ANALIZA
FINANSOWA
MAŁGORZATA TRENTOWSKA
2
ANALIZA FINANSOWA – istota i rodzaje
Analiza jest rozumiana jako metoda postępowania naukowego
polegająca na podziale badanego zjawiska na części i rozpatrywaniu
każdej z nich z osobna. Poznać można w ten sposób strukturę i
zależności badanego zjawiska, a w szczególności powiązania
przyczynowo-skutkowe oraz wykryć mechanizm jego funkcjonowania.
Analiza ekonomiczna jest to dyscyplina naukowa, która zajmuje się
wyszukiwaniem i mierzeniem związków zachodzących między
zjawiskami ekonomicznymi oraz wykrywaniem za pomocą różnych
metod badawczych, prawidłowości dotyczących zachowania się
podmiotów gospodarczych i ich reakcji na bodźce płynące z otoczenia.
Analiza finansowa jako część składowa analizy ekonomicznej
Analiza finansowa jako część składowa rachunkowości
Analiza finansowa w systemie zarządzania przedsiębiorstwem
Analiza finansowa a zarządzanie finansami
3
ZAKRES ANALIZY EKONOMICZNEJ W PRZEDSIĘBIORSTWIE
ANALIZA EKONOMICZNA
Analiza
finansowa
Analiza
techniczno - ekonomiczna
Wstępna analiza bilansu
Analiza rachunku wyników
Ustalenie i ocena przepływów
pieniężnych
Analiza kondycji finansowej
przedsiębiorstwa
Czynnikowa analiza wyniku
finansowego (przychody ze
sprzedaży, koszty)
Analiza produkcji
Analiza zatrudnienia, płac
i wydajności
Analiza wyposażenia
przedsiębiorstwa w środki trwałe
Analiza gospodarki materiałowej
Analiza postępu technicznego
i nowych uruchomień
4
ANALIZA FINANSOWA – istota i rodzaje
Celem analizy ekonomicznej jest dostarczenie instrumentów
zarządzania (stanowiących podstawę procesów decyzyjnych)
poprzez:
sporządzanie charakterystyki liczbowej ilustrującej działalność
przedsiębiorstwa oraz pozwalające na ocenę uzyskanych wyników,
ustalenie wyników, które miały wpływ na realizację danych
przedsięwzięć gospodarczych,
określenie przewidywanych wyników na podstawie informacji o
stanie czynników wytwórczych jakimi dysponuje przedsiębiorstwo
oraz o zmianach w jego otoczeniu
5
ANALIZA
FINANSOWA
ANALIZA
EFEKTYWNOŚCI EKONOMICZNEJ
DZIAŁALNOŚCI PRZEDSIĘBIORSTWA
ANALIZA SYTUACJI FINANSOWEJ
PRZEDSIĘBIORSTWA
ANALIZA FINANSOWA klasyfikacja
6
ANALIZA FINANSOWA klasyfikacja (różne kryteria)
ANALIZA FINANSOWA
Analiza retrospektywna
Analiza prospektywna
Analiza bieżąca
Analiza roczna Analiza długoterminowa
Analiza zewnętrzna
Analiza wewnętrzna
Analiza ogólna
(wstępna)
Analiza właściwa
(szczegółowa)
Analiza bieżąca
Analiza funkcjonalna Analiza kompleksowa Analiza decyzyjna
7
ANALIZA FINANSOWA – obszary
OBSZARY ANALIZY FINANSOWEJ
Płynność
Obrotowość
Rentowność
Zadłużenie
8
MIEJSCE ANALIZY FINANSOWEJ W FUNKCJONALNEJ
STRUKTURZE RACHUNKOWOŚCI I SYSTEMIE ZARZĄDZANIA
RACHUNKOWOŚĆ
RACHUNKOWOŚĆ
FINANSOWA
RACHUNKOWOŚĆ
ZARZĄDCZA
ROZLICZENIE Z
OTOCZENIEM
PODEJMOWANIE
DECYZJI
sprawozdawczość finansowa
rewizja gospodarcza
ANALIZA
FINANSOWA
9
ANALIZA FINANSOWA –
jako system retro- i prospektywny
Analiza retrospektywna
(sprawozdawczo-atestacyjna)
PRZESZŁOŚĆ
Analiza prospektywna
(planistyczno – decyzyjna)
PRZYSZŁOŚĆ
TERAŹNIEJSZOŚĆ
Zasoby i procesy gospodarcze w przedsiębiorstwie
czas
cza
s
10
ANALIZA FINANSOWA
ANALIZA PORÓWNAWCZA
ANALIZA STRUKTURY
ANALIZA WSKAŹNIKOWA
ANALIZA WYBRANYCH ZAGADNIEŃ
11
ANALIZA STRUKTURY SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH
Analiza struktury sprawozdania finansowego polega na ustaleniu i
ocenie udziału poszczególnych jego pozycji cząstkowych w
odpowiedniej zbiorczej wielkości danego sprawozdania
Wersja ogólna lub szczegółowa
%
i
S
%
100
%
A
A
S
i
i
A
A
S
i
i
Wskaźnik struktury dla i-tej pozycji sprawozdania, i = 1….j,
wyrażony – odpowiednio – w procencie lub ułamku
i
A
Wartość w złotych pozycji sprawozdania wchodzącej w skład wielkości
zbiorczej A
A
Wielkość zbiorcza dla i-tej pozycji
sprawozdania
i
S
12
ANALIZA STRUKTURY BILANSU
POZYCJA
Wartość
w mln zł
Wskaźnik
struktury w
%
Aktywa trwałe
1.Rzeczowe aktywa trwałe
2.Inwestycje długoterminowe
3.Długoterminowe rozliczenia
międzyokresowe
4.Wartości niematerialne i prawne
Aktywa obrotowe
1. Zapasy
2. Należności
3. Inwestycje krótkoterminowe
4. Krótkoterminowe rozliczenia
międzyokresowe
AKTYWA
100,00
13
ANALIZA STRUKTURY BILANSU
POZYCJA
Wartość
w mln zł
Wskaźnik
struktury w
%
Aktywa trwałe
1.Wartości niematerialne i prawne
2.Rzeczowe aktywa trwałe
3.Inwestycje długoterminowe
4.Długoterminowe rozliczenia
międzyokresowe
AKTYWA TRWAŁE
100,00
14
ANALIZA STRUKTURY BILANSU
Struktura aktywów bilansu będzie uzależniona od szeregu czynników,
do których należą między innymi: rodzaj prowadzonej działalności,
poziom wyposażenia technicznego, efektywność wykorzystania
majątku oraz sposób wyceny składników majątkowych
Struktura pasywów zależeć będzie od posiadanych przez
przedsiębiorstwo kapitałów własnych oraz od rodzaju i wykorzystania
kapitałów obcych
Dokonując oceny struktury bilansu, przypomnieć należy, że w
rozwijającym się przedsiębiorstwie uzasadnione jest stopniowe
zwiększanie aktywów trwałych przy jednoczesnym aktywów
obrotowych
W zakresie aktywów pożądane jest również zmniejszenie należności i
zapasów
Inkasowane środki pieniężne poprawiają wypłacalność, a także mogą
być wydatkowane na różne cele
Rosnący stan należności jeśli nie wiąże się je ze wzrostem obrotów ze
sprzedaży i nie ma charakteru przejściowego, może ograniczać
zdolność płatniczą
Wzrost zapasów w przypadku malejącej ich obrotowości również nie
jest pożądany
15
ANALIZA STRUKTURY BILANSU
Po stronie pasywów pożądany jest wzrost kapitałów własnych przy
malejącym udziale zobowiązań (szczególnie krótkotrwałych)
Duży udział kapitałów własnych wiąże się ze znacznym
samofinansowaniem i mocną pozycją finansową podmiotu
Niekiedy wydaje się celowa analiza struktury wyodrębnionych grup czy
części bilansu np. należności i roszczeń, należności krajowe i zagraniczne
Istotna jest także struktura z podziałem na należności ze względu na ich
termin wymagalności (przed terminem czy przeterminowane)
Należy również oceniać poziom należności od poszczególnych odbiorców
Za pozytywny objaw należy uznać wzrost zobowiązań długoterminowych
Wskaźniki struktury mogą być porównywane nie tylko w czasie, ale i w
przestrzeni; porównywać można wskaźniki jednej firmy z inną (o
podobnym profilu) lub ze średnimi wynikami dla danej branży
Analiza ta daje podstawy do wszechstronnej oceny zmian zaistniałych w
stanie majątkowo-finansowym przedsiębiorstwa; pozwala jednak
zorientować się w tendencjach zmian, a także może stanowić punkt
wyjścia do dalszych różnokierunkowych prac analitycznych
16
ANALIZA STRUKTURY RACHUNKU ZYSKÓW I STRAT
Na ogół przy analizie struktury rachunku zysków i strat za wielkość
zbiorczą przyjmuje się przychody netto ze sprzedaży produktów,
towarów i materiałów (trudności w interpretacji wyników)
Analiza struktury poszczególnych kategorii przychodów i kosztów
oraz ich udziału w przychodach i kosztach ogółem (wewnętrzna
struktura)
Analiza struktury rentowności poszczególnych działalności
17
ANALIZA PORÓWNAWCZA
(czasowa)
Analiza porównawcza polega na ustaleniu wzrostu lub zmniejszenia
poszczególnych składników sprawozdań finansowych w czasie
Przy jej przeprowadzeniu stosuje się metody statystyczne i uproszczone
Do metod statystycznych należą metody wyznaczania trendu wielkości
finansowych, wskaźników struktury czy wskaźników finansowych
metodą najmniejszych kwadratów, analiza harmoniczna itp,
Metody uproszczone obejmujące:
analizę dynamiki
analizę przyrostu (tempa zmian)
Zarówno dynamika, jak i przyrost mogą być obliczane w stosunku do
bazy porównań:
stałej - daną wielkość porównuje się z wielkością z jednego obranego w
przyszłości momentu (okresu bazowego),
zmiennej (łańcuchowej) - porównuje się wielkości za dwa kolejne okresy
(bieżący i poprzedni)
18
ANALIZA PORÓWNAWCZA
(czasowa)
Dynamika od bazy stałej (d
s
)
Dynamika od bazy zmiennej (d
z
)
n – liczba okresów
A
1
- wartość pochodząca z okresu bazowego = 100%
A
m
– wartość badana
%
100
%
1
A
A
d
m
s
1
A
A
d
m
s
%
100
%
1
m
m
z
A
A
d
1
m
m
z
A
A
d
19
ANALIZA PORÓWNAWCZA (czasowa)
Jeżeli wskaźnik dynamiki jest:
wyższy od 100% (1,0) to dana wielkość z okresu na okres rośnie
równy 100% (1,0) – dana wielkość nie zmienia się
mniejszy od 100% (1,0) – dana wielkość maleje
Interpretacja zależy od badanej wielkości
20
ANALIZA PORÓWNAWCZA
(czasowa)
Przyrost od bazy stałej (p
s
)
Przyrost od bazy zmiennej (p
z
)
%
100
%
1
1
A
A
A
p
m
s
1
1
A
A
A
p
m
s
%
100
1
1
%
m
m
m
z
A
A
A
p
1
1
m
m
m
z
A
A
A
p
21
ANALIZA PORÓWNAWCZA (czasowa)
Stosowanie w praktyce uproszczonej analizy czasowej sprawia jednak
pewne kłopoty, które dotyczą:
właściwej informacji o zastosowanej metodzie
sprzecznościach interpretacyjnych w razie wahań badanej
wielkości
merytorycznej weryfikacji otrzymanych wyników
asymetrii przy wzroście i spadku badanej wielkości wyrażonej w %
(lub ułamku)
ujęcia i interpretacji wielkości ujemnych i zerowych
22
ANALIZA PORÓWNAWCZA (czasowa)
Trudności interpretacyjne (1)
Jeżeli występują sezonowe lub przypadkowe wahania badanej
wielkości, to można tak dobrać długość okresu badanego, że
wskaźniki dynamiki od stałej lub zmiennej bazy, wykazany
zostanie wzrost lub spadek tej wielkości w zależności od potrzeb
Jeżeli wiadomo, że taki układ może wystąpić, bezpiecznie jest
obliczyć wskaźniki dynamiki od obu baz, co oczywiście jest
pracochłonne
Niekiedy, gdy liczba badanych okresów nie jest duża, czy wzrost
wskaźników liczonych od bazy stałej wykazuje na kontynuację
tendencji wzrostowych, czy też dynamika wskaźników od bazy
zmiennej świadczy o zarysowaniu się nowego trendu
23
ANALIZA PORÓWNAWCZA (czasowa)
Trudności interpretacyjne (2)
Należy właściwie obliczyć zarówno bazę stałą, jak i zmienną, co
jest pracochłonne,
Może nie być wiadomo czy następuje osłabienie trendu
wzrostowego czy nie, jeśli okres badania nie jest wystarczająco
długi,
Odpowiednio dobierając okres badawczy, można wykazać
osłabiony bądź intensywny wzrost
24
ANALIZA PORÓWNAWCZA (czasowa)
Merytoryczna weryfikacja otrzymanych wyników (trudności
interpretacji)
Bardzo wysokie lub niskie wskaźniki dynamiki (przyrostu) należy
traktować z pewną podejrzliwością; sama wartość wskaźnika nie
może najczęściej stanowić jedynej przesłanki oceny
przedsiębiorstwa
bazą porównań (niska/wysoka)
poziomu wskaźników jest charakterystyczny dla branży
specyfika sytuacji przedsiębiorstwa (faza rozwoju)
taki sam poziom wzrostu lub spadku w wartościach %, nie jest równy
wzrostowi lub spadkowi wyrażonemu w złotych (właściwość rachunku
procentów)
25
ANALIZA PORÓWNAWCZA (czasowa)
Zmodyfikowane formuły dynamiki (baza zmienna D
z
, baza
stałą D
s
) –
A. Żwirbra, „Niektóre dyskusyjne problem badań analitycznych (propozycje
metodologiczne), Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości 2002, nr 7.
Obliczanie wskaźników przyrostu –
propozycja K..Wawrzyniaka,
M.Zwolanowska „Dynamika zmiennych ekonomicznych przyjmujących wartości
ujemne” (Wiadomości Statystyczne 1998,nr 4) oraz R.Pałczyńskiej-Gościniak
„Dylematy analizy finansowej w ocenie zasadności kontynuacji działalności
przedsiębiorstwa”, Zeszyty Teoretyczne Rady naukowej Stowarzyszenia
Księgowych w Polsce 2001, nr 3)
%
100
|
|
1
m
m
z
A
A
D
%
100
|
|
1
A
A
D
m
S
0
%,
100
|
|
1
1
1
m
m
m
m
z
A
gdy
A
A
A
P
0
%,
100
|
|
1
1
1
A
gdy
A
A
A
P
m
S
26
ANALIZA PORÓWNAWCZA
Proponuje się również następujące formuły obliczania
Zaletą tej formuły jest prawidłowe określenie zmian badanej
wielkości, jej wadą to, że przyrost zawsze wynosi 100% lub
-100%, niezależnie od skali faktycznych zmian wartości
badanego zjawiska
0
%,
100
|
|
|
|
1
1
,
m
m
m
m
m
m
A
gdy
A
A
A
A
A
P
Z
27
OCENA OGÓLNEJ SYTUACJI MAJĄTKOWEJ I FINANSOWEJ
„złota zasada finansowa” – kapitał nie może być związany z danym
składnikiem majątku dłużej niż wynosi okres pozostawania tego
kapitału w przedsiębiorstwie
wskaźnik pokrycia majątku trwałego kapitałem własnym (stałym)
wskaźnik pokrycia majątku obrotowego kapitałem obcym
krótkoterminowym
długookresowy kapitał
długoterminowy majątek
≥ 1
krótkoterminowy kapitał
krótkoterminowy majątek
≤
1
28
OCENA OGÓLNEJ SYTUACJI MAJĄTKOWEJ I FINANSOWEJ
„złota reguła bilansowa” - według, której podziałowi aktywów
na majątek trwały i obrotowy odpowiada w pasywach podział na
kapitał związany długoterminowo i kapitał związany
krótkoterminowo
wskaźnik
zastosowania
kapitałów własnych
=
kapitał własny
majątek trwały
wskaźnik zastosowania
kapitałów obcych
=
kapitał obcy
majątek obrotowy
29
OCENA OGÓLNEJ SYTUACJI MAJĄTKOWEJ I FINANSOWEJ
„złota reguła bankowa” – zgodnie z którą majątek trwały
winien być finansowany kapitałem stałym (własnym i
długoterminowym kapitałem obcym). Majątek obrotowy powinien
być w części sfinansowany kapitałem krótkoterminowym, a w
części kapitałem stałym
Z powyższego wynika, iż kapitały:
długoterminowe mogą być wykorzystane zarówno na
finansowanie inwestycji jak i działalności bieżącej,
krótkoterminowe nie powinny w ogóle angażowane w
finansowanie majątku trwałego przedsiębiorstwa, gdyż grozi to
utratą płynności finansowej.
30
OCENA OGÓLNEJ SYTUACJI MAJĄTKOWEJ I FINANSOWEJ
wskaźnik
struktury
kapitału
kapitał własny
kapitał obrotowy
wskaźnik
struktury
majątku
majątek trwały
majątek obrotowy
=
=
wskaźnik struktury kapitału określa relację kapitałów własnych do
kapitałów obrotowych. Im wyższy poziom wskaźnika, tym
większa niezależność finansowa.
wskaźnik struktury majątku informuje o stopniu unieruchomienia
majątku. Wskaźnik te zależy od rodzaju prowadzonej działalności
31
OCENA OGÓLNEJ SYTUACJI MAJĄTKOWEJ I FINANSOWEJ
wskaźnik ogólnej
sytuacji
finansowej
kapitał własny
majątek
trwały
kapitał obcy
majątek obrotowy
=
:
wskaźnik ogólnej
sytuacji finansowej
kapitał własny
kapitał obrotowy
majątek trwały
majątek obrotowy
=
:
Wzrost wskaźnika ogólnej sytuacji finansowej świadczy o jej
poprawie
32
ANALIZA PŁYNNOŚCI
Analiza płynności ma na celu dostarczenie informacji o zdolności
podmiotu do wywiązywania się z krótkoterminowych zobowiązań
tzn. tych, które są płatne w ciągu jednego roku
Do oceny płynności służy:
Wartość kapitału pracującego (obrotowego netto)
Wskaźnik bieżącej płynności
Wskaźnik płynności szybki (bieżący szybki)
Wskaźnik pokrycia zobowiązań bieżących środkami pieniężnymi
33
ANALIZA PŁYNNOŚCI – kapitał pracujący
Kapitał pracujący jest to nadwyżka aktywów bieżących podmiotu nad jego
zobowiązaniami w danym okresie
Kapitał pracujący określa tę część majątku obrotowego, która pozostałaby w
podmiocie po uregulowaniu zobowiązań bieżących
Jest to część aktywów bieżących, która nie jest finansowana zobowiązaniami
bieżącymi, lecz kapitałami stałymi
Wielkość kapitału pracującego może być wyznaczona dwoma sposobami:
podejście kapitałowe
kapitał pracujący = kapitał stały – majątek trwały
podejście majątkowe
kapitał pracujący = aktywa bieżące – zobowiązania bieżące
Wielkość tego kapitału, a szczególnie jego wzrost w wielkościach
bezwzględnych i względnych, świadczy o umacnianiu się pozycji finansowej
przedsiębiorstwa
Dodatni kapitał pracujący niezbędny jest w przedsiębiorstwie celem
zmniejszenia ryzyka wynikającego z finansowania środków obrotowych
Kapitał pracujący może wystąpić jako: dodatni, zerowy, ujemny kapitał
34
Poziom kapitału pracującego
– Dodatni kapitał
pracujący
Majątek trwały < Kapitał własny
Majątek obrotowy
Majątek trwały
Kapitał własny
Zobowiązania
długoterminowe
Zobowiązania bieżące
Kapitał
pracujący
Majątek trwały = Kapitał własny
Majątek obrotowy
Majątek trwały
Kapitał własny
Zobowiązania
długoterminowe
Zobowiązania bieżące
Kapitał
pracujący
Majątek trwały > Kapitał własny
Majątek trwałe
Majątek obrotowy
Kapitał własny
Zobowiązania
długoterminowe
Zobowiązania bieżące
Kapitał
pracujący
35
Poziom kapitału pracującego
Zerowy kapitał pracujący
Majątek trwały = Kapitał stały (kapitał własny + zobowiązania
długoterminowe
Majątek trwały
Majątek obrotowy
Kapitał własny
Zobowiązania
długoterminowe
Zobowiązania bieżące
Ujemny kapitał pracujący
Majątek trwały = Kapitał stały
Majątek trwały
Majątek obrotowy
Kapitał własny
Zobowiązania
długoterminowe
Zobowiązania bieżące
36
ANALIZA PŁYNNOŚCI –
wskaźnik bieżącej płynności
wskaźnik bieżącej
płynności
aktywa bieżące
zobowiązania
bieżące
=
określany mianem wskaźnika kapitału pracującego
informuje o zdolności podmiotu do spłaty krótkoterminowych
zobowiązań
z zasobów obrotowych
wskazuje w jakim stopniu bieżące aktywa pokrywają lub są zdolne
pokryć
bieżące zobowiązania
im wyższy poziom tego wskaźnika, tym sytuacja korzystniejsza
bezpieczny poziom tego wskaźnika powinien oscylować wokół 1,5 – 2
(majątek obrotowy zaangażowany w przedsiębiorstwie powinien być
1,5 - 2 razy większy niż suma zobowiązań)
wskaźnik niższy od 1 wskazuje, że środki obrotowe w całości
finansowane są
krótkoterminowymi zobowiązaniami, a także część tych zobowiązań
finansuje
majątek trwały, którego nie można tak szybko zamienić na gotówkę
wskaźnik zbyt wysoki – nadpłynność w firmie – nieefektywne
działanie, które może być wynikiem posiadania
niezagospodarowanych środków pieniężnych, trudno zbywalnych
zapasów oraz należności trudnych do ściągnięcia lub niskiego
stopnia wykorzystania zobowiązań bieżących
37
ANALIZA PŁYNNOŚCI –
wskaźnik płynności szybki
wskaźnik
płynności
szybki
aktywa bieżące
– (zapasy + rozliczenia międzyokresowe czynne)
zobowiązania bieżące
=
wskaźnik
płynności
szybki
aktywa płynne (zasoby
płynne)
zobowiązania bieżące
=
aktywa płynne = środki pieniężne + inne krótkoterminowe aktywa finansowe
+należności
mierzy natychmiastową zdolność firmy do spłacania długów
wyłączono zapasy i rozliczenia międzyokresowe czynne, jako że nie
mogą być odpowiednio szybko zamienione na gotówkę
wskaźnik ten powinien być wyższy od 1
38
ANALIZA PŁYNNOŚCI –
wskaźnik pokrycia zobowiązań
bieżących środkami
pieniężnymi
wskaźnik pokrycia
zobowiązań
bieżących
środkami
pieniężnymi
środki pieniężne
+ papiery wartościowe przeznaczone do
obrotu
zobowiązania bieżące
=
określa ile zobowiązań bieżących może być pokryte najbardziej
płynnym majątkiem (pieniądz i jego ekwiwalenty)
39
SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWU ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH
– dynamiczna ocena płynności
sprawozdanie z przepływów środków pieniężnych:
przedstawia skąd pochodzą środki pieniężne i na co zostały
wydatkowane
pozwala ustalić wzrost lub zmniejszenie stanu środków
pieniężnych na koniec okresu w porównaniu do stanu na
początek okresu, czyli o ile wzbogaciło się przedsiębiorstwo lub
jaką kwotę gotówki utraciło w analizowanym okresie
pozwala ustalić zmiany jakie nastąpiły w stanie środków
pieniężnych oraz określić na ile wynikały one z działalności:
operacyjnej, inwestycyjnej, finansowej
w prawidłowo funkcjonującym przedsiębiorstwie saldo przepływów
gotówkowych z działalności operacyjnej powinno być dodatnie
40
ANALIZA PŁYNNOŚCI –
wskaźniki cash flow
WSKAŹNIKI WYSTARCZALNOŚCI GOTÓWKOWEJ
wskaźnik ogólnej
wystarczalności
gotówki
gotówka netto z działalności
operacyjnej
spłata zobowiązań długoterminowych
+ wypłata dywidend + zakupy majątku trwałego
=
wskaźnik ogólnej
wystarczalności gotówki
na spłatę długów ogółem
gotówka netto z działalności
operacyjnej
zobowiązania
ogółem
=
wskaźnik wystarczalności
gotówki operacyjnej na
spłatę
długów długoterminowych
gotówka netto z działalności
operacyjnej
zobowiązania długoterminowe
=
41
ANALIZA PŁYNNOŚCI –
wskaźniki cash flow
WSKAŹNIKI WYSTARCZALNOŚCI GOTÓWKOWEJ
Wskaźnik reinwestycji
gotówki operacyjnej
gotówka netto z działalności operacyjnej
środki trwałe + inwestycje
+ pozostałe aktywa + kapitał obrotowy
=
wskaźnik wystarczalności
gotówki operacyjnej
na zakup środków trwałych
gotówka netto z działalności operacyjnej
wydatki na środki
trwałe
=
wymienione wskaźniki powinny wykazywać tendencje rosnącą
mogą być porównywalne w czasie, ale również z innymi podmiotami
wskaźniki wystarczalności gotówkowej informują, czy wygenerowana
z działalności operacyjnej gotówka wystarcza na spłatę zobowiązań
i inne wydatki
42
ANALIZA PŁYNNOŚCI –
wskaźniki cash flow
WSKAŹNIKI WYDAJNOŚCI GOTÓWKOWEJ
wskaźnik wydajności
gotówkowej sprzedaży
gotówka netto z działalności operacyjnej
sprzedaż
=
wskaźnik gotówki
netto do zysku
gotówka netto z działalności
operacyjnej
zysk z działalności operacyjnej
=
wskaźnik
wydajności
gotówkowej
gotówka netto z działalności operacyjnej
średnia wartość
majątku
=
43
ANALIZA FINANSOWA – analiza obrotowości
Wskaźniki aktywności – wskaźniki obrotowości, sprawności
działania, efektywności, przy pomocy których ocenia się sposób
wykorzystania aktywów przez jednostkę
Analiza prowadzona przy zastosowaniu tych wskaźników powinna
dać odpowiedź na pytanie, czy ilość aktywów zgromadzona przez
jednostkę jest właściwa, zbyt wysoka czy też zbyt niska do skali
prowadzonej działalności
Wskaźniki obrotowości są wskaźnikami mieszanymi. Do ich
wyznaczania używane są pozycje rachunku zysków i strat (tzw.
strumienie) i pozycje bilansu (tzw. zasoby)
Analizę obrotowości majątku przeprowadzić można w różnych
przekrojach, obliczając:
wskaźnik obrotowości aktywów,
wskaźnik obrotowości aktywów trwałych i wskaźnik efektywności
wykorzystania majątku obrotowego,
wskaźnik obrotowości poszczególnych składników majątku
44
ANALIZA FINANSOWA – wskaźniki obrotowości
WSKAŹNIK OBROTOWOŚCI AKTYWÓW
WSKAŹNIK OBROTOWOŚCI AKTYWÓW TRWAŁYCH
wskaźnik obrotowości aktywów
sprzedaż ogółem
aktywa ogółem
=
wskaźniki informują jaka wartość sprzedaży przypada na jedną złotówkę
zaangażowanego majątku
oceniając wartość tego wskaźnika trzeba brać pod uwagę poziom umorzenia
majątku
pozytywnym objawem jest tendencja rosnąca
(wyższa efektywność zaangażowanego majątku)
efektywność wykorzystania majątku różni się w zależności od rodzaju działalności
cechą majątku trwałego jest niski poziom obrotowości, majątku obrotowego
wyższy stopień
Wskaźnik obrotowości
aktywów trwałych
sprzedaż ogółem
aktywa trwałe
=
45
ANALIZA FINANSOWA – wskaźnik obrotowości
WSKAŹNIK ROTACJI NALEŻNOŚCI
WSKAŹNIK ROTACJI NALEŻNOŚCI W DNIACH
wskaźnik rotacji
należności
sprzedaż
należności
=
wskaźnik rotacji
należności
w dniach
przeciętny stan
należności x 360
sprzedaż
=
46
ANALIZA FINANSOWA – wskaźniki obrotowości
WSKAŹNIKI ROTACJI ZAPASÓW
WSKAŹNIK ROTACJI ZAPASÓW W DNIACH
wskaźnik
rotacji zapasów
koszt wytworzenia sprzedanych produktów
zapasy
=
wskaźnik rotacji
zapasów w dniach
zapasy x 360
przychody netto ze sprzedaży
=
47
ANALIZA FINANSOWA
– analiza zadłużenia (wspomagania finansowego)
WSKAŹNIK OGÓLNEGO ZADŁUŻENIA
WSKAŹNIK ZADŁUŻENIA KAPITAŁU WŁASNEGO ZOBOWIĄZANIAMI
wskaźnik
ogólnego zadłużenia
zobowiązania ogółem
aktywa ogółem
=
im niższy poziom tego wskaźnika, tym sytuacja firmy jest
korzystniejsza (mniejszy udział kapitału obcego w finansowaniu
działalności)
wskaźnik
zadłużenia
kapitału
własnego
zobowiązania ogółem
kapitał własny
=
pokazuje stopień wypłacalności, czyli margines bezpieczeństwa wierzycieli
oraz zdolność podmiotu do przetrwania niepomyślnych czasów
48
ANALIZA FINANSOWA
– analiza zadłużenia (wspomagania finansowego)
WSKAŹNIK ZADŁUŻENIA DŁUGOTERMINOWEGO
WSKAŹNIK POKRYCIA ZADŁUŻENIA KAPITAŁAMI WŁASNYMI
(samofinansowania)
Wskaźnik pokrycia
zadłużenia
kapitałami
własnymi
kapitał własny
zobowiązania ogółem
=
Wskaźnik zadłużenia
długoterminowego
zobowiązania długoterminowe
kapitał własny
=
49
ANALIZA FINANSOWA
– wskaźniki oceny zdolności i wiarygodności kredytowej
WSKAŹNIK ZDOLNOŚCI KREDYTOWEJ
WSKAŻNIK POKRYCIA OBSŁUGI DŁUGU
wskaźnik
zdolności kredytowej
zysk netto + amortyzacja
kapitał obcy
=
wskaźnik pokrycia
obsługi długu
zysk netto
raty kapitałowe + odsetki
50
ANALIZA FINANSOWA
– wskaźniki oceny zdolności i wiarygodności kredytowej
WSKAŹNIK ZDOLNOŚCI DO SPŁATY ODSETEK
WSKAŹNIK POKRYCIA DŁUGU
wskaźnik zdolności
do spłaty odsetek
zysk brutto + odsetki
odset
ki
=
51
ANALIZA FINANSOWA
– wskaźniki wykorzystania kapitału
WSKAŻNIK SZYBKOŚCI OBROTU KAPITAŁU CAŁKOWITEGO
WSKAŹNIK SZYBKOŚCI OBROTU KAPITAŁU WŁASNEGO
WSKAŹNIK SZYBKOŚCI OBROTU KAPITAŁU OBCEGO
wskaźnik szybkości obrotu
kapitału całkowitego
przychody ogółem
pasywa ogółem
=
wskaźnik szybkości obrotu
kapitału własnego
przychody ogółem
kapitał własny
=
wskaźnik szybkości obrotu
kapitału obcego
przychody ogółem
kapitał
obcy
=
52
ANALIZA FINANSOWA
– wskaźniki rentowności
WSKAŹNIK RENTOWNOŚCI SPRZEDAŻY (ROS)
WSKAŹNIK RENTOWNOŚCI MAJĄTKU
WSKAŻNIK RENTOWNOŚCI KAPITAŁÓW
wskaźnik rentowności
sprzedaży (ROS)
wynik finansowy netto
przychody netto
=
wskaźnik rentowności
majątku (ROA)
wynik finansowy netto
aktywa ogółem
=
wskaźnik rentowności
kapitału (ROE)
=
wynik finansowy netto
kapitały własne
X
100
X
100
X
100
53
ANALIZA FINANSOWA
– wskaźniki rynku kapitałowego
WSKAŹNIK CENA/ZYSK (P/E)
WSKAŹNIK ZYSK NA JEDNĄ AKCJĘ (EPS)
CENA/ZYS
K
cena rynkowa akcji
zysk netto przypadający na jedną
akcję
=
pozwala na przybliżoną ocenę sensowności lokowania kapitału w akcje danej
spółki
określa liczbę lat, po których nastąpi zwrot kapitału wykorzystanego na zakup
akcji przy założeniu, że spółka będzie osiągać zyski, takie jak w obecnej chwili
może być zinterpretowany także jako cena, jaką inwestorzy są skłonni zapłacić
za jedną złotówkę zysku netto spółki
odzwierciedla stopień ryzyka łączący się z danym przedsięwzięciem
poziom relacji P/E zdeterminowany jest wielkością zysku przypadającego na
jedną akcję
ZYSK NA JEDNĄ AKCJĘ
zysk netto
ilość wyemitowanych
akcji
=
przedstawia skalę potencjalnych korzyści akcjonariusza
54
ANALIZA FINANSOWA
– wskaźniki rynku kapitałowego
STOPA ZYSKOWNOŚCI AKCJI
WSKAŹNIK CENA RYNKOWA DO KAPITAŁU WŁASNEGO (PEQ)
STOPA
ZYSKOWNOŚCI AKCJI
zysk netto przypadający na jedną
akcję
cena rynkowa akcji
=
mierzy rentowność inwestycji polegającej na zakupie
akcji
PEQ
cena rynkowa
kapitał własny przypadający na jedną
akcję
=
wskaźnik ten pokazuje jak rynek kapitałowy ocenia perspektywy rozwojowe
spółki
sensowne wydaje się kupować akcje o cenach zaniżonych w stosunku do
możliwości rozwojowych spółki (stwarza to szanse na osiągnięcie przez
inwestorów wysokiej rentowności)
dla spółek działających w sektorach wysokiej technologii wartość wskaźnika
PEQ są zazwyczaj wyższe niż dla spółek z sektorów tradycyjnych
55
ANALIZA FINANSOWA
– wskaźniki rynku kapitałowego
DYWIDENDA NA JEDNĄ AKCJĘ
STOPA DYWIDENDY (wydajność akcji)
WSKAŹNIK STOPY WYPŁAT DYWIDENDY
DYWIDENDA
NA JEDNĄ AKCJĘ
dywidendy ogółem
ilość wyemitowanych akcji
=
STOPA DYWIDENDY
dywidenda na jedną
akcję
cena rynkowa akcji
=
STOPA
WYPŁAT DYWIDENDY
dywidenda na jedną
akcję
zysk netto na jedną akcję
=
56
ANALIZA FINANSOWA
– ekonomiczna wartość dodana - EVA
EVA może być wyrażona w postaci wzoru
EVA może być również wyrażona
EVA = (ROI – k) x K
ROI – wskaźnik rentowności zainwestowanego
kapitału
k – średnioważony koszt kapitału
K – wartość kapitału zainwestowanego w
przedsiębiorstwie
EVA = zysk operacyjny
po opodatkowaniu
-
średni ważony
koszt kapitału
x
wartość
zainwestowanego kapitału
w przedsiębiorstwie
EVA = (zysk operacyjny po opodatkowaniu) – (aktywa
ogółem
– zobowiązania bieżące) x średni ważony koszt
kapitału
57
ANALIZA FINANSOWA
– ekonomiczna wartość dodana - EVA
średni ważony koszt kapitału liczymy
Zysk operacyjny po opodatkowaniu
Zysk operacyjny x (1 – stopa podatku dochodowego)
ke
E
D
E
T
dr
E
D
D
k
)
1
(
D –wartość rynkowa kapitału obcego
E – wartość rynkowa kapitału własnego
rd – stopa procentowa kapitału obcego
T – stopa podatku dochodowego
ke – stopa procentowa kapitału własnego
58
ANALIZA FINANSOWA
– ekonomiczna wartość dodana - EVA
EVA to podstawowe zyski operacyjne firmy minus koszt składników majątku
firmy
EVA określa wielkość zysku, który pozostaje po odjęciu średniego kosztu
kapitału całkowitego, w tym również kapitału własnego pomijanego w
tradycyjnej analizie wskaźnikowej
Przy obliczaniu średniego ważonego kosztu kapitału istotny jest koszt kapitału
własnego, koszt kapitału obcego oraz struktura kapitału
Przedsiębiorstwo wypracowuje dodatkową wartość, jeżeli rentowność kapitału
jest wyższa od średniego ważonego koszu kapitału
Dodatnia wartość EVA stanowi nadwyżkę, która pozostaje do dyspozycji
akcjonariuszy po odjęciu wszystkich koszów, w tym kosztu kapitału przez nich
zainwestowanego
EVA = 0 – przedsiębiorstwo nie realizuje zysku ekonomicznego, zwrot z
kapitału pokrywa jedynie ryzyko podjęte przez inwestorów
Ujemna EVA wypracowana przez podmiot, oznacza że nie jest, że nie jest ona
w stanie przy tym poziomie efektywności kapitału spełniać oczekiwań
akcjonariuszy
EVA jest miarą przyrostu wartości firmy w ciągu roku obrotowego, wskazuje
na przyrost majątku akcjonariuszy
EVA nie może być ustalona w sposób bezpośredni na podstawie danych
pochodzących ze sprawozdań finansowych
59
ANALIZA FINANSOWA
– rynkowa wartość dodana MVA
Rynkowa wartość dodana stanowi nadwyżkę wartości rynkowej
przedsiębiorstwa (V) nad wartością zainwestowanego w
przedsiębiorstwie kapitału (K)
MVA = V – K
Wartość rynkowa przedsiębiorstwa jest to suma rynkowej wartości kapitału
własnego i kapitału obcego, ustalona jako iloczyn wyemitowanych akcji i
bieżącej ceny rynkowej, powiększona o rynkową wartość akcji
uprzywilejowanych oraz rynkową wartość zobowiązań obciążających
oprocentowaniem
Przyjmuje się założenie, że wartość rynkowa długu obciążonego
oprocentowaniem jest równa wartości księgowej zobowiązań przedsiębiorstwa
MVA równa jest wartości bieżącej przyszłych ekonomicznych wartości
dodanych
1
)
1
(
t
t
t
k
EVA
MVA
60
ROE
Wskaźnik rentowności
kapitału własnego
Mnożnik kapitału
własnego
ROA
Wskaźnik rentowności
majątku
Aktywa
ogółem
Kapitał
własny
Wskaźnik
obrotowości
aktywów
Wskaźnik rentowności
sprzedaży netto
Sprzeda
ż
Aktywa
ogółem
Zysk
netto
Sprzeda
ż
Aktywa
bieżące
Aktywa
trwałe
x
x
:
:
:
+
GRAFICZNA PREZENTACJA PIRAMIDY DU PONTA
– rozbudowa składnika rentowności kapitału własnego