Główne objawy chorób układu krążenia

Najważniejsze choroby

układu krążenia

•

Miażdżyca tętnic

•

Choroba niedokrwienna serca ( w Polsce

choruje ok. 1500000 osób)

•

Nadciśnienie tętnicze (8500000 chorych w

Polsce)

•

Wady serca

•

Zwyrodnieniowe i zapalne choroby serca

•

Niewydolność krążenia

•

Zaburzenia rytmu serca

CECHY CHORÓB UKŁADU

KRĄŻENIA

•

Przewlekły rozwój (podstępny)

•

Przewlekły przebieg z okresami

zaostrzeń i poprawy

•

Stałe potencjalne zagrożenie życia

•

Duża częstość występowania

nagłych zgonów

NASTĘPSTWA CHORÓB

UKŁADU KRĄŻENIA

•

Upośledzenie ogólnej sprawności

organizmu

•

Obniżenie jakości życia

•

Jako przyczyna absencji chorobowej

•

Przyczyna inwalidztwa

CZYNNIKI RYZYKA

( ZAGROŻENIA)

•

są to stany i sytuacje, których

obecność łączy się ze zwiększoną

częstością występowania choroby.

Nie są one czynnikami

przyczynowymi, ale zwiększają

częstość zachorowań oraz wpływają

niekorzystnie na przebieg choroby i

występowanie powikłań

Czynniki ryzyka chorób układu

krążenia

•

Płeć

•

wiek

•

obciążenie rodzinne chorobami układu

krążenia

•

hiperlipidemia

•

nadciśnienie tętnicze

•

palenie papierosów

•

nadmierna masa ciała

•

ograniczona aktywność fizyczna

•

podwyższony poziom cukru we krwi

•

stresy

ból wieńcowy

•

–

zlokalizowany za mostkiem, rozpierający, piekący, ściskający,

lub gniotący. Promieniuje do krtani, żuchwy, lewego barku lub

ręki, czasem do łopatki czy kręgosłupa. Ból może być wyzwolony

przez wysiłek, emocje, zimno, wiatr, wysiłek po posiłku. Jego

początek jest nagły, natężenie w dusznicy bolesnej jest

umiarkowane lub małe, w zawale może być bardzo duże. Czas

trwania bólu w dusznicy jest krótki ( ok.2-10 min.) i nie

przekracza 20 min. W zawale ból jest długotrwały i nawracający.

W dusznicy bolesnej wysiłkowej ból pojawia się podczas wysiłku

i ustępuje po jego zaprzestaniu lub w ciągu 1- 2 min. po

podjęzykowym zażyciu nitrogliceryny lub dwuazotanu sorbitolu.

W zawale te leki tylko łagodzą ból.

•

Ból podobny do wieńcowego może wystąpić w tętniaku

rozwarstwiającym aorty, zatorowości płucnej, zapaleniu

osierdzia. Nie mają wartości diagnostycznej bóle zlokalizowane

w okolicy serca – kłucia okolicy koniuszka serca występujące w

spoczynku, tępe bóle w okolicy przedsercowej utrzymujące się

przez wiele godzin lub dni, ale nie ograniczające wykonywania

wysiłku.

Ograniczenie tolerancji

wysiłku

•

jest to występowanie podczas wysiłku zadyszki

lub duszności oraz konieczność częstszego

odpoczywania. Chorzy określają to jako łatwe

męczenie się lub męczliwość. Taki objaw może

wynikać z cech osobniczych (wątła budowa

ciała lub znaczna nadwaga), chorób płuc z

niewydolnością oddechową, częstości

wykonywania wysiłków i stopnia wytrenowania.

W diagnostyce chorób układu krążenia duże

znaczenie ma stopniowe lub nagłe zmniejszenie

zdolności wykonywania wysiłku. Ocena

tolerancji wysiłku- próba wysiłkowa.

Duszność

subiektywne uczucie braku tchu. Obiektywne objawy

towarzyszące to: przyśpieszenie oddechów, spłycenie lub ich

pogłębienie, udział dodatkowych mięśni oddechowych,

przyjmowanie pozycji przymusowej ułatwiającej oddychanie.

duszność wysiłkowa - oceniana wg klas NYHA ( Nowojorskie

Towarzystwo Kardiologiczne)

•

Stopnie duszności wysiłkowej:

•

I0 – występuje przy dużych wysiłkach (bieg, dźwiganie)

•

II0 – występuje przy miernych wysiłkach (marsz pod górę,

szybkie wchodzenie po schodach, obciążenie ok. 5 kg przy

chodzeniu po płaskim terenie)

•

III0 – występuje przy niewielkim wysiłku (np. wejście na

jeden podest schodów, obciążenie 2- 3 kg przy chodzeniu po

płaskim terenie)

•

IV0 – występuje przy minimalnych wysiłkach (ubieranie się,

zabiegi higieniczne)

Duszność

•

duszność spoczynkowa to uczucie

braku tchu, mimo braku aktywności

fizycznej, nasilające się przy

minimalnym wysiłku (np. mówienie)

•

- duszność ortopnoiczna (postać

spoczynkowej)- wymaga zmiany

pozycji z leżącej na siedzącą lub

wysokie ułożenie (niewydolność

lewokomorowa)

Zaburzenia rytmu serca

arytmia – pacjenci mogą to odczuwać jako

kołatanie serca, „zamieranie”, „potykanie

się” serca. Czasami występuje ból okolicy

serca, uczucie dławienia w gardle,

towarzyszy temu lęk lub niepokój.

Pacjenci prawidłowo rozpoznają

częstoskurcz – jego nagły początek i

koniec. Inne objawy wskazujące na

arytmię (niedokrwienie mózgu, ból

wieńcowy).

Obrzęki sercopochodne-

jako następstwo nadmiernego gromadzenia się

płynu w tkankach miękkich w przebiegu

niewydolności krążenia. Ich przyczyną jest

wzrost ciśnienia hydrostatycznego oraz

nadmierne zatrzymanie sodu a z nim wody.

Obrzęki mogą dotyczyć krążenia płucnego

(obrzęk płuc) lub systemowego (obrzęki

kończyn). Obrzęki sercopochodne zachowują się

zgodnie z prawem ciążenia. Są miękkie,

ciastowate, przy ich ucisku powstaje dołek

stopniowo wyrównujący się, są niebolesne,

skóra nad nimi jest niezmieniona.

Uwaga! – obrzęk jednego podudzia i stopy może

być następstwem np. zakrzepicy żylnej.

Przesięki

Gromadzenie się płynu w jamach

ciała (opłucnej, otrzewnej,

osierdziu). Sercopochodne przesięki

towarzyszą obrzękom i występują w

ciężkiej niewydolności krążenia.

Sinica

Niebieskawe zabarwienie skóry i błon śluzowych

spowodowane zwiększoną zawartością

hemoglobiny zredukowanej we krwi

włośniczkowej. Przyczyny sinicy w chorobach

układu krążenia:

•

- upośledzenie wymiany gazowej w następstwie

przekrwienia płuc (stenoza mitralna)

•

- zwiększone zużycie tlenu przez tkanki

(niewydolność krążenia)

•

- mieszanie się krwi żylnej z tętniczą

•

Sinica zależna od hiperkapni – skóra ma barwę

fioletową

•

Sinica zależna od hipoksji – skóra ma barwę szarą

Metody oceny układu

krążenia

•

METODY BADANIA TĘTNA:

•

Metoda palpacyjna

•

Za pomocą stetoskopu, osłuchując czynność serca

(osłuchiwanie czynności serca słuchawką w

miejscu uderzenia koniuszkowego serca, tj. V

przestrzeń międzyżebrowa w linii

środkowoobojczykowej lewej z jednoczesnym

badaniem tętna na wybranej tętnicy obwodowej w

celu wykrycia deficytu tętna - częstość tętna

mniejsza niż liczona w tym samym czasie akcja

serca

•

Po podłączeniu chorego do aparatury

monitorującej – np. do kardiomonitora

•

Metoda elektroniczna

MIEJSCA BADANIA TĘTNA

–

Typowe miejsce badania tętna – to tętnica promieniowa

–

W stanach nagłych – duże tętnice:

•

- szyjna

•

- udowa

•

- ramienna

•

- nad koniuszkiem serca

w zaburzeniach krążenia obwodowego:

•

- tętnica grzbietowa stopy

•

- tętnica podkolanowa

•

- piszczelowa tylna

Pomiar ciśnienia tętniczego

(norma dorośli 110- 139/ 65- 89 mmHg) –

optymalne ciśnienie krwi poniżej

120/80mmHg

•

Metody pomiaru:

•

- palpacyjna (wartość ciśnienia skurczowego)

•

- osłuchowa

•

- automatyczna

•

- inwazyjna

Mankietu nie wolno zakładać na ramię ręki w której

znajduje się wkłucie, przetoka tętniczo- żylna,

niedowład, po stronie wykonanej mastektomii

EKG (elektrokardiogram)

metoda graficznej rejestracji czynności elektrycznej

serca. Jako standardowe jest wykonywane 12-

odprowadzeniowe EKG z szybkością przesuwu

papieru 25 lub50 mm/s. EKG ma wysoką wartość

diagnostyczną, pomagającą w rozpoznaniu:

•

- niedokrwienia mięśnia sercowego

•

- zawału serca, jego lokalizacji i rozległości

•

- rytmu serca i jego zaburzeń

•

- przerostu przedsionków i komór

•

- wpływu leków

•

- zaburzeń elektrolitowych

•

- zapalenia osierdzia

Specjalistyczne badania

nieinwazyjne

•

Monitorowanie EKG metodą Holtera

•

Echokardiografia serca (wykorzystanie ultradźwięków –

do diagnostyki budowy serca- grubości mięśnia,

wielkości jam, stan zastawek i dużych naczyń oraz

funkcji serca- kurczliwości i przepływu krwi

•

Elektrokardiograficzna próba wysiłkowa

•

Test pochyleniowy – do diagnostyki omdleń

neurogennych (monitorowanie RR i EKG

przeprowadzane podczas przebywania pacjenta na

specjalnym stole uchylnym ustawionym pod kątem 60-

•

Radioizotopowe badanie serca

•

Tomografia komputerowa ( szczególnie do diagnostyki

nasilenia zatorowości płucnej i tętniaka

rozwarstwiającego aorty)

Specjalistyczne badania

inwazyjne

–

Cewnikowanie serca i badanie

hemodynamiczne (szczególnie wady serca

i ustalenie wskazań leczenia operacyjnego)

–

Angiografia ( arteriografia- badanie tętnic,

flebografia- badanie żył, limfografia-

badanie układu limfatycznego)

–

Koronarografia – metoda oceny naczyń

wieńcowych oraz pomostów (by- pass)

tętniczych lub żylnych.

Document Outline