Nauki współpracujące z pedagogiką

Nauki

współpracu

jące z

pedagogiką

Co to jest nauka ?

Nauka

–

potocznym

znaczeniu to ludzka wiedza

dotycząca przyrody, człowieka,

społeczeństwa, zjawisk i

prawidłowości rozwoju

rzeczywistości, sposobów

badania oraz przekształcania tej

rzeczywistości - ujęta w system

odpowiednio uzasadnionych

twierdzeń oraz hipotez

Zatem nauka jest

usystematyzowaną wiedzą,

która jest przedstawiona w

formie różnych twierdzeń; jest

to dziedzina społecznej

aktywności człowieka, której

celem jest obiektywne

poznanie rzeczywistości.

Nauka to proces społeczny, w

którego wyniku powstają

konstrukcje naukowe, a więc

twierdzenia, teorie i prawa

Pedagogika i

podział nauk z

nią

współpracującyc

Typologia Stefana Kunowskiego przedstawia gdzie można
umieścić pedagogikę.

H        T               F

Pedagogika i jej działy





K
S
             A               B

Cyber
netyk
a

Ekonom
ika

Demografia

Higiena

Estety
ka

Etyka

Logika

Prakseologia

I. Nauki pedagogiczne:

•H – historia wychowania

•K – kulturologia wychowania (chodzi
o różne dziedziny kultury),

•A – antropologia wychowania (nauka
o istocie, naturze i egzystencji
człowieka)

•B – biologia wychowania (nauka o
podstawach biologicznych
wychowania)

S – socjologia wychowania (nauka o
zjawiskach społecznych w wychowaniu)

P – psychologia wychowania (nauka o
rozwoju psychicznym oraz
funkcjonowaniu psychiki w procesie
wychowania i nauczania)

F – filozofia wychowania ( chodzi tu o
teorie rzeczywistości, bytu, filozofię
człowieka i wartości)

T – teologia wychowania (ujmująca
wychowanie w świetle objawienia i
konieczna dla pedagogiki religijnej)

NAUKI WSPÓŁPRACUJĄCE Z PEDAGOGIKĄ

NAUKI REALNE

NAUKI

FORMALNE

(związane z

matematyzac

ją)

NAUKI

AKSJOLOGICZ

(związane z

dziedziną

wartości)

higiena z

naukami
medycznymi

ekonomika

oświaty i
kształcenia

demografia

cybernetyka

(nauka o
kierowaniu i

informowaniu)

prakseologia

(nauka o
działaniu)

logika z

metodologią
nauk i

naukoznawstwie

estetyka

(nauka o pięknie)

etyka (nauka o

moralności)

Podział nauk

pedagogicznych

Wyróżnia się 3 grupy nauk pedagogicznych:
→ nauki historyczne
→ nauki deskryptywne (opisują -

obserwacyjnie lub eksperymentalnie -

zjawiska wychowawcze)
→ nauki prospektywne (na podstawie

światopoglądowej sięgają w przyszłość,

bywają więc zwane też naukami

światopoglądowymi)
Każda z tych grup nauk pedagogicznych ma

wypracowane odrębne badania: historyczne,

empiryczne i filozoficzne, znajdujące

zastosowanie w opracowaniu problemów

stanowiących podstawę samodzielnej

problematyki pedagogicznej.

Przykłady nauk

współpracujących z

pedagogiką

his

tor

ycz

uki

bio

log

icz

Nauki

psycho

logiczn

Nauk

i soc

jolog

iczne

Nauk

i wyc

howa

wcze

Nauk

i pol

itycz

Nauki ek

onomiczn

Nauki flozof

czne

Nauki biologiczne

Zajmują się podstawami życia organizmów
żywych, a więc ich rozwojem, przekazywaniem
życia i rozrodu, jak również aspektami
uwarunkowań ich procesu wychowawczego
(biologiczne podstawy uczenia się i
zapamiętywania), higieną osobistą, szkolną i
pracą. Wśród nauk biologicznych wyróżnia się
nauki medyczne, głównie z zakresu defektologii,
czyli dziedziny zajmującej się przywracaniem lub
usprawnianiem osób przewlekle chorych lub
chronicznie zagrożonych chorobą, oraz
psychopatologii - czyli nauki zajmującej się
psychicznymi zaburzeniami (chorobami
psychicznymi, upośledzeniem dzieci,
nadpobudliwością itp.).

Nauki socjologiczne

Główną nauką jest socjologia wychowania. Zajmuje
się ona badaniem zależności, jakie występują między
wychowaniem i jego efektami oraz środowiskiem
społecznym, w którym procesy te się odbywają. Na
środowisko społeczne człowieka składają się
zwyczaje, stosunki międzyludzkie oraz instytucje
społeczne. Głównym zadaniem wychowania jest
zaadaptowanie dziecka do życia w społeczeństwie,
oraz przygotowanie go do pełnienia odpowiednich
ról społecznych. Do nauk współpracujących z
pedagogiką zaliczyć można również socjologię
przemysłu, miast i wsi oraz socjologię kultury
( przede wszystkim kultury masowej).

Zajmują się badaniem genezy i rozwoju wszelkich
zagadnień, wychowania, od najdawniejszych refleksji
z nim związanych aż do teorii współczesnych. Nauki te
w pedagogice stanowią dwie główne dziedziny:
historia szkolnictwa i wychowania oraz historia myśli i
doktryn pedagogicznych. Historia szkolnictwa zajmuje
się popularyzacją książek, rozwojem czytelnictwa i
prasy, kulturą masową. Przedmiotem historii
wychowania jest badanie instytucji powołanych do
wychowywania dzieci i młodzieży, programy
kształcenia, środki i metody postępowania
pedagogicznego, jak również sam zawód nauczyciela i
wychowawcy. Natomiast historia myśli i doktryn
pedagogicznych, to nauka zajmująca się
rozwojem refleksji nad problemami wychowania w
postaci idei i

reform, przy

uwzględnieniu polityczno - społecznego aspektu.

Nauki historyczne

Filozoficzną stroną pedagogiki zajmują
się następujące nauki:

•antropologia wychowawcza →
przedmiotem jej zainteresowań jest teoria
człowieka

•estetyka → bada i analizuje wartości
estetyczne (zawarte zarówno w dziełach
sztuki jak i w naturze) oraz sposób ich
oddziaływania na odbiorcę i wpływ na
uzdolnienia człowieka

•etyka → podstawa moralnego
wychowania
•ontologia

→

pytanie o sposoby istnienia

edukacji
•epistemologia

→

natura poznawania

świata

Nauki filozoficzne

Document Outline