background image

WYŻYNA ŚLĄSKA  JEST 

PRZYKŁADEM 

KRAJOBRAZU  

PRZEMYSŁOWO-

MIEJSKIEGO

background image

Kontrola opanowania materiału

 

Uczeń na ocenę  

Dopuszczającą 

(2)

Wskaż na mapie Wyżynę Lubelska;

  Jaka gałąź gospodarki rozwija się 

intensywnie na Wyżynie Lubelskiej?

Dostateczną 

(3)

Wymień krainy geograficzne należące  do 

pasa wyzyn;

Wymień rośliny uprawiane na Wyżynie 

Lubelskiej.

Dobrą (4)

•Scharakteryzuj warunki na podstawie  mapy;

•Podaj przyczyny rozwoju rolnictwa na 

Wyżynie Lubelskiej.

Bardzo dobrą 

(5)

.Wyjaśnij , dlaczego na  Wyżynie Lubelskiej 

rozwinął się przemysł spożywczy.

Oczen znaczenie Wyzyny Lubelskiej dla  

gospodarki kraju.

background image

Wskażcie  na 

mapie  krainy 

geograficzne  

należace do  

pasa wyzyn 

Polski.

Zwróćcie  uwagę  na Wyzynę 
Śląską . Czy widzicie różnice  

z Wyżyną Lubelską?

background image

ANIMACJA

Powstanie obszaru  przemysłowo-

miejskiego

background image

Praca z mapami 

Co zadecydowało  o powstaniu gestej 
sieci  miast na Wyzynie Śląskiej?

Jakie surowce mineralne występują 
na Wyżynie Śląskiej?

Jakie było kiedyś a jakie jest dziś  
znaczenie węgla kamiennego?

Dlaczego na Wyżynie Śląskiej  zaczął 
rozwijac się przemysł ciężki?

Dlaczego krajobraz  Wyżyny Ślaskiej   
nazywamy przemysłowo-miejskim?

W jaki sposób takie zagęszczenie 
kopalni , walcowni, koksowni, hut i 
innych zakładów przemysłu ciężkiego 
wpływa na zdrowie człowieka?

Dlaczego środowisko przyrodnicze na 
Wyżynie Śląskiej  jest tak bardzo  
zmienione i zniszczone?

background image

Położenie Wyżyny Śląskiej 

Jest najbardziej 
wysuniętą na 
zachód wyżyną w 
paśmie wyżyn 
Polski.

background image

      Forma terenu

Jest krainą mało 
urozmaiconą krainą 
pod względem 
wysokości względnych.

Najwyższe wzniesienie 
wyżyny to Góra Świętej 
Anny- ma wysokość 
400 m. n.p.m

Jest to krajobraz  bardzo
różniący się od innych
wyzyn.

background image

Bogactwo Wyżyny Śląskiej

Przed wieloma laty 
odkryto na Wyżynie 
Śląskiej złoża

Srebra

Cynku

Ołowiu

Rud żelaza

Węgla kamiennego 
(największe ilosci)

background image

Historia rozwoju przemysłu 
wydobywczego

Początkowo wzdłuż 
szlaków  
handlowych 
powstawały osady 
górniczo-hutnicze, 
gdzie wytapiano 
wydobywane rudy 
metali.

background image

Znaczenie węgla kamiennego

W XVIII wieku odkryto, 
że  węgiel kamienny 
jest surowcem 
energetycznym  i od 
tej pory jego wartość 
bardzo wzrosła.

Początkowo służył jako 
opał do ogrzewania  
pomieszczeń , a w 
miarę postępu jako 
paliwo do maszyn 
parowych.

background image

Rozwój Wyżyny Śląskiej

Powstawało wiele 
kopalni węgla 
kamiennego;

Powstawały zakłady 
przemysłowe jak 
koksownie i huty.

Przemysł rozwijał 
się bardzo szybko.

background image

Powstawanie  Górnośląskiego 
Okręgu Przemysłowego

W pobliżu zakładów 
przemysłowych zaczęli 
osiedlać się ludzie w 
nich pracujący.

Okoliczne lasy 
wycięto , a na ich 
miejscu zbudowano 
osiedla i miasta. 

W ten sposób powstał 
Górnośląski Okręg 
Przemysłowy (GOP), 
który istnieje do dziś

background image

Krajobraz  Wyżyny Ślaskiej

Z czasem miasteczka i 
osiedla  rozrosły się tak ,że 
często trudno zaznaczyć 
gdzie jedno miasto się kończy 
,a inne zaczyna.

Zabudowania są bardzo 
różnorodne-wieżowce stoją 
obok starych parterowych 
domków

Towarzysza im kominy 
fabryczne , wieże wyciągowe, 
szyby wentylacyjne kopalń.

Wśród nich wybudowano 
huty, koksownie i inne 
zakłady przemysłowe

background image

Zniszczone środowisko 
naturalne Wyzyny Śląskiej

Powietrze atmosferyczne bardzo 
zanieczyszczone pyłami i gazami z 
kominów

W rzekach płynących przez wyżynę 
 płynęly ścieki  toksyczne  z fabryk 
i kopalń , które zatruwały wszystkie 
organizmy w nich żyjące.

Wokół kopalń usypywano hałdy 
( sztuczne góry) z odpadków 
skalnych wydobywanych wraz z 
węglem.

W pobliżu elektrowni i koksowni 
powstawały  usypiska bardzo 
szkodliwych dla środowiska żużli i 
popiołów. 

Ludzie częściej niż w całej Polsce 
zapadali na różne choroby

background image

Konsekwencje

Bardzo nasilona 
ekologia 
zanieczyszczeń od 
kilku lat

Trawy porastają 
hałdy

Znajdujące się pod 
ziemią chodniki 
kopalniane i 
wyrobiska ulegają 
zawaleniu , co 
prowadzi do 
usuwania się i 
zawalania 
budynków.

background image

Największe miasta 

Wyżyny Ślaskiej

KATOWICE

Teren miasta odznacza się 
urozmaiconą rzeźbą terenu, a 
różnice wysokości 
względnych wynoszą około 
100 m, najwyższe wzniesienie 
jest położone 357 m 

n.p.m.

 (

Wzgórze Wandy w dzielnicy 

Murcki

), a najniższy punkt 

leży na wysokości 245 m 
n.p.m. (w dolinach rzek 
Mlecznej i Kłodnicy)

[4]

. Pod 

względem geologicznym, 
Katowice położone są w 
Niecce Śląsko-Krakowskiej.

background image

        Chorzów

Chorzów leży na Płaskowyżu 
Bytomsko-Katowickim będącym 
częścią Wyżyny Śląskiej, na terenie 

Górnego Śląska

. Najwyższymi 

punktami miasta są:

wzniesienie w lesie załęskim (341 m 
n.p.m.) 

Góra Wyzwolenia, dawniej Góra 
Redena (321 m n.p.m.) 

Góra Parkowa (wzniesienie z 

Planetarium

) (320 m n.p.m.) 

wzniesienie w 

Chorzowie Starym

 (320 

m n.p.m.) 

Pod względem geologicznym miasto 
położone jest na obszarze 
Górnośląskiego Zagłębia Węglowego  
obejmującego cały 

Górnośląski Okręg Przemysłowy

 oraz 

Rybnicki Okręg Węglowy

.

background image

      Gliwice

miasto w południowej Polsce 
na prawach powiatu w 
województwie śląskim, siedziba władz 

ziemskiego

 

powiatu gliwickiego

 oraz 

diecezji gliwickiej

.

Miasto

 przyłączono do Polski 

1945

 

roku. W latach 

1945

-1950 należało do 

województwa śląskiego. W latach 
1950-1998 

miasto

 należało do 

województwa katowickiego

.

Miasto Gliwice zajmuje 17. miejsce na 
liście 
największych miast Polski według pow
ierzchni

, 18. miejsce na liście 

największych miast Polski według lud
ności

, jest także 4. największym miastem 

województwa śląskiego

 według 

ludności.

background image

               Zabrze

Miasto Zabrze jest 
położone w 
południowo-
zachodniej Polsce, w 
zachodniej części 

województwa śląski
ego

 i 
Górnośląskiego Okr
ęgu Przemysłowego 
(GOP)

, na 

Wyżynie Katowickiej

, nad rzekami 
Kłodnicą 

Bytomką

, 

w dorzeczu 

Odry

.

background image

        Bytom

miasto na prawach powiatu, 
położone w południowej 

Polsce

, 

w województwie śląskim, na 
Wyżynie Śląskiej, w centrum 

konurbacji śląskiej

.

Bytom, wzmiankowany w 
XII wieku, jest miastem od 

1254

 roku.

Ważny lokalny ośrodek 
gospodarczy oraz kulturalny. 
Siedziba m.in. Opery Śląskiej 
oraz 

Muzeum Górnośląskiego

Członek 
Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metr
opolii Silesia

, 

Związku Miast Polskich

 oraz 

Związku Powiatów Polskich

[4]

.

background image

    Dąbrowa Górnicza

miasto położone w południowej 

Polsce

, w 

Zagłębiu Dąbrowskim

, w 

województwie śląskim

, na 

wschodnim krańcu 

Górnośląskiego Okręgu Przemysł
owego (GOP)

, nad Czarną Przemszą i 

Białą Przemszą

, w dużej części w 

Kotlinie Dąbrowskiej

. Historyczna 

część zachodniej 

Małopolski

.

Największ

powierzchniowo

 

miasto województwa (9. w kraju) i 
największy ośrodek przemysłowy 

Zagłębia Dąbrowskiego

. Należy do 

Górnośląskiego Związku Metropoli
talnego

 i znajduje się w liczącej ok. 2,2 
mln mieszkańców 

konurbacji śląsko-dąbrowskiej

.

background image

       Sosnowiec

miasto położone na 
południu 

Polski

, w 

Zagłębiu Dąbrowski
m

, w 

województwie śląsk
im

, w centrum 

Górnośląskiego Okr
ęgu Przemysłowego 
(GOP)

. Najludniejsze 
miasto Zagłębia 
Dąbrowskiego

background image

Uzupełnijmy tabelkę

MIESZKAM NA WYŻYNIE  ŚLĄSKIEJ

PLUSY

MINUSY

SZANSE NA PRZYSZŁOŚĆ

ZAGROŻENIA W PRZYSZŁOŚCI

background image

ZAD 1-2 STR 54

background image

ZADANIE DOMOWE

ZAD 3-4 STR  55


Document Outline