Gospodarka kwasowo-zasadowa
Tomasz Magoń
Patofizjologia
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie 2006
Gospodarka kwasowo-zasadowa
Tomasz Magoń
Patofizjologia
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie 2006
Tomasz Magoń WSIiZ Rzeszów 2006
Patofizjologia
Stężenie jonów H+ w płynach pozakomórkowych wynosi 40
nmol/l
pH = 7,4
Stężenie H+ zależy od:
1. układów buforowych przestrzeni poza i
wewnątrzkomórkowej
2. utrzymanie we krwi określonego stężenia CO2 przez
kontrolę wentylacji płucnej
3. stężenie wodorowęglanów i syntezę mocznika z HCO
3
-
i
NH4+ w wątrobie
H
+
+ HCO
3
-
H
2
CO
3
CO
2
H
2
O
usuwane przez wątrobę w procesie syntezy mocznika
regulowana przez ustrojowe pH
Tomasz Magoń WSIiZ Rzeszów 2006
Patofizjologia
Bufory krwi
CO
2
– HCO
3
-
- 53 %
bufor hemoglobinowy - 35 %
białka osocza - 7 %
fosforany organiczne i nieorganiczne - 5 %
W utrzymaniu RKZ udział biorą:
- płuca
- nerki
- przewód pokarmowy (wątroba)
Tomasz Magoń WSIiZ Rzeszów 2006
Patofizjologia
Mierzone parametry RKZ
pH
pCO
2
– posiada chemoreceptory w łuku aorty
BE
– niedobór zasad – ilość zasady aby pH krwi
doprowadzić
do wartości 7,4 warunkach: temp. 37
o
C, pCO
2
= 40
mmHg
przerwa anionowa
– różnica między stężeniem Na w
osoczu
sumą stężeń głównych anionów (Cl-,
HCO3-)
Tomasz Magoń WSIiZ Rzeszów 2006
Patofizjologia
Bufory wewnątrzkomórkowe
• grupy boczne aminokwasów tworzących białka
• CO
2
– HCO
3
-
(i inne bufory otwarte)
• bufory biochemiczne – uwalniają bądź wiążą H
+
w reakcjach
enzymatycznych, np. przemiana kw. mlekowego w glukozę
• transport kwasów lub zasad przez błonę organelli komórkowych
Tomasz Magoń WSIiZ Rzeszów 2006
Patofizjologia
W kanalikach nerkowych istnieją mechanizmy
odpowiedzialne za utrzymanie prawidłowego pH
organizmu.
• transport H+ z komórek do wnętrza nefronu
(do moczu)
• reabsorpcja HCO3-
• wydzielanie jonu amonowego NH4+
H+
H+
Na+
Cl-
HCO3-
Cl-
OH-
Cl-
pompa wymienniki jonowe kanał
Tomasz Magoń WSIiZ Rzeszów 2006
Patofizjologia
ATP
ATP
K+
H+
H+
Cl-
komórki alfa wydzielają H+
i reabsorbują wodorowęglany
mocz
HCO3-
HCO3-
H+
Na+
HCO3-
Cl-
Cl-
ATP
H+
H+
Na+
Cl-
mocz
komórki beta
wydzielają wodorowęglany
Tomasz Magoń WSIiZ Rzeszów 2006
Patofizjologia
Normy RKZ
pH - 7,35-7,45
pCO2 - 35-45 mmHg
pO2 - 80-100 mmHg
[HCO3-] - 25 mmol/l
BE - od -1,5 do +2
Tomasz Magoń WSIiZ Rzeszów 2006
Patofizjologia
Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej
Kwasica
Zasadowica
- zwiększenie stężenia jonów wodorowych we krwi
- zmniejszenie stężenia jonów wodorowych we krwi
• metaboliczna
• oddechowa
• metaboliczna
• oddechowa
Tomasz Magoń WSIiZ Rzeszów 2006
Patofizjologia
Kwasica
Kwasica
- zwiększenie stężenia jonów wodorowych we krwi
•
metaboliczna
metaboliczna – zmniejszenie stężenia wodorowęglanów (HCO3-)
Wyrównanie polega na stymulacji oddychania i obniżeniu pCO2
•
oddechowa
oddechowa – wzrost pCO2 we krwi
Wyrównanie polega na wzroście wydzielania H+ oraz resorpcji
zwrotnej HCO3- i zwiększenia stężenia HCO3- w płynach ustrojowych
Tomasz Magoń WSIiZ Rzeszów 2006
Patofizjologia
Zasadowica
Zasadowica
- zmniejszenie stężenia jonów wodorowych we krwi
•
metaboliczna
metaboliczna – wzrost stężenia wodorowęglanów (HCO3-) w osoczu
Wyrównanie oddechowe polega na hipowentylacji
•
oddechowa
oddechowa – spadek pCO2 we krwi
wynik hiperwentylacji
Wyrównanie nerkowe polega na zmniejszeniu wydalania H+
i zwiększeniu wydalania HCO3- z moczem