Arkusz

Makrodefinicje w Excelu

• Wcześniej czy później w trakcie pracy z MS Excel spotkasz się z koniecznością

wielokrotnego powtarzania tych samych czynności lub wykonywania długich
sekwencji obliczeń w celu wyznaczenia wartości jakiejś funkcji.

• W obu przypadkach narzędziem, które może pomóc, są makrodefinicje, w

pierwszym będą to makropolecenia, a w drugim - makrofunkcje.

Pod pojęciem makrodefinicji będziemy tutaj rozumieli procedurę języka VBA

( Visual Basic for Applications).

Sub PrintRegion()

Selection.CurrentRegion.Select

Selection.PrintOut Copies:=1,

Collate:=True
End Sub

Procedurą języka VBA jest grupa poleceń, która wykonuje ciąg czynności lub
zwraca wartość. Z punktu widzenia języka programowania kod
makropolecenia zawarty jest między parą linii kodu Sub Nazwa () i End Sub.

Przykładem

konstrukcji

makropolecenia

procedura

zaznaczająca i drukująca zawartość
wybranego obszaru arkusza.

Makrodefinicje w Excelu

Makrofunkcja to procedura zwracająca wartość obliczoną w oparciu o

dostępne argumenty. Kod makrofunkcji zawarty jest pomiędzy para linii
kodu Function Nazwa ( lista argumentów oddzielona
przecinkami) i End Function.

Przykładem może być procedura
dodająca wartość 1 do
istniejącej wartości ( wyrażenia
As Integer związane są z
deklaracją typu zmiennej)

Function Dodaj jeden (Value as
Integer) as Integer

DodajJeden=Value +1

End Function

Dla jakich zadań warto

tworzyć własne makropolecenia ?

Dla jakich zadań warto

tworzyć własne makropolecenia ?

Praktyka dowodzi, że przykładem takich zadań mogą być:
• Formatowanie i drukowanie różnego typu raportów
• Nadzór nad prawidłowym wypełnianiem różnych formularzy Excela
• Konsolidowanie danych pochodzących z różnych skoroszytów w

jednym skoroszycie głównym

• Importowanie i drukowanie ( plotowanie ) wykresów
• Przypisanie skrótów klawiszowych do często używanych poleceń ( grup

poleceń)

• Wybór odpowiedniego autoformatowania do wybranego zakresu

arkusza / skoroszytu

• Autowypełnianie kolumn bieżącego arkusza.

Sposoby tworzenia makrodefinicji

Stosowane są dwie metody tworzenia makrodefinicji:

1. Rejestracja przy wykorzystaniu dostępnego w menu Narzędzia

/ Makro / Zarejestruj nowe makro. Nie musimy dysponować
żadna wiedzą na temat programowania, ponieważ rejestrator
sam utworzy odpowiedni kod w języku VBA.

2. Wpisywanie kodu w języku VBA w module udostępnionym w

menu Narzędzia / Makro / Edytor Visual Basic. W tym
przypadku po otwarciu środowiska programistycznego należy,
korzystając z menu Wstaw / Moduł otworzyć miejsce, w którym
będzie wpisywany kod.

Oba wymienione typy makrodefinicji wymagają różnego sposobu

uruchamiania.

Etapy rejestracji makropoleceń

Proces rejestracji makropolecenia można podzielić na następujące trzy etapy:

1.Etap 1 – przygotowanie merytoryczne i metodologiczne zadania. Jego istotą

jest wybór metody ( algorytmu) realizacji zadania, a następnie jego
optymalizacja. Kolejny krok to wykonanie zadania bez rejestracji ( „na sucho”) i
ocena uzyskanych rezultatów. Jeśli wynik jest pomyślny, można przystąpić do
etapu 2.

2.Etap 2 - powtórzenie etapu 1, czyli wykonanie ciągu czynności z

uaktywnionym rejestratorem – przez wybór polecenia Narzędzia / Makro /
Zarejestruj nowe makro . Po zakończeniu rejestracji należy ją przerwać klikając
przycisk Zatrzymaj rejestrowanie na pasku narzędzi lub wybierając Narzędzia /
Makro / Zatrzymaj rejestrowanie

3.Etap 3 - to kontrola pracy makropolecenia, jego ewentualna edycja i

przypisanie do odpowiednich obiektów na ekranie ( przycisku, istniejącego
menu, menu makr lub obiektów graficznych ).

Rejestracja makropolecenia - Etap I

Ćwiczenie:

Zarejestruj makropolecenie, które wymusi we wskazanym obszarze arkusza

zmianę stylu czcionki na pogrubioną.

• Etap 1 - na tym etapie należy ustalić i sprawdzić działanie ciągu

czynności prowadzących do zmiany stylu czcionki w wybranym obszarze
W tym celu należy:

- zaznaczyć obszar, w którym ma nastąpić zmiana stylu  tu (A1:B10)
- z menu wybrać polecenie Format / Komórki  i następnie kartę Czcionka
-  w obszarze Styl czcionki wskazać opcję Pogrubiony i zatwierdzić
- sprawdzić działanie ustalonej zmiany stylu.
Jeśli uzyskaliśmy oczekiwany wynik, można przystąpić do rejestracji
makropolecenia, czyli Etapu 2.

Rejestracja makropolecenia - Etap II

Ćwiczenie cd.:

• Etap 2 - rozpoczynamy rejestrację.

Zaznaczamy obszar.

• Wybieramy polecenie Narzędzia / Makro /

Zarejestruj

nowe

makro.

Wpisz nazwę dla makropolecenia. Określ
wciśnięcie

jakiej

kombinacji

klawiszy

uruchomi

zarejestrowane

makro.

„Obowiązkowym elementem” kombinacji jest
wciśnięcie

klawisza

[Ctrl]

Zaleca się dodawanie do kombinacji klawisza
[Shift].

Wynika

tego,

że  program  wykorzystuje  minimalną  liczbę
kombinacji  klawiszy  [Ctrl]i    [Shift].  Należy
pamiętać,  że  jeżeli  utworzymy  skrót,  który
będzie się pokrywać z  istniejącym w Excelu,
to  zastąpi  on  istniejący,zmieniając  działanie
odpowiednich poleceń i funkcji.

Rejestracja makropolecenia - Etap II

Ćwiczenie cd.:

• Ustal miejsce przechowywania

makro, korzystając z dostępnej
listy.
Będzie od niego zależeć zasięg
działania makra.

Ten  skoroszyt  -    działanie  makropolecenia  ograniczone  jest  do  skoroszytu,  w
którym  zostało  utworzone,  czyli  będzie  dostępne  tylko  po  otwarciu  tego
skoroszytu.
Skoroszyt    makr  osobistych  -  zapisujemy  w  nim  te  makra,  które  mają  być
dostępne bezpośrednio po uruchomieniu Excela.Skoroszyt makr osobistych to
skoroszyt  ukryty.  Excel  automatycznie  tworzy  plik  o  nazwie  Personal.xls    w
domyślnym katalogu startowym Excela. W przypadku wyboru skoroszytu makr
osobistych,  przy  zamykaniu  Excela  pojawi  się  komunikat  proponujący
zapisanie zmian w pliku tego skoroszytu

Rejestracja makropolecenia - Etap II

Ćwiczenie cd.:

•

Możesz

umieścić

dodatkowe

informacje

polu

Opis

zarejestrowanym makropoleceniu.Pole te nie ma wpływu na działanie
makra.

•

Po ustaleniu warunków rejestracji i działania makra naciśnij OK.
Wyświetlony

zostanie

przycisk

narzędzi Zatrzymaj rejestrowanie. Od tej chwili każda czynność
zostanie

zarejestrowana.

Jeśli wybierzesz Adresowanie względne zaznaczenie komórek w
ramach wykonywanego makra zależeć będzie od położenia aktywnej
komórki w czasie rejestracji makra.

•

Po zakończeniu czynności związanych z rejestracją makropolecenia,
kliknij przycisk przycisk Zatrzymaj rejestrowanie na pasku narzędzi
lub wybierz Narzędzia / Makro / Zatrzymaj rejestrowanie

Rejestracja makropolecenia - Etap III

Ćwiczenie cd.:

•

Etap

sprawdź

działanie

zarejestrowanego makra. W tym celu
skorzystaj z wybranej kombinacji klawiszy.

•

Zarejestrowane makro obejrzyj korzystając z
okna
dialogowego

Makro,

wywoływanego

poleceniem
Narzędzia / Makro / Makra. Korzystając z
tego

okna

możesz

zapoznać

się

istniejącymi makrami, usunąć je a przede
wszystkim dokonać edycji.

Rejestracja makropoleceń

w skoroszycie makr osobistych 1/3

Rejestracja makropoleceń

w skoroszycie makr osobistych 1/3

Ćwiczenie:

Zarejestruj makro, zmieniające kolor siatki w

skoroszycie makr osobistych.

• W celu wykonania zmiany należy dokonać zmiany

koloru siatki przez wybór z palety kolorów w
karcie Widok dostępnej po wydaniu polecenia
Narzędzia / Opcje.

• Zarejestruj polecenia, tym razem wybierając w

polu Przechowaj makro opcję Skoroszyt makr
osobistych. Nadaj nazwę KolorSiatki.

Próbując wykonać jakiekolwiek działania
dotyczące makra otrzymamy komunikat.
Aby przejść dalej należy wybrać Okno /
Odkryj
i wskaż odpowiedni skoroszyt.

Rejestracja makropoleceń

w skoroszycie makr osobistych 2/3

Rejestracja makropoleceń

w skoroszycie makr osobistych 2/3

Ćwiczenie cd.:

• Dopiero w tym momencie możemy podjąć działania w

odniesieniu

odkrytego

skoroszytu

makr

osobistych.Zakres działań, które można podjąć w
stosunku

zarejestrowanego

makropolecenia,

określany jest przez opcje udostępnianie za pomocą
przycisków w oknie dialogowym Makro.

• Zmień skrót klawiszowy z wykorzystaniem przycisku

Opcje

• Naciśnij przycisk Krokowo - uruchomisz makraw

trybie  pracy  krokowej,  tzn.  trybie,  w  którym  każdy
wiersz  kodu  (każda  instrukcja  )  jest  uruchamiany
oddzielnie.Otwarte  okno  prezentuje  zintegrowane
środowiskouruchomieniowe  Excela.  Aktualnie  istotny
dla

nas

jest

obszar

przechowujący

kod

makropolecenia,  tzw.okno  kodu.  Widzimy  w  nim,
mimo  że  sami  nie  napisaliśmy  ani  jednego  wiersza,
pełny  kod  naszego  makropolecenia.  Pierwszy  wiersz
podświetlony  jest  kolorem  żółtym.  Aby  przejść  do
następnego,  należykliknąć  przycisk  Continue  lub
klawisz [F5]

Rejestracja makropoleceń

w skoroszycie makr osobistych 3/3

Rejestracja makropoleceń

w skoroszycie makr osobistych 3/3

Ćwiczenie cd.:

• Nie wnikając, na razie , w strukturę kodu

można zauważyć, że część kodu zawarta
jest w wierszach rozpoczynających się
od znaku apostrofu i wyświetlonych w
kolorze

zielonym.

Są

wiersze

komentarza  –  nie  podlegają  one
przetwarzaniu  i  mogą  być  „bezkarnie
zmieniane”.  Porównaj  ich  zawartość  z
wpisami

wykonanymi

wcześniej

w oknie dialogowym.

Tekst wpisany kolorem niebieskim np.

Sub

KolorSiatki() ... End Sub

to słowa

kluczowe VB i nie powinniśmy ich zmieniać. Widać, że pomiędzy nimi
zarejestrowane są wszystkie wykonane czynności.
Kod makra edytujemy tak samo jak w procesorze tekstu. Jeżeli np. w trakcie
pracy pomylimy się, to możemy cofnąć dokonaną zmianę, klikając przycisk
Cofnij.

Automatycznie wykonywane makra

Auto_xxx

Automatycznie wykonywane makra

Auto_xxx

• Excel rozpoznaje kilka nazw makr, jak : Auto_Open,

Auto_Close,  Auto_Start    oraz  Auto_Exit.  Jeżeli
utworzonemu przez nas makru nadamy którą z tych
nazw,  to  gdy  tylko  nastąpi  akcja  określona  drugą
częścią  nazwy  makra  –  Excel  będzie  automatycznie
uruchamiać makro.

• Jeżeli

makra

Auto_Start

Auto_Exit

przechowywane są w w skoroszycie Persona.xls to są
one

uruchamiane

automatycznie

podczas

uruchamiania ( Start ) i zamykania (Exit) Excela.

• Makro Auto_Open i Auto_Close można

wykorzystać do włączania i wyłączania jakichś
funkcji związanych z otwieraniem lub zamykaniem
skoroszytu.

• O wykonaniu makr decyduje wybrany poziom

zabezpieczenia Excela. Możesz sprawdzić jego
ustawienie wybierając polecenieNarzędzia / Makro /
Zabezpieczenia.

Rejestracja makra Auto_Open

Zarejestruj makro o nazwie Auto_Open, związane z

przełączeniem w tryb pełnoekranowy.

• Sprawdź działania makra przy wybranych różnych poziomach

zabezpieczenia

arkusza

–

średnim

wysokim.

Przy  wysokim  możesz  spodziewać  się  problemów.  Makro  nie
zostaniewykonane  (  nie  pojawi  się  żaden  komunikat  ),  a  jak
spróbujesz  uruchomićje  ręcznie  to  pojawi  się  komunikat.
W  przypadku  poziomu  średniego  będzie  możliwe  jego
wykonanie

potwierdzeniu przez operatora potrzeby

Ćwiczenie:
W  czasie  pracy  z  obszernym  arkuszem  kalkulacyjnym  niejednokrotnie  zależy  nam  na
przedstawieniu  na  ekranie  jak  największej  ilości  danych  Zarejestruj    makro,
umożliwiające realizację polecenia  Widok / Pełny Ekran po otwarciu skoroszytu

Wirusy w makrach

• Makrowirus można zdefiniować jako samopowielający się program

komputerowy, oparty w działaniu o środowisko,

w którym pliki danych są nie

tylko  pasywnymi  nośnikami  informacji,  lecz  mogą  zawierać  aktywne
komendy  służące  (co  najmniej)  do  manipulowania  tym  środowiskiem.  W
aplikacjach  komendy  te  można  grupować  w  tzw.  makropolecenia,  czyli  w
skrócie  makra.  Stąd  pochodzi  nazwa  wirusów.  Aby  zrozumieć  działanie
makrowirusów  należy  więc  najpierw  zrozumieć  cel  i  sposób  realizacji
makropoleceń w aplikacjach.

• Najpopularniejsze obiekty infekcji to pliki DOC (dokumenty: Word), XLS

(arkusze kalkulacyjne: Excel), SAM (dokumenty: AmiPro).

• Wirusy makro potrafią dokonywać zmian w naszych dokumentach:

przestawiać literki, coś dopisywać, coś skasować. Robią to długo i
niezauważalnie, a potem nagle okazuje się, że coś nie gra w budżecie firmy
przygotowanym w Excelu. Kopie zapasowe też są zakażone.

• Makrowirusy należą do jednej z najmłodszych rodzin wirusów.

Metody uruchamiania makropoleceń

Metoda uruchamiania

Zalety

Wady

Okno dialogowe Makro

Nie są wymagane dodatkowe operacje

podczas rejestracji.

Dłuższy czas dostępu do makra.

Skrót klawiaturowy

Szybki i łatwy w użyciu. Może być

dodany do istniejącego makra.

Trzeba pamiętać skróty ( a

czasem jest ich wiele).

Przycisk na pasku

narzędzi

Makra muszą być grupowane ze

względu na pełnione funkcje. Szybki

dostęp do poleceń. Dostęp do makr z

dowolnej części skoroszytu. Wygodne w

przypadku osób rozpoczynających pracę

z Excelem.

Przyciski są małe i czasami

trudno ustalić ich znaczenie.

Wymagają dodatkowych

nakładów pracy na ich

utworzenie.

Polecenie menu

Makra mogą być grupowane ze względu

na pełnione funkcje. Przyjazne dla

początkujących i przypadkowych
użytkowników. Dostęp do makr z

dowolnej części skoroszytu.

Menu są rzadziej używane przez

doświadczonych użytkowników.

Obiekt graficzny

Duża powierzchnia, którą możemy

kliknąć. Dużo miejsca na ewentualny

opis makra. Może być umieszczony

bezpośrednio w tym arkuszu

( skoroszycie), którego dotyczy.

Zbyt wiele obiektów

graficznych „zaśmieca”

skoroszyt. Obiekty dostępne są

tylko na konkretnym

skoroszycie i w określonym

miejscu

Przypisywanie makra do przycisku

narzędzi lub menu

Przypisywanie makra do przycisku

narzędzi lub menu

Ćwiczenie:

• Wydaj polecenie Widok / Paski narzędzi /Visual

Basic,kliknij prawym przyciskiem myszy
otwarty pasek i wybierz opcję Dostosuj.
Wyświetlone zostanie okno o tej samej nazwie.

• Na karcie Polecenia polu kategorie wskaż

pozycję Makra

• Aby dodać nowy przycisk do paska narzędzi,

należy przeciągnąć udostępnione w polu
Polecenia makro.

• Sprawdź działanie.

• Podobna

procedura

obowiązuje

przy

przypisywaniu

przycisku

menu.

W tym celu przeciągnij wybrane polecenie na tę
pozycję w pasku menu, do której zamierzamy
dodać nowe polecenie.

W przypadku Excela procesy przypisywania makra do przycisku na wybranym pasku
narzędzi lub do menu są bardzo podobne.

Edycja dodanego przycisku

Ćwiczenie:

• Kliknij prawym przyciskiem myszy otwarty

pasek i wybierz opcję Dostosuj.
Wyświetlone zostanie okno o tej samej
nazwie.

• Kliknij przycisk do edycji prawym

przyciskiem myszy i zmień nazwę przycisku

• Wybierz polecenie Zmień obraz przycisku.

Dokonaj wyboru grafiki.

• Dokonaj zmiany kontroli sposobu

wyświetlania przycisku na pasku narzędzi i
pozycji menu na Obraz i tekst

• Po dokonaniu zmian zamknij okno

dialogowe Dostosuj.

Tworzenie nowego paska narzędzi

lub menu dla makropoleceń

Tworzenie nowego paska narzędzi

lub menu dla makropoleceń

Ćwiczenie:

• Kliknij prawym przyciskiem myszy otwarty

pasek i wybierz opcję Dostosuj. Wyświetlone
zostanie

okno

o tej samej nazwie. Uaktywnij kartę Paski
narzędzi.

• Kliknij przycisk Nowy. Otwarte zostanie okno

dialogowe Nowy pasek narzędzi. Wpisz swoja
nazwę
i zatwierdź.

• Skopiuj przyciski z innego paska – klikając go

przeciągając

wybrane

przyciski

przy

wciśniętych klawiszach [Ctrl] + [Alt]

• Dodaj nowe przyciski, uaktywniając kartę

Polecenia
i wybierając odpowiednią kategorię. Następnie
przeciągając przyciski na pasek użytkownika.

W przypadku, gdy tworzymy większą ilość makropoleceń, które chcemy
jeszcze dodatkowo pogrupować według kategorii, wygodne może być
utworzenie przeznaczonych wyłącznie dla nich pasków narzędzi lub menu.

Tworzenie menu użytkownika

Ćwiczenie:

• Kliknij prawym przyciskiem myszy otwarty

pasek i wybierz opcję Dostosuj. Wyświetlone
zostanie okno o tej samej nazwie. Uaktywnij
kartę Polecenia.

• W polu Kategorie wybierz pozycję Nowe

menu.

• Wskaż pozycje Nowe menu i trzymając

wciśnięty lewy przycisk myszy, przeciągnij ją
w żądane miejsce na pasku menu.

• Utwórz pozycję menu przeciągając potrzebne

pozycje z innych menu

• Aby dodać do przycisku makro, należy kliknąć

prawym  przyciskiem myszy utworzone menu
i  wybrać  polecenie  Przypisz  makro.  Dalej
postępujemy  tak,  jak  podczas  opisanego  już,
tworzenia pasków narzędzi.

Menu  użytkownika  tworzymy  w  celu  zgrupowania  poleceń  związanych    z
konkretnymi  potrzebami  w  zakresie  organizacji  pracy  z  komputerem.  Może
ono  zawierać  typowe,  często  używane  polecenia  lub  pozycje  z  przypisanymi
makropoleceniami.

Przypisywanie makra do obiektu

graficznego

Przypisywanie makra do obiektu

graficznego

Przypisywanie makra do obiektu graficznego nie różni się od omówionych wcześniej
operacji. Obiektem może być przycisk utworzony w arkuszu za pomocą narzędzi
udostępnionych na pasku Formularze.

Ćwiczenie:

• Otwórz pasek narzędzi do tworzenia formularzy

poleceniem Widok / Paski narzędzi / Formularze

• Wybierz z paska przycisk i przeciągnij na arkusz

• W otwartym oknie Przypisz makro wybierz odpowiednie

makro.

• Sprawdź działanie makra.

Podobnie postępujemy w przypadku przypisywania makra do
obiektu typu rysunek, fotografia itp.. Jedyną różnicą jest fakt, że
należy samodzielnie korzystając z menu kontekstowego, otworzyć
okno dialogowe Przypisz makro.

Document Outline