowania imienia i
nazwiska detektywa oraz nazwę organu, który licencje
wydał (art. 10).



nie jest uprawniony do legitymowania innych osób,
natomiast sam ma obowiązek ujawnienia swoich
danych przy okazywaniu licencji;



przy wykonywaniu czynności ma obowiązek
przestrzegać przepisów prawa oraz odmówić wykonania
czynności niezgodnej z prawem lub nieetycznej, a także
zachować należytą staranność i rzetelność, a zwłaszcza
sprawdzić zgodność z prawdą uzyskanych informacji
(art. 11).



ponosi odpowiedzialność za szkody wyrządzone
podczas wykonywania czynności.

Kwalifikacje:

O wydanie licencji może ubiegać się osoba która:



posiada obywatelstwo polskie lub obywatelstwo innego
państwa członkowskiego Unii Europejskiej, Konfederacji
Szwajcarskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego
Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o
Europejskim Obszarze Gospodarczym,



ukończyła 21 lat,



posiada wykształcenie co najmniej średnie,



ma pełną zdolność do czynności prawnych,



nie toczy się przeciwko niej postępowanie o umyślne
przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe,



nie była skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne
przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe,



nie została zwolniona dyscyplinarnie,



posiada pozytywną opinię komendanta powiatowego
(rejonowego, miejskiego)



posiada zdolność psychiczną do wykonywania czynności,



zdała egzamin na licencję detektywa.

Podstawy karne



Kto podczas świadczenia usług
detektywistycznych wykonuje czynności
ustawowo zastrzeżone dla organów i
instytucji państwowych, podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności
albo karze pozbawienia wolności do lat 3.



Kto wykonuje działalność w zakresie usług
detektywistycznych bez wymaganego
wpisu do rejestru, podlega grzywnie,
karze ograniczenia wolności albo karze
pozbawienia wolności do lat 2.

Document Outline