Diagram Ishikawy- diagram rybiej ości,
schemat jodełkowy.
Ishikawa opracował diagram przyczynowo-
skutkowy, w którym analiza rozpoczynana jest
od stwierdzenia wystąpienia skutku (np.
braku, awarii lub innego niepożądanego
stanu) i prowadzona w kierunku identyfikacji
wszystkich możliwych przyczyn, które go
spowodowały. Wśród przyczyn wymienił on 5
głównych składowych - określanych jako tzw.
5M.
Reguła 5 M+ E
Człowiek (man)-
kwalifikacje, przyzwyczajenia,
zadowolenie z pracy, staż,
Maszyna (machine)-
licencja, trwałość, nowoczesność,
wytrwałość, bezpieczeństwo,
Materiał( material)-
surowce wejściowe, półfabrykaty,
substytuty,
Metoda (method)-
procedury, instrukcje, normy,
prawo.
Zarządzanie (management)-
struktura org.,
organizacja pracy, zmianowość,
Otoczenie (environment )
–temperatura, ciśnienie,
oświetlenie
Dodatkowe reguły:
Regula 4P:
•
Miejsce ( place)
•
Procedura
(procedure)
•
Ludzie (people)
•
Polityka (policies)
Regula 4 S:
•
Otoczenie(
surroundin
gs
)
•
Dostawcy ( suppliers)
•
Systemy ( systems)
•
Umiejętności ( skills)
Procedura rozwiązywania problemu przy pomocy tej metody:
krok 1 -
w miejscu symbolizującym głowę ryby
wpisujemy problem.
krok 2 -
na końcach żeber szkieletu wpisujemy wszystkie
możliwe kategorie przyczyn danego problemu. Są one
zwykle wybierane zgodnie z zasadą
5M+E,
czyli:
człowiek (man), maszyna (machine), materiał
(material), stosowana metoda (method), kierownictwo
(management), otoczenie (environment). Można także
używać innych kategorii (np. procedury, wyposażenie,
materiały, informacje, ludzie) w zależności od dziedziny, w
jakiej wykres jest stosowany.
Procedura
rozwiązywania
problemu przy
pomocy tej
metody:
krok 3
- na
końcach „ości”
biegnących od
żeber zapisujemy
składowe aspekty
przyczyn
znajdujących się
na końcach żebe
r
.
Procedura rozwiązywania problemu
przy pomocy tej metody:
Krok 4
-
Tak stworzony diagram jest podstawą do
dalszej pracy:
· analizy poszczególnych przyczyn problemu,
· analizy relacji pomiędzy przyczynami problemu,
· analizy związków przyczynowo-skutkowych pomiędzy
różnymi elementami zjawiska lub obiektu,
· formułowania problemów do rozwiązania.
Cechy diagramu Ishikawy:
uporządkowany przekaz informacji,
trafność analizy,
hierarchizacja danych,
staranność sporządzania diagramu,
nacisk na lokalizację i eliminacje przyczyn
problemu.
Przykład diagramu Ishikawy: