background image

 

 

 

 

Badanie 

Badanie 

histopatologiczne

histopatologiczne

Badanie histopatologiczne jest to 

Badanie histopatologiczne jest to 

badanie mikroskopowe materiału 

badanie mikroskopowe materiału 

cytologicznego – komórkowego lub 

cytologicznego – komórkowego lub 

histopatologicznego – tkankowego.

histopatologicznego – tkankowego.

W badaniu tym można wyróżnić dwa 

W badaniu tym można wyróżnić dwa 

etapy:

etapy:

Pobranie materiału różnymi metodami

Pobranie materiału różnymi metodami

Laboratoryjne techniki przygotowania 

Laboratoryjne techniki przygotowania 

oceny pobranego materiału.

oceny pobranego materiału.

background image

 

 

 

 

Czemu służy badanie 

Czemu służy badanie 

histopatologiczne

histopatologiczne

Najogólniej mówiąc stanowi w wielu jednostkach 

Najogólniej mówiąc stanowi w wielu jednostkach 

chorobowych stanowi podstawę w ustalaniu 

chorobowych stanowi podstawę w ustalaniu 

rozpoznania. Nie ma rozpoznania nowotworu 

rozpoznania. Nie ma rozpoznania nowotworu 

bez badania histopatologicznego.

bez badania histopatologicznego.

Sprecyzowanie rozpoznania w oparciu o wynik 

Sprecyzowanie rozpoznania w oparciu o wynik 

badania hist-pat może być za życia lub po 

badania hist-pat może być za życia lub po 

śmierci.

śmierci.

Wstępem do każdego postępowania leczniczego 

Wstępem do każdego postępowania leczniczego 

jest zebranie, za pomocą dostępnych metod 

jest zebranie, za pomocą dostępnych metod 

diagnostycznych jak najwięcej informacji o 

diagnostycznych jak najwięcej informacji o 

chorobie, szczególnie gdy w rachubę może 

chorobie, szczególnie gdy w rachubę może 

wchodzić schorzenie nowotworowe

wchodzić schorzenie nowotworowe

background image

 

 

 

 

Współczesne zasady 

Współczesne zasady 

onkologii

onkologii

Zabraniają podejmowania decyzji 

Zabraniają podejmowania decyzji 

terapeutycznych bez rozpoznania 

terapeutycznych bez rozpoznania 

histopatologicznego.

histopatologicznego.

Na wybór rodzaju badania zasadniczy wpływ 

Na wybór rodzaju badania zasadniczy wpływ 

mają takie czynniki jak: podejrzewany typ 

mają takie czynniki jak: podejrzewany typ 

nowotworu, rodzaj nakłuwanej tkanki, 

nowotworu, rodzaj nakłuwanej tkanki, 

osiągalność guza, użycie miejscowego lub 

osiągalność guza, użycie miejscowego lub 

ogólnego znieczulenia, metoda operacyjna w 

ogólnego znieczulenia, metoda operacyjna w 

przypadku stwierdzenia nowotworu.

przypadku stwierdzenia nowotworu.

Używanych jest kilka metod 

Używanych jest kilka metod 

diagnostycznych.

diagnostycznych.

background image

 

 

 

 

1.Cytologia 

1.Cytologia 

złuszczeniowa

złuszczeniowa

Materiał do badania pobiera się tępymi lub 

Materiał do badania pobiera się tępymi lub 

tępo ostrymi narzędziami z powierzchni 

tępo ostrymi narzędziami z powierzchni 

ciała, otworów naturalnych, jam ciała. 

ciała, otworów naturalnych, jam ciała. 

Bada się zeskrobimy, wydaliny, popłuczyny 

Bada się zeskrobimy, wydaliny, popłuczyny 

lub materiał uzyskany w wyniku 

lub materiał uzyskany w wyniku 

bezpośredniego przytknięcia szkiełka 

bezpośredniego przytknięcia szkiełka 

podstawowego do powierzchni 

podstawowego do powierzchni 

owrzodziałych guzów.

owrzodziałych guzów.

Cytologia złuszczeniowa ma dwa cele: 

Cytologia złuszczeniowa ma dwa cele: 

służy ocenie cytoonkologicznej i 

służy ocenie cytoonkologicznej i 

cytohormonalnej.

cytohormonalnej.

background image

 

 

 

 

Techniki pobierania 

Techniki pobierania 

materiału

materiału

1. Cytologia złuszczeniowa

1. Cytologia złuszczeniowa

2. Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa – BAC.

2. Biopsja aspiracyjna cienkoigłowa – BAC.

3. Biopsja gruboigłowa

3. Biopsja gruboigłowa

4. Biopsja wiertarkowa

4. Biopsja wiertarkowa

5.Biopsja otwarta

5.Biopsja otwarta

6. Biopsja śródoperacyjna – badanie 

6. Biopsja śródoperacyjna – badanie 

doraźne – intra.

doraźne – intra.

7. Diagnostyczne otwarcie jamy brzusznej.

7. Diagnostyczne otwarcie jamy brzusznej.

background image

 

 

 

 

Ad.1. cd cytodiagnostyka

Ad.1. cd cytodiagnostyka

Stosowana jest najczęściej w 

Stosowana jest najczęściej w 

diagnostyce zmian chorobowych szyjki 

diagnostyce zmian chorobowych szyjki 

macicy, układu oddechowego, płynu z 

macicy, układu oddechowego, płynu z 

jam ciała: otrzewnowej, opłucnowej.

jam ciała: otrzewnowej, opłucnowej.

W rozpoznaniu raka przewodu 

W rozpoznaniu raka przewodu 

pokarmowego, sutka, nerek, gruczołu 

pokarmowego, sutka, nerek, gruczołu 

krokowego badanie cytoonkologiczne 

krokowego badanie cytoonkologiczne 

wydzielin, zeskrobin lub popłuczyn ma 

wydzielin, zeskrobin lub popłuczyn ma 

wartość ograniczoną lub wątpliwą.

wartość ograniczoną lub wątpliwą.

background image

 

 

 

 

Ad. 2. BAC.

Ad. 2. BAC.

Nazywamy metodę pobierania materiału 

Nazywamy metodę pobierania materiału 

komórkowego – cytologicznego, poprzez 

komórkowego – cytologicznego, poprzez 

nakłucie guza cienką igłą.

nakłucie guza cienką igłą.

Zaleta – uzyskanie materiału do oceny 

Zaleta – uzyskanie materiału do oceny 

cytologicznej guzów położonych głęboko 

cytologicznej guzów położonych głęboko 

wśród tkanek, w sposób mało 

wśród tkanek, w sposób mało 

inwazyjny,nie wymagający znieczulenia 

inwazyjny,nie wymagający znieczulenia 

ogólnego i bez konieczności pobierania 

ogólnego i bez konieczności pobierania 

wycinka.

wycinka.

Przydatny w raku sutka, gruczołu 

Przydatny w raku sutka, gruczołu 

krokowego, schorzeń układu 

krokowego, schorzeń układu 

krwiotwórczego, oraz przerzutów do 

krwiotwórczego, oraz przerzutów do 

węzłów chłonnych.

węzłów chłonnych.

background image

 

 

 

 

Ad 2. BAC – cd.

Ad 2. BAC – cd.

Badanie to stosuje się także w 

Badanie to stosuje się także w 

diagnostyce raków ślinianek, tarczycy, 

diagnostyce raków ślinianek, tarczycy, 

płuc, wątroby.

płuc, wątroby.

Zgodność biopsji aspiracyjnej 

Zgodność biopsji aspiracyjnej 

cienkoigłowej z rozpoznaniem 

cienkoigłowej z rozpoznaniem 

ostatecznym waha się od 80%-95% dla 

ostatecznym waha się od 80%-95% dla 

zmian wyczuwalnych, natomiast dla 

zmian wyczuwalnych, natomiast dla 

niewyczuwalnych waha się w granicach 

niewyczuwalnych waha się w granicach 

60%-70%.

60%-70%.

Część badań biopsyjnych przeprowadza 

Część badań biopsyjnych przeprowadza 

się pod kontrolą USG, TK.

się pod kontrolą USG, TK.

background image

 

 

 

 

Ad. 3. Biopsja 

Ad. 3. Biopsja 

gruboigłowa 

gruboigłowa 

(oligobiopsja)

(oligobiopsja)

Jest to jedna z technik punkcyjnych, której 

Jest to jedna z technik punkcyjnych, której 

celem jest uzyskanie materiału tkankowego z 

celem jest uzyskanie materiału tkankowego z 

guza. Do tego celu stosuje się różne typy 

guza. Do tego celu stosuje się różne typy 

igieł biopsyjnych o średnicy powyżej 1,2 mm.

igieł biopsyjnych o średnicy powyżej 1,2 mm.

Zabieg jest bolesny.

Zabieg jest bolesny.

Oligobiopsja powinna być wykonana jedynie 

Oligobiopsja powinna być wykonana jedynie 

po uprzedniej biopsji cienkoigłowej o ile ta 

po uprzedniej biopsji cienkoigłowej o ile ta 

nie dała wystarczającej informacji 

nie dała wystarczającej informacji 

diagnostycznej.

diagnostycznej.

background image

 

 

 

 

Ad 3. Oligobiopsja-

Ad 3. Oligobiopsja-

wskazania

wskazania

Wyczuwalnych guzów sutka

Wyczuwalnych guzów sutka

 

 

kości

kości

Wątroby

Wątroby

Tkanek miękkich

Tkanek miękkich

Węzłów chłonnych

Węzłów chłonnych

Płuc

Płuc

prostaty

prostaty

background image

 

 

 

 

Ad 3. Oligobiopsja – 

Ad 3. Oligobiopsja – 

technika wykonania

technika wykonania

Dezynfekcja skóry nad guzem

Dezynfekcja skóry nad guzem

Znieczulenie skóry, zmiany chorobowej i 

Znieczulenie skóry, zmiany chorobowej i 

otaczających tkanek

otaczających tkanek

Nacięcie skóry

Nacięcie skóry

Wprowadzenie igły biopsyjnej do guza

Wprowadzenie igły biopsyjnej do guza

Pobranie materiały tkankowego

Pobranie materiały tkankowego

Założenie opatrunku, ew. szwu.

Założenie opatrunku, ew. szwu.

background image

 

 

 

 

Ad. 4. Biopsja 

Ad. 4. Biopsja 

wiertarkowa

wiertarkowa

Jest odmianą biopsji gruboigłowej.

Jest odmianą biopsji gruboigłowej.

Technika wykonania jest podobna do 

Technika wykonania jest podobna do 

biopsji gruboigłowej z tym że zamiast igły 

biopsji gruboigłowej z tym że zamiast igły 

używa się trepany, które wprowadza się 

używa się trepany, które wprowadza się 

w ruch za pomocą silnika elektrycznego. 

w ruch za pomocą silnika elektrycznego. 

Zastosowanie w przypadku konieczności 

Zastosowanie w przypadku konieczności 

pobrania do badania hist-pat. Większej 

pobrania do badania hist-pat. Większej 

ilości materiału tkankowego.

ilości materiału tkankowego.

background image

 

 

 

 

Ad 5. Biopsja otwarta

Ad 5. Biopsja otwarta

Jest to metoda pobierania masy guza nożem 

Jest to metoda pobierania masy guza nożem 

chirurgicznym lub innym narzędziem.

chirurgicznym lub innym narzędziem.

Materiał można pobrać w dwojaki sposób:

Materiał można pobrać w dwojaki sposób:

Biopsja wycinkowa – pobranie wycinka z 

Biopsja wycinkowa – pobranie wycinka z 

guza

guza

Biopsja wycięciowa – wycięcie całego guza. 

Biopsja wycięciowa – wycięcie całego guza. 

Wykonuje się w przypadku małych zmian np. 

Wykonuje się w przypadku małych zmian np. 

czerniak skóry, powiększone węzły chłonne, 

czerniak skóry, powiększone węzły chłonne, 

zmiany guzowate w sutku.

zmiany guzowate w sutku.

Biopsji wycinkowej nie należy wykonywać w 

Biopsji wycinkowej nie należy wykonywać w 

przypadku podejrzenia czerniaka skóry.

przypadku podejrzenia czerniaka skóry.

background image

 

 

 

 

Ad 6. biopsja 

Ad 6. biopsja 

śródoperacyjna – badanie 

śródoperacyjna – badanie 

doraźne - intra

doraźne - intra

Jest to metoda pobierania materiału tkankowego 

Jest to metoda pobierania materiału tkankowego 

do badań w trakcie trwania zabiegu operacyjnego. 

do badań w trakcie trwania zabiegu operacyjnego. 

Zwykle z pobranych tkanek wykonuje się preparaty 

Zwykle z pobranych tkanek wykonuje się preparaty 

mrożone. Dzięki temu jeszcze w czasie zabiegu 

mrożone. Dzięki temu jeszcze w czasie zabiegu 

można szybko uzyskać ocenę histopatologiczną 

można szybko uzyskać ocenę histopatologiczną 

badanych fragmentów tkanki, co może istotnie 

badanych fragmentów tkanki, co może istotnie 

wpłynąć na dalsze postępowanie chirurgiczne.

wpłynąć na dalsze postępowanie chirurgiczne.

Celem badania Intry jest skrócenie czasu między 

Celem badania Intry jest skrócenie czasu między 

usunięciem guza a wykonaniem radykalnego 

usunięciem guza a wykonaniem radykalnego 

zabiegu, ocena jałowości marginesu usuniętych 

zabiegu, ocena jałowości marginesu usuniętych 

tkanek, pomaga w określeniu rozległości zabiegu.

tkanek, pomaga w określeniu rozległości zabiegu.

background image

 

 

 

 

Ad 7. Diagnostyczne 

Ad 7. Diagnostyczne 

otwarcie jamy brzusznej

otwarcie jamy brzusznej

Lub Laparotomia zwiadowcza – jest to 

Lub Laparotomia zwiadowcza – jest to 

typ zabiegu operacyjnego polegający na 

typ zabiegu operacyjnego polegający na 

otwarciu jamy brzusznej, oglądaniu i 

otwarciu jamy brzusznej, oglądaniu i 

ocenia narządów jamy brzusznej z 

ocenia narządów jamy brzusznej z 

jednoczesnym pobraniem materiału 

jednoczesnym pobraniem materiału 

tkankowego do badania h-p. oraz ocena 

tkankowego do badania h-p. oraz ocena 

stopnia zaawansowania nowotworu.

stopnia zaawansowania nowotworu.


Document Outline