Bezpieczeństwo i ochrona człowieka w środowisku pracy

Definicje

Najczęściej używanych terminów pochodzących z norm PN-EN 45020:2000 [35]

i PN-ISO 9000:2001



Strona trzecia –

osoba lub jednostka organizacyjna uznana za niezależną od stron

zaangażowanych w rozpatrywane zagadnienie. Stronami zaangażowanymi są zazwyczaj

dostawca (,,strona pierwsza”) i nabywca (,,strona druga”)



Zgodność –

spełnienie przez wyrób, proces lub usługę wyspecyfikowanych wymagań.



Ocena zgodności –

Każda działalność dotycząca bezpośredniego lub pośredniego

określania, iż spełnione są odpowiednie wymagania. Typowymi przykładami działalności

związanej z oceną zgodności są: pobieranie próbek, badanie oraz kontrola; ocenianie

weryfikacja oraz zapewnienie zgodności (deklaracja dostawcy, certyfikacja); rejestracja,

akredytacja oraz zatwierdzenie jak również ich kombinacje.



Certyfikacja –

procedura, w wyniku której

strona trzecia

udziela pisemnego

zapewnienia, że wyrób, proces lub usługa są zgodne z wyspecyfikowanymi wymaganiami.



Badanie –

działanie techniczne, które polega na określeniu jednej lub wielu

właściwości danego wyrobu, procesu lub usługi, zgodnie z ustaloną procedurą.



Zapewnienie jakości –

część zarządzania jakością ukierunkowana na

zapewnienie zaufania, że wymagania dotyczące jakości będą spełnione.



Deklaracja (zgodność) dostawcy –

procedura, w wyniku której

dostawca udziela pisemnego zatwierdzenia że wyrób, proces lub usługa są

zgodne z wyspecyfikowanymi wymaganiami. Dostawca jest stroną, która

dostarcza wyrób, proces lub usługę i może być producentem, dystrybutorem,

importerem, organizacją prowadzącą montaż itd.



Akredytacja –

procedura, w wyniku której upoważniona jednostka

organizacyjna formalnie uznaje, że pewna jednostka organizacyjna lub osoba jest

kompetentna do wykonywania określonych zadań.



Certyfikat zgodności –

dokument, wydany zgodnie z zasadami systemu

certyfikacji, dający zaufanie, iż należy zidentyfikowany wyrób, proces lub usługa

wykazują zgodność z określoną normą lub innym dokumentem normatywnym.



Znak zgodności (certyfikacyjny) –

zastrzeżony znak, przyznawany

lub stosowany zgodnie z zasadami systemu certyfikacji, wskazuje to na to, że

istnieje zaufanie, iż dany wyrób, proces lub usługa wskazują zgodność z

określoną normą lub innymi dokumentami normatywnymi.



System zarządzania –

system do ustawiania polityki i celów i osiągania

tych celów. System zarządzenia organizacją może obejmować różne systemy

zarządzania, takie jak system zarządzania jakości, system zarządzania finansami

lub system zarządzania środowiskowego.



System zarządzania jakością -

system zarządzania do kierowania

organizacją i jej nadzorowania w odniesieniu do jakości.



Zarządzanie jakością –

skoordynowanie działania do kierowania system

zarządzania nadzorowania w odniesieniu do jakości.

Uwarunkowania

międzynarodowe oceny

zgodności

Problemy bezpieczeństwa i ochrony zdrowia człowieka

w środowisku pracy można rozpatrywać poprzez analizę

poszczególnych elementów oraz wzajemnych ich powiązań

w systemie ,,człowiek-technika -środowisko”. Techniczny

element tego systemu obejmuje wszystkie środki

techniczne stosowane przez człowieka w procesie pracy.

Do środków tych należą następujące rodzaje wyrobów:



maszyny i urządzenia produkcyjne,



środki ochrony zbiorowej pracowników,



środki ochrony indywidualnej pracowników.

Zostaną podjęte środki, zgodne z krajowym ustawodawstwem i

praktyką, w celu zapewnienia, by osoby projektujące,

produkujące, importujące, wprowadzające w obieg lub

odstępujące z jakiegokolwiek tytułu maszyn, sprzęt lub

substancje na użytek przemysłowy:

upewniały się, że maszyn, sprzęt lub substancje nie stanowią

zagrożenia dla bezpieczeństwa i zdrowia osób, które będą je

eksploatować w sposób właściwy, w granicach rozwagi i

praktycznych możliwości wykonania.

dostarczały informacji dotyczących odpowiedniego instalowania

maszyn i sprzętu oraz posługiwania się nimi, odpowiedniego

stosowania substancji, a także dotyczących zagrożeń związanych

z maszynami i sprzętem oraz niebezpiecznymi właściwościami

chemicznych, czynników lub produktów fizycznych i

biologicznych, a także dostarczały instrukcji na temat sposobu

zapobiegania znanym zagrożeniom ,

podejmowały badania lub w inny sposób zapoznawały się na

bieżąco z postępem naukowo-technicznym, w celu wypełnienia

obowiązków, jakie na nich spoczywają zgodnie z ustępami a) i b)

niniejszego artykułu.

Państwa Unii Europejskiej oraz państwa

stowarzyszone z UE są dodatkowo zobowiązane do

wprowadzenia odpowiednich uregulowań prawych

zapewniających wprowadzenie do obrotu handlowego

tylko takich ŚT, które spełniają właściwe ujednolicone

wymagania bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia.

Podstawę prawą do takich działań stanowi Traktat o

Utworzeniu Wspólnoty Europejskiej (tzw. Traktat

Rzymski) z 1957 r., ze zmianami wprowadzonymi

Jednolity Akt Europejski z 1987 r., Układ o Unii

Europejskiej (tzw.. Traktat z Maastricht) z 1993 r. oraz

Traktat Amsterdamski z 1997 r. Szczególnie istotne są

tutaj artykuł 95 Traktatu Amsterdamskiego, które

zobowiązują Komisję Europejską do wydawania

dyrektyw harmonizacji technicznej (zwanych również

dyrektywami nowego podejścia).

Szczególne zastosowanie mają tu przede wszystkim

artykuły 68 i 69, które brzmią następująco:

Artykuł 68

Strony uznają, że istotnym warunkiem

wstępnej integracji gospodarczej Polski

ze Wspólnotą jest zbliżenie istniejącego

i przyszłego ustawodawstwa Polski do

ustawodawstwa istniejącego we

Wspólnocie. Polska podejmie wszelkie

starania w celu zapewnienia zgodności

jej przyszłego ustawodawstwa z

ustawodawstwem Wspólnoty.

Artykuł 69

Zbliżenie przepisów prawnych obejmuje w

szczególności następujące dziedziny: prawo

celne, prawo o spółkach, prawo bankowe,

rachunkowość przedsiębiorstw,

opodatkowanie, własność intelektualną,

ochronę pracownika w miejscu pracy,

usługi finansowe, zasady konkurencji,

ochronę zdrowia i życia ludzi

, zwierząt i

roślin, ochronę konsumenta, pośredni system

opodatkowania,

przepisy techniczne i

normy

, transport i środowisko naturalne.

Ogólne zasady oceny

zgodności

Zależności między kolejnymi etapami ,,życia” ŚT a odpowiednimi im rodzajami i

zakresami oceny zgodności są następujące:

Projektowanie:

sprawdzenie dokumentacji technicznych pod względem zgodności

parametrów

technicznych ŚT z odpowiednimi wymaganiami

bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia przeprowadzane wewnętrznie

przez

projektanta/producenta zgodnie z odpowiednimi procedurami

weryfikacji lub przez

indywidualnego odbiorcę zamawiającego

zaprojektowanie/wykonanie danego ŚT na

własny użytek, a także

sprawdzenie zgodności ŚT (przed ich wdrożeniem do produkcji

i/lub

wprowadzeniem do obrotu handlowego) z odpowiednimi wymaganiami

bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia przez badanie i ocenę parametrów

technicznych wybranych egzemplarzy ŚT (ocena typu) w jednostkach

badawczych i

certyfikujących, niezależnych od producenta i odbiorcy;

Produkcja:

sprawdzanie zgodności parametrów technicznych poszczególnych

egzemplarzy ŚT z

parametrami określonymi w dokumentacji

technologicznej na drodze badań

międzyoperacyjnych i

końcowych przeprowadzanych przez producenta i/lub

wyrywkowych badań

kontrolnych ŚT ( jako wyrobów końcowych ) przeprowadzanych u

producenta

przez indywidualnego odbiorcę lub przez jednostkę kontrolną niezależną od

producenta i odbiorcy;

Użytkowanie:

sprawdzenie zgodności parametrów technicznych ŚT

wprowadzanych

do użytkowania (u odbiorcy, po ich zakupie i

ewentualnym zainstalowaniu)

z parametrami określonymi w

dokumentacji techniczno-ruchowej lub

instrukcji

użytkowania w ramach wstępnego uruchomienia (ewentualnie

przez dodatkowe badania techniczne), a także okresowe

sprawdzanie tej

zgodności podczas przeglądów okresowych

kwalifikujących ŚT do dalszej

eksploatacji.

PRZEDSTAWIONE RODZAJE OCENY ZGODNOŚCI ŚT

STOSOWANE NA ETAPACH PROJEKTOWANIA, PRODUKCJI I

WPROWARZANIA DO OBROTU HANDLOWEGO DZIELI SIĘ W

ZALERZNOŚCI OD PODMIOTU OCENIAJĄCEGO NA:

ocenę strony pierwszej, czyli przeprowadzoną bezpośrednio przez

projektanta (na

etapie projektowania) lub

przez producenta ŚT (w toku produkcji),

ocenę strony drugiej, czyli przeprowadzaną przez bezpośredniego

odbiorcę ŚT (na etapie projektowania i/lub produkcji),

ocenę strony trzeciej, czyli przeprowadzoną przez jednostkę

niezależną zarówno od

projektanta/producenta jak i odbiorcy ŚT (podczas produkcji w

ramach wyrywkowych badań kontrolnych i/lub na

etapie

wprowadzenia ŚT do obrotu

handlowego w ramach oceny typu).

Relacje między stroną pierwszą,

drugą i trzecia w zakresie oceny

zgodności.

Pierwsza

strona

Producent/dosta

wca

Druga strona

Odbiorca/użytkow

nik

Trzecia

strona

Jednostka

certyfikująca

Ocena pierwszej strony

ZALOŻENIA SYSTEMU OCENY ZGODNOŚCI WYROBÓW

W UNII EUROPEJSKIEJ

Założenia systemu oceny zgodności wyrobów państwach UE zostały

sformułowane w

rezolucji Rady Wspólnot Europejskich z 7 maja 1985r. Dotyczącej tzw. nowego

podejścia do badań i certyfikacji. Są one następujące:

W celu zapewnienia swobodnego przepływu towarów i jednoczesnego

zapewnienia wysokiego poziomu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia ludzi oraz

ochrony środowiska, harmonizacja przepisów prawnych członkowskich UE

będzie ograniczona tylko do wyrobów mogących mieć wpływ na bezpieczeństwo

i zdrowie ludzi oraz środowisko naturalne.

Harmonizacja tych przepisów będzie realizowana przez adaptację przez państwa

członkowskie obligatoryjnych postanowień dyrektyw harmonizacji technicznej

zawierających podstawowe wymagania bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w

stosunku do wyrobów mogących mieć wpływ na bezpieczeństwo i zdrowie ludzi

oraz środowisko naturalne.

W celu zapewnienia zgodności wyrobów z podstawowymi wymaganiami

bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, określonymi w odpowiednich dyrektywach

harmonizacji technicznej, będą stosowane zharmonizowane normy europejskie,

zawierające szczegółowe wymagania techniczne precyzujące wymagania

podstawowe tych dyrektyw.

ZALOŻENIA SYSTEMU OCENY ZGODNOŚCI WYROBÓW

U UNII EUROPEJSKIEJ

Zharmonizowane normy europejskie będą ustanowione przez

komitety normalizacyjne CEN (Europejski Komitet

Normalizacyjny), CENELEC (Europejski Komitet

Normalizacyjny Elektrotechniki) oraz ETSI (Europejski Instytut

Norm Telekomunikacyjnych) i będą miały status norm

nieobligatoryjnych.

Zakłada się, że wyroby, które spełniają wymagania zawarte w

odpowiednich zharmonizowanych normach europejskich,

spełnią tym samym podstawowe wymagania bezpieczeństwa i

ochrony zdrowia określone w dyrektywach harmonizacji

technicznej.

DYREKTYWY HARMONIZACJI TECHNICZNEJ

Zakres tej oceny obejmuje, między innymi następujące wyroby :

•

urządzenia elektryczne zasilane niskim napięciem (73/23/EWG),

•

zwykle zbiorniki ciśnieniowe (89/404/EWG),

•

zabawki (88/378/EWG),

•

wyroby stosowane w budownictwie (89/106/EWG),

•

urządzenia w zakresie ich kompatybilności elektromagnetycznej

(89/336/EWG),

•

maszyny (98/37/WE),

•

środki ochrony indywidualnej (89/686/EWG),

•

nieautomatyczne przyrządy do ważenia (90/384/EWG),

•

aktywne wszczepiane urządzenia medyczne (90/385/ EWG),

•

urządzenia spalające paliwo gazowe (90/396/EWG),

•

nowe zbiorniki na gorącą wodę podgrzewane paliwem gazowym lub

ciekłym (92/42/EWG),

DYREKTYWY HARMONIZACJI TECHNICZNEJ

•

materiały wybuchowe do zastosowań cywilnych (93/15/EWG),

•

urządzenia medyczne (93/42/EWG),

•

urządzenia i systemy ochronne przeznaczone do stosowania w

potencjalnie wybuchowej atmosferze (94/42/EWG),

•

łodzie rekreacyjne (94/25/EWG),

•

opakowania i opakowania zużyte (94/62/WE),

•

dźwigi (95/16/EWG),

•

lodówki i zamrażarki (96/57/WE),

•

urządzenia ciśnieniowe (97/23/WE),

•

urządzenia medyczne do diagnostyki in vitro (98/79/WE),

•

urządzenia radiowe i telekomunikacyjne (99/5/WE),

•

urządzenia lino torowe do transportu osób (2000/9/WE).

Moduły przeznaczone do stosowania w

różnych fazach procedur oceny

zgodności wyrobów w Unii Europejskiej.

Ocena typu

Wewnętrzna kontrola

produkcji

Weryfikacja jednostkowa wyrobu

Zapewnienie jakości

produkcyjnej

Zgodność z

typem

Zapewnienie jakości

wyrobu

Weryfikacja

wyrobu

Pełne zapewnienie jakości

PROCEDURY OCENY ZGODNOŚCI STOSOWANE W UE Z

UWZGLĘDNIENIEM ZADAŃ JEDNOSTEK

NOTYFIKOWANYCH:

Producent na etapie projektowania gromadzi pełną dokumentację

techniczną wyrobu , pozwalającą ustalić zgodność tego wyrobu z

podstawowymi wymaganiami bezpieczeństwa i ochrony zdrowia.

Następnie producent zapewnia odpowiednie środki umożliwiające

produkowanie wyrobów zgodnie z wymaganiami podstawowymi oraz

wydaje odpowiednią deklarację zgodności danych wyrobów z tymi

wymaganiami (brak udziału strony trzeciej).

Aa:

Procedura składająca się z modułu uzupełnionego o zaangażowanie na

etapie produkcji odpowiedniej jednostki notyfikowanej do wykonywania

badań specyficznych cech wyrobu lub do wykonania badań określonych

cech wyrobu w przypadkowych odstępach czasu.

B+C:

Producent na etapie projektowania przedstawia egzemplarz wyrobu i

towarzyszącą mu dokumentację do oceny niezależnej jednostce

notyfikowanej, która ocenia zgodność egzemplarza z wymaganiami

podstawowymi i wystawia certyfikat zatwierdzenia typu. Na tej podstawie

producent zapewnia odpowiednie środki umożliwiające produkowanie

wyrobów identycznych z ocenianym egzemplarzem oraz wydaje

odpowiednią deklarację zgodności tych wyrobów z zatwierdzonym typem.

Niekiedy na etapie produkcji jednostka notyfikowana może zostać

zaangażowana do wykonywania badań specyficznych cech wyrobu lub do

wykonywania badań określonych cech wyrobu w przypadkowych

odstępach czasu.

PROCEDURY OCENY ZGODNOŚCI STOSOWANE W UE Z

UWZGLĘDNIENIEM ZADAŃ JEDNOSTEK

NOTYFIKOWANYCH:

B+D:

Postępowanie na etapie projektowania jest takie samo jak powyżej

etapie

produkcji producent zapewnia zgodność produkowanych wyrobów z

zatwierdzonym typem poprzez utrzymywanie systemu zapewnienia jakości

produkcji i na tej podstawie wydaje odpowiednią deklarację zgodności tych

wyrobów z zatwierdzonym typem. Odpowiednia jednostka notyfikowana ocenia,

zatwierdza (certyfikuje) i nadzoruje system zapewnienia jakości produkcji.

B+E:

Postępowanie na etapie projektowania jest takie samo jak powyżej. Na

etapie produkcji producent zapewnia zgodność produkowanych wyrobów z

zatwierdzonym typem poprzez utrzymywanie systemu zapewniania jakości

podczas badań końcowych wyrobu oraz wydaje na tej podstawie odpowiednią

deklarację zgodności tych wyrobów z zatwierdzonym typem lub z wymaganiami

podstawowymi. Odpowiednia jednostka notyfikowana ocenia, zatwierdza

(certyfikuje) i nadzoruje system zapewniania jakości wyrobów.

B+F:

Postępowanie na etapie projektowania jest takie samo jak powyżej. Na

etapie produkcji producent zapewnia odpowiednie środki umożliwiające

produkowanie wyrobów identycznych z zatwierdzonym typem oraz wydaję

odpowiednią deklarację zgodności tych wyrobów z zatwierdzony m typem lub z

wymaganiami podstawowymi. Odpowiednia jednostka notyfikowana sprawdza

(weryfikuje) tę zgodność produkowanych wyrobów z zatwierdzonym typem

poprzez badanie każdego egzemplarza wyrobu lub przez badania próbek

wyrobu pobieranych zgodnie z metodami statystycznymi.

PROCEDURY ZGODNOŚCI STOSOWANE W UE Z

UWZGLENDNIENIEM ZADAŃ JEDNOSTEK

NOTYFIKOWANYCH.

Procedura stosowania głównie przy jednostkowej produkcji wyrobów (np.. na

indywidualne zamówienia ). Na etapie projektowania producent gromadzi

pełną dokumentację techniczną wyrobu, pozwalając ustalić zgodność tego

wyrobu z podstawowymi wymaganiami bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. Na

etapie produkcji producent zapewnia odpowiednie środki umożliwiające

wykonanie wyrobu zgodnie z wymaganiami podstawowymi oraz przedstawia

wyrób wraz z dokumentacją odpowiedniej jednostce notyfikowanej, która

ocenia zgodność wyrobu i jego dokumentacji z wymaganiami podstawowymi i

wystawia certyfikat zgodności, na którego podstawie producent wydaje

odpowiednią deklarację zgodności wyrobu z tymi wymaganiami.

Producent stosuje system zapewniania jakości na etapie projektowania.

Odpowiednia jednostka notyfikowana ocenia, zatwierdza (certyfikuje) i

nadzoruje ten system oraz sprawdza zgodność projektu wyrobu (dokumentacji

technicznej) z podstawowymi wymaganiami bezpieczeństwa i ochrony

zdrowia, a następnie wystawia certyfikat zatwierdzenia projektu. Na etapie

produkcji producent zapewnia zgodność produkowanych wyrobów z

zatwierdzonym projektem poprzez utrzymanie systemu zapewniania jakości

produkcji oraz wydaje na tej podstawie odpowiednią deklarację zgodności

tych wyrobów z podstawowymi wymaganiami. Jednostka notyfikowana ocenia,

zatwierdza (certyfikuje) i nadzoruje system zapewnienia jakości produkcji.

ZAKRES OCENY ZGODNOŚCI MASZYN I ŚRODKÓW

OCHRONY ZBIOROWEJ W UE

Zakres wyrobów, które obejmuje dyrektywa 98/37/WE dotycząca maszyn,

wynika przede wszystkim z definicji maszyny i urządzenia bezpieczeństwa,

podanych w tej dyrektywie. Definicje te są następujące:

MASZYNA

– oznacza zbiór powiązanych ze sobą części lub zespołów, z których

przynajmniej jedna(en) jest ruchoma(y), wraz z odpowiednimi urządzeniami

roboczymi, układami sterowania, zasilania, itp.., zespolonych w celu

określonego zastosowania, w szczególności do przetwarzania, obrabiania,

przemieszczania i pakowania materiałów.

MASZYNĘ

uważa się także zestaw (zespół) maszyn, które, aby mogły

współdziałać, są rozmieszczone i wprawione w ruch (sterowane) tak, że działają

jako jedna całość.

Określenie

MASZYNA

oznacza również wymienny osprzęt zmieniający funkcje

maszyny, wprowadzony na rynek z przeznaczeniem zamontowania do maszyny

lub też do serii różnych maszyn, lub przez operatora do ciągnika, o ile nie

stanowi części zamiennych lub narzędzi.

URZĄDZENIE BEZPIECZEŃSTWA

–

oznacza podzespół maszyny nie będący

osprzętem wymiennym, wprowadzonym do obrotu handlowego samodzielnie

przez producenta lub jego pomocnika dla spełniania funkcji zapewnienia

bezpieczeństwa oraz którego uszkodzenie lub nieprawidłowe funkcjonowanie

podczas użytkowania zwiększa zagrożenie osób narażonych.

Podany w dyrektywie wykaz wyrobów obejmuje

•

maszyny, których jedynym źródłem energii jest bezpośrednio użyta ludzka siła

robocza, z wyjątkiem maszyn do podnoszenia i opuszczania ładunku ,

•

maszyny do celów medycznych, które są stosowane w bezpośredniej sytuacji z

pacjentem,

•

specjalne urządzenia do stosowania na placach zabaw i/lub lunaparkach,

•

kotły parowe i zbiorniki ciśnieniowe,

•

maszyny specjalnie zaprojektowane lub przeznaczone do nuklearnych

zastosowań, których uszkodzenie może prowadzić do radioaktywnych emisji,

•

wbudowane w maszynę części radioaktywne,

•

sprzęt przeciwpożarowy,

•

zbiorniki i rurociągi przesyłowe benzyny, oleju napędowego, cieczy palnych i

substancji niebezpiecznych,

•

środki transportu, tj. pojazdy i ich przyczepy przeznaczone wyłącznie do

przewozów pasażerów transportem powietrznym lub drogowym w sieci

kolejowej lub wodnej oraz środki transportu do przewozu transportów

transportem powietrznym bądź w publicznej sieci drogowej, kolejowej lub

wodnej (pojazdy stosowane w przemyśle wydobywczym nie są włączone),

•

statki morskie i pływające jednostki przybrzeżne wraz z wyposażeniem

pokładowym,

•

urządzenia linowe, łączenie z linowymi kolejami naziemnymi, do publicznego

lub indywidualnego transportu osób,

Procedury oceny zgodności maszyn i urządzeń

bezpieczeństwa

Czy maszyna lub

urządzenie

bezpieczeństwa są

wymienione w

załączniku IV ?

Maszyna lub

urządzenie

bezpieczeństwa

Ocena typu maszyny

lub urządzenia

bezpieczeństwa w

jednostce

notyfikowanej

Przekazanie

dokumentacji maszyny

lub urządzenia

bezpieczeństwa do

przechowywania w

jednostce notyfikowanej

Czy są w pełni

spełnione wymagania

norm EN ?

Przekazanie

dokumentacji

maszyny lub

urządzenia

bezpieczeństwa do

sprawdzenia przez

jednostkę

notyfikowaną

Maszyna czy

urządzenie

bezpieczeństwa

Maszyna czy

urządzenie

bezpieczeństwa

Deklaracja

zgodności z

ocenianym typem

Deklaracja

zgodności z

ocenianym

typem

Deklaracja

zgodności z

podstawowymi

wymaganiami

Deklaracja

zgodności z

podstawowymi

wymaganiami

Oznakowa

nie CE

•

ciągniki rolnicze stosowane w leśnictwie,

•

maszyny zaprojektowane i wykonane specjalne dla potrzeb sił

zbrojnych lub policji,

•

dźwigi stałe obsługujące określone kondygnacje budynków

lub konstrukcji, których kabina porusza się miedzy sztywnymi

prowadnicami nachylonymi pod kątem większym niż 15

stopni do poziomu, przeznaczone do transportu osób, lub

jednocześnie osób i towarów lub samych towarów w

przypadku gdy kabina jest dostępna dla ludzi , tzn. jeżeli

osoba może łatwo wejść do wnętrza kabiny , a elementy

sterowania dźwigu są umieszczone w jej wnętrzu lub zasięgu

ręki osoby znajdującej się wewnątrz kabiny,

•

środki transportu osób wykorzystujące podwozia pojazdów

szynowych poruszane mechanizmem zębatkowym,

•

górnicze urządzenia wyciągowe,

•

urządzenia dźwigowe stosowane w teatrach

•

ruchome podesty budowlane do podnoszenia osób i towarów.

Kryteria oceny zgodności maszyn i środków ochrony

zbiorowej z wymaganiami bezpieczeństwa pracy i

ochrony zdrowia.

Obowiązujące na całym obszarze UE kryteria oceny zgodności maszyn i

środków ochrony zbiorowej są określone w załączniku nr I do dyrektywy

98/37/WE, zatytułowanym:

Podstawowe wymagania bezpieczeństwa i

ochrony zdrowia dotyczące projektowania i budowy maszyn i

urządzeń bezpieczeństwa.

Załącznik zawiera następujące rozdziały:

Podstawowe wymagania bezpieczeństwa i ochrony zdrowia.

Podstawowe wymagania bezpieczeństwa i ochrony zdrowia dotyczące

niektórych rodzajów maszyn:

2. 1.

Maszyny dla przemysłu spożywczego.

2. 2.

Maszyny przenośne trzymane w ręku lub prowadzone ręką.

2. 3.

Maszyny do obróbki drewna i podobnych materiałów.

Podstawowe wymagania bezpieczeństwa i ochrony zdrowia uwzględniające

szczególne zagrożenia wynikające z przemieszczania się maszyn.

Podstawowe wymagania bezpieczeństwa i ochrony zdrowia uwzględniające

specyficzne zagrożenie wynikające z operacji podnoszenia.

Podstawowe wymagania bezpieczeństwa i ochrony zdrowia dotyczących

maszyn przeznaczonych do prac podziemnych.

Podstawowe wymagania bezpieczeństwa i ochrony zdrowia uwzględniające

szczególne zagrożenia występujące przy podnoszeniu lub przemieszczaniu

osób.

Normy dotyczące bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w

zakresie projektowania i budowy maszyn i urządzeń

Normy typu A:

(podstawowe), które obejmują pojęcia podstawowe zasady

projektowania (konstruowania) oraz ogólne zagadnienia

odnoszące

się do wszystkich rodzajów maszyn i urządzeń;

Normy typu B:

(problemowe), których przedmiotem są określone aspekty

bezpieczeństwa mające zastosowanie w wielu

różnych rodzajach

maszyn i urządzeń:

B1 : dotyczą szczególnych aspektów bezpieczeństwa (np.

bezpiecznych odległości, hałasu, temperatury, itp.);

B2 : dotyczą urządzeń bezpieczeństwa (np. oburęcznych urządzeń

sterowania, urządzeń blokujących, itp.),

Normy typu C:

(szczególne) zawierające szczegółowe wymagania

bezpieczeństwa

dotyczące określonych rodzajów maszyn lub

grup maszyn.

Procedury oceny zgodności maszyn i środków ochrony

zbiorowej

Dyrektywa 98/37/WE wprowadziła podział maszyn na tzw. szczególnie niebezpieczne i

pozostałe oraz wyodrębnienia elementów maszyn związane z funkcjami bezpieczeństwa

(tzw. urządzenia bezpieczeństwa, które należą do środków ochrony zbiorowej). Wykaz

tak zaklasyfikowanych rodzajów ŚT znajduje się w załączniku nr IV do tej dyrektywy i

obejmuje:

Maszyny (szczególnie niebezpieczne):

•

pilarki tarczowe do obróbki drewna i mięsa,

•

strugarki wyrówniarki do obróbki drewna,

•

piły taśmowe do obróbki drewna i mięsa,

•

wieloczynnościowe maszyny do obróbki drewna,

•

frezarki do obróbki drewna,

•

ręczne piły łańcuchowe do obróbki drewna,

•

prasy i krawędziarki do metali,

•

wtryskarki i foremierki prasujące do gumy i tworzyw sztucznych,

•

maszyny do prac pod ziemią (lokomotywy, wózki hamulcowe, obudowy

hydrauliczne, napędy spalinowe),

•

ładowanie ręczne pojazdów do zabierania domowych odpadków z

mechanizmem prasującym,

•

odłączalne wały odbioru mocy z przegubami uniwersalnymi i ich osłony,

•

pomosty do podnoszenia pojazdów,

•

urządzenia do podnoszenia osób stwarzające ryzyko upadku z wysokości

większej niż 3 m,

•

maszyny do wytwarzania materiałów pirotechnicznych.

B. Urządzenia bezpieczeństwa:

•

elektro-czujnikowe urządzenia przeznaczone

specjalnie do wykrywania obecności osób oraz

zapewniania im bezpieczeństwa (bariery nie

niematerialne, maty czułe na nacisk, detektory pola

elektromagnetycznego, itp.),

•

układy logiczne realizujące funkcje bezpieczeństwa

w urządzeniach oburęcznego sterowania,

•

ruchome osłony automatyczne do pras i

krawędziarek do metali oraz wtryskarek i formierek

prasujących do gumy i tworzyw sztucznych,

•

konstrukcje chroniące operatora przy przewróceniu

się maszyny (ROPS),

•

konstrukcje chroniące operatora przed spadającymi

przedmiotami (FOPS).

Zakres oceny zgodności środków

ochrony indywidualnej w UE

Do środków ochrony indywidualnej zalicza się:

•

zespół składający się z kilku urządzeń lub rodzajów wyposażenia,

które zostały ze sobą połączone przez producenta celem ochrony

człowieka przed jedynym lub wieloma jednocześnie występującymi

zagrożeniami (np. sprzęt ochrony układu oddechowego składający

się z hełmu ochronnego połączonego z osłoną twarzy);

•

urządzenia lub wyposażenie ochronne, połączone (rozłącznie lub

nie rozłącznie) z nie ochronnym środkiem wyposażenia

indywidualnego noszonym lub też trzymanym przez osobę w celu

wykonywania określonej czynności (np. hełm ochronny z

przymocowaną lampą);

•

wymienne składniki środków ochrony indywidualnej, które są

istotne dla ich właściwego funkcjonowania i są używane wyłącznie

do takich środków (np. wkłady do filtrów do sprzętu ochronnego) .

Kryteria oceny zgodności środków

ochrony indywidualnej wymaganiami

bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia

Kryteria oceny zgodności środków ochrony indywidualnej są

określone w załączniku nr II lub dyrektywy 89/686/EWG w

postaci podstawowych wymagań bezpieczeństwa i ochrony

zdrowia dotyczących tych środków. Załącznik ten zawiera:



ogólne wymagania dla wszystkich środków ochrony

indywidualnej,



dodatkowe wymagania wspólne dla różnych klas typów

środków ochrony indywidualnej



dodatkowe wymagania właściwe dla poszczególnych

rodzajów zagrożeń.

Procedury oceny zgodności

środków ochrony

indywidualnej

Do kategorii I należą środki przeznaczone do ochrony przed:



działaniami czynników mechanicznych, których skutki są

powierzchowne (np. rękawice ogrodnicze)



środkami czyszczącymi o słabym i łatwo odwracalnym

działaniu (np. rękawice chroniące przed detergentami itp.),



zagrożeniami związanymi z manipulacją gorącymi

przedmiotami o temperaturze nie wyższej niż 50 stopni C

(np.. rękawice, fartuchy)



czynnikami atmosferycznymi, bez uwzględnienia

czynników wyjątkowych i ekstremalnych (np. nakrycia

głowy, obuwie),



słabymi uderzeniami i drganiami, których skutki nie mogą

powodować nieodwracalnych uszkodzeń ciała (np. lekkie

hełmy, rękawice),



światłem słonecznym (np.. okulary przeciwsłoneczne ),

III kategoria obejmuje :



sprzęt ochronny układu oddechowego chroniący przed słabymi lub

ciekłymi aerozolami lub gazami drażniącymi, niebezpiecznymi,

toksycznymi i promieniotwórczymi,



sprzęt ochrony układu oddechowego zapewniający pełną izolację od

atmosfery



środki ochrony indywidualnej zapewniające ochronę przed zagrożeniami

chemicznymi lub promieniowaniem jonizującym



sprzęt ochrony do użytku w środowiskach o wysokiej temperaturze,

których skutki działania są porównywalne do działania powietrza o

temperaturze 100 stopni C lub wyższej, i w których może występować

promieniowanie podczerwone, płomienie lub narażenie na duże rozpryski

roztopionego metalu,



sprzęt ochronny do użytku w środowiskach o niskiej temperaturze, których

skutki oddziaływania są porównywalne do działania powietrza o

temperaturze -50 stopni C lub niższej.



sprzęt ochraniający przed upadkiem z wysokości



środki ochrony indywidualnej chroniącej przed porażeniem prądem

elektrycznym oraz stosowane do izolacji przy pracach z wysokim

napięciem prądu elektrycznego.

Do kategorii II należą środki ochrony indywidualnej o konstrukcji pośredniej,

tzn. takie które nie należą do I lub III kategorii ryzyka więc, między

innymi, środki ochrony słuchu, hełmy przemysłowe, gogle i okulary

ochronne oraz rękawice, buty i odzież chroniące np.. przed zagrożeniami

mechanicznymi.

Procedury oceny zgodności środków ochrony

indywidualnej wynikające z postanowień dyrektywy

Środki o prostej

konstrukcji

Środki o

pośredniej

konstrukcji

Zapewnienie zgodności z wymaganiami podstawowymi określonymi w

dyrektywie

Środki o złożonej

konstrukcji

Przygotowanie dokumentacji technicznej oraz instrukcji dla użytkownika

Ocena typu

System

kontroli

jakości

dla

wyrobu

końcoweg

System

zapewnieni

a jakości

wyrobu

przez

monitorow

anie

Deklaracja zgodności z ocenianym typem

Deklaracja

zgodności z

podstawowymi

wymaganiami

Oznakowanie CE

UWARUNKOWANIA EUROPEJSKIE POLSKIEGO

SYSTEMU OCENY ZGODNOŚCI WYROBÓW

W procesie integracji gospodarki polskiej z przemysłowymi gospodarkami

rynkowymi Unii Europejskiej szczególnie istotne jest stworzenie warunków dla

swobodnego przepływu towarów i usług. W tej sprawie jedną z podstaw jest art.

74 układu o stowarzyszeniu, dotyczącym współpracy w zakresie tworzenia

przepisów i zasad w dziedzinie normalizacji i certyfikacji. Z artykułu tego wynika,

że współpraca ta będzie miała na celu zmniejszenie różnic w dziedzinie

normalizacji i certyfikacji oraz powinna doprowadzić do stosowania przepisów

technicznych i norm europejskich dotyczących bezpieczeństwa wyrobów.

Będzie to wymagało stosowania europejskich procedur oceny zgodności

wyrobów oraz zawarcia umów o wzajemnym uznaniu certyfikatów.

Harmonizacja przepisów dotyczących, miedzy innymi, norm technicznych

i systemu oceny zgodności wyrobów, stawia zatem przed Polską określone

zadania, których realizacja umożliwi uzyskanie członkostwa w Unii Europejskiej.

PODSTAWY PRAWNE POLSKIEGO SYSTEMU OCENY

ZGODNOŚCI WYROBÓW

Podstawowymi aktami prawnymi określającymi funkcjonowanie

krajowego

systemu badań i certyfikacji są:

•

ustawa z dnia 3 kwietnia1993 roku o badaniach i certyfikacji ,

•

ustawa z dnia 28 kwietnia 2000 roku o systemie oceny

zgodności, akredycji oraz zmianie niektórych ustaw,

•

ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 roku o systemie oceny

zgodności, (która od 1 stycznia 2003 roku zastępuje ustawę z

dnia 28 kwietnia 2000 roku o systemie oceny zgodności,

akredycji oraz zmianie niektórych ustaw).

USTAWA O BADANIACH I CERTYFIKACJI

Ustawa z dnia 3 kwietnia 1993 roku o badaniach i certyfikacji ustala

jednoznacznie zakres certyfikacji obligatoryjnej. W tym przypadku szczególnie istotne

są postanowienia zawarte w artykułach 13 i 13a.

Artykuł 13 tej ustawy stanowi, że:

1.Wyroby produkowane w Polsce, a także wyroby importowane do Polski po raz

pierwszy, mogące stwarzać zagrożenie, albo, które służą ochronie lub ratowaniu życia,

zdrowia i środowiska, podlegają – zależnie od stopnia zagrożenia – obowiązkowi:

1) certyfikacji na zastrzeżony przez Centrum znak bezpieczeństwa i oznaczenia tym

znakiem lub

2) wystawienia przez producenta, na jego wyłączna odpowiedzialność, deklaracji

zgodności.

2a) Wyroby, o których mowa w ust. 1, wyprodukowane w Polsce lub

pochodzące z kraju, z którym Polska zawarła porozumienie w sprawie

uznawania

certyfikatu zgodności lub deklaracji producenta, są dopuszczone do obrotu

po weryfikacji certyfikatu zgodności lub deklaracji zgodności producenta,

dokonywanej przez polskie jednostki certyfikujące.

2b) Przepisu ust. 1a nie stosuje się do certyfikatów wydawanych przez polskie

jednostki

certyfikujące.

2c) Czas weryfikacji dokumentu, o której mowa w ust. 1a, nie może przekroczyć

21 dni od dnia

dostarczenia pełnej dokumentacji.

USTAWA O BADANIACH I CERTYFIKACJI

2. Usługi mogące stwarzać zagrożenie lub, które służą ratowaniu życia, zdrowia i

środowiska, podlegają obowiązkowi certyfikacji na certyfikat systemu jakości.

3. Podstawą oceny wyrobów i usług, o których mowa w ust. 1 i 2 są Polskie Normy

oraz właściwe przepisy prawne.

4. Obowiązek, o którym mowa w ust. 1 nie dotyczy wyrobów wykonywanych

jednakowo na indywidualne zamówienia użytkowników, pod warunkiem, że

zostaną

spełnione wymagania dotyczące bezpieczeństwa pracy i użytkowania oraz ochrony

życia, zdrowia i środowiska.

5. Obowiązek, o którym mowa w ust. 1 i 2 nie dotyczy:

1) urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu na mocy

przepisu o tym dozorze,

2) sprzętu lotnictwa cywilnego,

3) statków i innych obiektów pływających wraz z wyposażeniem, z ważnymi

certyfikatami Polskiego Rejestru Statków,

USTAWA O BADANIACH I CERTYFIKACJI

4) środków farmaceutycznych i materiałach medycznych w

rozumieniu przepisów o tych środkach i materiałach,

5) usług polegających na udzielaniu świadczeń zdrowotnych chyba,

że odrębne przepisy przewidują możliwość wydania certyfikatu

akredycji na zasadach dobrowolnego głoszenia,

6) urządzeń medycznych w zrozumieniu odrębnych przepisów,

7) żywności (środków spożywczych, substancji dodatkowych

dozwolonych

i używek) w rozumieniu odrębnych przepisów.

Natomiast art.. 13a ustawy stanowi, że:

Atr. 13a. Rada Ministrów określili, w drodze rozporządzenia,

wykaz wyrobów

i usług z zakresu, o którym mowa w art. 13 ust. 1, 1a i 2,

w tym

wykaz wyrobów podlegających obowiązkowej certyfikacji

na znak bezpieczeństwa.

USTAWA O SYSTEMIE OCENY ZGODNOŚCI,

AKREDYTACJI ORAZ ZMIANIE NIEKTÓRYCH USTAW

Na mocy ustawy o systemie oceny zgodności, akredytacji oraz

zmianie niektórych ustaw zostało utworzone Polskie Centrum

Akredytacji (PCA), jako krajowa jednostka akredytująca, do której

zadań należy w szczególności:

•

akredytowanie jednostek certyfikujących,

•

akredytowanie laboratoriów,

•

akredytowanie jednostek kontrolujących,

•

sprawowanie nadzoru nad jednostkami akredytowanymi i

laboratoriami akredytowanymi w zakresie przestrzegania przez nie

warunków akredytacji,

•

prowadzenie wykazu jednostek, którym udzielono akredytacji,

•

organizowanie szkoleń i prowadzenie działalności wydawniczej w

zakresie systemu akredytacji.

USTAWA O SYSTEMIE OCENY ZGODNOŚCI

Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 roku o systemie oceny

zgodności weszła w życie 1 stycznia 2003 roku. Ustawa ta

uchyliła:

•

Ustawę z dnia 28 kwietnia 2000 r. o systemie oceny zgodności,

akredytacji oraz zmianie niektórych ustaw,

•

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 lipca 2001 r. w sprawie

wymagań zasadniczych dla maszyn i elementówtow,

•

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 stycznia 2002 roku w

sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony

indywidualnej,

•

Ustawę z dnia 3 kwietnia 1993 roku o badaniach i certyfikacji – z

dniem uzyskania przez Polskę członkostwa w Unii Europejskiej.

CELEM USTAWY O SYSTEMIE OCENY ZGODNOŚCI

JEST:

•

eliminowanie zagrożeń stwarzanych przez wyroby dla życia lub

zdrowia użytkowników i konsumentów oraz mienia, a także

zagrożeń środowiska;

•

znoszenie barier technicznych w handlu i ułatwianie

międzynarodowego obrotu towarowego;

•

stworzenie warunków do rzetelnej oceny wyrobów i procesów ich

wytwarzania przez kompetentne niezależne podmioty.

W USTAWIE O SYSTEMIE OCENY ZGODNOŚCI

OKREŚLONO SZEREG DEFINICJI ZWIĄZANYCH Z

SYSTEMEM OCENY ZGODNOŚCI, MIĘDZY INNYMI:

WPROWADZENIE DO OBROTU –

przekazywanie wyrobu po raz

pierwszy w kraju: użytkownikowi, konsumentowi bądź sprzedawcy

przez producenta, jego upoważnionego przedstawiciela lub importera.

UPOWAŻNIONY PRZEDSTAWICIEL –

każda osoba fizyczna lub

prawna mająca siedzibę w UE, wyznaczona przez producenta do

działania w jego imieniu.

DEKLARACJA ZGODNOŚCI –

oświadczenie producenta lub jego

upoważnionego przedstawiciela stwierdzające na jego stwierdzające na

jego wyłączną odpowiedzialność, że wyrób jest zgodny z zasadniczymi

wymaganiami, specyfikacjami technicznymi lub określoną normą.

AUTORYZACJA –

uznanie przez ministra lub kierownika urzędu

centralnego właściwego ze względu na podmiot oceny zgodności,

zgłaszającej się jednostki lub laboratorium do procesu notyfikacji.

NOTYFIKACJA –

zgłoszenie Komisji Europejskiej i państwom

członkowskim UE autoryzowanych jednostek certyfikacyjnych i

kontrolujących oraz autoryzowanych laboratoriów właściwych do

wykonywania czynności określonych w procedurach oceny zgodności.

ARTYKUŁY :

ARTYKUŁ 6

1. Wprowadzane do obrotu wyroby, które mogą stwarzać

zagrożenie albo służą ochronie lub ratowaniu życia, zdrowia,

mienia lub środowiska, podlegają ocenie zgodności z :

1) zasadniczymi wymaganiami określonymi w

rozporządzeniach wydanych na podstawie ust. 1 albo

2) szczegółowymi wymaganiami określonymi w

rozporządzeniach wydanych na podstawie art. 10 ust. 1

3) zasadniczymi szczegółowymi wymaganiami określonymi w

odrębnych ustawach

2. Dokonanie oceny zgodności, o której mowa w ust.1, jest

obowiązkowa przed wprowadzeniem wyrobu do obrotu.

ARTYKUŁY:

ARTYKUŁ 7

Podczas dokonywania oceny zgodności z zasadniczymi

wymaganiami wyrób może być poddawany:

1. badaniom – przez notyfikowane laboratorium, jeżeli jest

wymagane przeprowadzenie badań przez laboratorium

niezależnie od dostawcy i odbiorcy;

2. sprawdzeniu zgodności z tymi wymaganiami – przez

notyfikowaną jednostkę kontrolującą;

3. certyfikacji – przez notyfikowaną jednostkę certyfikującą;

pozytywny wynik oceny zgodności przez notyfikowaną jednostkę

certyfikującą stanowi podstawę do wydania producentowi oraz

jego upoważnionemu przedstawicielowi certyfikatu zgodności.

ARTYKUŁY:

ARTYKUŁ 8

Zgodnie z artykułem 8 ust. 1 producent lub jego upoważniony

przedstawiciel, który poddał wyrób lub proces jego wytwarzania

ocenie zgodności z zasadniczymi wymaganiami i potwierdził

zgodność:

•

wystawia deklarację zgodności – oświadczenie na jego wyłączną

odpowiedzialność stwierdzające, że wyrób jest zgodny z

zasadniczymi wymaganiami, specyfikacjami technicznymi lub

określoną normą,

•

umieszcza na wyrobie oznakowanie CE potwierdzające zgodność

danego wyrobu lub procesu jego wytwarzania z zasadniczymi

wymaganiami.

ARTYKUŁY:

ARTYKUŁ 13 UST. 1.

Domniemywa się, że wyrób spełnia zasadnicze wymagania, jeżeli jest zgodny z

normami zharmonizowanymi.

1. W przypadku, gdy producent lub jego upoważniony przedstawiciel nie

wykaże zgodności wyrobu z normami zharmonizowanymi, jest obowiązany

wykazać zgodność z zasadniczymi wymaganiami na podstawie innych dowodów.

Ustawa zobowiązuje Prezesa Polskiego Komitetu Normalizacyjnego do

ogłaszania,

w drodze obwieszczenia w Dzienniku Urzędowym Rzeczpospolitej Polskiej „Monitor

Polski”, numerów i tytułów norm zharmonizowanych wraz z tytułami aktów

prawnych

wdrażających dyrektywy nowego podejścia i miejscem ich publikacji.

Ustawa o systemie oceny zgodności daje delegacje dla ministrów właściwych

względu na przedmiot oceny zgodności do przygotowania rozporządzeń, które będą

przynosiły postanowienia poszczególnych dyrektyw nowego podejścia do prawa

krajowego.

ARTYKUŁY:

ARTYKUŁ 9 UST.1.

Minister właściwy ze względu na przedmiot oceny zgodności

określi, w drodze

rozporządzeń:

zasadnicze wymagania dla wyrobów podlegających ocenie

zgodności;

warunki i tryb dokonywania oceny zgodności;

treść deklaracji zgodności;

metody przeprowadzania badań wyrobów;

minimalne kryteria, jakie powinny być uwzględniane przy

notyfikowaniu jednostek i laboratoriów;

sposób znakowania;

wzór oznakowania.

MINISTER WŁAŚCIWY ZE WZGLĘDU NA PRZEDMIOT OCENY

ZGODNOŚCI, WYDAJĄC ROZPORZĄDZENIA, O KTÓRYCH MOWA W

UST. 1 OKREŚLI PROCEDURY I METODY OCENY ZGODNOŚCI

WYROBÓW Z ZASADNICZYMI WYMAGANIAMI PRZEZ:

wewnętrzną kontrolę produkcji;

badanie reprezentatywnego wzorca wyrobu;

zapewnienie zgodności wyrobu z reprezentatywnym wzorcem

wyrobu;

zapewnienie jakości produkcji;

zapewnienie jakości wyrobu;

weryfikację wyrobu;

weryfikację jednostkową;

pełne zapewnienie jakości.

Wydany certyfikat może być stosowany tylko przez jego

posiadacza. Posiadacz certyfikatu jest zobowiązany do:



stosowania certyfikatu wyłącznie do wyrobów

spełniających ustalone wymagania,



stosowania go tylko do tych wyrobów, dla których został

wystawiony,



nie odstępowania go do stosowania innej osobie fizycznej

lub prawnej,



informowania jednostki certyfikującej o wszystkich

zamierzonych zmianach dotyczących certyfikowanego

wyrobu, procesu produkcyjnego oraz systemu zapewniania

jakości.

Deklaracja zgodności producenta

Deklaracja powinna zawierać co najmniej następujące

informacje:

nazwę i adres dostawcy składającego deklarację;

identyfikację wyrobu, procesu lub usługi (np. nazwę, numer

typu lub modelu i/lub inne stosowne informacje

uzupełniające); w deklaracji powinny być uwzględnione

wszystkie indywidualne przypadki dostawy serii wyrobów,

procesów lub usług tego samego typu;

oświadczenie zgodności;

dokumenty normatywne powołane w sposób precyzyjny,

kompletny i jasny;

date i miejsce wystawienia deklaracji;

odpis, nazwisko i stanowisko uprawnionej osoby działającej

w imieniu dostawcy

W celu umożliwienia doniesienia deklaracji do wyników oceny

zgodności, na podstawie których deklaracja została złożona,

mogą być podane dodatkowe informacje, np.:



nazwa i adres zaangażowanego laboratorium badawczego

lub jednostki certyfikującej;



powołanie się na raport z badań zgodności;



powołanie się na zastosowany system zarządzania, tj.

samooceniany lub certyfikowany/rejestrowany;



powołanie się na dokument akredytacji laboratorium.

Dokumentacja systemu zapewnienia jakości

laboratoriów badawczych Instytutu składa się z:



części ogólnej, obejmującej:

Księgę Jakości Laboratoriów Badawczych

Księgę Procedur Organizacyjnych



części szczegółowe, obejmujące:

udokumentowane procedury badawcze

udokumentowane procedury wzorcowania i sprawdzania

elementów wyposażenia pomiarowego i badawczego,

instrukcje obsługi stanowisk badawczych, instrukcje obsługi

przyrządów pomiarowych, szczegółowe instrukcje

postępowania z próbkami itp.

Zakres akredytacji w części dotyczącej badań wyrobów

dla potrzeb ich certyfikacji obejmuje badania określone

w 217 procedurach badawczych:



środków ochrony indywidualnej pracowników oraz

materiałów i elementów stosowanych do ich produkcji,



środków ochrony zbiorowej pracowników oraz materiałów i

elementów stosowanych do ich produkcji,



maszyn i urządzeń produkcyjnych oraz ich podzespołów,



drabin ogólnego przeznaczenia.

Zakres akredytacji w części dotyczącej badań

parametrów i czynników związanych z bezpieczeństwem

pracy i ochroną zdrowia pracowników obejmuje

badania:



parametrów wibroakustycznych, mikroklimatycznych,

oświetlenia, pól elektromagnetycznych, promieniowania

podczerwonego oraz zapylenia na stanowiskach pracy,



stężenia szkodliwych substancji chemicznych w powietrzu

na stanowiskach pracy,



parametrów fizjologicznych człowieka w środowisku pracy.

Stosowane przez laboratoria Instytutu metody badań są

zgodne z metodami określonymi w:



normach lub projektach norm krajowych (PN),



normach lub projektach norm europejskich (EN),



normach lub projektach norm międzynarodowych (ISO),



normach zagranicznych (DIN, BS),



dyrektywach Unii Europejskiej,



rozporządzeniach odpowiednich ministrów.

Zakres oceny zgodności

wyrobów

Wyroby podlegające obowiązkowi certyfikacji na znak

bezpieczeństwa oraz obowiązkowi wystawienia przez producenta

deklaracji zgodności należą do następujących głównych grup

asortymentowych (podział wg SWW):



wyroby hutnictwa żelaza,



wyroby przemysłu metalowego,



maszyny i urządzenia,



wyroby przemysłu precyzyjnego,



środki transportu,



wyroby przemysłu elektronicznego i elektrycznego,



wyroby przemysłu chemicznego,



materiały budowlane,



wyroby ze szkła i ceramiki szlachetnej,



wyroby przemysłu drzewnego,



wyroby przemysłu włókienniczego i odzieżowego,



obuwie, rękawice i inne wyroby ochronne skórzane,



wyroby przemysłowe pozostałe – zabawki i gry towarzyskie zasilane

napięciem wyższym niż bezpieczne oraz zabawki dla niemowląt.

Obowiązkiem certyfikacji na znak bezpieczeństwa objęte są

między innymi:



obrabiarki skrawające do metali,



maszyny do obróbki plastycznej metali,



maszyny do obróbka mechanicznej drewna,



urządzenia bezpieczeństwa bezdotykowe i oburęczne,



wentylatory i filtry powietrza,



środki ochrony indywidualnej,



sprzęt izolacyjny i ochronny wysokiego napięcia,



drabiny powszechnego użytku

Ogólny schemat działania polskiego systemu

badań i certyfikacji

POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI

Jednostki

certyfikujące

wyroby

Jednostki

certyfikujące systemy

zarządzania

Laboratoria

badawcze

wzorcujące lub

pomiarowe

DOSTAWCY WYROBÓW I USŁUG

Zasady certyfikacji wyrobów na

znak bezpieczeństwa

Z ustawy o badaniach i certyfikacji oraz z rozporządzenia

Ministra Gospodarki z dnia 10 marca 2000 r. wynikają

następujące główne zasady certyfikacji wyrobów na znak

bezpieczeństwa:

1. certyfikacja wyrobów jest prowadzona wg modelu, którego

podstawowymi elementami są:



badanie pełne wyrobu,



ocena systemu zapewnienia jakości dostawcy (ocena warunków

techniczno-organizacyjnych do prowadzenia stabilnej

produkcji/dostawy),



nadzór w okresie ważności certyfikatu, obejmujący okresowe

kontrole systemu zapewnienia jakości obowiązującego u

dostawcy oraz badania wyrobów pobranych u dostawcy i/lub

znajdujących się w obrocie handlowym.

Procedura certyfikacji wyrobów

na znak bezpieczeństwa

Po wykonaniu przez akredytowane laboratorium badawcze pełnego

badania danego wyrobu są realizowane kolejne etapy procedury jego

certyfikacji na znak bezpieczeństwa:



formalna ocena kompletności dokumentów przekazanych przez

wnioskującego,



rejestracja wniosku o certyfikację wyrobu (lub grupy wyrobów),



ocena systemu jakości obowiązującego u dostawcy, na podstawie analizy

dokumentacji systemu lub przez kontrolę warunków organizacyjno-

technicznych, jakie zostały stworzone do prowadzenia stabilnej produkcji

lub importu,



przegląd i ocena całego materiału zebranego podczas procesu

certyfikacji,



wydanie przez komitet techniczny orzeczenia o wydaniu lub odmowie

wydania certyfikatu,



podjęcie decyzji o wydaniu lub odmowie wydania certyfikatu,



zawarcie z ubiegającym się o certyfikację wyrobu(ów) dostawcą umowy o

warunkach stosowania znaku/certyfikatu i zasadach nadzoru oraz

wydanie certyfikatu,



nadzór jednostki certyfikującej nad wydanymi przez siebie

certyfikatami przez:



kontrolę warunków organizacyjno-technicznych,



nadzór nad sposobem wykorzystywania certyfikatów przez

dostawców,



badania próbek wyrobów pobranych u dostawcy i/lub

zakupionych w handlu.

Procedura certyfikacji wyrobów na znak

bezpieczeństwa

Badania wyrobu w akredytowanym laboratorium

badawczym

Złożenie wniosku o certyfikację wraz z dokumentacją wyrobu,

sprawozdaniem z badań i kwestionariuszem dostawcy

Wstępna formalna ocena dokumentacji i rejestracja wniosku

Kontrola warunków techniczno-organizacyjnych do prowadzenia stabilnej

produkcji/dostawy

Ocena wniosku na podstawie analizy merytorycznej dokumentacji

dotyczącej wyrobu oraz systemu zapewnienia jakości dostawcy

Orzeczenie branżowego Komitetu Technicznego

Wydanie lub odmowa wydania certyfikatu

Nadzór jednostki certyfikującej nad certyfikowanym

wyrobem

Elementy systemu zapewnienia jakości w laboratoriach

badawczych

Przekazanie

sprawozdania z

badań i zwrot

obiektu po

badaniach

Klien

Opracowanie

sprawozdania

z badań

Przekazanie

zlecenia

badań

Uzgodnieni

e warunków

badań

Wykonanie

badań

Procedury

badawcze

Przygotowanie

obiektu do

badań

Dostarczenie

obiektu do

badań

Księga

jakości

Procedury

organizacyj

Struktura dokumentacji systemu zapewnienia

jakości w laboratoriach badawczych

KSIĘGA

JAKOŚCI

Instrukcje pobierania próbek

Instrukcje obsługi przyrządów i stanowisk

Instrukcje wzorcowania/sprawdzania przyrządów

PROCEDURY BADAWCZE

Procedury

wzorcowania/sprawdzania

PROCEDURY

ORGANIZACYJNE

Instrukcje ogólnego

stosowania

Ośrodek Certyfikacji Wyrobów i Systemów Zarządzania

Zakres akredytacji Instytutu jako jednostki certyfikującej w

porządku obligatoryjnej certyfikacji na znak

bezpieczeństwa obejmuje:



środki ochrony indywidualnej w tym:

środki ochrony układu oddechowego,

środki ochrony głowy,

środki ochraniające przed upadkiem z wysokości,

odzież ochronną,

środki ochrony oczu i twarzy,

środki ochrony słuchu,

środki ochrony rąk,

środki ochrony nóg,

środki izolujące cały organizm;

Ośrodek Certyfikacji Wyrobów i Systemów Zarządzania



maszyny i urządzenia, w tym:

maszyny do

maszyny do obróbki drewna,

pilarki przenośne z piła łańcuchową do drewna,

maszyny do obróbki plastycznej metali,

urządzenia ultradźwiękowe,



środki ochrony zbiorowej, w tym:

urządzenia ochronne bezdotykowe, oburęcznego sterowania,

wentylatory przemysłowe,

przemysłowe filtry powietrza oraz materiały filtrujące:



sprzęt izolacyjny i ochronny wysokiego napięcia:



drabiny powszechnego użytku.

Zakres akredytacji CIOP jako jednostki certyfikujące

wyroby w przypadku dobrowolnej certyfikacji wyrobów

obejmuje:



narzędzia do maszynowej obróbki drewna,



odzież robocza,



materiały włókiennicze przeznaczone na odzież ochronną i

roboczą,



urządzenia odciągowe,



odkurzacze przemysłowe,



urządzenia odsysające i odkurzające.

Zakres certyfikacji Ośrodka w przypadku certyfikacji

systemów zarządzania obejmuje:



ocenę zgodności systemów zarządzania bezpieczeństwem i

higieną pracy z normą PN-N-18001: 1999,



ocenę zgodności systemów zarządzania jakością z normami

PN-ISO 9001: 1996, PN-ISO 9002: 1996, PN-ISO 9003:

1996 lub PN-EN ISO 9001: 2001,



ocenę zgodności systemów zarządzania środowiskowego z

normą PN-EN ISO 14001: 1998,



ocenę zintegrowanych systemów zarządzania

Działalność merytoryczna Ośrodka w obszarze

certyfikacji wyrobów wspierają komitety techniczne:



Komitet Techniczny ds. Środków Ochrony Indywidualnej,



Komitet Techniczny ds. Maszyn i Środków Ochrony

Zbiorowej,

oraz w obszarze certyfikacji systemów zarządzania:



Komitet Techniczny ds. Systemów Zarządzania,

powołane na wniosek Rady Zarządzającej przez Dyrektora

Instytutu.

Document Outline