1

Rachunkowość w banku  dr Marta Gawart

Rodzaje rachunków bankowych prowadzonych przez banki dla 

ich klientów

(art. 49 – 51 prawa bankowego):

1.

Rachunki rozliczeniowe
a)

bieżące

b)

pomocnicze

2.

Rachunki lokat terminowych

3.

Rachunki oszczędnościowe, rachunki oszczędnościowo-
rozliczeniowe, rachunki terminowych lokat 
oszczędnościowych:
prowadzone wyłącznie dla: 
a)

osób fizycznych, 

b)

szkolnych kas oszczędności,

c)

pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych. 

prowadzone wyłącznie dla podmiotów 

prowadzących

działalność gospodarczą (w tym dla osób 

fizycznych 

prowadzących działalność na własny 

rachunek)

2

Rodzaje rachunków bankowych prowadzonych przez banki dla ich 

klientów

(art. 49 – 51 i 59 prawa bankowego):

4.

Rachunki powiernicze

Na  rachunku  powierniczym  mogą  być  gromadzone  wyłącznie  środki 

pieniężne  powierzone  posiadaczowi  rachunku  (powiernikowi)  przez 

osobę trzecią. 

Umowa  rachunku  powierniczego  zawarta  pomiędzy  bankiem  i 

powiernikiem  określa,  warunki,  kiedy  środki  pieniężne  mogą  być 

rozdysponowane przez powiernika lub mu wypłacone.

5.

Rachunki  wspólne  –  prowadzone  dla  kilku  osób  fizycznych  lub  kilku 

jednostek samorządu terytorialnego.

Posiadacz 

każdego 

z 

powyższych 

rodzajów 

rachunków 

bankowych 

dysponuje 

swobodnie 

środkami 

pieniężnymi 

zgromadzonymi na rachunku. 

Rachunkowość w banku  dr Marta Gawart

3

Otwarcie rachunku bankowego następuje poprzez zawarcie z bankiem umowy 

na piśmie.  

Umowa rachunku bankowego powinna określać w szczególności (art. 52 

prawa bankowego):

1.

strony umowy,

2.

rodzaj otwieranego rachunku,

3.

walutę rachunku,

4.

czas trwania umowy,

5.

o  ile  strony  zastrzegają  oprocentowanie  środków  pieniężnych 

zgromadzonych  na  rachunku  -  wysokość  oprocentowania  (przyjmuje 

się, że rok liczy 365 dni) i przesłanki dopuszczalności jego zmiany przez 

bank,  a  także  terminy  wypłaty,  postawienia  do  dyspozycji  lub 

kapitalizacji należnych odsetek,

Rachunkowość w banku  dr Marta Gawart

4

Umowa rachunku bankowego powinna określać w szczególności (art. 52 

prawa bankowego):

6.

wysokość  prowizji  i  opłat  za  czynności  związane  z  wykonywaniem 

umowy 

oraz 

przesłanki 

i tryb ich zmiany przez bank,

7.

formy  i  zakres  rozliczeń  pieniężnych  dokonywanych  na  polecenie 

posiadacza rachunku oraz terminy ich realizacji,

8.

przesłanki i tryb dokonywania zmian umowy,

9.

przesłanki i tryb rozwiązania umowy rachunku bankowego,

10. zakres  odpowiedzialności  banku  za  terminowe  i  prawidłowe 

przeprowadzenie rozliczeń pieniężnych oraz wysokość odszkodowania 

za przekroczenie terminu realizacji dyspozycji posiadacza rachunku.

Rachunkowość w banku  dr Marta Gawart

5

Rachunki bankowe – Kodeks cywilny:

Przez  umowę  rachunku  bankowego  bank  zobowiązuje  się  względem 

posiadacza  rachunku  na  czas  oznaczony  lub  nieoznaczony,  do 

przechowywania jego środków pieniężnych oraz do przeprowadzania 

na jego zlecenie rozliczeń pieniężnych (art. 725).

Bank  może  obracać  czasowo  wolne  środki  pieniężne  zgromadzone  na 

rachunku 

bankowym 

z obowiązkiem ich zwrotu w całości lub w części na każde żądanie, chyba 

że umowa uzależnia obowiązek zwrotu od wypowiedzenia (art. 726).

Bank może odmówić wykonania zlecenia posiadacza rachunku bankowego 

tylko 

w wypadkach przewidzianych w przepisach szczególnych (art. 727).

Rachunkowość w banku  dr Marta Gawart

6

Rachunki bankowe – Kodeks cywilny:

Bank jest zobowiązany (art. 728 i 729):



przy umowie zawartej na czas nieoznaczony - informować posiadacza 

rachunku, 

w  sposób  określony  w  umowie,  o  każdej  zmianie  stanu  rachunku 

bankowego,



przesyłać posiadaczowi co najmniej raz w miesiącu bezpłatnie wyciąg 

z 

rachunku 

z informacją o zmianach stanu rachunku i ustaleniem salda, chyba że 

posiadacz  wyraził  pisemnie  zgodę  na  inny  sposób  informowania  o 

zmianach stanu rachunku i ustaleniu salda.

Rachunkowość w banku  dr Marta Gawart

7

Rachunki bankowe – Kodeks cywilny:

Posiadacz rachunku bankowego jest zobowiązany (art. 728):



zgłosić bankowi niezgodność zmian stanu rachunku lub salda w ciągu 

czternastu dni od dnia otrzymania wyciągu z rachunku,



zawiadamiać  bank  o  każdej  zmianie  swego  zamieszkania  lub 

siedziby.

Roszczenia  wynikające ze stosunku rachunku  bankowego  przedawniają 

się z upływem dwóch lat. Nie dotyczy to roszczeń o zwrot wkładów 

oszczędnościowych (art. 731).

Rachunkowość w banku  dr Marta Gawart