Międzynarodowe 
inicjatywy kontroli zbrojeń 

Kontrola zbrojeń

•

Są to rozmaite formy 
współpracy państw w 
sprawach wojskowych, a 
zwłaszcza ograniczania i 
regulowania rozwoju oraz 
rozmieszczania zbrojeń, 
eliminacji bądź redukcji broni, 
użycia broni i weryfikacji 
porozumień.

Rozbrojenie

•

 Jest formą demilitaryzacji gdyż jego celem 
jest wyeliminowanie określonych rodzajów lub 
typów broni. W zakresie tego pojęcia może się 
mieścić: całkowita eliminacja określonego 
rodzaju uzbrojenia, zakaz posiadania 
określonej broni (na obszarze całego kraju, 
bądź na danym terytorium), zakaz 
rozpowszechniania określonej broni, zakaz 
podjęcia lub nakaz wykonania określonych 
przedsięwzięć mających zmniejszyć 
niebezpieczeństwo wybuchu konfliktu 
zbrojnego

Kontrolą zbrojeń 
zajmują się

•

Międzynarodowa Agencja 
Energii Atomowej (IAEA). 
Założona w 1957r. Organizacja 
pracująca na rzecz bezpiecznego i 
pokojowego wykorzystania energii 
jądrowej

•

Sztokholmski Międzynarodowy 
Instytut Badań nad Pokojem, (SIPRI). 
Powstał w 1966r. Udostępnia on 
informacje o rozwoju broni, wydatkach na 
zbrojenia w poszczególnych krajach, 
produkcji i sprzedaży broni przez różne 
kraje, o jej kontroli i rozbrojeniach, a także 
o konfliktach, zapobieganiu im i 
bezpieczeństwie regionalnym.

•

Międzynarodowa Organizacja ds. 
Zakazu Broni Chemicznej (OPCW). 
Zajmuje się realizacją postanowień 
Konwencji o zakazie broni chemicznej, 
wydawaniem pozwoleń na prowadzenie 
działalności z wykorzystaniem 
toksycznych związków chemicznych, oraz 
współpracą międzynarodową w zakresie 
kontroli obrotu towarami i technologiami 
o znaczeniu strategicznym.

•

Komitet Koordynacyjny Wielostronnej Kontroli 
Eksportu (COCOM) (1949-1995) Komitet ten miał za 
zadanie nie dopuścić do uzyskania przez którykolwiek z 
krajów tzw. bloku wschodniego najnowocześniejszych 
towarów i technologii. W 1994 państwa zrzeszone w 
ramach Komitetu Koordynacji Wielostronnej Kontroli 
Eksportu przekazały jego zadania i funkcje nowej 
organizacji powołanej pod nazwą tzw. Porozumienia 
Wassenaar

•

-Głównymi organami Narodów Zjednoczonych 
zajmującymi się kwestią rozbrojenia są organy 
Zgromadzenia Ogólnego ONZ: Komitet Pierwszy, oraz 
Komisja Rozbrojeniowa Organizacji Narodów 
Zjednoczonych. 

•

Oddzielnym organem, tylko częściowo 
związanym z ONZ jest Konferencja 
Rozbrojeniowa. Powstała w 1979r. Jej 
prace dotyczą: rozbrojenia jądrowego i 
zapobieganiu wyścigowi zbrojeń jądrowych, 
zapobieganiu wojnie jądrowej, zapobieganiu 
wyścigowi zbrojeń w przestrzeni kosmicznej, 
nieużyciu broni jądrowej przeciwko państwom 
nie-jądrowym, przejrzystość w zbrojeniach, 
nowych typów i systemów broni masowego 
rażenia, kompleksowych programów 
rozbrojenia

PRZYCZYNY SPADKU ZANCZENIA KONTROLI 
ZBROJEŃ ORAZ JEJ ZAPRZESTANIA

•

Rozpad ZSRR, spadek znaczenia Rosji;

•

Przedmiotem napaści są państwa, ale 
sprawcami są struktury niepaństwowe;

•

Łatwość uzyskania technologii rakietowo-
nuklearnych przez państwa pozaeuropejskie 

•

Całkowite rozbrojenie jest mało 
prawdopodobne, sądząc po tym, jakie 
ryzyko by to stwarzało. Jednostronne 
rozbrojenie stawiałoby bowiem kraj, który 
pozbył się swojego arsenału w bardzo 
niebezpiecznym położeniu

•

Projekt budowy przez USA narodowego 
systemu obrony antyrakietowej o 
globalnym zasięgu

•

Nierównowaga sił na korzyść kilku 
państw, przede wszystkim USA oraz 
Zachodu powoduje, że ta grupa państw 
nie znajduje partnerów do 
wielostronnych  rokowań rozbrojeniowych

•

Rozbieżność interesów i stanowisk 
państw na forum ONZ

Bibliografia

•

dr Marek Wasiński, Prawo międzynarodowe 
publiczne (wykład 2010/2011)

•

Encyklopedia PWN