background image

Zakładanie i pielęgnacja 

kwietników, rabat i ogrodów 

specjalnych

background image

Opracowanie projektów 

wykonawczych dla kwietników 

sezonowych i rabat bylinowych

• Takie przygotowanie graficzne, które 

umożliwi przeniesienie projektu w teren

• Oznaczenia graficzne i ich opis – wg 

normy

– M.in. Podanie rozstawy

• Określenie położenia rabaty w 

odniesieniu do stałych, oznaczonych 

geodezyjnie punktów terenu

• Pomocna siatka kwadratów

background image

Projekt wykonawczy powinien 

zawierać:

• Obliczoną ilość materiału roślinnego
• Opis techniczny – dot. sposobu 

wykonania kwietnika/rabaty

• Wykaz norm, które muszą spełniać 

zastosowane do tego celu materiały

background image

Obliczanie ilości materiału 

roślinnego

• Wynika z przyjętej rozstawy 

sadzenia

Zad. Ile roślin należy posadzić na 1 

m2,jeżeli sadzimy je w rozstawie:

a. 50x50 cm
b. 20x20 cm
c. 15x15 cm

background image

• Wymaganą ilość roślin obliczamy, 

mnożąc liczbę roślin przypadającą na 
1 m2 przez wielkość powierzchni 
przewidzianej w projekcie

• Powierzchnię oblicza się za pomocą 

planimetru lub szacunkowo 

background image

Opis techniczny sposobów 

wykonania

• Zalecenia dotyczące przyjętych metod
• Ilość potrzebnych materiałów
• Jakość materiałów
• Zwykle zawiera:

– Wymagania stawiane roślinom
– Sposób przygotowania podłoża
– Technikę i terminy sadzenia 
– Zalecane zabiegi pielęgnacyjne przez 

okres roku

background image

Etapy urządzania 

rabat/kwietników

1. Uporządkowanie i oczyszczenie terenu
2. Usunięcie starej darni wraz z 

chwastami

3. Plantowanie terenu (wstępne 

wyrównanie)

4. Przekopanie gleby
5. Modyfikacja składu chemicznego i 

mechanicznego gleby

background image

6. Przemieszanie dodanych składników 

z podłożem

7. Wyrównanie przygotowanego podłoża
8. Wytyczenie miejsc sadzenia (wzoru i 

miejsc sadzenia)

9. Przygotowanie roślin do sadzenia
10. Sadzenie roślin zgodnie z projektem
11. Podlanie posadzonych roślin
12. Pielęgnacja roślin po posadzeniu

background image

Rabaty bylinowe

• Rośliny zielne trwale zimujące w gruncie 

oraz z niektórych krzewinek i 
podkrzewów

• Dobór roślin pod względem plastycznym
• Dobór roślin pod względem siedliskowym
• Należy przewidzieć ekspansywność roślin
• Odpowiednia rozstawa

background image

• Przyjmuje się, że odległość sadzenia 

bylin wynoszą ok. 10-30 cm w 
przypadku roślin niskich i co najmniej 
połowę wysokości w przypadku roślin 
wysokich

• Odległości sadzenia powinny być 

zawsze dostosowane do pokroju 
osiąganego przez rośliny (aby w pełni 
zaprezentować walory dekoracyjne 
roślin)

• Rozstaw zależy także od tego, jak 

szybko chcemy uzyskać określony efekt

background image

KWIETNIKI SEZONOWE

• Terminy sadzenia

– Stosuje się trzy terminy obsadzania
– 3 x możliwość zmiany kolorystyki, 

układu przestrzennego (zmiana proporcji 
zastosowanych roślin), plam barwnych 
(wzór)

– => kwietniki najbardziej dynamiczna 

forma roślinna  stosowana w terenach 
zieleni

background image

KWIETNIKI SEZONOWE

• Termin wiosenny
• Ok. połowy IV
• Wysadza się rośliny dwuletnie 

przygotowane z rozsady

– Bellis perennis – stokrotka pospolita
– Myosotis sylvatica – niezapominajka leśna
– Viola xwittrockiana – fiołek ogrodowy

• Także byliny; kwitną rośliny cebulowe 

posadzone jesienią

background image

KWIETNIKI SEZONOWE

• Termin letni
• Po 15 maja
• Wysadzamy rośliny jednoroczne 

uprawiane z rozsady, rośliny dwuletnie 
i byliny niezimujące w gruncie, 
traktowane w uprawie jak jednoroczne

• Jednoroczne wysiewane do gruntu (w 

ogrodach prywatnych)

background image

KWIETNIKI SEZONOWE

• Rośliny jednoroczne wysiewane wprost 

do gruntu:

• Amaranthus paniculatus – szarłat 

wiechowaty

• Calendula officinalis – nagietek lekarski
• Centaurea cyanus – chaber bławatek
• Centaurea moschata – chaber piżmowy
• Clarkia elegans – klarkia wytworna

background image

KWIETNIKI SEZONOWE

• Coreopsis grandiflora – nachyłek 

wielkokwiatowy

• Cosmos bipinnatus – kosmos pierzasty
• Helianthus annuus – słonecznik zwyczajny
• Kochia scoparia – mietelnik żakula
• Mathiola longipetala – lewkonia dwurożna
• Tropaeolum majus – nasturcja większa

background image

KWIETNIKI SEZONOWE

Rośliny jednoroczne uprawiane z 

Rośliny jednoroczne uprawiane z 

rozsady

rozsady:

• Ageratum houstonianium – żeniszek 

meksykański

• Begonia xhortensis – begonia stale 

kwitnąca

• Helichrysum bracteatum – kocanki 

ogrodowe

• Coleus blumei – koleus Blumego

background image

• Impatiens balsamina – niecierpek 

balsamina

• Iresine herbstii – irezyna Herbsta
• Iresine lindenii – irezyna Lindena
• Lobelia erinus – lobelia przylądkowa
• Petunia xatkinsiana – petunia ogrodowa
• Salvia splendens – szałwia błyszcząca
• Tagetes patula – aksamitka rozpierzchła
• Tagetes tenuifolia – aksamitka 

wąskolistna

• Verbena xhybrida – werbena ogrodowa

background image

• Rośliny dwuletnie:

– Alcea rosea – malwa różówa
– Campanula medium – dzwonek 

ogrodowy

– Dianthus barbatus – goździk brodaty
– Digitalis purpurea – naparstnica 

purpurowa

background image

• Rośliny wieloletnie niezimujące w gruncie

• Begonia xtuberhybrida – begonia 

bulwiasta

• Canna xgeneralis – paciorecznik 

ogrodowy

• Dahlia hybrida – dalia zmienna

• Gladiolus – mieczyk

• Fuchsia hybrida – fuksja mieszańcowa

• Pelargonium xhortorum – pelargonia 

ogrodowa

• Pelargonium hederaefolium – 

pelargonia bluszczolistna

background image

• Termin jesienny
• 2 połowa IX
• Dominują astry (Aster) i złocienie 

(Chrysanthemum)

• Zimowit jesnienny (Colchicum 

autumnale) – sadzony na przełomie 
wiosny/lata, aby zakwitł jesienią

background image

• Zakup, transport i przechowywanie 

materiału roślinnego

• Sprawdzamy stan zdrowotny roślin
• Rośliny zdrowe, bez objawów chorób i 

szkodników

• Rośliny odpowiednio nawilżone
• Rośliny o wyrównanej wysokości
• O podobnej liczbie lub wielkości 

kwiatów

• Rośliny nie mogą być zbyt wybujałe lub 

wyetiolowane

background image

• Transport:

– Rośliny umieszczone w skrzynkach ciasno, 

aby się nie przewracały itp.

– Zabezpieczenie przed wysychaniem

• Najlepiej wsadzić od razu na miejsce 

stałe

– Jeśli niemożliwe – miejsce zacienione, 

osłonięte i zraszać wodą

• Rośliny cebulowe:

– Cebule duże, bez uszkodzeń, wyrośniętych 

liści czy korzeni, mające łuski okrywające

– Zaetykietowane czytelnie

background image

• Przygotowanie roślin do posadzenia
• Odpowiednie nawilżenie roślin
• Usunąć uszkodzone części roślin
• Wyjęcie rośliny z pojemnika (tuż 

przed sadzeniem)

• Cebule – warto umieścić w 

specjalnych koszyczkach 
(umożliwione wcześniejsze usunięcie 
roślin z rabaty)

background image

• Przygotowanie gleby
• Gleba powinna być luźna, spulchniona, 

wzbogacona w części organiczne, 
żyzna, wilgotna, o pH od 5,5-6,5

• Prace:

– Uporządkowanie terenu
– Usunąć starą darń wraz z korzeniami
– Przekopanie gleby (25-30 cm)
– Usunąć części trwałe chwastów
– Regulacja składu mechanicznego podłoża 

przez dodanie np. piasku, gliny

background image

• Wzbogacenie gleby materiałem 

organicznym

– Najlepiej odkwaszony torf

• 10-50 l/1 m2 kwietnika
• Rozluźnienie, spulchnienie, zwiększenie 

pojemności wodnej podłoża

• Dodać nawozy mineralne z 

mikroelementami,np. Azofoska (30-
50 g/m2)

• Dodane składniki mieszamy z 

wierzchnią warstwą gleby

background image

• Wyrównać powierzchnię gleby (nadać 

określony przez projekt kształt) i podlać

• Wytyczyć wzór kwietnika (paliki, 

sznurki)

• Sadzenie roślin

• Dla tulipanów (wymagają gleb 

przepuszczalnych i urodzajnych): 

– Podłoże wzbogacamy w torf i rozłożony 

kompost (na kilka tygodni przed 
sadzeniem)

background image

• TECHNIKA SADZENIA
• Roślinę umieszczamy w wykopanym 

dołku o głębokości dostosowanej do 
wielkości bryły korzeniowej

• Obsypujemy bryłę podłożem i 

dociskamy palcami

• Zwrócić uwagę na pionowe ustawienie 

rośliny

• Ważna kolejność obsadzania kwietnika 

– Układa się deski (aby nie udeptać podłoża)

background image

• Podlewanie po sadzeniu (aby woda 

wsiąkła na głębokość ok. 5-10 cm)

•  ściółkowanie – np. kora o grubości 2-

3 cm

• Rośliny cebulowe:

– Po sadzeniu ściółkujemy warstwą 

rozłożonego obornika zmieszanego z 
torfem o grubości 3 cm

background image

• PIELĘGNACJA KWIETNIKÓW

– Usuwanie chwastów

• Systematycznie
• Nie dopuścić do ich bujnego rozwoju
• Nie dopuścić do wysiewanie się chwastów

– Usuwanie zamierających części roślin

• Systematyczne oczyszczanie z przekwitłych 

kwiatów i uszkodzonych części roślin

– Podlewanie 

• Dostosowane do warunków pogodowych
• Rano lub późne popołudnie
• Nawilżenie podłoża na głębokość 10-20 cm 

(20-40 l/m2 powierzchni)

background image

• Zabezpieczanie roślin na zimę

– Kwietniki z roślin cebulowych wymagają 

okrycia na zimę – po wystąpieniu 
pierwszych przymrozków

– Warstwa ściółki 3-5 cm i gałęzie drzew 

iglastych

background image

RABATY BYLINOWE

• Byliny bez bryły korzeniowej

– Sadzenie wiosną (poł. III – poł. V)
– Sadzenie wczesną jesienią (poł. VIII – k. 

X)

• Byliny z bryłą korzeniową

– Od poł. III do k. X

background image

RABATY BYLINOWE

• Rośliny cebulowe i bulwiaste

– Sadzenie w okresie ich spoczynku
– Lato – VII i VIII, te które kwitną jesienią
– Jesień – od VIII do X (najlepiej we IX), te 

które kwitną wiosną

• Rośliny skalne – od VI do pocz. IX

background image

• Niektóre rośliny źle znoszą sadzenie 

jesienne (trawy, paprocie, zawilce, 
astry, złocienie ogrodowe, rudbekie, 
łubiny) – powinny być sadzone 
wiosną

background image

• Zakup, transport i przechowywanie 

materiału roślinnego

• Zakupy w sprawdzonych szkółkach
• Rośliny zdrowe, bez objawów chorób i 

szkodników

• Czytelnie zaetykietowane
• Rośliny jednego gatunku i odmiany – 

jednakowa wielkość

background image

• Transport:

– Materiał stabilnie, ciasno poukładany – 

zabezpieczenie przed uszkodzeniami 

mechanicznymi

– Zabezpieczenie przed wysychaniem

• Rośliny jak najszybciej wysadzić na 

miejsce stałe

• Przechowywanie:

– Zadołować w osłoniętym i zacienionym 

miejscu (na bardzo krótko, każdą roślinę 

oddzielnie – aby korzenie nie przerosły 

się nawzajem)

background image

• Przygotowanie roślin do sadzenia
• Rośliny w pojemnikach 

– Zanurzenie w wodzie

• Bryła korzeniowa nasiąknięta wodą
• Ułatwi też wyjęcie roślin z pojemników

• Lekko skracamy wystające poza bryłę 

korzenie

• Usuwa się uszkodzone, połamane, 

chore części roślin

background image

• W przypadku roślin przesadzanych, 

poza skróceniem korzeni często 
stosuje się redukowanie części 
nadziemnej roślin

• Kłącza, cebule, bulwy – wymagają 

ponownego sprawdzenia czy są 
zdrowe i nieuszkodzone

background image

• Przygotowanie gleby

– Bierzemy pod uwagę wymagania roślin
– Ważne, bo rośliny rosną na rabacie przez 

wiele lat

• Prace:

– Oczyszczenie terenu z zanieczyszczeń i 

chwastów oraz starej darni

– Spulchnienie gleby na głębokość 20-40 

cm (czasem głębiej zależy od wymagań 

roślin)

• Najlepiej jesienią

– Dodanie do podłoża torfu w celu 

poprawienia zdolności sorpcyjnej gleby

background image

• Dodanie do podłoża piasku w 

przypadku gleb zbyt ciężkich

• Dodanie nawozów organicznych 

(kompostowany obornik, ziemia 
kompostowa itp.) oraz nawozów 
mineralnych

• Wymieszanie dodatków ze 

spulchnioną warstwą gleby i lekkiego 
wyrównania przed posadzeniem roślin

– Ewentualnie: spulchnienie i pozostawienie 

do wiosny

background image

• Specyficzne wymagania mają byliny 

rosnące w zacienieniu, np. pod 
koronami drzew

– Przekopanie na głębokość ok. 20-30 cm
– Rozluźnienie podłoża, nawożenie 

organiczne (rozłożone liście i torfu)

background image

• Technika sadzenia
• Rośliny w pojemnikach i przesadzane 

z miejsca na miejsce umieszczamy w 
przygotowanym dołku, który ma 
odpowiednią wielkość

• Rośliny po umieszczeniu w dołku 

obsypujemy podłożem i dociskamy 
wokół

– Powinny rosnąć na takiej samej 

głębokości jak w szkółce

background image

• Bulwy i cebule:

– Sadzenie na głębokość równą potrójnej 

wysokości bulwy/cebuli

– Wsypujemy na dno dołka trochę piasku 

(zapobiega stagnacji wody)

• Na powierzchni poziomu gruntu lub 

płytko pod powierzchnią powinny 

znaleźć się pąki odnawiające roślin:

– Aster gawędka (Aster amellus)
– Kosaciec bródkowy (Iris xbarbata)
– Piwonia chińska (Paeonia lactiflora)
– Płomyk wiechowaty (Phlox paniculata)

background image

• Korzenie roślin podczas sadzenia nie 

mogą zawijać się do góry

• Rośliny po posadzeniu podlewamy 

obficie wodą

• Powierzchnię gleby ściółkujemy – 

warstwa 3 cm

background image

ZABIEGI PIELĘGNACYJNE
• Podlewanie

– Zalecane stałe utrzymanie wilgotności
– Rano lub wieczorem
– Zwłaszcza gdy brak opadów

• Odchwaszczanie

– Systematycznie
– Zwłaszcza bezpośrednio po sadzeniu roślin  

(gdy nie są dost. rozwinięte żeby zagłuszyć 
chwasty) 

– Chwasty usuwane ręcznie, we wczesnym 

stadium ich rozwoju

– Przy tej okazji można spulchnić glebę

background image

• Spulchnianie wierzchniej warstwy gleby

– Znacznie poprawia zdolność przyjmowania 

wody przez glebę; Uwaga na korzenie

• Ściółkowanie

– Zaleca się torf zmieszany z rozłożonym 

obornikiem lub rozdrobniona kora sosnowa

– Ok. 3 cm warstwa

• Zabezpieczenie korzeni i gleby przed 

przesuszeniem, przegrzaniem i parowaniem

• Ograniczenie rozwoju chwastów
• Zabezpieczanie przed przemarzaniem
• Dostarczenie dodatkowej próchnicy na rabacie
• Walory estetyczne – jednolite tło

background image

• Nawożenie

– Stosuje się po 2-3 latach
– W latach następnych systematycznie
– Nawozy azotowe do k. VII
– Nawożenie mineralne – nawozy 

wieloskładnikowe, dwie dawki, ok. 30-
100g/m2 

• Wiosna – 2 poł. V
• Lato – 2 poł. VI

– Najlepszą formą nawożenia jest 

stosowanie rozłożonych nawozów 
naturalnych podczas ściółkowania roślin

background image

• Zabezpieczanie roślin na zimę
• Pędy większości bylin wycinamy, 

pozostawia się rozety liści 

– Zostawiamy te, które będą dekoracyjne 

zimą

• Przykrywamy rabatę przewiewnym 

materiałem (stroisz, maty słomiane)

– Usuwamy na wiosnę

• Częściowe zabezpieczenie – ściółka – 

grubość warto zwiększyć do 5-10 cm

background image

• Prace pielęgnacyjne zwiększające 

dekoracyjność rabaty

– Wycinanie pożółkłych i suchych liści
– Ścinanie przekwitniętych kwiatostanów

• Spowoduje powtórne kwitnienie
• Zapobiega osłabianiu roślin

– Przycinanie pędów w celu rozkrzewienia
– Wiązanie roślin do podpór (powinny być 

jak najmniej widoczne)

background image

Formy kwiatowe w 

architekturze krajobrazu

background image

Funkcje kwietników 

sezonowych

• Ważne akcenty kompozycyjne
• Pełnią funkcje biologiczne i kulturowe 

(jak inne rośliny)

• Podstawowa funkcja związana z 

walorami dekoracyjnymi, szczególnie 
z kolorystyką

background image

• Ozdobna rola kwietników:

– Podkreślanie rangi obiektów
– Kształtowanie romantycznego charakteru 

wnętrz parkowych

– Zwiększają atrakcyjność miejsca
– Mogą stanowić element płaszczyzn 

poziomych albo pionowych (na ścianach 
budynków w postaci skrzynek balkonowych)

– Mogą stanowić element rytmu w 

kompozycji (koszyki z roślinami na 
latarniach)

– Mogą stanowić element bryłowy (pojemniki)

background image

• Dzięki kwietnikom możemy również 

uzyskiwać efekt złudzeń optycznych

– Umiejętne dobieranie barw i wzorów

• Barwy ciepłe wydają się być bliżej
• Barwy zimne dają efekt oddalenia
• Pasy kwiatów równoległe do obserwatora 

dają wrażenie poszerzenia przestrzeni i 

przybliżenia widoku

• Pasy kwiatów ułożone prostopadle do 

obserwatora dają efekt oddalenia

• Stosowanie roślin o dwóch różnych 

barwach lub wysokościach – efekt 

rytmizacji przestrzeni

background image

Formy kwietników 

sezonowych

• Ze względu na czas pochodzenia 

kwietnika i tradycje miejscowe

– Kwietniki historyczne

• W zabytkowych parkach i ogrodach, 

towarzyszące zabudowie zabytkowej

• Nawiązują formą do epok historycznych i 

stylów z nimi związanych

– Węzłowe partery renesansowe
– Partery barokowe (haftowe, rabatowe, wgłębione, 

kompartymentowe)

– Formy kwietne (XIX w): partery kobiercowe, 

klomby, kosze kwiatowe, arabeski, girlandy

background image

Formy kwietników 

sezonowych

• Kwietniki współczesne

– Towarzyszące obiektom architektury 

krajobrazu o charakterze publicznym lub 
prywatnym

• Podział ze względu na zastosowany 

wzór

– Regularne, o formalnych, 

geometrycznych kształtach

– nieregularne

background image

Formy kwietników 

sezonowych

• Podział ze względu na wysokość 

zastosowanych roślin

– O wyrównanej wysokości roślin, tzw. dywanowe
– O zróżnicowanej wysokości roślin

• Ze względu na zastosowaną formę:

– Zakładane w gruncie
– W pojemnikach wolno stojących, stałych oraz 

wiszących

– Stanowiące przestrzenne formy rzeźbiarskie – 

obsadzane roślinami sezonowymi

background image

Zasady kompozycji i doboru 

barw dla kwietników 

sezonowych

• Formę kwietnika dostosowujemy do 

rodzaju obiektu, lub do charakteru 

jego otoczenia (obiekt historyczny, 

współczesny itp.)

– Dotyczy to zwłaszcza stylu 

kompozycyjnego danego założenia

• Dobieramy rośliny do istniejących 

warunków siedliskowych (zwłaszcza 

nasłonecznienie)

background image

• Wielkość formy kwiatowej i 

zastosowany wzór nasadzeń 
dostosowujemy do otoczenia

– Wielkość wzoru proporcjonalna do wielkości 

kwietnika, wnętrza krajobrazowego, do 
zasięgu ekspozycji

– Im większy kwietnik i jego ekspozycja, tym 

większy wzór możliwy do zastosowania

– Z roślin sezonowych można projektować 

typowo geometryczne wzory – utrzymują 
nadana formę (nie ulegają odkształceniom 
na skutek ekspansywnego rozwoju jak u 
bylin)

background image

• Wzór kwietnika i jego wymiary są 

ściśle związane z wielkością 
możliwych do zastosowania 
gatunków

– Na duże kwietniki wybieramy większe 

rośliny, które będą dobrze widoczne z 
daleka

– Jeśli planujemy na dużym kwietniku 

małe rośliny, to powinny być one 
zastosowane w dużej masie, aby 
stanowiły dobrze widoczną plamę

background image

• Dobór barw ściśle związany z charakterem 

miejsca 

• W zależności od efektu, jaki chcemy 

uzyska, stosujemy odpowiednią 
kolorystykę

• Przyjmuje się, że w miejscach 

reprezentacyjnych, w celu podkreślenia ich 
rangi stosuje się kontrastowy dobór barw

• W przypadku miejsc zacisznych, 

romantycznych stosujemy barwy 
harmonizujące z otoczeniem, stonowane, 
np. w ciepłej lub chłodnej tonacji

background image

• Dążymy, żeby kwietniki były położone 

w pobliżu miejsc przeznaczonych do 

odpoczynku i przy ciągach pieszych (w 

niedalekim zasięgu obserwatora)

• W sąsiedztwie ławek wybiera się raczej 

rośliny o spokojnych, stonowanych 

barwach, oddziałujących uspokajająco

– Szczególnie cenne są rośliny pachnące w 

takich miejscach

• Przy projektowaniu wzoru i dobieraniu 

wysokości roślin pamiętamy o skrótach 

perspektywicznych

background image

• Przy kolejnych sezonowych obsadzeniach 

dokonuje się zmian pod względem barw i 

wielkości roślin oraz wzoru

Takie przeobrażenia dodają dynamiczności 

kompozycji wnętrza ogrodowego

• Zawsze bliżej obserwatora powinny się 

znajdować rośliny niższe

Należy określić główne punkty obserwacji i do 

nich dostosować właściwe wysokości roślin

Szczególny przypadek: kwietnik w tzw. 

wgłębniku, lub otoczony tarasem widokowym

• Kwietnik jest b. dobrze widoczny i nie podlega 

niekorzystnym zniekształceniom opytcznym

background image

• Wzór kwietnika powinien być tak 

zaprojektowany, aby był dobrze 
widoczny dla obserwatora

– Dlatego ważne jest, żeby kwietnik został 

usytuowany w miejscu 
nasłonecznionym; w ten sposób 
stworzymy najlepsze warunki do 
wyeksponowania walorów 
dekoracyjnych roślin (kwiaty, 
przebarwiające się liscie)

background image

Etapy projektowania 

koncepcyjnego kwietników 

sezonowych

• 1. analiza terenu

– Prześledzenie charakteru otoczenia, stylu 

kompozycyjnego obiektu, określenie wartości 
kulturowych miejsca i kierunku ekspozycji 
kwietnika

• 2. wstępny szkic

– Określamy kształt, wielkość, wzór kwietnika

• 3. dobór plam barwnych

– Dobieramy kolorystykę, odpowiednią do 

charakteru obiektu i na poszczególne pory roku

background image

• 4. dobór roślin

– Dobieramy gatunki na kolejne sezonowe 

obsadzenia kwietnika, zgodnie z 

przyjętymi plamami barwnymi i ustaloną 

ekspozycją (odpowiednia wysokość roślin)

• 5. analiza przyjętej kompozycji

– Sprawdzamy przyjęte rozwiązania 

poprzez wykonanie szkiców sytuacyjnych 

z określonych punktów widokowych, 

uwzględniających proporcje wnętrza, 

wzoru, wysokości roślin i ich barwy

• 6. projekt koncepcyjny

– Rzut z góry w skali, dobiera się 

oznaczenia graficzne

background image

Rabaty bylinowe

• Z roślin wieloletnich zielnych 

zimujących w gruncie

• To formy kwiatowe o charakterze 

trwałym, zakładanymi raz na wiele lat 

i ozdobnymi przez cały rok

• Rośliny dobieramy gł. pod względem 

plastycznym, uwzględniając ich walory 

dekoracyjne w poszczególnych porach 

roku a także siedliskowym

background image

Zasady projektowania rabat 

bylinowych

• Wymaga bardzo dobrej znajomości 

roślin

• Kształty rabat powinny być 

dostosowane do specyfiki i tradycji 
miejsca

• Są na ogół nieregularne, ze względu 

na silny rozwój bylin oraz wieloletni 
charakter nasadzeń

background image

• Występuje punkt kompozycyjny w 

postaci jednej lub kilku efektownych, 
długo kwitnących roślin, tworzących 
szkielet założenia

• Pozostałe rośliny, będące 

dopełnieniem kompozycji, 
rozmieszczone są wokół punktu

• Gatunki dobieramy z uwzględnieniem 

siły wzrostu i dekoracyjności w masie 
lub pojedynczych egzemplarzy

background image

• Rabaty bylinowe zakładamy w miejscach 

bardziej zacisznych, o romantycznym 
charakterze – stąd na ogół kolorystyka 
powinna być bardziej stonowana

• W celu uzyskania głębi rabaty na 

pierwszym planie stosujemy rośliny o 
barwach ciepłych i czystych, a na drugim 
– o barwach zimnych i mieszanych

• Trudność w doborze kolorystyki – ogromna 

zmienność w ciągu sezonu; jedne gatunki 
zakwitają, inne przekwitają

background image

• Projekt – aby rabata była ozdobna przez 

cały rok

• Aby rośliny nie zasłaniały się nawzajem
• Wyższe z tyłu, niższe z przodu
• Uwaga na byliny, których części 

nadziemne są niepozorne lub zasychają 

w ciągu lata (w ich sąsiedztwie sadzi się 

gatunki o bujnym wzroście, które będą 

zasłaniać zamierające części bylin)

• Jeżeli nie usuniemy z niektórych roślin 

przekwitłych kwiatostanów, to rabata 

może zyskać walory dekoracyjne zimą

background image

• Rozwój bylin na wiosnę jest bardzo 

zróżnicowany – znaczenie przy 
projektowaniu zmienności sezonowej 
rabaty

• Wymagania siedliskowe roślin są 

jednym z najistotniejszych czynników 
decydujących o doborze roślin na 
rabatę

background image

• Przy dobieraniu bylin na rabaty 

zacienione, znajdujące się pod koronami 
drzew pamiętamy o pH

– Przy drzewach liściastych/iglastych

• Rabaty bylinowe w terenach zieleni:

– Samodzielne nasadzenia
– Uzupełnienie kompozycji parkowych – razem 

z drzewami i krzewami

– Charakter regularny (rzadko) lub nieregularny
– Jako nasadzenia gruntowe lub w pojemnikach 

(ale nie zostaną na zimę w pojemniku)

background image

• Byliny znajdują szerokie 

zastosowanie w nasadzeniach 
specjalnych:

– Ogrody różane
– Wrzosowiska
– Ogrody traw
– Ogrody monokulturowe
– Ogrody skalne i alpinaria
– Ogrody roślin wodnych i przywodnych

background image

Etapy projektowania 

koncepcyjnego rabat 

bylinowych

• 1. analiza terenu

– Prześledzenie charakteru otoczenia, stylu 

kompozycyjnego obiektu, określenie wartości 
kulturowych miejsca i kierunku ekspozycji 
rabaty

• 2. wstępny szkic

– Określamy kształt i wielkość rabaty bylinowej

• 3. dobór plam barwnych

– Wybór głównej tonacji i akcentów barwnych 

skontrastowanych z nią (ożywienie kompozycji)

background image

• 4. analiza warunków siedliskowych

– Analiza warunków glebowych, wodnych i 

świetlnych

• 5. dobór roślin

– Zgodnie z przyjętymi plamami barwnymi, 

warunkami siedliskowymi i ustaloną 

ekspozycją (wysokość roślin)

• 6. analiza przyjętej koncepcji

– Poprzez wykonanie szkiców sytuacyjnych 

z określonych punków widokowych

– Rabata może odgrywać dominującą rolę w 

jednym sezonie, ale dekoracyjna powinna 

być przez cały okres wegetacyjny

background image

• 7. projekt koncepcyjny

– Rzut z góry, widoki, dobieramy 

oznaczenia graficzne


Document Outline