Prawo

Pojęcie
Normy i przepisy prawne
Rodzaje
Funkcje

Wstęp

Prawo jest podstawą
funkcjonowania
państwa

i

społeczeństwa.
Reguluje

stosunki

między obywatelami a
organami władzy oraz
innymi instytucjami i
organizacjami, a także
wzajemne

relacje

między ludźmi.

Pojęcie prawa

Prawo jest wyznacznikiem

posterowania i ludzkich zachowań.

Stosunki międzyludzkie kształtują

się pod wpływem norm społecznych,

w skład d których wchodzą normy

moralne, prawne, obyczajowe itp.
Prawo w ujęciu przedmiotowym to

zbiór ogólnych uporządkowanych

norm (zasad) zachowania uznanych

lub preferowanych przez

społeczeństwo (państwo),

zagrożonych różnymi sankcjami

(rygorami) razie ich naruszenia.
Prawo w ujęciu podmiotowym to

zbiór uprawnień przyznawanych

jednostce przez obowiązujące akty

normatywne (np. Konstytucję),

służących zabezpieczeniu jej

interesów i dających tej jednostce

pewna swobodę działania

Normy, przepisy prawne

Norma prawna – reguła postępowania,
która bezpośrednio nakazuje (dozwala
lub zakazuje), określonym adresatom,
by w danej sytuacji zachowali się w
określony

sposób.

Konsekwencją

złamania normy prawnej może być
zastosowanie przez państwo sankcji,
na straży norm moralnych stoi opinia
społeczna i sumienie
Przepis prawny – zapis reguły prawnej,
np. ustawy, artykuł, paragraf, punkt
ustawy czy rozporządzenia
Każda

norma

prawna

określa:

adresata, któremu wyznacza się dany
obowiązek,

okoliczności

jego

wykonania,

wzór

odpowiedniego

zachowania

Rodzaje prawa

PRAWO

NATURLANE:

Zbiór norm, które obowiązują
społeczeństwo

i

władzę

państwową, bez względu na to,
czy

są

przez

tę

władzę

ustanowione i uznawane.
Wypływają z natury człowieka,
należą się każdemu człowiekowi.
Nauka Kościoła utożsamia je z
prawami boskimi. Są niezależne
od

władzy.

Idea

prawa

naturalnego nadrzędnego wobec
praw stanowionych jest wyrazem
dążenia do stworzenia dobrego i
sprawiedliwego

systemu

prawnego,

niezależnego

od

interesów władzy. Pozwoliła ona
osądzić zbrodniarzy wojennych
po II wojnie światowej.

STANOWIONE
(POZYTYWNE):
Dziś uznaje się, że
dobre prawo to takie
prawo,

które

jest

stabilne,

zapewnia

człowiekowi
bezpieczeństwo i
ochronę

jego

naturalnych praw.

Funkcje prawa

Funkcja

regulacyjna

(reguluje

życie

społeczne)
Funkcja

wychowawcza

(wpływa

na

kształtowanie

się

trwałych

postaw

pozytywnych)
Funkcja

dystrybucyjna

(reguluje

tworzenie zasad dystrybucji pożądanych
dóbr społecznych i gwarantuje ich
rozdział)
Funkcja represyjna (wymierzanie kar,
odstraszających dla sprawców, niezwykle
istotna jest kwestia nieuchronności kary)
Funkcja kulturotwórcza (integruje ludność
żyjącą w jednym państwie, wychowuje w
duchu poszanowania instytucji, norm,
tradycji, wpływa na system wartości
uznawany w społeczeństwie, znajomość
prawa podnosi poziom kultury zwłaszcza
politycznej)