Zarządzanie
ryzykiem w
banku BPH SA
Zarządzanie
ryzykiem w
banku BPH SA
Informacje podstawowe
Bank Przemysłowo-Handlowy z siedzibą w Krakowie został
wyodrębniony ze struktur Narodowego Banku Polskiego 1
lutego 1989 roku (w 1991 r. został przekształcony w
jednoosobową spółkę Skarbu Państwa). W 1998 roku
Bayerische Hypo- und Vereinsbank AG (HVB) został
akcjonariuszem strategicznym banku. 31 grudnia 2001
roku nastąpiło połączenie z Powszechnym Bankiem
Kredytowym SA w Warszawie (PBK) i powstał Bank
Przemysłowo-Handlowy PBK SA, który w lipcu 2004 roku
zmienił nazwę na Bank BPH SA. W listopadzie 2005 roku
Bank BPH wszedł w skład Grupy UniCredit. 29 listopada
2007 roku nastąpił podział Banku BPH, w wyniku którego
większa część działalności biznesowej została włączona do
Banku Pekao. 17 czerwca 2008 roku General Electric
Company został akcjonariuszem strategicznym Banku
BPH.
Misja banku
Bank BPH jest ogólnopolskim
bankiem uniwersalnym. Dzięki
innowacyjnym technologiom
i umiejętnościom pracowników
zapewnia on klientom
indywidualnym,
przedsiębiorstwom i innym
klientom instytucjonalnym
nowoczesne narzędzia
zarządzania finansami.
Cele banku
Celem Banku BPH jest uzyskanie wysokiego
poziomu zaufania oraz satysfakcji klientów
i akcjonariuszy. Jego celem jest bycie:
"bankiem pierwszego wyboru" dla klientów
indywidualnych i małych przedsiębiorstw;
partnerem dla średnich i dużych przedsiębiorstw;
aktywną i innowacyjną instytucją w zakresie
operacji skarbowych, a także działalności
maklerskiej i zarządzania aktywami;
bankiem z innowacyjnym i efektywnym
zapleczem, w tym w szczególności: operacji,
zarządzania finansowego i zasobami kadrowymi.
Akcjonariat banku
AKCJONARIUSZ
AKCJE
Ilość
%
GE Money Bank (General Electric
Company)
18.952.71
1
66
UniCredit S.p.A.
1.473.590
5,13
Łącznie: Arka BZ WBK Akcji
Fundusz Inwestycyjny Otwarty,
Arka BZ WBK Akcji Środkowej i
Wschodniej Europy Fundusz
Inwestycyjny Otwarty, Arka BZ
WBK Stabilnego Wzrostu Fundusz
Inwestycyjny Otwarty, Arka BZ
WBK Zrównoważony Fundusz
Inwestycyjny Otwarty oraz Lukas
Fundusz Inwestycyjny Otwarty
1.436.890
5
Skarb Państwa
1.058.000
3,68
Pozostali akcjonariusze, w tym The
Bank of New York
5.795.039
20,18
RAZEM
28.716.23
0
100
Podstawowe zasady zarządzania
ryzykiem
Proces zarządzania ryzykiem opiera sie na następujących podstawowych zasadach:
• odpowiedzialność – kadra kierownicza i pracownicy muszą rozumieć ryzyko i są za nie
odpowiedzialni w ramach swoich obowiązków,
• zaangażowanie kierownictwa – zarząd i rada nadzorcza są aktywnie zaangażowani w
zarządzanie ryzykiem,
• równoważenie i rentowność – proces zarządzania ryzykiem promuje podejmowanie
racjonalnych decyzji biznesowych opartych o zasadę zrównoważenia ryzyka i
rentowności,
• ostrożność – w przypadku niejasnej sytuacji w zakresie podejmowania ryzyka lub
wątpliwości w zakresie metodologii obowiązuje zasada ostrożności,
• zgodność z przepisami – wszelkie działania banku muszaą być zgodne z wymogami
nadzorczymi i regulacjami wewnętrznymi,
• nowe produkty – wprowadzenie nowych linii biznesowych lub produktów jest
każdorazowo poprzedzone analizą ryzyka związanego z dana działalnością.
Proces zarządzania ryzykiem jest w pełni oparty na pisemnych procedurach, w których
jednoznacznie określono jednostki organizacyjne i osoby odpowiedzialne za poszczególne
etapy tego procesu oraz zakres ich zadań i obowiązków.
Cele zarządzania ryzykiem w
banku BPH SA
1. Ocena:
– ryzyka rynkowego (ryzyko walutowe, ryzyko stopy
procentowej);
– ryzyka płynności,
– ryzyka operacyjnego,
– ryzyka kredytowego.
2. Limitowanie ryzyka wynikającego z operacji
dokonywanych w Grupie Banku BPH.
3. Ocena produktów bankowych z punktu widzenia
generowanego przez nie ryzyka rynkowego.
4. Ocena ryzyka operacyjnego, wynikającego z błędów
w
procedurach i systemach, błędów pracowników banku,
jak również wydarzeń zewnętrznych.
Ryzyko rynkowe
Ryzyko rynkowe jest ryzykiem zmiany
wartości aktywów / pasywów mającym
wpływ na rachunek wyników lub
kapitały własne banku spowodowanym
zmianami czynników rynkowych (stóp
procentowych, spreadów kredytowych,
kursów walutowych, akcji, cen
towarów, premii za płynność, cen
nieruchomości, zmienności, korelacji
etc).
Podstawowym celem przyjętej przez Bank BPH
SA polityki jest ograniczanie ryzyka rynkowego
poprzez jego aktywne monitorowanie i
zarządzanie w oparciu o zasady i procedury
zatwierdzone przez Komitet ALCO oraz zarzad
banku. Są one zgodne z wymogami polskich
organów nadzorczych i zasad obowiązujących
w Grupie Unicredit.
Zarządzanie poszczególnymi rodzajami ryzyka
rynkowego odbywa sie w sposób
scentralizowany przez wyspecjalizowane
sekcje w Pionie Rynków Międzynarodowych.
Podstawowymi metodami pomiaru
ekspozycji ryzyka rynkowego są:
− wartość zagrożona (VaR);
− pomiar wrażliwosci (BpV, Greki);
Uzupełnieniem przyjętej metodyki
są testy scenariuszy skrajnych.
Wartość zagrożona wyznaczana jest na
podstawie analizy scenariuszy
historycznych zmiany cen rynkowych,
przy założeniu 99% poziomu ufności
oraz 1 dniowego okresu utrzymywania
pozycji. Poziom VaR wyznaczany jest
zarówno dla poszczególnych kategorii
ryzyka (walutowego, stopy
procentowej, instrumentów
kapitałowych), jak również łącznie dla
wszystkich rodzajów ryzyk rynkowych.
Ograniczenia wynikające z przyjętej metodyki VaR, w
tym: prognozowanie strat na podstawie danych
historycznych, możliwość zaistnienia większej straty niż
wynikająca z poziomu VaR, założenie stałej ekspozycji
ryzyka w ustalonym okresie utrzymania pozycji,
powodują, że bank dokonuje pomiaru ryzyka
wykorzystując dodatkowo pozostałe dwie miary ryzyka:
1) Pomiar wrażliwości pozycji na minimalną zmianę
czynników rynkowych umożliwia zabezpieczanie ryzyka
w podziale na dowolne przedziały czasowe i kategorie
rynkowe.
2) Testy scenariuszy skrajnych umożliwiają oszacowanie
potencjalnych strat banku w przypadku wystąpienia
sytuacji kryzysowych.
Ryzyko walutowe
Bank BPH SA ze względu na prowadzona
działalność na rynku walutowym
narażony jest na ryzyko ewentualnych
strat z tytułu zmian kursów walut.
Ryzyko to rozumiane jako
prawdopodobieństwo wystąpienia
straty – jest tym większe im:
− większa jest zmienność kursów walut,
− większe jest niedopasowanie
należnosci i zobowiazań walutowych.
Maksymalny poziom otwartych pozycji walutowych
wynikający z zastosowania limitów VaR jest dodatkowo
ograniczony przez nałożone limity maksymalnej
wielkości otwartych pozycji w podziale na poszczególne
waluty i grupy walut. Limity te służa do ograniczania do
bezpiecznych kwot otwartej pozycji walutowej w
określonych obszarach (portfele, waluty i grupy walut) i
są monitorowane zarówno na koniec jak i w ciągu dnia
roboczego.
Istotnym dopełnieniem metody wartości zagrożonej jest
przeprowadzana okresowo analiza scenariuszy
warunków kryzysowych przy założeniu skrajnych zmian
czynników ryzyka i pominięciu korelacji pomiędzy tymi
czynnikami wynikających z historycznych obserwacji.
Statystyka miary VaR dla ekspozycji
ryzyka walutowego w banku BPH SA
Rok
Wartość minimalna
Wartość
maksymalna
2003
b.d.
846
2004
100
834
2005
23
821
2006
26
776
2007
31
712
Dane w tys. PLN
Pozycja walutowa
całkowita
Rok
Pozycja walutowa
Udział
pozycji
walutowej w
funduszach
własnych
Wymóg
kapitałowy z
tytułu ryzyka
walutowego
Długa (+)
Krótka (-)
2005
50.040
5.491
1,13%
0
2006
43.794
10.538
0,95%
0
2007
46.584
78.173
6,50%
6.254
Dane w tys.
PLN
Ryzyko stopy procentowej
W celu pomiaru ryzyka stopy procentowej Bank
BPH SA wykorzystuje metode symulacji
historycznej wartosci zagro+onej (VaR) oraz
wartosci punktu bazowego (Basis-point-Value –
„BpV”). Metodologia VaR pozwala, w oparciu o
terminowe niedopasowanie przepływów
pienie+nych, a tak+e o zmiennosci i
współzale+nosci stóp procentowych obserwowane
na rynku, oszacowac (z przyjetym
prawdopodobienstwem) maksymalny poziom
potencjalnej straty Banku wynikajacy z ryzyka
stóp procentowych.
Metodologia BpV pozwala natomiast na
oszacowanie wra+liwosci wyceny pozycji na
zmiany stóp procentowych w poszczególnych
przedziałach czasowych o 1 pb (0,01%).
Zewnetrzne limity ekspozycji ryzyka (VaR i
BpV) sa ustanowione zarówno na poziomie
całej Grupy BPH, jak równie+ osobno dla:
− Departamentu Zarzadzania Aktywami i
Pasywami zarzadzajacego pozycja odsetkowa
i pozycja płynnosciowa Banku wynikajacymi
ze struktury depozytowo-kredytowej, oraz
portfelami inwestycyjnymi papierów
wartosciowych Banku;
− Departamentu Rynków Miedzynarodowych
odpowiedzialnego za walutowe i odsetkowe
pozycje spekulacyjne, wynikajace głównie z
transakcji na papierach wartosciowych oraz
instrumentach pochodnych.
Bilans obejmuje aktywa i zobowiazania:
a) obcia+one ryzykiem wartosci godziwej (zwiazanym ze
stopa procentowa):
- dłu+ne papiery wartosciowe o stałym oprocentowaniu oraz
papiery dyskontowe,
- kredyty, depozyty, emisje własne o stałym
oprocentowaniu,
b) obcia+one ryzykiem przepływów pienie+nych
(zwiazanych ze stopa procentowa):
- dłu+ne papiery wartosciowe o zmiennym oprocentowaniu,
- kredyty i depozyty o zmiennym oprocentowaniu,
- emisje własne o zmiennym oprocentowaniu,
c) nieobcia+one bezposrednio ryzykiem stopy procentowej:
- aktywa trwałe,
- fundusze własne,
- inwestycje kapitałowe,
- wartosci niematerialne.
Ekspozycja banku na ryzyko
stopy procentowej
Waluta
0-3 M
3M - 1Y
1Y - 3Y
3Y - 10Y
10Y-
SUMA
CHF
-1 583 922 1 528 040
28 950
435
301
-26 196
EUR
129 885 -1 464 857
757 684
253 256
93 678
-230 354
PLN
-7 274 717 12 766 758 -1 457 537 -1 039 302
18 840 3 014 042
USD
-43 716
-255 712
57 101
-82 388
-4 124
-328 839
ROK 2003 (dane w tys.
PLN)
Waluta
0-3 M
3M - 1Y
1Y - 3Y
3Y - 10Y
10Y-
SUMA
CHF
-2,69
-31,33
-0,68
-0,51
-1,11
-36,32
EUR
40,62
-19,75
-3,68
-4,30
-0,20
12,69
PLN
28,09
29,88
-128,24
-338,30
-2,45
-411,02
USD
-11,66
1,90
-0,54
-10,08
-0,03
-20,41
ROK 2007 (dane w tys. PLN)
Statystyka miary VaR dla ekspozycji
ryzyka stopy procentowej
Rok
Wartość minimalna
Wartość
maksymalna
2006
610
5777
2007
509
7059
Dane w tys. PLN
