ZARZĄDZANIE

PROJEKTAMI

Zarządzanie czasem i zasobami w

projekcie

ZARZĄDZANIE

PROJEKTAMI

Zarządzanie czasem i zasobami w

projekcie

1

dr inż. Ryszard Bielski



e-mail: [e-mail]

dr inż. Ryszard Bielski



e-mail: [e-mail]

21-12-7

dr inż. Ryszard Bielski

2

Planow

anie

dr inż. Ryszard Bielski

3

Dlaczego należy

PLANOWAĆ?

Dlaczego należy

PLANOWAĆ?

Całkowity czas

Czas działania bez
planowania

Planowanie

Działani
e

Oszczędność
czasu

dr inż. Ryszard Bielski

4

Schemat procesów

planowania

Schemat procesów

planowania

Definiowani

e zakresu

Definiowani

e zakresu

Definiowani

e zadań

Definiowani

e zadań

Definiowani

e

zależności

Definiowani

e

zależności

Planowanie

zasobów

Planowanie

zasobów

Przydzielani

e zasobów

Przydzielani

e zasobów

Szacowanie

czasów

zadań

Szacowanie

czasów

zadań

Budowa

harmonogra

mu

Budowa

harmonogra

mu

Szacowanie

kosztów

Szacowanie

kosztów

Budżetowa

nie kosztów

Budżetowa

nie kosztów

Budowanie

planu

projektu

Budowanie

planu

projektu

KTO i CZYM?

CO ROBIMY?

JAK DŁUGO?

ZA
ILE?

ZA
ILE?

KIEDY

CO, KTO i CZYM?
JAK DŁUGO, KIEDY?

5

 Schemat Gantta –

układ czynności pokazany

w czasie kalendarzowym,

 modele sieciowe –

obejmują metody

pozwalające na planowanie i kontrolę realizacji w
oparciu o powiązania między czynnościami.

dr inż. Ryszard Bielski

Metody wspomagające

planowanie

Metody wspomagające

planowanie

6

Dane szczegółowe o

projekcie

Dane szczegółowe o

projekcie

• Ustalić termin rozpoczęcia.
• Zdefiniować wszystkie zadania.
• Oszacować czas trwania zadań.
• Przydzielić zasoby.
• Zbudować sieć (wprowadzić zależności).
• Wprowadzić ograniczenia (gdy konieczne).
• Ustalić kalendarz projektu.
• Zapisać plan bazowy.
• W okresie realizacji:

- wprowadzić dane o rzeczywistym stanie
projektu.

dr inż. Ryszard Bielski

7

dr inż. Ryszard Bielski

 HARMONOGRAM – podział pracy w czasie.

 SIEĆ – logiczna (wyrażająca następstwo, czyli kolejność

wykonania) reprezentacja zadań do wykonania.
Następnik wymaga wyniku poprzednika.

 ZADANIE/CZYNNOŚĆ – działanie, którego wynikiem

jest osiągniecie zamierzonego celu (wymagany jest
konkretny produkt końcowy). Każde zadanie ma
zdefiniowany punkt początkowy i końcowy (start i
koniec). Realizacja zadania przebiega w czasie (zużywa
czas) i wykorzystuje inne zasoby. Zadania mają
następniki i poprzedniki.

 ZDARZENIE:

•

moment rozpoczęcia lub zakończenia zadania,

•

punkt węzłowy.

UWAGA

Zdarzenia nie zużywają czasu ani środków!

Terminologia

Terminologia

8

dr inż. Ryszard Bielski

 Ścieżka krytyczna – to nieprzerwany ciąg zdarzeń od

początku do końca projektu charakteryzujący się
najdłuższym czasem trwania.

Ścieżka krytyczna określa czas trwania projektu!

 Kamień milowy - to punkt roboczy(zwany też

zdarzeniem), celem ustalania „kamieni milowych” jest :

-orientacyjne zaplanowanie przebiegu w czasie,
-uzgodnienie planowanych terminów,
-informacja dla decydentów,
-decyzja o dalszej kontynuacji projektu.

 Kamienie milowe mogą być:

-uzgadniane ze zleceniodawcą lub decydentem,
-ustalane samodzielnie przez zespół projektowy.

Terminologia

Terminologia

9

Nakłady to ilość pracy związana z poszczególnymi

zadaniami:

 czas trwania (okres) opisuje zapotrzebowanie

czasowe poszczególnych procesów. Stosowane
jednostki to: dni, godziny lub tygodnie, lata.

 zaangażowanie

personelu

określa

intensywność, z jaką określony zespół realizuje
dane zadanie. Wielkość ta jest podawana
zazwyczaj

jako

wskaźnik

procentowy,

odniesiony do zespołu zatrudnionego w pełnym
wymiarze czasowym.

dr inż. Ryszard Bielski

Terminologia

Terminologia

dr inż. Ryszard Bielski

10

Opraco

wanie

struktu

ry

projekt

u

11

dr inż. Ryszard Bielski

• Wybrać temat oraz formę struktury

projektu.

• Utworzyć plan projektu według metody

WBS.

• Dokonać scalenia.

• Przypisać symbolikę.

• Zaproponować nakład pracy.

Opracowanie struktury projektu

Opracowanie struktury projektu

12

dr inż. Ryszard Bielski

Fundament

y

Fundament

y

Ściany

Ściany

Dach

Dach

Okna i

drzwi

Okna i

drzwi

Schody

Schody

Elektryczna

Elektryczna

Wodna

Wodna

Kanalizacja

Kanalizacja

CO

CO

Ogrodzenie

Ogrodzenie

Zieleń i

chodniki

Zieleń i

chodniki

Przykładowa struktura projektu zorientowanego

rzeczowo

Przykładowa struktura projektu zorientowanego

rzeczowo

Budynek

Budynek

Instalacje

Instalacje

Otoczenie

Otoczenie

Budowa

domu

Budowa

domu

1
stopień

2
stopień

3
stopień

dr inż. Ryszard Bielski

13

Określenie

celów

Określenie

celów

Analiza

procedur

Analiza

procedur

Usprawnienie

procedur

Usprawnienie

procedur

Identyfikacja

dostawców

Identyfikacja

dostawców

Wybór

potencjalnych

dostawców

Wybór

potencjalnych

dostawców

Kanalizacja

Kanalizacja

Przykładowa struktura projektu zorientowanego

funkcjonalnie

Przykładowa struktura projektu zorientowanego

funkcjonalnie

Zdefiniowani

e potrzeb

Zdefiniowani

e potrzeb

Wybór

dostawcy

Wybór

dostawcy

Implementac

ja systemu

Implementac

ja systemu

Instalacja nowego systemu

komputerowego

Instalacja nowego systemu

komputerowego

1
stopień

2
stopień

3
stopień

Szkolenie

użytkowników

Szkolenie

użytkowników

Instalacja

sprzętu

Instalacja

sprzętu

Uruchomienie

pilotażowe

Uruchomienie

pilotażowe

Eksploatacja

nowego

systemu

Eksploatacja

nowego

systemu

dr inż. Ryszard Bielski

14

Zarząd

zanie c

zasem

i zasob

ami w

projekc

ie

15

 Metody szacowania nakładów (czasów,

pracy):

o analogia,

o ekstrapolacja,

o estymacja,

o metoda Pert.

dr inż. Ryszard Bielski

Zarządzanie czasem i zasobami
w projekcie

Zarządzanie czasem i zasobami
w projekcie

16

Metoda analogii

Metoda analogii

• Technikę analogii stosujemy na początkowym

etapie projektowania nowego wyrobu gdy:

-opracowane były wcześniej podobne wyroby,

-posiadamy

dokumentację

(informacje)

o

przebiegu poprzednich opracowań.

dr inż. Ryszard Bielski

Oprogramowanie 1%

Projektowanie szczegółowe 0,2%

Kodowanie , testy modułów 0,5%

Projektowanie 12 %

Projektowanie szczegółowe 0,2%

Kodowanie , testy modułów 0,5%

Projektowanie 12 %

Projektowanie 20%

Projektowanie szczegółowe 0,2%

Kodowanie , testy modułów 0,5%

Projektowanie 12 %

Projektowanie szczegółowe 0,2%

Kodowanie , testy modułów 0,5%

Projektowanie 12 %

Razem projekt 100%

Oprogramowanie 1%

Projektowanie szczegółowe 0,2%

Kodowanie , testy modułów 0,5%

Projektowanie 12 %

Projektowanie szczegółowe 0,2%

Kodowanie , testy modułów 0,5%

Projektowanie 12 %

Projektowanie 20%

Projektowanie szczegółowe 0,2%

Kodowanie , testy modułów 0,5%

Projektowanie 12 %

Projektowanie szczegółowe 0,2%

Kodowanie , testy modułów 0,5%

Projektowanie 12 %

dr inż. Ryszard Bielski

17

Metoda analogii –

szacowanie w projektach informatycznych

Metoda analogii –

szacowanie w projektach informatycznych

dr inż. Ryszard Bielski

18

Z = Z

1

x W x β + Z

0

Ekstrapolacja - parametryzacja

Ekstrapolacja - parametryzacja

W – wielkość projektu (np. liczba zadań)
Z - zużycie zasobów
Z

1

– zużycie jednostkowe

Z

0

– zużycie stałe

β – współczynnik proporcjonalności

dr inż. Ryszard Bielski

19

•

Estymator:

- jest wielkością probabilistyczną, a nie

deterministyczną

(najlepszy

przypadek,

najbardziej prawdopodobny),

- o pewnym poziomie zaufania uzyskanym przy
pewnych

z założeniach

(czas

podróży,

dostępność zasobów).

Oszacowanie przez estymację

Oszacowanie przez estymację

dr inż. Ryszard Bielski

20

Estymacja - uśrednienie

Estymacja - uśrednienie

Uśrednienie:

ciągu doświadczeń

jednego człowieka,

jednostkowych

doświadczeń wielu
ludzi.

Najmniej Średnio
Najwięcej

Wartoś
ć

dr inż. Ryszard Bielski

21

PERT

22

William A. Bocchino

PERT jest techniką, która pozwala na symulację złożonych
przedsięwzięć przy użyciu ściśle zdefiniowanego, ilościowo-
symbolicznego modelu. Model ten jest modelem dynamicznym a nie
statycznym, w tym sensie, że automatycznie reaguje na zmianę.

Model PERT składa się z oszacowanej siatki czynności i zdarzeń,
dostarczającej informacji, na podstawie których kierownik może
określić, czy wymagania harmonogramu będą spełnione. Model ten
pozwala również kierownikowi określić, które czynności (prace lub
zadania) są najbardziej krytyczne i powinny być starannie zbadane.
Informuje on również kierownictwo o pracach niekrytycznych, co
pozwala na bardziej ekonomiczne wykorzystanie siły roboczej i
innych środków. Prócz tego, gdy przedsięwzięcie znajduje się w
trakcie realizacji i zmiany planu stają się oczywiste z powodu
wprowadzenia nowych wymagań, występowania poślizgów itd.,
model PERT może być dostosowany do tych zmian i sprawdzony
doświadczalnie przy określaniu niezbędnego działania, które należy
podjąć, aby wykonać harmonogram przedsięwzięcia.

dr inż. Ryszard Bielski

PERT

PERT

23

dr inż. Ryszard Bielski

P

- Program /

Project

E

- Evaluation

and

R

- Review

T

– Technique

PERT

PERT

24

Podstawowym celem techniki PERT (a dokładniej
techniki PERT/TIME czyli PERT/CZAS, o której
traktuje wykład) jest zidentyfikowanie ciągu
czynności wyznaczających czas trwania całego
przedsięwzięcia, czyli tzw. ścieżki krytycznej w
odniesieniu do czasu (w powstałych później
odmianach techniki PERT przy wyznaczaniu ścieżki
krytycznej uwzględnia się jeszcze inne względy, na
przykład

koszty,

co

prowadzi

do

techniki

PERT/COST).
Wyznaczenie ścieżki krytycznej ma miejsce w
ostatnim etapie metodyki PERT, która razem
składa się z pięciu etapów postępowania.

dr inż. Ryszard Bielski

PERT

PERT

25

dr inż. Ryszard Bielski

Etap 1.

Wyodrębnienie przewidywanych w
realizacji końcowego i całościowego
celu

przedsięwzięcia

czynności

(działań) i zdarzeń.

Quidquid agis, prudenter agas et respice finem!

Cokolwiek czynisz, czyń roztropnie i patrz końca!

Quidquid agis, prudenter agas et respice finem!

Cokolwiek czynisz, czyń roztropnie i patrz końca!

PERT

PERT

26

Etap 2.

Ustalenie

zależności

między

wyodrębnionymi

czynnościami

i

zdarzeniami.

Chodzi

o

ustalenie,

które

czynności

są

determinujące, a które determinowane, oraz o
zidentyfikowanie tych czynności, które w danym
czasie mogą być wykonane jednocześnie. Innymi
słowy, chodzi o ustalenie czynności zależnych
(powiązanych

więziami

technicznymi)

oraz

czynności niezależnych (równoległych).

dr inż. Ryszard Bielski

PERT

PERT

27

dr inż. Ryszard Bielski

Etap 3.

Ustalenie czasów trwania poszczególnych
czynności:

t

e

– czas oczekiwany

a – czas optymistyczny
m – czas najbardziej prawdopodobny
b – czas pesymistyczny

t

e

=

(a + 4m +
b)

6

PERT

PERT

dr inż. Ryszard Bielski

28

Szacunek ekspercki – technika PERT

Szacunek ekspercki – technika PERT

Najbardziej

prawdopodobn

y

Pesymistyczny

Optymistyczny

N

is

k

ie

P

ra

w

d

o

p

o

d

o

b

ie

ń

s

tw

o

W

y

so

ki

e

Krócej Przewidywany czas

Dłużej

t

p(t)

t

e

= (a + 4m +

b)

6

29

Etap 4.

Ustalenie terminów zdarzeń oraz terminów
czynności:

•

najwcześniejszego możliwego terminu wystąpienie
zdarzenia,

•

najpóźniejszego dopuszczalnego terminu wystąpienie
zdarzenia,

•

najwcześniejszego możliwego terminu rozpoczęcia
czynności,

•

najpóźniejszego dopuszczalnego terminu rozpoczęcia
czynności,

•

najwcześniejszego możliwego terminu zakończenia
czynności,

•

najpóźniejszego dopuszczalnego terminu zakończenia
czynności.

dr inż. Ryszard Bielski

PERT

PERT

30

dr inż. Ryszard Bielski

Zdarzenia

Zdarzenia

Zdarzenie

– stan zaawansowania prac, moment rozpoczęcia,

bądź zakończenia jednej lub więcej czynności.

Czynność

– część przedsięwzięcia charakteryzująca się czasem

trwania i zużywaniem środków.

Czynność pozorna

– nie zużywa czasu (czas trwania równy zero)

nie zużywa środków, służy jedynie do przedstawienia zależności
między czynnościam

i.

dr inż. Ryszard Bielski

31

Zdarzenia

Zdarzenia

32

Etap 4.

Ścieżka krytyczna jest najdłuższą ścieżką od

rozpoczęcia do zakończenia przedsięwzięcia i –
tym samym – wyznacza całkowity czas jego
trwania. Można ją zdefiniować jako ścieżkę
czynności o najmniejszych dodatnich lub
największych ujemnych zapasach czasu (w
języku

potocznym

zapas

czasu

jest

to

dopuszczalny poślizg dla czynności).

Ponieważ ścieżka krytyczna określa całkowity czas

trwania przedsięwzięcia, każde skrócenie tego
czasu może być osiągnięte jedynie przez
skrócenie czasu trwania czynności leżących na
ścieżce krytycznej. Z drugiej strony, każde
niedotrzymanie zaplanowanego czasu trwania
czynności leżących na ścieżce krytycznej stawia
pod znakiem zapytania dotrzymanie terminu
zakończenia całego przedsięwzięcia.

dr inż. Ryszard Bielski

PERT

PERT

dr inż. Ryszard Bielski

33

PERT

PERT

dr inż. Ryszard Bielski

34

Strzałka przerywana jest symbolem czynności
pozornej, czyli czynności łączącej zdarzenia
między którymi występuje zależność czasowa,
chociaż związek ten nie wymaga ani zużycia
czasu, ani żadnych innych zasobów. Innymi
słowy, czynność pozorna oznacza, że jedno
zdarzenie musi wystąpić, zanim drugie (to, do
którego dochodzi grot strzałki przerywanej)
można będzie traktować jako zdarzenie, które
wystąpiło. W tym konkretnym przypadku
wystąpienie

zdarzenia

2.

(zakończenie

czynności 1 – 2) warunkuje wystąpienie
zdarzenia 3. (rozpoczęcie czynności 3 – 4).

Strzałka przerywana jest symbolem czynności
pozornej, czyli czynności łączącej zdarzenia
między którymi występuje zależność czasowa,
chociaż związek ten nie wymaga ani zużycia
czasu, ani żadnych innych zasobów. Innymi
słowy, czynność pozorna oznacza, że jedno
zdarzenie musi wystąpić, zanim drugie (to, do
którego dochodzi grot strzałki przerywanej)
można będzie traktować jako zdarzenie, które
wystąpiło. W tym konkretnym przypadku
wystąpienie

zdarzenia

2.

(zakończenie

czynności 1 – 2) warunkuje wystąpienie
zdarzenia 3. (rozpoczęcie czynności 3 – 4).

Tutaj

zapisujemy

najwcześniejszy możliwy termin
wystąpienia zdarzenia.

Tutaj

zapisujemy

najwcześniejszy możliwy termin
wystąpienia zdarzenia.

Tutaj

zapisujemy

najpóźniejszy

dopuszczalny

termin

wystąpienia

zdarzenia.

Tutaj

zapisujemy

najpóźniejszy

dopuszczalny

termin

wystąpienia

zdarzenia.

PERT

PERT

dr inż. Ryszard Bielski

35

PERT

PERT

dr inż. Ryszard Bielski

36

PERT

PERT

dr inż. Ryszard Bielski

37

PERT

PERT

dr inż. Ryszard Bielski

38

0

16

16

7 - 8

0

11

11

6 - 7

1

10

11

5 -7

4

7

11

4 - 7

0

11

11

3 - 6

1

4

5

2 - 5

4

7

11

2 - 4

0

4

4

1 - 3

1

2

3

1 - 2

Zapas czasu

Najwcześniejsz

y możliwy

termin

zakończenia

Najpóźniejszy

dopuszczalny

termin

zakończenia

Czynność

PERT

PERT

dr inż. Ryszard Bielski

39

Technik

a

Gantta

dr inż. Ryszard Bielski

40

Gantt

Gantt

dr inż. Ryszard Bielski

41

Gantt

Gantt

dr inż. Ryszard Bielski

42

DZIĘKUJĘ

ZA

UWAGĘ

DZIĘKUJĘ

ZA

UWAGĘ