WZR

OST

 I 

CYK

LICZ

NY 

ROZ

WÓJ

 

GOS

POD

ARK

I

Wzrost, a rozwój 

gospodarczy

:

Wzrost gospodarczy: zwiększenie się rocznej 
produkcji dóbr i usług w kraju. Jeśli w kolejnym roku w 
całej gospodarce uda się sprzedać więcej towarów i 
usług niż w roku ubiegłym – to mamy do czynienia ze 
wzrostem gospodarczym.

Rozwój gospodarczy: długofalowy proces przemian 
dokonujących się w gospodarce. Obejmuje zarówno 
zmiany ilościowe, dotyczące wzrost produkcji, 
zatrudnienia,inwestycji,rozmiarów funkcjonującego 
kapitału,dochodów i innych wielkości ekonomicznych 
charakteryzujących gospodarkę od strony ilościowej.

Różnice między wzrostem a 

rozwojem gospodarczym

:

Wzrost gospodarczy to 

zwiększenie gospodarki – więcej 
„materiałów” jest 
produkowanych.

Rozwój gospodarczy to jakby 

nowa technologia – gospodarka 
się rozwija np. nowy sposób 
orania pola.

Rozwój gospodarczy 

rozpatruje się w trzech 

obszarach

:

Rozwój gospodarczy w aspekcie rzeczowym – wyraża się np. 
w szybszym wzroście przemysłu przetwórczego niż 
wydobywczego.

Rozwój gospodarczy w aspekcie instytucjonalnym – wiąże 
się z rosnącą rolą instytucji panśtwowych, budżetu państwa 
raz systemu bakowego i rynku kapitałowego w funkcjonowaniu 
gospodarki narodowej.

Rozwój gospodarczy strukturze własności – wyraża się w 
powstawaniu własności państwowej i komunalnej, w rosnącym 
udziale korporacji w ogólnym zasobie kapitału.

Czynniki wzrostu 

gospodarczego

:

Problematyka czynników wzrostu i 
rozwoju gospodarczego stanowi jedna 
z wielu dyskusyjnych kwestii 
ekonomicznych. Wzrost gospodarczy 
wyraża się przede wszystkim w 
dynamice dochodu narodowego czyli 
czynniki wzrostu gospodarczego są 
czynnikami wzrostu narodowego.

Wytwarzanie dochodu narodowego traktuje się w teorii ekonomii jako proces 

tworzenia użyteczności. W procesie tym biorą udział 3 zasadnicze czynniki 

produkcji:

Praca ( siła robocza )

 

Kapitał ( środki produkcji )

 

Ziemia ( zasoby przyrodnicze )

Funkcja Cobba-

Douglasa:

Wyraża ona zależności między dochodem 
narodowym, a czynnikami produkcji w skali 
całej gospodarki narodowej.

Zazwyczaj funkcja ta uwzględnia 2 czynniki:
- Kapitał
- Zatrudnienie
Czynnik ziemi jest traktowany jako wielkość 
stała dlatego pomija się go w dalszej 
analizie.

DN=f(K,L)

          

Dochód narodowy                          

Majątek trwały                        Zatrudnienia

Czynników wzrostu gospodarczego jest 

wiele.

Podstawowe z nich to:

→ Inwestycje 
→ Postęp techniczny 
→ Alokacja nakładów 
→ Zasoby naturalne 
→ Wzrost wydajności pracy

Na przyrost dochodu narodowego wpływają także 
czynniki istniejącego już majątku produkcyjnego. 
Jeden z nich to zużycie się, czyli amortyzacja, 
starego majątku produkcyjnego. 

Czynniki ekonomiczne rozwoju 

gospodarczego dzielą się na:

- bezpośrednie

- pośrednie

- wewnętrzne 

- zewnętrzne

- inwestycyjne
    - pozainwestycyjne
- ekstensywne
    - intensywne

O procesie rozwoju danego społeczeństwa 
decyduje splot wzajemnie powiązanych 
uwarunkowań.

Dzielimy je na:

-obiektywne np. czynniki związane z rozwojem 
nauki.

-subiektywne np. polityka państwa.

Miernik Wzrostu 

Gospodarczego

:

Wzrost gospodarczy określa wymierne skutki 
procesu powiększania zdolności wytwórczych kraju 
w danym okresie.
Mierniki wzrostu gospodarczego:
- PRODUKT KRAJOWY BRUTTO (PKB)

- PRODUKT NARODOWY BRUTTO (PNB)

- DOCHÓD NARODOWY (DN)

Wzrost gospodarczy mierzy się stopą dochodu 
narodowego. Oznacza ona stosunek przyrostu 
dochodu narodowego w badanym okresie do 
wielkości dochodu narodowego w okresie bazowym. 

                    r=  * 100

r – stopa wzrostu DN
ΔDN – przyrost dochodu narodowego
DNt – dochód narodowy w roku bazowym

•  

Wskaźniki genewskie :

Polegają na wytypowaniu i określonej agregacji 
statycznej, czyli odzwierciedleniu stopnia zaspokojenia 
potrzeb ludności według siedmiu następujących grup:

- Wyżywienie
- Zdrowie
- Mieszkanie
- Rekreacja
- Wykształcenie
- Zabezpieczenie społeczne
- Zagospodarowanie materialne.

Granice wzrostu 

gospodarczego:

Są to różnego typu ograniczenia i 
przeszkody występujące w 
procesach wzrostu gospodarczego 
w jakimś okresie czasu, które mają 
charakter obiektywny, są dość 
trwałe i trudne do 
przezwyciężenia, tym samym 
hamują wzrost gospodarczy.

Bariery wzrostu 

gospodarczego:

 Bariery polityczno-ekonomiczne

 Bariery społeczno-ekonomiczne

 Bariery techniczno-ekonomiczne

 Bariery przyrodniczo-ekonomiczne

Pojęcie cyklu 
koniunkturalnego:

Koniunktura gospodarcza – to wszelkie zmiany 
aktywności ekonomicznej występujące w gospodarce.

Zmiany aktywności ekonomicznej wywołują określone 
czasowo wahania gospodarcze, które dzieli się na:
-trendy
-wahania sezonowe
-wahania przypadkowe
-wahania koniukturalne

Cyklem koniunkturalnym 
określa się regularnie 
powtarzające się zmiany 
aktywności ekonomicznej w 
całej gospodarce. Ich 
sekwencje następują kolejno 
po sobie układający się w 
określoną serię. 

Klasyczny cykl 

koniunkturalny

Składa się on z 4 faz: kryzysu, depresji, 
ożywienia i rozkwitu.

Współczesny cykl 

koniunkturalny

Składa się on z 2 faz: recesją i ekspansją

Przyczyny cykliczności 

rozwoju:

o Koncepcja egzogeniczna

o Koncepcja endogeniczna

o Teoria Schumpetera

Schumpeter dowiódł, że główną przyczyną rozwoju 
gospodarczego są siły wewnętrzne, a nie czynniki 
zewnętrzne.

Zasada 

akceleracji(przyśpieszenia):

Jest potężnym czynnikiem 

przyczyniającym się do 

niestabilności gospodarki: 

zmiany w produkcji mogą 

zostać przeniesione w 

zwielokrotnionej skali na 

zmiany w inwestycjach.

Wzrost popytu inwestycyjnego, zgodnie z 

zasadą mnożnika inwestycyjnego 

powoduje zwielokrotniony wzrost dochodu 

narodowego. Działaniem mnożnika 

inwestycyjnego związane jest z tym, że 

gospodarka rynkowa uwarunkowana jest 

popytowo. Oznacza to że zagregowany 

popyt, czyli suma popytu inwestycyjnego i 

konsumpcyjnego, określa stopień 

wykorzystania możliwości wzrostu 

gospodarczego stwarzanych przez czynniki 

podażowe.

Efekt podażowy- inwestycje powiększające 
moce produkcyjne w gospodarce.

PO

LIT

YKA

 

AN

TYC

YKL

ICZ

NA

 

PAŃ

STW

A

Ingerencję państwa w sprawy gospodarcze określa się 
powszechnie mianem interwencjonalizmu 
państwowego. Celem interwencjonalizmu jest przede 
wszystkim przeciwdziałanie załamaniom koniuktury 
gospodarczej, czyli kryzysom gospodarczym, bądź 
łagodzenie ich skutków. 

Ekspansywna polityka fiskalna polega na zwiększeniu 
wydatków rządowych lub obniżaniu podatków, albo też 
zwiększaniu transferów w celu doprowadzenia do wzrostu 
zagregowanego popytu.

Restrykcyjna polityka fiskalna polega na zmniejszeniu 
wydatków rządowych lub podwyższeniu podatków, albo 
też zmniejszeniu transferów w celu doprowadzania do 
ograniczenia nadwyżki zagregowanego popytu.

Restrykcyjna polityka monetarna polega na 
takim wykorzystaniu narzędzi polityki monetarnej, 
które prowadzi do zmniejszenia podaży kredytów, a 
więc do zmniejszenia podaży pieniądza w 
gospodarce.

Ekspansywna polityka monetarna polega na 
takim wykorzystaniu narzędzi polityki monetarnej, 
które prowadzi do zwiększenia podaży kredytów, a 
więc do zwiększenia podaży pieniądza w gospoarce.