ODMA OPŁUCNOWA

ANATOMIA

Jama opłucnej jest parzystą

przestrzenią surowiczą znajdującą się

po obu stronach klatki piersiowej

ograniczoną przez opłucną płucną

pokrywającą płuco i opłucną ścienną

wyściełającą od wewnątrz ścianę klatki

piersiowej.

ANATOMIA

W jamie opłucnej w czasie spokojnego

oddychania panuje fizjologicznie

ujemne ciśnienie (od - 2,5 do - 6 mmHg)

ANATOMIA

Obie blaszki opłucnej oddzielone są

włosowatą szczeliną szerokości 7 - 24

um.

Znajduje się w niej niewielka ilość

surowiczego płynu, około 0,1 - 0,2 ml/kg

m.c.

ODMĄ OPŁUCNOWĄ

NAZYWAMY OBECNOŚĆ

POWIETRZA W JAMIE

OPŁUCNEJ POMIĘDZY

OPŁUCNĄ PŁUCNĄ, KTÓRA

POKRYWA MIĄŻSZ PŁUCNY, A

OPŁUCNĄ ŚCIENNĄ

WYŚCIEŁAJĄCĄ ŚCIANĘ

KLATKI PIERSIOWEJ

Ze względu na miejsce

przedostawania się

powietrza

• wewnętrzna ( przez płuco,

oskrzela, tchawicę, przełyk)

• zewnętrzna (przez ścianę klatki

piersiowej)

Ze względu na łączność

jamy opłucnej z atmosferą

• otwarta
• zamknięta
• zastawkowa (wentylowa, prężna)

Ze względu na etiologię

• samoistna pierwotna - przy braku zmian

patologicznych w płucach

• samoistna wtórna - przy współistniejących

chorobach płuc, np. rozedma

• urazowa niejatrogenna
• urazowa jatrogenna - powikłanie kaniulacji

żył centralnych, blokad splotów itd.

Ze względu na wielkość

odmy

• częściowa - część płuca

funkcjonująca

• całkowita - całkowicie

bezpowietrzny miąższ płuca

OBJAWY

• Ból w klatce piersiowej promieniujący

do barku po stronie odmy

• duszność o różnym nasileniu
• ograniczenie ruchomości klatki

piersiowej, osłabienie szmeru
pęcherzykowego (lub brak), odgłos
opukowy bębenkowy

• potwierdzenie radiologiczne

LECZENIE

UZALEŻNIONE JEST OD :

• rodzaju odmy
• przyczyny, która ją spowodowała
• stopnia nasilenia objawów
• wielkości odmy

Odma samoistna

pierwotna leczenie

zachowawcze gdy:

• pierwszorazowa
• o rozmiarach do 15% objętości

jamy klatki piersiowej

• nie powiększająca się
• bez wyraźnych objawów

klinicznych

LECZENIE

U chorych z odmą samoistna

większą niż 15% i u chorych z

wyraźnymi objawami klinicznymi

należy wykonać nakłucie i aspirację

powietrza z jamy opłucnej.

Skuteczność tego zabiegu to około

60%, nawroty aż do 50%.

LECZENIE

Nieskuteczność leczenia

zachowawczego lub nakłucia odmy,

burzliwe objawy kliniczne, odma

wentylowa i nawrotowa są

wskazaniem do założeniu drenażu

jamy opłucnej.

Odma samoistna wtórna

postępowanie :

• często przebiega ciężko - podłoże ciężkich

schorzeń płuc (POChP, Tbc, neo)

• często nawrotowa
• drenaż jamy opłucnowej jest pierwotnie

podstawową metodą leczenia

• sporadycznie konieczność pleurodezy

chemicznej, torakowideoskopii lub
torakotomii

Odma urazowa

postępowanie :

• do 15% objętości jamy opłucnowej

możliwe próby leczenia zachowawczego

• niepowodzenie leczenia tymi sposobami,

nawrót odmy, stłuczenie płuc, złamania
żeber, konieczność leczenia
respiratorem - to wskazania do drenażu.

Miejsce założenia drenów do

jamy opłucnowej

• II lub III przestrzeń międzyżebrowa w

linii środkowo-obojczykowej (sutkowej) w
przypadku obecności odmy – dostęp
przedni

• (IV) V lub VI przestrzeń międzyżebrowa

w linii pachowej środkowej w przypadku
odmy mi płynu – dostęp boczny

• inne – celowane pod kontrolą CT lub USG

Technika wykonania

drenażu

• ustalenie miejsca drenażu na podstawie

badania fizykalnego i RTG (CT)

• premedykacja – jeśli potrzebna (analgosedcja)
• znieczulenie miejsca drenażu – w/g potrzeby
• postępowanie aseptyczne – bardzo ważne !!!!!
• nacięcie skóry, rozwarstwienie kanału drenu,

dotarcie do jamy opłucnej

• wprowadzenie drenu, podłączenie do systemu

drenażu

• umocowanie drenu – obszycie
• założenie jałowego opatrunku

Systemy drenażu

opłucnowego

• bierny (grawitacyjny)
• czynny (ssący) –

obecnie najczęściej

stosowany system

drenażu

• jednobutlowy
• dwubutlowy
• trójbutlowy
• kompaktowe plastikowe,

jednorazowe – takie jak

obecnie używamy !!!!! –

analogiczne do systemu

trójbutlowego

Drenaż bierny

Drenaż bierny jest drenażem
grawitacyjnym. W jego skład wchodzi jedna
butla (wystarczy). Jest to najprostszy
drenaż opłucnowy. Butla spełnia funkcję
zbiornika oraz zastawki podwodnej.
Mechanizm zastawkowy służy do usunięcia
powietrza z jamy opłucnowej i zapobiega
jego zasysaniu. Wciągniecie powietrza do
jamy opłucnej przez dren opłucnowy jest
blokowane przez zastawkę podwodną.

Drenaż bierny c.d.

Koniec drenu musi być zawsze zanurzony
pod poziomem wody na głębokość około 2
cm. Zbyt małe zanurzenie może
spowodować rozszczelnienie zastawki, zbyt
duże zwiększa opór przepływu powietrza
przez dren. Brak wahań cieczy w drenie
oznacza zatkanie drenu, zagięcie drenu lub
całkowite rozprężenie płuca. Zestaw musi
być umieszczony poniżej poziomu klatki
piersiowej.

Drenaż czynny

dwubutlowy

Zestaw ten składa się z zastawką
podwodną i butli regulującej siłę
ssania.

Drenaż czynny

trójbutlowy

Zestaw ten składa się z butli
zbiorczej, zastawki podwodnej i butli
redukującej ciśnienie ssania. Butla
redukcyjna służy do zmniejszania
podciśnienia wytwarzanego przez
urządzenie ssące do potrzebnej
wartości.