Choroby tarczycy

Tarczyca- fizjologia



Wytwarzanie hormonów tarczycy

- głównie T4 (tyroksyna)

- T3 (trójodotyronina)- podstawowy

hormon tarczycy działający na poziomie

komórek obwodowych

Zwiększanie syntezy i katabolizmu

białek, aktywacja lipogenezy w

wątrobie i tk. tłuszczowej, wzrost

obwodowego i trzewnego zużycia

glukozy

Tarczyca- fizjologia



Regulacja czynności tarczycy

tyreotropina (TSH)- hormon

przysadki pobudzający syntezę i

wydzielanie T3 i T4

tyreoliberyna (TRH)- hormon

wydzielany przez podwzgórze i

regulujący wydzielanie TSH

Nadczynność tarczycy



Zwiększone wydzielanie hormonów

tarczycy przekraczające aktualne

zapotrzebowanie tkankowe



Przyczyny: obecność autoprzeciwciał,

wole guzkowe toksyczne, guzek

autonomiczny pojedynczy, gruczolak

przysadki, uszkodzenie tarczycy,

pozatarczycowy nadmiar tyroksyny

Nadczynność tarczycy



Objawy podmiotowe

- drażliwość, płaczliwość, niepokój,

pobudzenie psychoruchowe

- uczucie ciepła, wzmożona

potliwość i rumienienie się

- łatwe wypadanie włosów

- osłabienie i męczliwość mięśni

Nadczynność tarczycy



Objawy podmiotowe c.d.

- kołatanie serca, zaburzenia rytmu serca,

czasem objawy niewydolności krążenia

- duszność

- częste stolce, biegunka

- zwiększenie apetytu

- łagodny wielomocz

- zaburzenia miesiączkowania, zaburzenia

wzwodu

Nadczynność tarczycy



Objawy przedmiotowe

- drobnofaliste drżenie rąk, języka

lub gałek ocznych

- retrakcja powiek

- objawy Graefego, Moebiusa,

Kochera i Stellwaga

- ciepła skóra, cienkie łamliwe

paznokcie

Nadczynność tarczycy



Badania laboratoryjne

- TSH podwyższone lub obniżone

- zwiększone stężenie wolnych

hormonów tarczycy

- obniżenie stężenia cholesterolu

całkowitego i LDL

Nadczynność tarczycy



Leczenie

- farmakologiczne- tionamidy

(tiamazol i propylotiouracyl) + beta-

blokery

- jod promieniotwórczy (J131)

- operacyjne- rozpoznanie lub

podejrzenie nowotworu złośliwego

tarczycy

Niedoczynność tarczycy



Zespół objawów klinicznych wywołanych

niedoborem T4 i wynikającym z tego

niedostatecznym działaniem T3 w

komórkach ustroju, co prowadzi do

uogólnionego spowolnienia procesów

metabolicznych



Pierwotna (uszkodzenie tarczycy),

wtórna (niedobór lub brak TSH),

trzeciorzędowa (brak lub niedobór TRH)

Niedoczynność tarczycy



Przyczyny

- przewlekłe autoinmmunizacyjne zapalenie

tarczycy

- inne zapalenia tarczycy

- całkowite lub subtotalne wycięcie tarczycy

- leczenie J131

- napromienianie okolicy szyi

- nadmierne spożycie jodków

- znaczny niedobór J w środowisku

Niedoczynność tarczycy



Przyczyny c.d.

- wrodzona niedoczynność tarczycy u

dzieci

- przedawkowanie leków

przeciwtarczyciwych

- przewlekła ekspozycja na substancje

wolotwórcze ( goitryna, maniok)

- przyjmowanie niektórych leków

Niedoczynność tarczycy



Objawy podmiotowe

- przyrost masy ciała

- osłabienie, zmęczenie i zmniejszona

tolerancja wysiłku

- senność, ogólne spowolnienie

- zmniejszenie zdolności skupiania uwagi

- zaburzenia pamięci

- uczucie chłodu, łatwe marzniecie

- zaparcia

Niedoczynność tarczycy



Objawy przedmiotowe

- skóra sucha, zimna, blada,

nadmierne rogowacenie naskórka

- obrzęk podskórny- pogrubienie

rysów twarzy, obrzęki powiek, dłoni

- suche, łamliwe włosy,

przerzedzenie owłosienia

- zwolnienie czynności serca

Niedoczynność tarczycy



Objawy przedmiotowe c.d.

- osłabienie tętna, ciche tony serca

- powiększenie sylwetki serca

- niskie ciśnienie tętnicze, rzadziej

nadciśnienie

- ochrypły, matowy głos

- objawy niewydolności oddechowej

Niedoczynność tarczycy



Objawy przedmiotowe c.d.

- przewlekłe zaparcie

- wodobrzusze

- osłabienie siły mięśniowej

- spowolnienie mowy

- osłabienie słuchu

- otępienie, a nawet śpiączka

Niedoczynność tarczycy



Badania laboratoryjne

- TSH podwyższone w pierwotnej a

obniżone we wtórnej niedoczynności

- zmniejszone stężenie hormonów

tarczycy w surowicy

- zwiększenie stężenia cholesterolu

całkowitego, LDL i trójglicerydów

Niedoczynność tarczycy



Leczenie

- substytucyjne- sól sodowa

lewoskrętnej tyroksyny, w dawce

dobowej ustalanej indywidualnie dla

każdego chorego

- leczenie jest zawsze długotrwałe i

na ogół musi być prowadzone przez

całe życie chorego

Niedobór jodu



Prowadzi on do zmniejszonej syntezy

hormonów tarczycy, a we wczesnych

okresach rozwojowych może także

uszkadzać rozwój płodu w sposób

bezpośredni



Szczególnie ważny jest prawidłowy

dowóz jodu w okresie rozwoju

ośrodkowego układu nerwowego

Niedobór jodu



Profilaktyka- rys historyczny

- 1935- rozpoczęcie jodowania soli w

Polsce w regionie karpackiej endemii wola

i niedoczynności tarczycy

- 1980- zaprzestanie jodowania soli w

Polsce (nasilenie niedoboru)

- 1989- ponowne wprowadzenie

nieobowiązkowego jodowania soli

- 1996- wprowadzenie obowiązkowej

profilaktyki jodowej

Niedobór jodu



Profilaktyka i leczenie

- powszechne, obowiązkowe jodowanie soli

kuchennej

- obowiązkowe jodowanie mieszanek

mlekozastepczych dla niemowląt

- zalecenie przyjmowania dodatkowej dawki

jodu (150-200ug/d) w czasie ciąży i karmienia

- zalecenie zwiększenia spożycia nośników

jodu (ryby morskie, jaja, mleko, warzywa,

owoce)

Document Outline