Metody leczenia choroby nowotworowej



Chemioterapia



Leczenie
chirurgiczne



Leczenie
systemowe



Medycyna
nuklearna



Radioterapia



Teleterapia



Brachyterapia

Informacje o sposobach leczenia

Chemioterapia jest to metoda leczenia nowotworów

złośliwych za pomocą leków cytotoksycznych. Leki

cytotoksyczne stanowią grupę bardzo różnorodną zarówno

pod względem pochodzenia jak i sposobu działania. Ze

względu na sposób zastosowania wyróżniamy:

◦

chemioterapia indukcyjna

◦

chemioterapia adjuwantowa

◦

chemioterapia neoadjuwantowa

◦

chemioterapia synchroniczna

◦

chemioterapia dokanałowa

◦

chemioterapia dojamowa

Chemioterapia



chemioterapia adjuwantowa – chemioterapia
jako leczenie uzupełniające do wcześniejszego
leczenia miejscowego, w celu uzyskania
lepszego efektu leczniczego zarówno pod
względem ewentualnej wznowy miejscowej
nowotworu jak i wpływu na przeżycie odległe.



chemioterapia neoadjuwantowa –
chemioterapia jako leczenie systemowe
zastosowane przed leczeniem miejscowym
(tzn. najpierw chemioterapia a następnie
zabieg operacyjny lub radioterapia).

Chemioterapia adjuwantowa i

neoadjuwantowa



chemioterapia synchroniczna –
zastosowanie leków cytotoksycznych w tym
samym czasie co radioterapia, w celu
uzyskania jak najlepszej odpowiedzi na
leczenie. Niektóre leki cytostatyczne mają
działanie „fotouczulające” – zmniejszają
możliwości naprawcze komórek
nowotworowych i czynią je bardziej
podatnymi na radioterapię.

Chemioterapia

synchroniczna

chemioterapia dokanałowa – ze względu na

istnienie swoistej bariery krew-mózg,
większość leków podanych dożylnie nie
przechodzi do ośrodkowego układu
nerwowego. W celu umożliwienie dotarcia
cytostatyków do układu nerwowego podaje
się je do kanału kręgowego, skąd mogą
oddziaływać zarówno na guzy
umiejscowione w mózgu jak i w rdzeniu
przedłużonym i rdzeniu kręgowym.

Chemioterapia dokanałowa



chemioterapia dojamowa – leczenie polega
na podaniu leków przeciwnowotworowych
bezpośrednio do jam ciała (jama brzuszna,
jama opłucnowa). Ten sposób podania ma
na celu uzyskanie jak największego stężenia
leku w miejscu występowania nowotworu
(np. rak jajnika, przerzuty raka jelita
grubego lub żołądka do otrzewnej, przerzuty
nowotworu do opłucnej).

Chemioterapia dojamowa



Celem zabiegu operacyjnego w leczeniu nowotworów jest usunięcie guza z marginesem
tkanek zdrowych. Zabieg ten może dotyczyć zarówno wąskiego obszaru tkanek (np.
wycięcie

raka skóry

z marginesem 1 cm tkanek zdrowych) jak i poważnych, często

okaleczających zabiegów chirurgicznych do jakich należy np. wycięcie

mięsaków

kończyn.

Zakres interwencji chirurgicznej jest związany zazwyczaj z wielkością guza, ale w niektórych
postaciach wymaga szerokiego wycięcia tkanek. Należy pamiętać, że chirurgia nowotworów
należy do jednych z najtrudniejszych; wymaga zarówno wielkiego doświadczenia, wiedzy jak
i odpowiedzialności ze strony chirurga.

Leczenie chirurgiczne nowotworów jest zazwyczaj częścią leczenia skojarzonego, które jest
wymagane w przypadku większości nowotworów w postaci inwazyjnej (tzn. w takim stadium
zaawansowania, które umożliwia tworzenie przerzutów drogą krwi i układu chłonnego).

W przypadku większości nowotworów wymagane jest usunięcie regionalnych węzłów
chłonnych. Zakres ich usunięcia jest ściśle określony i ma wpływ na rokowanie zarówno co
do wznowy miejscowej jak i przerzutów odległych.

W przypadkach, gdy nie można usunąć nowotworu z powodu jego zaawansowania
miejscowego, stosuje się

leczenie paliatywne

Leczenie chirurgiczne



Leczenie systemowe nowotworów polega na podaniu leków
ogólnoustrojowo, w przeciwieństwie do leczenia miejscowego, jakim
jest chirurgia i radioterapia. Wyróżniamy następujące sposoby
leczenia systemowego:



Chemioterapia - leczenie systemowe z użyciem leków
doprowadzających do śmierci komórek nowotworowych (cytostatyki)



Hormonoterapia - leczenie systemowe z wykorzystaniem leków
hormonalnie czynnych



Immunoterapia - leczenie systemowe polegające na zastosowaniu
leków wpływających na układ odpornościowy



Leczenie celowane - leczenie systemowe z wykorzystaniem leków
działających na konkretny receptor umiejscowiony na komórce
nowotworowej lub blokujące przekazywanie informacji wewnątrz
komórki (hamowanie szlaków molekularnych ontogenezy). Do
najczęściej stosowanych leków tej grupy należą przeciwciała
monoklinalne oraz inhibitory kinazy tyrozynowej.

Leczenie systemowe



Leczenie izotopami promieniotwórczymi przerzutów do kości. Izotopy
promieniotwórcze (stront Sr89, samar Sm153, fosfor P32) wykorzystuje się do
leczenia rozsianych przerzutów nowotworowych do kości. Najczęściej stosowanym
jest izotop strontu. Jest on analogiem wapnia i wybiórczo gromadzi się w ogniskach
przerzutowych w kościach. Działanie terapeutyczne polega na emisji promieniowania
beta, które niszczy komórki nowotworowe przy niewielkim uszkodzeniu zdrowych
tkanek otaczających.

Głównym wskazaniem do zastosowania radioaktywnego izotopu strontu są liczne,
dające dolegliwości bólowe przerzuty do kości, które nie mogą być – ze względu na
rozległość występowania – napromieniane ze źródeł zewnętrznych (teleterapia).

Efekt leczniczy wynosi od 3 do 12 miesięcy, ale jego początek może wystąpić dopiero
nawet po kilku tygodniach.

Najczęściej stosuje się Sr89 w przerzutach do kości w raku piersi i gruczołu
krokowego, ale wskazania do zastosowania są szerokie i metodę tę stosuje się także
przy przerzutach nowotworów uznawanych za mało promieniowrażliwe.

Medycyna nukleana



Radioterapia jest sposobem leczenia
miejscowego nowotworów za pomocą
energii promienistej. Do tego celu używa się
urządzeń emitujących promieniowanie X
(tzw. promieniowanie rentgenowskie),
promieniowanie gamma, elektrony, cząstki
alfa, promieniowanie neutronowe. Ze
względu na sposób napromieniania
wyróżniamy teleterapię (gdy źródło
promieniowania jest umieszczone w pewnej
odległości od guza) oraz brachyterapię gdy
źródło promieniowania – izotop- jest
umieszczony w bezpośredniej bliskości guza
(leczenie pierwotne nowotworu np. w
przypadku raka macicy) lub obszaru po
wyciętym guzie. Jako leczenie uzupełniające
(leczenie skojarzone) zabieg operacyjny,
np. w przypadku leczenia oszczędzającego
w

raku piersi

Radioterapia



Teleterapia- polega na leczeniu guza nowotworowego za
pomocą promieniowania jonizującego z urządzenia
zewnętrznego. Zakres leczenia obejmuje guz
nowotworowy oraz margines tkanek otaczających guz ze
względu na możliwość istnienia komórek nowotworowych
wokół widocznego w badaniu obrazowym (tomografia
komputerowa, rezonans magnetyczny) guza.



Ze względu na wielkość dawki i stan zaawansowania
choroby nowotworowej wyróżniamy;



radioterapię radykalną (stosowaną z intencją zniszczenia
guza nowotworowego w miejscu jego występowania,



radioterapię paliatywną (stosowaną z intencją
zmniejszenia dolegliwości spowodowanych przez
nieoperacyjny guz nowotworowy),



radioterapię objawową (stosowaną miejscowo np. w celu
złagodzenia dolegliwości bólowych przy ograniczonych
ilościowo przerzutach do kości).

Teleterapia



Brachyterapia (zwana także radioterapią
kontaktową) jest stosowana do precyzyjnego
leczenia miejscowego poprzez umieszczenie
aplikatora zawierającego radioaktywny izotop (np.
iryd Ir192, cez Cs137, kobalt Co60, rad Ra226, Itr
Y90 i inne).

Ze względu na sposoby umieszczania aplikatora

wyróżniamy;



brachyterapię wewnątrztkankową (aplikator
umieszczony w obrębie tkanki nowotworowej),



brachyterapię powierzchniową (np. na skórze w
celu leczenia nowotworów skóry),



brachyterapię wewnątrzjamową (gdy źródło
promieniowania umieszczone jest w naturalnych
jamach ciała (jama macicy, jama ustna) w
bezpośredniej bliskości guza,



brachyterapię śródoperacyjną (np. po wycięciu
raka piersi).

Brachyterapia

Document Outline