Pracownicy 

niepełnosprawni 

Standardy europejskie w 
zakresie prawa pracy – 
wykład 

Niepełnosprawność 

•

Osoby niepełnosprawne to osoby z długotrwałą 

obniżoną  sprawnością  fizyczną,  umysłową, 

intelektualną 

lub 

sensoryczną, 

która 

w 

interakcji z różnymi barierami  może ograniczyć 

ich  pełne  i  efektywne  uczestnictwo  w  życiu 

społecznym  na  równych  zasadach  z  innymi 

obywatelami. 

Konwencja ONZ z 13 grudnia 2006 r. o prawach osób 

niepełnosprawnych

, art. 1 

2

Konwencja Nr 159 MOP z 20 czerwca 1983 r. 

dotycząca rehabilitacji zawodowej i 

zatrudnienia osób niepełnosprawnych

•

Osoba  niepełnosprawna 

to  osoba,  której 

możliwości  uzyskania  i  utrzymania  zatrudnienia 

oraz 

awansu 

zawodowego 

są 

znacznie 

ograniczone w wyniku ubytku zdolności fizycznych 

lub umysłowych, właściwie orzeczonego. 

•

Określenie  zasad  orzekania  o  niepełnosprawności 

zostało  pozostawione  państwom,  które  ratyfikowały 

Konwencję Nr 159 MOP.

3

Dyrektywa Rady 2000/78/WE 

z 27 listopada 2000 

r. ustanawiająca ogólne warunki ramowe równego traktowania w 

zakresie zatrudnienia i pracy

•

W  dyrektywie  2000/78/WE  nie  zostało  zdefiniowane  pojęcie 

niepelnosprawności. 

•

Zdaniem  Trybunału  Sprawiedliwości,  z  uwagi  na  to,  że  dyrektywa 

2000/78/WE  dotyczy  walki  z  pewnymi  rodzajami  dyskryminacji  w 

odniesieniu 

do 

zatrudnienia 

i 

pracy

, 

pojęcie 

niepełnosprawności

 

należy 

rozumieć 

jako 

ograniczenie 

wynikające  konkretnie  z  naruszenia 

funkcji  fizycznych,  umysłowych  lub  psychicznych, 

które  stanowi  przeszkodę  dla  danej osoby  w życiu 

zawodowym. 

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z 11 lipca 2006 r., sprawa C-13/05, uzasadnienie pkt 

43-44, LEX nr 226783

4

Ustawa z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji 

zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób 

niepełnosprawnych 

•

Niepełnosprawność

  to  trwała  lub  okresowa 

niezdolność  do  wypełniania  ról  społecznych  z  powodu 

stałego  lub  długotrwałego  naruszenia  sprawności 

organizmu, w szczególności powodująca 

niezdolność 

do pracy 

(art. 2 pkt 10) .

•

Polski 

ustawodawca 

ustalił 

trzy 

stopnie 

niepełnosprawności: 

*znaczny, 
*umiarkowany, 
*lekki 

(art. 3 ust. 1)

 .

5

Pracownik niepełnosprawny 

Ustawa z 27 sierpnia 1997 

r. o rehabilitacji zawodowej 

i społecznej oraz 

zatrudnianiu osób 

niepełnosprawnych 

Kodeks pracy 

Art. 1 ustawy – OSOBA 

NIEPEŁNOSPRAWNA 

art. 2 k.p. – PRACOWNIK 

6

Obowiązki pracodawcy 

•

W ramach art. 5 dyrektywy Rady 2000/78/WE 

z 27 listopada 2000 r. ustanawiającej ogólne 

warunki  ramowe  równego  traktowania  w 

zakresie zatrudnienia i pracy wskazuje się na 

konieczność wprowadzania przez pracodawcę 

racjonalnych 

usprawnień 

dla 

osób 

niepełnosprawnych. 

7

Obowiązki pracodawcy 

•

Każdy  pracodawca  powinien  równo traktować  pracowników w 

zakresie  nawiązania  i  rozwiązania  stosunku  pracy,  warunków 

zatrudnienia,  awansowania  oraz  dostępu  do  szkolenia  w  celu 

podnoszenia  kwalifikacji  zawodowych,  w  szczególności  bez 

względu na niepełnosprawność 

(art. 18

3a

§1 k.p.). 

•

Jego 

obowiązkiem 

jest 

również 

przeciwdziałanie 

dyskryminacji  w  zatrudnieniu,  w  tym  z  powodu 

niepełnosprawności 

(art. 94 pkt 2b k.p.). 

•

Ponadto

 

ustawa  z  27  sierpnia  1997  r.  o  rehabilitacji  zawodowej  i  społecznej  oraz 

zatrudnianiu 

osób 

niepełnosprawnych 

nakłada 

na 

pracodawców 

szczególne  obowiązki  związane  z  zatrudnianiem  osób 

niepełnosprawnych. 

8