LUDYCZN
E 
FUNKCJE 
REKREACJ
I

ZABAWA

   Aktywność  służąca rozrywce, 

sięgająca najgłębszych początków 
ludzkości.

   Potrzeba dzieci i dorosłych, stanowiąca 

 naturalne dopełnienie całokształtu 
jego istnienia  działalności.  Odnosi się 
to do czynności które człowiek 
podejmuje dobrowolnie, bez przymusu 
z zewnątrz, dla własnej przyjemności.

CELE ZABAWY



Odreagowanie napięć i frustracji, przyjemne 
spędzanie czasu wolnego



Zastępowanie walki i rywalizacji zabawą w relacjach 
międzyludzkich



Wpływanie i zmiana wzorców interakcji z 
agresywnych, pełnych złości i przemocy na 
przyjemność, dbałość o drugą osobę, okazywanie 
uczuć i miłości



Przygotowanie dorosłych, młodzieży i dzieci do 
efektywnego uczestnictwa w życiu zbiorowości



Edukowanie społeczeństwa poprzez warsztaty, 
treningi i kursy, podstawowe oddziaływanie zabawą 
na życie dzieci i dorosłych



Tworzenie programów zabaw w edukacji , biznesie w 
warunkach wychowania dzieci i dbania o zdrowie

CECHY CHARAKTERYZUJĄCE 
AKTYWNOŚĆ ZABAWOWĄ:



Dobrowolność



Wyodrębnienie, zamkniecie w określonych 
ramach czasu i przestrzeni



Zawieranie elementu niepewności



Bezproduktywność



Ujęcie w normy



Fikcyjność



Współuczestnictwo



Komunikowanie sie

RODZAJE ZABAWY:



Rywalizacyjna 



Los



Naśladowanie 



Oszołomienie

MIMICRY - NAŚLADOWANIE



Przynależą tu zabawy oparte na graniu 
jakiejś roli, udaniu kogoś innego. 
Podporządkowanie się ścisłym regułom nie 
jest tak istotne, ważniejsza jest wyobraźnia i 
wczucie się w inną osobę, Dziecięce zabawy 
w naśladowanie(,,w dom”, ,,w lekarza”), 
iluzjonizm, bawienie się lalką, różne 
przebrania, maska, kostium, teatr, ogólnie 
sztuki widowiskowe

AGON - 
WSPÓŁZAWODNICTWO



Aktywność ta ma najczęściej charakter gry 
rywalizacyjnej lub walki uczestników 
posiadających względnie równe szanse- 
należą tu gry i zabawy oparte na wyłonieniu 
zwycięscy. Każdy z bawiących się osób lub 
zespołów ma identyczne szanse na początku 
zabawy i jest zobowiązany do przestrzegania 
określonych zasad. W dążeniu do wygranej 
bardzo liczą się umiejętności i sprawność 
zawodników. Typowymi przykładami agon są 
gry i zabawy sportowe, lekkoatletyka, boks, 
szermierka, czy też gry takie jak szachy, 
warcaby, bierki, wszystkie wyścigi, 
mocowanie się.

ALEA - LOS



Kategoria zabaw związanych z przypadkiem. 
Bawiący się maja takie same szanse na 
początku, jednak w czasie zabawy(gry) nie 
tyle zdają się na swoje umiejętności, co na 
zrządzenie losu. Można tutaj podać za 
przykład zarówno dziecięce wyliczanki 
,,entliczek-pentliczek”, orzeł czy reszka, ale 
profesjonalne zakłady, ruletkę, różne rodzaje 
loterii, zakłady sportowe.

ILLINX - OSZOŁOMIENIE



Kategoria skupiająca wszelkie zabawy oparte 
na doznaniu transowym, upojeniu i 
panowaniem nad adrenaliną. Jako przykłady 
można przytoczyć ,,kręcenie się” , taniec, 
karuzele, huśtawkę, chodzenie po linie, 
alpinizm, narty, ćwiczenie na trapezie, ale też 
szybką  jazdę samochodową czy skoki 
spadochronowe.

CECHY LUDYCZNEJ REKREACJI 
RUCHOWEJ:



Przyjemność i radość z wykonywanej 
czynności



Dobrowolność uczestnictwa



Poznanie nowych wartości i informacji



Kreatywność



Tworzenie odrębnego świata fikcji



Zaspokojenie własnych potrzeb

FUNKCJE ZABAW:



Kształtująca



Wychowawcza



Terapeutyczna 



Projekcyjna

CECHY AKTYWNOŚCI 
ZABAWOWEJ:



Dobrowolność



Wyodrębnienie



Element niepewności



Ujęcie normy



Umowność



Fikcyjność

REKREACJA



Rekreacja to świadoma , dobrowolna 
działalność człowieka podejmowana głównie 
dla zaspokojenia potrzeb wypoczynku, 
zabawy, a także wewnętrznego doskonalenia 
się na drodze systematycznego rozwoju cech 
fizycznych, umysłowych i wolicjonalnych.

   Podejmowanie rekreacji w formie gier i 

zabaw ruchowych, wtem sportowych, uczy 
życia, sprzyja kształceniu charakteru, 
konsekwencji w postępowaniu i uporu w 
dążeniu do celu.

NADRZĘDNE MOTYWY 
UCZESTNIKA REKREACJI:



Pragnienie oderwania się od rzeczywistości



Rozrywka 



Zabawa



Chęć ucieczki od ograniczeń



Potrzeba odprężenia emocjonalnego



Ekscytacja



Interakcja społeczna



Rekreacja jest działaniem dobrowolnym. Potencjalni 
uczestnicy zajęć rekreacyjnych zgadzają się na 
przyjęcie panujących w nim reguł, a więc między 
innymi na bycie komenderowanym, pouczanym, 
przywoływanym do porządku, nakłanianym do 
wysiłku, strofowanym za złe wykonanie ćwiczeń czy 
sterowanym. Rekreacja jest czynnością 
wyodrębnioną, zamkniętą w określonych z góry 
ramach czasowo-przestrzennych. Czas w którym  
podejmujemy zajęcia rekreacyjne, został nawet 
semiotycznie zaetykietowany jako czas wolny. 



Zajęcia  rekreacyjne zawierają element niepewności, 
bowiem nie można na początku przewidzieć 
dokładnego przebiegu i końca- zachowanie 
uczestników rekreacji musi być w pewnym stopniu 
swobodne, muszą oni mieć prawo do własnej 
inicjatywy i realizowania własnych pomysłów.



Zachowania rekreacyjne są 
bezproduktywne , nie prowadzą do 
wytworzenia wymiernych dóbr 
materialnych, a jeśli nawet, są to dobra 
krążące jedynie w zamkniętym kręgu 
uczestników, a generalnie obiektów 
materialnych (obrazów, rzeźb, produktów 
rolnych) jest tutaj elementem mechanizmu 
osiągania zasobów nie materialnych- 
satysfakcji, odprężenia, poczucia wartości. 
Nadrzędnym celem jest zawsze 
wypoczynek i do momentu, gdy przy 
wytwórczej rekreacji organizm wypoczywa, 
pozostaje rekreacją.

WIDOWISKO SPORTOWE



Jedna z form zachowania masowego, której 
istota polega na oglądaniu wyczynu na 
arenie sportowej. Widzowie takiego 
widowiska nazywani są widownią sportową. 
Nie uczestniczą oni bezpośrednio w 
zawodach ale wywierają na nie wpływ 
poprzez swoją liczebność, doping, okrzyki 
aprobaty, zachęty lub dezaprobaty. W ten 
sposób kreują oni atmosferę imprezy. Główną 
cechą charakterystyczną dla widowni 
sportowej jest duża pobudliwość 
emocjonalna. 

ROZRYWKOWY CHARAKTER NASZYCH 
CZASÓW



Obecnie czas wolny jest coraz częściej 
zniewolony przymusem zabawy- człowiek 
staje się niewolnikiem rozrywki. Praca i 
codzienność wymaga od pracowników 
wstrzemięźliwości, oszczędności i 
ostrożności- nie można mówić tego, co się 
chce, nie należy wyrażać swoich emocji 
trzeba być zawsze racjonalnym, uważnym i 
przewidującym, obowiązkiem jest dać się 
uwięzić w normach, zasadach i mundurkach. 
Ograniczenie pracy do funkcji produkcyjnych 
zrobiło ogromne zapotrzebowanie na proste 
formy  rozrywki i kultury.



Mamy obecnie do czynienia ze znacznym 
zdziecinnieniem współczesnych wartości. W latach 
siedemdziesiątych, po rewoltach młodzieżowych, 
odkryto że wiek XX był epoką młodości z jednej 
strony agresywnie pochłaniający część dzieciństwa, 
a z drugiej- rozszerzającą się na wczesną i dojrzałą 
dorosłość, a nawet starość. W konsekwencji 
podstawowe potrzeby dzieciństw-zwłaszcza 
potrzeby zabawy i podstawowe potrzeby młodości- 
poszukiwania, przekraczania i próbowania 
tożsamości stały się udziałem wszystkich pokoleń. 
Tym możliwsze staje się uruchomienie mechanizmu, 
który powoduje że przemysł kulturalny i rozrywkowy 
nie tylko odpowiada na zapotrzebowanie wynikające 
z aktualnej sezonowej mody, ale sam wychowuje 
sobie konsumentów, kreując u nich sztuczne 
potrzeby zabawy i intensyfikacji przeżyć.

KULTURA KONSUMPCYJNA



Jest to kultura w której większość konsumentów 
wręcz zachłannie pożąda, a tym samym próbuje 
zdobyć i wystawić na społeczny pokaz, dobra i 
usługi, które są społecznie wartościowe, ale nie jak 
dotąd ze względów utylitarnych. Nie ma tam 
miejsca na zachowania prozdrowotne, zachowania 
rekreacyjne czy aktywność ruchową. Ludzie ci 
cokolwiek czynią-czynią to jedynie by pokazać 
określony status, wzbudzić zazdrość innych 
konsumentów, czy też po prostu poszukując 
nowych wrażeń bądź chcą wejść w posiadanie 
nowego modelu określonego produktu (nart, 
roweru, dresu )-bez względu na jego zastosowanie.

DZIĘKUJE ZA UWAGĘ

Wyk: Anna Drużdż