Wytyczne ERC 

Wytyczne ERC 

2005

2005

BLS - dorosły

Oceń przytomność

Oceń przytomność

Udrożnij drogi 

oddechowe

Udrożnij drogi 

oddechowe

Sprawdź oddech

Sprawdź oddech

2 wdechy

2 wdechy

Ocena krążenia

Max. 10 sek.

Ocena krążenia

Max. 10 sek.

Brak krążenia

Rozpocznij ucisk, 

wentyluj

Brak krążenia

Rozpocznij ucisk, 

wentyluj

Bezpieczeństwo

Bezpieczeństwo

Wołaj o pomoc

Wołaj o pomoc

Telefon ratunkowy

Telefon ratunkowy

15:2

TAK BYŁO:

TAK BYŁO:

Oceń przytomność

Oceń przytomność

Udrożnij drogi 

oddechowe

Udrożnij drogi 

oddechowe

Sprawdź oddech

Sprawdź oddech

Brak krążenia

Rozpocznij masaż 

serca

Brak krążenia

Rozpocznij masaż 

serca

Bezpieczeństwo

Bezpieczeństwo

Wołaj o pomoc

Wołaj o pomoc

Telefon ratunkowy

Telefon ratunkowy

30:2

Brak oddechu

Rozpocznij ucisk, 

wentyluj

Brak oddechu

Rozpocznij ucisk, 

wentyluj

TAK BĘDZIE:

TAK BĘDZIE:

Udrożnienie dróg oddech.



Laik – zawsze (!) czoło-żuchwa



Wyszkolony ratownik – 

          wysunięcie żuchwy 
             u poszkodowanych 

urazowych

Sprawdzenie oddechu



Poszukujemy prawidłowego oddechu



W maksymalnie uproszczonym 
algorytmie oceny poszkodowanego 
ocena oddechu jest stosunkowo 
trudna
- nie mylić szczątkowych westchnień 
z oddechami... (obecne w 40% NZK)

Ocena krążenia



Sprawdzenie tętna jest 
nieprecyzyjne i nie jest polecane



Krążenie oceniamy pośrednio 
oceniając oddech

Wstępne oddechy



Nie są zalecane

– Po zatrzymaniu krążenia krew jest 

relatywnie dobrze utlenowana

– Ograniczenie dostawy tlenu do mózgu 

wynika bardziej z braku krążenia niż z 
niskiej zawartości tlenu we krwi

– Znaczne uproszczenie algorytmu

Stosunek 30:2



Nie ma wiarygodnych badań na 
ludziach potwierdzających jego 
zalety



Badania na modelach zwierzęcych



Wystarczający przepływ wieńcowy 
dopiero przy 7-8 uciśnięciu

P

rz

e

p

ły

w

 w

ie

ń

co

w

y

Czas

Ucisk klatki piersiowej



Głębokość – 1/3 wymiaru 
strzałkowego klatki piersiowej



Stosunek ucisk : relaksacja  =  1 : 1



Częstość ucisku – 100/min.

     Większa częstość zwiększa 

przewpływ wieńcowy, ale nie 
polepsza rokowania. Jest za to 
męcząca i obniża jakość BLS.

Ucisk klatki piersiowej



Fala masażu nie oddaje efektu



Miejsce ucisku odnajdujemy 
układając ręce na środku klatki 
piersiowej bez zbędnego 
opóźnienia – nie ma dowodów na 
przewagę ucisku w konkretnym 
miejscu klatki piersiowej

Wentylacja



Wdechy 6-7ml/kg a nie 10ml/kg



Czas wdechu 1s zamiast 2s



Lekkie uniesienie klatki piersiowej 
– wykładnik skutecznej wentylacji

Ciasne pomieszczenia



Dopuszcza się technikę zza głowy   
(over the head)



Dopuszcza się jedynie ucisk klatki 
piersiowej – badania na 
zwierzętach – skuteczność bliska 
technice łączonej – zwłaszcza w 
pierwszych minutach NZK

Opory estetyczne itp.

Zadławienie 

Zadławienie

Ciężkie

Łagodne

Przytomny

Rozpocznij

BLS

5 uderzeń w 

plecy

5 uciśnięć 

nadbrzusza

Zachęcaj do 

kaszlu + 

oceniaj jego 

efektywność

Oceń świadomość

Nieprzytomny

Ocena 

zagrożenia

ALS - dorosły

Uniwersalny algorytm 
w zatrzymaniu krążenia

Zatrzymanie krążenia

ABC

BLS

Podłączenie monitora

Ocena rytmu

Typowe rytmy w zatrzymaniu 
krążenia

ASYSTOLIA

Typowe rytmy w zatrzymaniu 
krążenia

MIGOTANIE KOMÓR (VF)

Typowe rytmy w zatrzymaniu 
krążenia

CZĘSTOSKURCZ KOMOROWY BEZ TĘTNA 
(VT)

Typowe rytmy w zatrzymaniu 
krążenia

PRAWIDŁOWY ZAPIS (PEA)

Typowe rytmy w zatrzymaniu 
krążenia

VF                                                        
asystolia

VT

               PEA

Ocena rytmu

Ocena rytmu

Jeśli 

monitor 

niedostępn

y - BLS

Jeśli 

monitor 

niedostępn

y - BLS

VF   /   VT

VF   /   VT

Potwierdzenie zatrzymania 

krążenia

Potwierdzenie zatrzymania 

krążenia

PEA   /   asystolia

PEA   /   asystolia

DEFI 360J

DEFI 360J

BLS 30:2 – 2 min.

BLS 30:2 – 2 min.

BLS 30:2 – 2 min.

BLS 30:2 – 2 min.

Wkłucie

Adrenalina (

1mg co 3-

5’)

Intubacja

Rozważ 4H i 4T

Wkłucie

Adrenalina (

1mg co 3-

5’)

Intubacja

Rozważ 4H i 4T

Amiodaron

300mg 1x

Amiodaron

300mg 1x

Atropina 

3mg 1x

Atropina 

3mg 1x

Rytmy oporne na 
DEFI

Asystolia, PEA< 

60/min.

Zatrzymanie krążenia

ABC

BLS

Podłączenie monitora

Ocena rytmu

VF

VT

Defibrylacja 360J

BLS – 2 min

Ocena rytmu

Defibrylacja 360J

BLS – 2 min

Ocena rytmu

Defibrylacja 360J

VF/VT

VF/VT

VF/VT

Adrenalina 1 mg

Amiodaron 300 mg

Wkłucie iv., intubacja

BLS – 2 min

Ocena rytmu

Defibrylacja 360J

VF/VT

BLS – 2 min

Ocena rytmu

VF/VT

Adrenalina 1 mg

O

ce

n

a

 w

st

ę

p

n

a

I p

ę

tla

II

 p

ę

tla

II

I p

ę

tla

IV

 p

ę

tla

Defibrylacja 360J

Jeżeli mamy wątpliwość, czy rytm jest 

asystolią czy niskonapięciowym VF, to 
zakładamy, że jest to ASYSTOLIA !!! 

Wchodzimy w pętlę niedefibrylacyjną, gdyż jest 

niewielkie prawdopodobieństwo uzyskania rytmu 
hemodynamicznie wydolnego po defibrylacji VF o 
bardzo małej amplitudzie. 

    

Jeżeli do zatrzymania krążenia w 

mechaniźmie VF doszło więcej niż 5 

minut przed naszym przybyciem, 

   to przed pierwszą defibrylacją 

wykonujemy BLS przez 2 minuty !!! 

Każde pozaszpitalne zatrzymanie krążenia traktujemy 

jakby nastąpiło ponad 5 minut przed naszym 

przybyciem, chyba że byliśmy jego świadkami.

Najpierw 
DEFI

Najpierw BLS

Skuteczność 
pierwszej 
defibrylacji 

100 %

50 %

10 %

Czas

1 min.

5 min.

9 min.10 

min.

90 %

Najpierw 
DEFI

Najpierw BLS

Skuteczność 
pierwszej 
defibrylacji 

100 %

50 %

10 %

Czas

1 min.

5 min.

9 min.10 

min.

90 %

Zatrzymanie krążenia

ABC

BLS

Podłączenie monitora

Ocena rytmu

asy

PE
A

BLS – 2 min

Ocena rytmu (ew. tętna)

asy/PEA

Adrenalina 1 mg

Atropina 3 mg

Wkłucie iv., intubacja

BLS – 2 min

Ocena rytmu (ew. tętna)

asy/PEA

BLS – 2 min

Ocena rytmu (ew. tętna)

asy/PEA

BLS – 2 min

Ocena rytmu (ew. tętna)

BLS – 2 min

Ocena rytmu (ew. tętna)

asy/PEA

Adrenalina 1 mg

asy/PEA

asy/PEA

Adrenalina 1 mg

O

ce

n

a

 w

st

ę

p

n

a

I p

ę

tla
II

 p

ę

tla
II

I p

ę

tla
IV

 p

ę

tla
V

 p

ę

tla

W czasie resuscytacji - zwłaszcza przy rytmach 

niedefibrylacyjnych - bardzo ważne jest 

zwalczanie potencjalnie odwracalnych 

przyczyn zatrzymania krążenia (4H, 

4T) !!! 

Hipoksja

Tension pneumothorax (odma)

Hipowolemia Tamponada
Hipo/hiperkaliemia itp..

Toksykologia

Hipotermia

Tromboembolia

    

Bradykardia

Bradykardia

Objawy 

niepokojące?

Skur. CTK < 

90mmHg AS < 

40/min.               

Obj. Niewyd. 

Krąż.

Chory 
stabilny

Chory 
niestabilny

     Obserwacja

 

monitorowanie, 
pomiarCTK

Atropina 
0,5mg iv

Zadowalający efekt – chory 
stabilny

Brak 
efektu

Atropina 0,5mg iv 

(powtarzać do dawki 3mg co 

3-5min.) 

Adrenalina 

2-10

mcg/kg

Pacing

Całkowity blok AV 

Blok II° t.2 

(Mobitz) Odstęp 

QRS-QRS > 3s 

Asystolia w 

wywiadzie

Częstoskurcze

Częstoskurcz

Objawy 

niepokojące?

Skur. CTK < 

90mmHg Zab. 

świadomości         

      Obj. niewyd. 

krąż.  Ból w 

klatce piers.

Chory 
stabilny

Chory 
niestabilny

Kardiowersja – 
3x

  QRS

Szerokie         
Wąskie    

200J      

             100J 
200J                   
200J 360J             
      360J

Jednofazowe

Aby myśleć o częstoskurczu 
jako o pierwotnej przyczynie 
powyższych, AS musi być 
powyżej 150/min.

Częstoskurcz

Objawy 

niepokojące?

Skur. CTK < 

90mmHg Zab. 

świadomości  

Obj. niewyd. 

krąż.  Ból w 

klatce piers.

Chory 
stabilny

Chory 
niestabilny

Kardiowersja – 
3x

  QRS

Szerokie         
Wąskie    

120J      

         70-120J 
150J                   
150J 200J             
      200J

Dwufazowe

Oceń morfologię 

QRS i 

regularność 

rytmu

Aby myśleć o częstoskurczu 
jako o pierwotnej przyczynie 
powyższych, AS musi być 
powyżej 150/min.

 QRS

Szeroki 
(>0,12s)

Wąski 
(<0,12s)

Regularny

Regularny

Nieregularny

Nieregularny

Jaki jest 
rytm?

Jaki jest 
rytm?

Wąskie QRS

Rytm 

Regularny

Pobudzenie nerwu błędnego

Adenozyna 6 – 12 – 12 mg

Prawdopodobne trzepotanie 

przedsionków

Kontrola AS (np.. Beta 

bloker) 

KONSULTACJA 

KARDIOLOGICZNA

Monitorowani

e

12-

odprowadzeniow

e

 EKG

Pożądany 

efekt

brak 
efektu

brak 
efektu

 QRS

Szeroki 
(>0,12s)

Wąski 
(<0,12s)

Regularny

Regularny

Nieregularny

Nieregularny

Jaki jest 
rytm?

Jaki jest 
rytm?

Wąskie QRS

Rytm 

nieregularny

Początek < 48 godzin 

     Kontrola AS:                      

    

Beta-bloker, digoksyna, 

diltiazem

Początek > 48 godzin 

Chory do umiarowienia po 
przygotowaniu

   Próba umiarowienia:   

amiodaron 300 mg iv – 20-60 

min.

Potem 900 mg przez 24 
godz.

 QRS

Szeroki 
(>0,12s)

Wąski 
(<0,12s)

Regularny

Regularny

Nieregularny

Nieregularny

Jaki jest 
rytm?

Jaki jest 
rytm?

Szerokie 

QRS

Rytm 

Regularny

Potem 900 mg przez 24 
godz.

   Amiodaron      

300mg przez 20-

60min.

Wyjątek stanowi sytuacja, kiedy mamy 
udokumentowany częstoskurcz nadkomorowy z 
blokiem odnogi w wywiadzie. W takiej sytuacji 
przechodzimy do algorytmu dla SVT.

 QRS

Szeroki 
(>0,12s)

Wąski 
(<0,12s)

Regularny

Regularny

Nieregularny

Nieregularny

Jaki jest 
rytm?

Jaki jest 
rytm?

Szerokie, nieregularne 
QRS

1.

Migotanie przedsionków z blokiem

• Lecz jak wąskie QRS

2.

Polimorficzny częstoskurcz 
komorowy

• Jeżeli torsade de pointes podaj 

magnez – 2g w ciągu 10 min.

KONSULTACJA 
KARDIOLOGICZNA

BLS - dziecko

Oceń przytomność

Oceń przytomność

Udrożnij drogi 

oddechowe

Udrożnij drogi 

oddechowe

Sprawdź oddech

Sprawdź oddech

5 wdechów

5 wdechów

Ocena efektu

Max. 10 sek.

Ocena efektu

Max. 10 sek.

Brak oddechu

Rozpocznij ucisk, 

wentyluj

Brak oddechu

Rozpocznij ucisk, 

wentyluj

Bezpieczeństwo

Bezpieczeństwo

Wołaj o pomoc

Wołaj o pomoc

Telefon ratunkowy

Telefon ratunkowy

30:2

Po 1 min. BLS

Ew. 15:2 jeśli 2 wyszkolonych 
ratowników

Sekwencja 30:2 

(15:2)



Korzyści:

– Płynność resuscytacji
– Dobre wytrenowanie sekwencji
– Ograniczenie strachu przed 

resuscytacją



Badania na manekinach, modelach 
matematycznych i zwierzęcych – 
bez istotnej różnicy w efekcie 

Technika ucisków



Dziecko – jedna lub dwie ręce – w 
zależności od tego jak nam wygodniej



Niemowlę – 2 palce, ew. metoda 
dwukciukowa jeśli dwóch ratowników

Podobnie jak w przypadku dorosłych w 

szczególnych przypadkach dopuszczalne jest 

wykonywanie samych ucisków klatki piersiowej.

Zadławienie - 
dziecko

Zadławienie

Oceń zagrożenie

Ciężkie

Lekkie

Nieprzytomny

Przytomny

Rozpocznij

BLS

5 uderzeń w 

plecy

5 uciśnięć 

nadbrz./kl.piers.   

      

Dziecko / Niemowlę

Zachęcaj do 

kaszlu + 

oceniaj jego 

efektywność

ALS - dziecko

Uniwersalny algorytm 
w zatrzymaniu krążenia

UWAGA!!!

Bradykardię z 

AS<60, jeżeli brak 

reakcji na podanie 

100% tlenu 

traktujemy u dzieci 

jak zatrzymanie 

krążenia!

U dorosłych do zatrzymania 
krążenia dochodzi zwykle w 

mechanizmie migotania 

komór (ponad 80%)

U dzieci najczęstsze 

mechanizmy w NZK to 

ASYSTOLIA

 oraz 

PEA

Ocena rytmu

Ocena rytmu

Jeśli 

monitor 

niedostępn

y - BLS

Jeśli 

monitor 

niedostępn

y - BLS

VF   /   VT

VF   /   VT

Potwierdzenie zatrzymania 

krążenia

Potwierdzenie zatrzymania 

krążenia

PEA   /   asystolia

PEA   /   asystolia

DEFI 360J

DEFI 360J

BLS 30:2 – 2 min.

BLS 30:2 – 2 min.

BLS 30:2 – 2 min.

BLS 30:2 – 2 min.

Wkłucie

Adrenalina (

1mg co 3-

5’)

Intubacja

Rozważ 4H i 4T

Wkłucie

Adrenalina (

1mg co 3-

5’)

Intubacja

Rozważ 4H i 4T

Amiodaron

300mg 1x

Amiodaron

300mg 1x

Atropina 

3mg 1x

Atropina 

3mg 1x

Rytmy oporne na 
DEFI

Asystolia, PEA< 

60/min.