SZEŚĆ MYŚLOWYCH
KAPELUSZY
SZEŚĆ MYŚLOWYCH
KAPELUSZY
O SZEŚCIU KAPELUSZACH SŁÓW
KILKA…
twórca: Edward de Bono
metoda pozwala na twórcze podejście
do rozwiązywania problemów
wskazuje na sześć różnych stron, z
jakich można na dany problem
postrzegać
symbol kapelusza = poczucie
bezpieczeństwa
BIAŁY KAPELUSZ
MYŚLOWY
oznacza pracę na informacjach
neutralnych: dane, liczby, opisy, fakty
w fazie białej zespół pracuje chłodno,
bezemocjonalnie, opierając się na logice
w tej fazie gromadzi się, strukturyzuje,
uzupełnia i przetwarza dane
CZERWONY KAPELUSZ
MYŚLOWY
kapelusz emocji i odczuć, wrażeń, intuicji
i upodobań
oznacza wyrażanie emocji towarzyszących
problemowi i jego częściom, rozwiązaniom
etc.
w tej fazie nie ma konieczności uzasadniania,
obiektywnego myślenia, tłumaczenia,
racjonalizowania
emocje mają być artykułowane i opisywane
na bieżąco, chodzi o ich poznanie i ujawnienie
kapelusz czerwony jest przeciwieństwem
białego
CZARNY KAPELUSZ
MYŚLOWY
kapelusz krytyka, pesymisty, sędziego
charakteryzuje fazę oceniania,
poszukiwania słabych punktów i
wąskich gardeł, zagrożeń, błędów i
braków
analizowanie i krytykowanie zagadnień
z jednoczesnym uszanowaniem
ludzi!!!
celem tej fazy jest oczyszczenie i
ulepszenie rozwiązań, zapobieganie
zagrożeniom
ŻÓŁTY KAPELUSZ
MYŚLOWY
optymizmu, entuzjazmu
w tej fazie zespół koncentruje się na
poszukiwaniu korzyści, zalet,
pozytywnych aspektów, zalet,
opłacalności
Człowiek w żółtym kapeluszu na głowie
jest konstruktywny i pozytywnie
nastawiony, nie zraża się problemami i
słabymi stronami, ukierunkowany jest na
działanie, poszukuje źródeł skuteczności.
ZIELONY KAPELUSZ
MYŚLOWY
Kapelusz innowatora, poszukiwacza,
człowieka twórczego
Charakteryzuje fazę kreowania
pomysłów, szukania alternatyw,
generowania sugestii, przełamywania
utartych schematów, poszukiwania
nowych sposobów działania
NIEBIESKI KAPELUSZ
MYŚLOWY
Kapelusz moderatora, przewodniczącego
dyskusji
Od niego zależy kontrolowanie przebiegu
spotkania, przyznawanie głosu,
podsumowywanie dyskusji
Dba o to, by każdy zabierający głos
wypowiadał się zgodnie z kolorem
kapelusza, który w danym momencie ma
na głowie
W praktyce mówiąc o kapeluszach,
zawsze używa się koloru, nigdy
funkcji.
Neutralność kolorowych kapeluszy
pozwala nam stosować je bez
zażenowania. Myślenie staje się
zabawą opartą na określonych
zasadach i znikają krytyczne
podteksty.
ETAPY POSTĘPOWANIA
WSTĘPNY:
przygotowanie na kartkach opisu kolorów,
wykonanie 6 kapeluszy ww. kolorach,
przygotowanie karteczek w takich ilościach,
które umożliwiają podział grupy na różne
zespoły (w kolorze niebieskim tylko dwie
kartki),
ETAPY POSTĘPOWANIA CD.
WŁAŚCIWY:
podanie problemu,
podział klasy na zespoły (dobór następuje wg kolorów),
osoby, które wylosowały kapelusze "reprezentują" kolory,
dyskusja w zespołach: ustalenie wspólnego stanowiska,
dyskusja kapeluszy - reprezentantów na forum klasy,
uczniowie, którzy wylosowali niebieskie kartki, zapisują
na tablicy argumenty "za i przeciw",
KOŃCOWY ETAP
Podsumowanie dyskusji przez
niebieski kapelusz.
SPOSOBY WYKORZYSTANIA
SZEŚCIU KAPELUSZY
SPORADYCZNY
•
używamy jednego - najwyżej dwóch kapeluszy.
•
w czasie narady ktoś z uczestników proponuje
użycie jednego z kapeluszy. Kapelusz był w
użyciu przez 2-3 minuty. Skierował myślenie
na konkretne tory albo zmienił jego kierunek.
Następnie narada toczy się dalej. To prosty
i najczęstszy sposób stosowania
metody.
SPOSOBY WYKORZYSTANIA
SZEŚCIU KAPELUSZY
USYSTEMATYZOWANY
Aby szybko i skutecznie rozwiązać jakieś
zagadnienie korzystamy z wszystkich
kapeluszy w określonej,
ustalonej z góry kolejności.
Rozpoczynamy od kapelusza niebieskiego, by
zorganizować program rozwiązania problemu.
To, jaki kapelusz po jakim włożymy na głowę,
zależy od okoliczności.
Możemy swobodnie układać własne zestawy,
musimy jednak przestrzegać pewnych reguł:
Każdego kapelusza używamy tyle razy, ile
chcemy.
Po żółtym
kapeluszu stosujemy czarny dla
wykazania słabych punktów pomysłu.
Czarnego kapelusza używamy na 2 sposoby: do
szczegółowego omówienia niedociągnięcia
pomysłu (następnie w zielonym kapeluszu
usuwamy te niedociągnięcia) oraz do
całościowej oceny pomysłu.
Do końcowej oceny pomysłu wykorzystujemy
czarny kapelusz,
po którym wkładamy
czerwony,
by zobaczyć czy podoba się nam
pomysł.
W przypadku, gdy zagadnienie wzbudza
emocje, rozpoczynamy zawsze od czerwonego
kapelusza.
Jeśli zagadnienie nie wzbudza emocji,
zaczynamy od białego kapelusza, w którym
gromadzimy informacje. Po nim
wkładamy zielony kapelusz, aby wskazać kilka
możliwości rozwiązania problemu. Z kolei
oceniamy każdy pomysł w żółtym, a następnie w
czerwonym kapeluszu. W wyniku tej oceny
wybieramy jedną z możliwości,
którą poddajemy ocenie końcowej
w czarnym kapeluszu. Na koniec wkładamy
kapelusz czerwony i sprawdzamy, jak nam się
ona podoba.
ZASTOSOWANIE
Metoda Sześciu Myślących Kapeluszy
może być zastosowana wszędzie tam,
gdzie chodzi nam o nauczanie
problemowe.
W tej metodzie kładziony jest naciska
zarówno
na
rozwój
umiejętności
interpersonalnych w pracy grupowej,
jak i indywidualnych.
KORZYŚCI
efektywne współdziałanie w zespole,
podejmowanie grupowych decyzji,
uwzględnianie poglądów innych ludzi,
prezentacja własnego punktu widzenia,
przygotowanie do publicznych wystąpień,
rozwiązywanie problemów w sposób
twórczy,
rozwijanie sprawności umysłowych,
KORZYŚCI
oczyszczenie umysłu z wcześniejszych uprzedzeń i
opinii dotyczących danego zagadnienia i otworzenie
go na nowo odkrywane myśli,
umożliwienie jednoczesnego dostrzegania bardzo
wielu elementów zwiększając prawdopodobieństwo
twórczych skojarzeń,
generowanie pomysłów, których konsekwencją będzie
podjęcie określonego działania, zmiana jakiejś
rzeczywistości lub stworzenie nowej.
LITERATURA