Aby serce mogło 

pracować w sposób 

prawidłowy, potrzebna 

jest odpowiednia ilość 

tlenu, który dostarczany 

jest za pośrednictwem 

naczyń wieńcowych. 

Jeśli tlen jest 

dostarczany w mniejszej 

ilości, lub jego dopływ 

zostanie przerwany w 

wyniku zamknięcia 

tętnicy wieńcowej 

dochodzi obumarcia 

tkanki mięśnia serca - 

czyli do zawału serca. 

 

 

      Do zawału serca może dojść całkiem 

niespodziewanie nawet u osoby, która 

dotychczas uważała się za zupełnie 

zdrową, ponieważ prowadzą do niego 

procesy trwające przeważnie kilka lat. 

Średnica naczyń wieńcowych mięśnia 

sercowego zmniejsza się na skutek 

osadzanią na ich ściankach substancji 

białkowych i tłuszczu, przede 

wszystkim cholesterolu oraz 

trójglicerydów. Taki stan powoduje 

długotrwałe niedokrwienie mięśnia 

sercowego. Zapotrzebowanie serca na 

tlen jest także większe w momentach 

zwiększonego wysiłku fizycznego lub 

nagłego, silnego stresu. Zapchane 

naczynia wieńcowe nie są w stanie 

dostarczyć na czas dostatecznej ilości 

tlenu, co prowadzi do zawału. 

Przyczyną zawału może być również 

niespodziewane zablokowanie tętnicy 

zakrzepem, który powstaje w 

następstwie zmian miażdżycowych. 

Zmiany te nie muszą być jedynym 

powodem zawału, zdarza się, 

aczkolwiek rzadko, że zawał 

spowodowany jest skurczem tętnicy. 

 

 

• Bóle w okolicach 

klatki piersiowej, 

promieniujące na 

ramiona, ręce, szyję 

i brzuch. 

• Duszności i ostry, 

piekący ból klatki 

piersiowej. 

• Uczucie strachu 

przed śmiercią 

• Nudności, zimny 

pot, pogłębiający się 

szok

 

 

 

• Zatrzymanie oddechu

• Słabe, płytkie tętno lub 

brak tętna nad 
tętnicami szyjnymi

• Utrata przytomności

• Zdarza się, że zawał 

serca objawia się w 
sposób najbardziej 
dramatyczny - 
zatrzymaniem krążenia 
i nagłym zgonem 

Sylwetka człowieka z 

zaznaczonymi

kierunkami 

promieniowania bólu

 

 

    Jednym z najgroźniejszych jest pęknięcie 

wolnej ściany lewej komory, które najczęściej 

kończy się szybkim zgonem pacjenta. 

Zdarzają się jednak przypadki zakończone 

pomyślnie, nawet nie zawsze wymagające 

leczenia operacyjnego w okresie ostrym. W 

sercu może też pęknąć przegroda komorowa - 

powstaje wtedy przeciek między lewą a prawą 

komorą, wymagający naprawy chirurgicznej. 

Zdarza się także pęknięcie mięśnia 

brodawkowatego lub nici ścięgnistych 

utrzymujących płatek zastawki mitralnej. 

Skutkiem takiego powikłania jest ostra 

niedomykalność zastawki mitralnej, która 

często ma bardzo dramatyczny przebieg, z 

ciężką niewydolnością lewej komory i nie 

poddającym się leczeniu obrzękiem płuc. 

 

 

  Częstszym następstwem zawału serca jest 

tętniak wolnej ściany lewej komory. Wbrew 

obawom pacjentów nie grozi on 

pęknięciem, ale upośledza funkcję lewej 

komory, czyli powoduje objawy 

niewydolności krążenia. U wielu chorych 

tętniak prowokuje uporczywe komorowe 

zaburzenia rytmu. Zagraża też 

powstawaniem skrzeplin w jego obrębie; 

mogą one stać się źródłem 

niebezpiecznych zatorów, np. mózgowych. 

Część pacjentów z tętniakiem 

pozawałowym wymaga leczenia 

operacyjnego. 

 

 

  Osobie dotkniętej zawałem należy jak 

najszybciej podać lekarstwo 
uśmierzające ból, po czym 
niezwłocznie przewieźć do szpitala. 
W szpitalu, na oddziale intensywnej 
terapii zostaną natychmiast 
zastosowane środki mające na celu 
ratowanie życia. 

 

 

• Jak najszybciej zadzwonić pod 999
• Ułożenie poszkodowanego w pozycji 

siedzącej na podłodze, aby 
maksymalnie ograniczyć ruchy

• Rozluźnić ubranie
• Jeśli pomieszczenie jest zamknięte 

otworzyć okna

• Wspieraj psychicznie poszkodowanego

 

 

W PRZYPADKU ZATRZYMANIA AKCJI 

SERCA PRZYSTĘPUJ DO REANIMACJI!

a). 

Na boku-

 oddychający 

samoistnie,                          ma 
prawidłowy puls
b). 

Na wznak-

 w przypadku 

zranień jamy brzusznej