Podawanie leków do tkanek
Podawanie leków do tkanek
Postępowanie ze sprzętem jednorazowym
Higieniczne mycie rąk
Założenie rękawiczek
Przygotowanie igły i strzykawek
Igłę wyjmować przez rozchylenie „listków opakowania”; następnie
połączyć igłę w osłonce ze strzykawką; tuż przed nabraniem leku
usunąć osłonkę i dobrze zamocować igłę
Zużyte strzykawki i igły zbierać w przeznaczonych do tego celu
pojemnikach z twardego plastiku
Igieł po wykonaniu zabiegu nie wolno zginać, łamać, wprowadzać
ponownie do plastikowej osłonki
Zużyty materiał opatrunkowy należy umieścić w foliowym worku
Zużyte rękawiczki po każdym zabiegu należy wyrzucać do
odpowiedniego pojemnika na odpady medyczne
Nie wolno podawać leku w tych samych rękawiczkach kilku
pacjentom
Iniekcja
Podanie leku przy użyciu igły lub kaniuli do
tkanek, jam ciała lub naczyń krwionośnych.
W tej formie podaje się leki, które podane doustnie
ulegają unieczynnieniu w przewodzie
pokarmowym
Początek działania szybszy a dawkowanie
przeważnie dokładniejsze niż przy podaniu
doustnie
Podawanie leków w ten sposób wymaga
przestrzegania zasad aseptyk i uniwersalnych
środków ostrożności w profilaktyce HIV, HBV, HCV
Zasady obowiązujące przy wstrzyknięciach
Zlecenie musi zawierać: informacje o leku(nazwa, stężenie, dawka,
itp), droga i częstość podania leku, czynności kontrolne, czas
infuzji
Kontrola leków: zawartość ampułki, ilość, stężenie, droga podania,
przechowywanie, termin ważności, oznaki rozkładu, temperatura
Lek w postaci zawiesiny kilkakrotnie wymieszać
Podawać wyłącznie leki o znanym działaniu, możliwych
powikłaniach
W przypadku mało znanych leków należy dokładnie przeczytać
wskazówki zawarte na opakowaniu i ulotkę
W przypadku konieczności użycia dwóch opakowań leku należy
przestrzegać tej samej serii jednego producenta
Leki podawać do odpowiedniej (wskazanej przez producenta)
tkanki
Stosować sprzęt jednorazowego użytku
Wlewy kroplowe i iniekcje kroplowe należy przygotowywać w
zamkniętym pomieszczeniu, na powierzchni zdezynfekowanej
Sprawdzić używane igły i strzykawki pod kątem jałowości, uszkodzenia
i przeterminowania opakowania
Do nabierania leku stosować strzykawki o pojemności odpowiedniej do
ilości leku i objętości ewentualnego roztworu
Nie należy mieszać różnych leków w jednej strzykawce
Leki należy nabierać bezpośrednio przed podaniem. Po otwarciu nie
należy przechowywać leku dłużej niż 30 minut, a częściowo użyte
ampułki należy wyrzucić
Przy podawaniu różnych płynów infuzyjnych przez kraniki wielodrożne
należy zwracać uwagę na zgodność roztworów
Niektóre leki należy chronić przed światłem
Nie wolno dodawać innych leków do: krwi, preparatów
krwiopochodnych, roztworów aminokwasów, emulsji tłuszczowych,
stężonych roztworów elektrolitów
Do rozpuszczenia leku w postaci suchej używać tylko rozpuszczalnika
załączonego do opakowania
Stosować igły o najmniejszej możliwej średnicy
Do nabrania leku z fiolki używać możliwie cienkiej igły, wkłutej
pionowo w zaznaczony na korku okrąg
W przypadku leków powodujących odczyny
alergiczne należy unikać ich kontaktu ze skórą oraz
wziewania
Igieł użytych do nabrania leku nie można stosować
do wykonywania iniekcji
Bezpośrednio przed podaniem leku należy zastąpić
igłę do nabierania odpowiednio dobraną igłą pod
względem długości, średnicy, itp.
Do nakłuć żylnych stosować igły o krótkim ostrzu,
średnicy zależnej od celu nakłucia i długości zależnej
od obfitości tkanki podskórnej
W przypadku kroplowego wlewu dożylnego
wykonywać nakłucie za pomocą kaniuli typu venflon
Należy dokumentować wszystkie niepożądane
objawy, nr serii preparatu, zwłaszcza przy podawaniu
preparatów krwiopochodnych i szczepionek
Zagrożenia podczas wykonywania iniekcji
Wprowadzenie drobnoustrojów do organizmu,
powodujące zakażenie miejscowe lub uogólnione.
Wprowadzenie leku do krwiobiegu podczas iniekcji
domięśniowej (zapobiega się poprzez aspirowanie).
Wprowadzenie leku do tkanki tłuszczowej lub
podskórnej przy wykonywaniu iniekcji domięśniowych
(zapobiega się poprzez stosowanie dłuższych igieł).
Wprowadzenie powietrza do krwi przy iniekcjach
dożylnych, powodujące zator powietrzny.
Uszkodzenie nerwu kulszowego podczas iniekcji
domięśniowej w mięsień pośladkowy większy.
Nabieranie leku z ampułki
Sprawdzenie czy ampułka nadaje się do przełamania
poniżej zaznaczonego punktu
Zwrócenie uwagi czy w główce ampułki nie znajduje się
lek i czy nie trzeba go usunąć
Ułamanie szyjki przy użyciu suchego jałowego gazika
Należy wyrzucić ampułkę, gdy do środka dostaną się
odłamki szkła; można nabrać lek przy użyciu małej igły
uniemożliwiającej dostanie się szkła do strzykawki
Od momentu przełamania ampułki do momentu nabrania
leku zaleca się, w miarę możliwości, wstrzymać oddech (w
przypadku braku maski)- zapobiega przedostawaniu się
drobnoustrojów z wydychanego powietrza do zawartości
ampułki
Nabieranie leku w postaci płynnej z fiolki
Usunięcie wierzchniej osłonki
Odkażenie gumowego korka(niekonieczne jeśli przy
usuwaniu osłonki korek nie został zainfekowany)
Nabranie do strzykawki takiej ilości powietrza jakiej
odpowiada objętość roztworu, który chce się pobrać z fiolki
Wstrzyknięcie powietrza do fiolki (powstaje nadciśnienie,
które wyrównuje się w momencie pobrania leku)
Odwrócenie fiolki i pobranie roztworu w ilości nieznacznie
większej niż wymagana objętość leku
Przesunięcie pęcherzyka powietrza ku górze strzykawki i
wstrzyknięcie go wraz z nadmierną ilością roztworu do
fiolki
Nabieranie leku w postaci suchej z fiolki
Odkażenie korka fiolki
Nabranie zalecanego rozpuszczalnika do
strzykawki
Powolne wprowadzenie rozpuszczalnika do
fiolki
Odczekanie aż lek się rozpuści
Nabranie leku do strzykawki
Nabieranie leku z ampułki/fiolki
Fiolkę/ampułkę należy chwycić między palec wskazujący i środkowy
lewej ręki
Do prawej wziąć strzykawkę z igłą
Jeżeli ręce drżą, należy oprzeć łokcie o tułów i jednym ruchem włożyć
igłę do wnętrza ampułki jednym ruchem
Igła nie może dotknąć zewnętrznej ściany ampułki lub fiolki; gdy tak
się stanie trzeba ją odłożyć i nałożyć jałową
Po włożeniu igły do ampułki wolnymi palcami lewej ręki chwycić
strzykawkę i uważając, aby koniec igły był zanurzony w leku, prawą
ręką odciągnąć tłok ku górze
Po opróżnieniu zawartości przytrzymując prawą ręką strzykawkę i
nasadkę igły jednym ruchem wyciągnąć igłę z fiolki
Przed przeniesieniem strzykawki z lekiem do pacjenta zabezpieczyć
igłę osłonką jałową lub pustą ampułką(nie fiolką)
Podpisać strzykawkę w przypadku kilku leków dla różnych pacjentów
Europejski
kod barwny
Przekrój
zewnętrzny
(mm.)
G
Zastosowanie
żółty
0,9
20
iniekcja dożylna, pobieranie krwi, iniekcja
domięśniowa
zielony
0,8
21
iniekcja dożylna, pobieranie krwi, iniekcja
domięśniowa, nakłucie tętnicy udowej
czarny
0,7
22
iniekcja podskórna
fioletowy
0,65
23
iniekcja podskórna, nakłucie tętnicy
promieniowej
niebieski
0,6
24
iniekcja podskórna, nakłucie tętnicy
promieniowej
liliowy
0,55
24
nakłucie tętnicy promieniowej
brązowy
0,45
26
iniekcja podskórna
szary
0,42
27
iniekcja podskórna
pomarańczow
y
0,5
25
strzykawki z heparyną
jasnoniebieski
0,4
27
strzykawki z insuliną
Zestawienie rodzajów igieł do wstrzyknięć
Zestawienie rodzajów igieł do wstrzyknięć
Europejski
kod barw
Przekrój
zewnętrzn
y (mm)
Długoś
ć (mm)
G
Zastosowanie
Brązowy
0,45
16
26G x 5/8
Śródskórne
Pomarańczo
wy
0,5
25
25G x 1
Śródskórne
Niebieski
0,6
25
23G x 1
Podskórne
Czarny
0,7
30
22G x 1 ¼
Podskórne
Zielony
0,8
40
21G x 1 ½
Domięśniowe
Żółty
0,9
40
20G x 1 ½
Domięśniowe,
dożylne
Beżowy
1,1
40
19G x 11/2
dożylne
Rodzaje wstrzyknięć:
Podskórne- iniectio subcutaneum s. c.
Śródskórne- iniectio intracutaneum i.c.
Domięśniowe- iniectio intramuscularis i.m.
Dożylne- iniectio intravenosa i.v.
Dotętnicze- intraarterialis i.a.
Rodzaje iniekcji
Podskórne
Śródskórne
Domięśniowe
Dożylne
Iniekcje podskórne
Wykonuje się w ramię, brzuch, udo oraz
okolicę łopatki. Maksymalnie można podać 2 ml
roztworu. Igłę wprowadza się pod kątem 45-90°
we wcześniej utworzony wzgórek skórny.
Najczęściej podawanymi lekami w iniekcji
podskórnej są insuliny i heparyny
drobnocząsteczkowe.
Dość często zleca się pacjentom samodzielne
wykonywanie iniekcji podskórnych po krótkim
przeszkoleniu.
Np. pompa insulinowa
Iniekcje śródskórne
Wykonuje się w wewnętrzną część
przedramienia po stronie kciuka. Podaje się
od 0,05 ml do maksymalnie 0,1 ml roztworu.
Igłę wprowadza się pod kątem 5-10°.
Iniekcje śródskórne stosuje się przy testach
uczuleniowych lub próbie tuberkulinowej.
Iniekcje domięśniowe
Wykonuje się w duże mięśnie, dobrze ukrwione, słabo
unerwione, najczęściej są to mięsień pośladkowy
średni, mięsień czworogłowy uda, mięsień trójgłowy
ramienia. Nie należy przekraczać jednorazowo dawki
8ml. Igłę wprowadza się pod kątem 90° po
poprzednim naciągnięciu skóry. Przed podaniem leku
należy wykonać próbę aspirowania, aby upewnić się,
że koniec igły nie jest położony w świetle naczynia.
Iniekcje domięśniowe są najczęściej wykonywanymi.
Stosuje się je podczas podawania wielu leków.
Postać leku: wodna, oleista, zawiesina.
Stężenie: izotoniczne
Iniekcje dożylne
Wykonuje się w większe żyły, najczęściej w
okolicach zgięcia łokciowego, nadgarstka,
grzbietowej części dłoni, czasami nakłuwa się
żyły na grzbietowej części stopy. Nie ma
maksymalnej ilości roztworu jaką możemy
podać w iniekcji dożylnej. Igłę wprowadza się
w światło żyły i wolno wprowadza się roztwór.
Najczęściej do iniekcji dożylnej stosuje
się wenflon, który zapewnia stały kontakt z
żyłą i ułatwia podawanie leku.
