background image

Interwencje 

Interwencje 

terapeutyczne w 

terapeutyczne w 

stosunku do osób 

stosunku do osób 

z problemem 

z problemem 

narkotykowym

narkotykowym

background image

INTERWENCJA 

INTERWENCJA 

TERAPEUTYCZNA

TERAPEUTYCZNA

 próba definicji

 próba definicji

Interwencja terapeutyczna jest 

Interwencja terapeutyczna jest 

aktywnym oddziaływaniem terapeuty 

aktywnym oddziaływaniem terapeuty 

w stosunku do klienta mającym na 

w stosunku do klienta mającym na 

celu :

celu :

-

pomoc w uświadomieniu klientowi 

pomoc w uświadomieniu klientowi 

sytuacji w jakiej się znajduje oraz 

sytuacji w jakiej się znajduje oraz 

możliwości jej rozwiązania

możliwości jej rozwiązania

-

Motywowanie do zmiany niepożądanych 

Motywowanie do zmiany niepożądanych 

zachowań

zachowań

-

Zapobieganie rozwojowi „choroby”

Zapobieganie rozwojowi „choroby”

background image

INTERWENCJA  

INTERWENCJA  

TERAPEUTYCZNA

TERAPEUTYCZNA

Forma indywidualnego, 

Forma indywidualnego, 

specyficznego oddziaływania 

specyficznego oddziaływania 

dostosowanego do sytuacji 

dostosowanego do sytuacji 

i potrzeb klienta

i potrzeb klienta

Wykorzystująca cały szereg 

Wykorzystująca cały szereg 

środków i umiejętności 

środków i umiejętności 

oddziaływania 

oddziaływania 

background image

INTERWENCJA 

INTERWENCJA 

TERAPEUTYCZNA

TERAPEUTYCZNA

Zasad klinicznych:

Zasad klinicznych:

1. wyrażanie empatii

1. wyrażanie empatii

2. ukazywanie rozbieżności

2. ukazywanie rozbieżności

3. unikanie argumentacji

3. unikanie argumentacji

4. praca z oporem

4. praca z oporem

5. wspieranie poczucia osobistej 

5. wspieranie poczucia osobistej 

sprawczości, skuteczności, wiary i 

sprawczości, skuteczności, wiary i 

nadziei

nadziei

(praca grupy – 

(praca grupy – 

ćwiczenie w praktycznym 

ćwiczenie w praktycznym 

zastosowaniu tych zasad)

zastosowaniu tych zasad)

background image

TYPY INTERWENCJI 

TYPY INTERWENCJI 

TERAPEUTYCZNYCH:

TERAPEUTYCZNYCH:

PORADNICTWO 

PORADNICTWO 

WCZESNA INTERWENCJA

WCZESNA INTERWENCJA

KRÓTKA INTERWENCJA

KRÓTKA INTERWENCJA

INTERWENCJA KRYZYSOWA

INTERWENCJA KRYZYSOWA

OUTREACH

OUTREACH

background image

PORADNICTWO 

PORADNICTWO 

Może być indywidualne i grupowe

Może być indywidualne i grupowe

Nie wymusza zmiany

Nie wymusza zmiany

Może mieć charakter konsultacji

Może mieć charakter konsultacji

Nie wymaga trwalej relacji z klientem

Nie wymaga trwalej relacji z klientem

Unika moralizowania, pouczania, 

Unika moralizowania, pouczania, 

wychowywania, oceniania

wychowywania, oceniania

Wymaga określonych warunków 

Wymaga określonych warunków 

zewnętrznych

zewnętrznych

Wymaga określonych kompetencji 

Wymaga określonych kompetencji 

terapeuty

terapeuty

background image

Wczesna interwencja 

Wczesna interwencja 

punkt wyjścia - 1

punkt wyjścia - 1

uzależnieni

nadużywający

Używający regularnie

Eksperymentujący, okazjonalnie używający

background image

Wczesna interwencja

Wczesna interwencja

punkt wyjścia -2

punkt wyjścia -2

Wyniki badań – 

Wyniki badań – 

coraz wcześniejsze inicjacje, dostępność, 

coraz wcześniejsze inicjacje, dostępność, 

uwarunkowania społeczne i kulturowe (nowe wzorce 

uwarunkowania społeczne i kulturowe (nowe wzorce 

używania narkotyków)

używania narkotyków)

Młodzież jako grupa docelowa

Brak poczucia zagrożenia

Brak poczucia zagrożenia

Dystans do dorosłych-strach przed potraktowaniem ich 

Dystans do dorosłych-strach przed potraktowaniem ich 

problemów jako mało ważnych, małe zaufanie, lęk przed 

problemów jako mało ważnych, małe zaufanie, lęk przed 

ujawnieniem ich „tajemnicy”

ujawnieniem ich „tajemnicy”

Uważa, że kontroluje używanie narkotyków

Uważa, że kontroluje używanie narkotyków

Sama z siebie rzadko deklaruje chęć udziału w 

Sama z siebie rzadko deklaruje chęć udziału w 

programach pomocowych

programach pomocowych

Po informacje zwraca się do rówieśników

Po informacje zwraca się do rówieśników

Uważa, że pomoc jest potrzebna wtedy, gdy jest się 

Uważa, że pomoc jest potrzebna wtedy, gdy jest się 

uzależnionym

uzależnionym

background image

 

 

Wczesna interwencja

Wczesna interwencja

punkt wyjścia - 3

punkt wyjścia - 3

METODA II-rzędowej profilaktyki

METODA II-rzędowej profilaktyki

adresowana do grup ryzyka

adresowana do grup ryzyka

cel – zahamowanie rozwoju „choroby”

cel – zahamowanie rozwoju „choroby”

wczesne rozpoznanie (narzędzia – 

wczesne rozpoznanie (narzędzia – 

screening tools)

screening tools)

wczesna interwencja jako pomoc 

wczesna interwencja jako pomoc 

specjalistyczna

specjalistyczna

background image

Profilaktyka 

Profilaktyka 

uniwersalna

uniwersalna

   

   

Działania kierowane do wszystkich, bez względu 

Działania kierowane do wszystkich, bez względu 

na stopień ryzyka rozwoju problem

na stopień ryzyka rozwoju problem

ó

ó

w ze zdrowiem 

w ze zdrowiem 

psychicznych, na jakie narażone są poszczeg

psychicznych, na jakie narażone są poszczeg

ó

ó

lne osoby.

lne osoby.

Profilaktyka 

Profilaktyka 

selektywna

selektywna

Działania adresowane do jednostek lub grup os

Działania adresowane do jednostek lub grup os

ó

ó

b, kt

b, kt

ó

ó

re są w 

re są w 

stopniu wyższym niż przeciętny narażeni na rozw

stopniu wyższym niż przeciętny narażeni na rozw

ó

ó

problem

problem

ó

ó

w związanych 

w związanych 

z używaniem środk

z używaniem środk

ó

ó

w psychoaktywnych 

w psychoaktywnych 

Profilaktyka 

Profilaktyka 

 

 

wskazująca

wskazująca

Działania ukierunkowane na jednostki szczeg

Działania ukierunkowane na jednostki szczeg

ó

ó

lnie zagrożone 

lnie zagrożone 

rozwojem problem

rozwojem problem

ó

ó

w związanych 

w związanych 

z używaniem substancji psychoaktywnych 

z używaniem substancji psychoaktywnych 

z powodu uwarunkowań biologicznych, psychologicznych czy 

z powodu uwarunkowań biologicznych, psychologicznych czy 

społecznych lub u kt

społecznych lub u kt

ó

ó

rych rozpoznano już pierwsze symptomy 

rych rozpoznano już pierwsze symptomy 

zaburzeń 

zaburzeń 

Nowy podział poziomów profilaktyki

Nowy podział poziomów profilaktyki

background image

Wczesna interwencja w 

Wczesna interwencja w 

stosunku do osób używających 

stosunku do osób używających 

narkotyki 

narkotyki 

„po pierwszej wpadce”

„po pierwszej wpadce”

Krótka, rzeczowa, życzliwa 

Krótka, rzeczowa, życzliwa 

Układ programu

Układ programu

:

:

1.  informacja ustna lub ulotka

1.  informacja ustna lub ulotka

2. indywidualna rozmowa wstępna

2. indywidualna rozmowa wstępna

3. warsztat 8 godzinny (sytuacja prawna, 

3. warsztat 8 godzinny (sytuacja prawna, 

zdrowie, znajomość narkotyków, 

zdrowie, znajomość narkotyków, 

zachowania społeczne, znajomość 

zachowania społeczne, znajomość 

systemu pomocy, audyt personalny)

systemu pomocy, audyt personalny)

background image

Wczesna interwencja w 

Wczesna interwencja w 

stosunku do osób używających 

stosunku do osób używających 

narkotyki- po pierwszej 

narkotyki- po pierwszej 

„wpadce”

„wpadce”

 

 

Cele:

Cele:

Zachęcić do refleksji nad sytuacją osobistą i używaniem 

Zachęcić do refleksji nad sytuacją osobistą i używaniem 

narkotyków

narkotyków

Umożliwić konfrontację z konsekwencjami używania 

Umożliwić konfrontację z konsekwencjami używania 

narkotyków i osobistymi granicami

narkotyków i osobistymi granicami

Zmotywować do zmiany zachowania i nastawienia wobec 

Zmotywować do zmiany zachowania i nastawienia wobec 

narkotyków

narkotyków

Przekazać rzetelne informacje na temat narkotyków i 

Przekazać rzetelne informacje na temat narkotyków i 

konsekwencji ich brania

konsekwencji ich brania

Zachęcić do wzięcia odpowiedzialności za swoją sytuację 

Zachęcić do wzięcia odpowiedzialności za swoją sytuację 

życiową

życiową

Umożliwić nabycie umiejętności oceny podejmowanego 

Umożliwić nabycie umiejętności oceny podejmowanego 

ryzyka

ryzyka

Zapoznać z istniejącymi miejscami pomocy

Zapoznać z istniejącymi miejscami pomocy

Zmniejszyć ryzyko uzależnienia i ponownych nawrotów

Zmniejszyć ryzyko uzależnienia i ponownych nawrotów

background image

KRÓTKA INTERWENCJA

KRÓTKA INTERWENCJA

Zbyt często ponaglamy klienta aby 

Zbyt często ponaglamy klienta aby 

zaczął coś robić i lekceważymy   

zaczął coś robić i lekceważymy   

istotność procesu rozważań 

istotność procesu rozważań 

i podejmowania decyzji a decyzja jest 

i podejmowania decyzji a decyzja jest 

ważną częścią zmiany

ważną częścią zmiany

Czasem warto spowodować podjęcie 

Czasem warto spowodować podjęcie 

decyzji i proces zmian się zaczyna

decyzji i proces zmian się zaczyna

background image

KRÓTKA INTERWENCJA

KRÓTKA INTERWENCJA

 

 

2-4 spotkania

2-4 spotkania

 

 

nie są psychoterapią

nie są psychoterapią

Są „uruchamiaczem” 

Są „uruchamiaczem” 

(czynnikiem spustowym) dla 

(czynnikiem spustowym) dla 

podjęcia decyzji i zaangażowania 

podjęcia decyzji i zaangażowania 

w zmianę

w zmianę

background image

Aktywne składniki 

Aktywne składniki 

„krótkich interwencji” 

„krótkich interwencji” 

( ang. FRAMES)

( ang. FRAMES)

1.

1.

F

F

eedback – (informacja zwrotna)

eedback – (informacja zwrotna)

ustrukturalizowana, jednak 

ustrukturalizowana, jednak 

oceniająca informacja

oceniająca informacja

2.

2.

R

R

esponsibility- (odpowiedzialność)

esponsibility- (odpowiedzialność)

najczęściej wyrażana przez 

najczęściej wyrażana przez 

terapeutę wprost:

terapeutę wprost:

background image

„ 

„ 

zrobisz co zechcesz z tymi 

zrobisz co zechcesz z tymi 

informacjami. Nikt nie może 

informacjami. Nikt nie może 

zadecydować za Ciebie, nikt nie 

zadecydować za Ciebie, nikt nie 

może zmienić nic w sprawie Twojego 

może zmienić nic w sprawie Twojego 

nałogu jeżeli Ty nie będziesz sam 

nałogu jeżeli Ty nie będziesz sam 

chciał nic zmienić. To tylko Twój 

chciał nic zmienić. To tylko Twój 

wybór – jeżeli zmiana jest konieczna 

wybór – jeżeli zmiana jest konieczna 

jesteś jedyną osobą, która jest w 

jesteś jedyną osobą, która jest w 

stanie (musi) to zrobić!”

stanie (musi) to zrobić!”

Zmiana zależy tylko i wyłącznie od 

Zmiana zależy tylko i wyłącznie od 

Ciebie

Ciebie

background image

Aktywne składniki 

Aktywne składniki 

„krótkich interwencji” 

„krótkich interwencji” 

( ang. FRAMES)

( ang. FRAMES)

3.

3.

A

A

dvice (porada)

dvice (porada)

   

   

jasna i dotycząca możliwych dla 

jasna i dotycząca możliwych dla 

klienta spraw (może spróbowałbyś 

klienta spraw (może spróbowałbyś 

rozważyć…)

rozważyć…)

4.

4.

M

M

enu 

enu 

alternatywne możliwości zmiany 

alternatywne możliwości zmiany 

zachowań problemowych. Nigdy 

zachowań problemowych. Nigdy 

jeden pomysł

jeden pomysł

background image

Aktywne składniki 

Aktywne składniki 

„krótkich interwencji” 

„krótkich interwencji” 

(ang. FRAMES)

(ang. FRAMES)

5.

5.

E

E

mpathy (empatia)

mpathy (empatia)

przejawia się głównie w słuchaniu ze 

przejawia się głównie w słuchaniu ze 

zrozumieniem

zrozumieniem

6.

6.

S

S

elf-efficacy (skuteczność osobista, 

elf-efficacy (skuteczność osobista, 

poczucie sprawczości)

poczucie sprawczości)

wzmacnianie wiary, nadziei i optymizmu. 

wzmacnianie wiary, nadziei i optymizmu. 

Wiara człowieka w jego własną zdolność 

Wiara człowieka w jego własną zdolność 

poradzenia sobie. 

poradzenia sobie. 

Klient musi uznać 

Klient musi uznać 

cel za możliwy do zrealizowania

cel za możliwy do zrealizowania

background image

KRÓTKA INTERWENCJA

KRÓTKA INTERWENCJA

Praca grupy

Praca grupy

 – praca w trójkach: para 

 – praca w trójkach: para 

terapeuta-klient i obserwator

terapeuta-klient i obserwator

background image

INTERWENCJA KRYZYSOWA

INTERWENCJA KRYZYSOWA

Definicje kryzysu:

Definicje kryzysu:

Ludzie znajdują się w stanie kryzysu, gdy spotykają się 

Ludzie znajdują się w stanie kryzysu, gdy spotykają się 

z przeszkodą na drodze do ważnego celu życiowego. 

z przeszkodą na drodze do ważnego celu życiowego. 

Przeszkodą, która przez jakiś czas jawi się jako 

Przeszkodą, która przez jakiś czas jawi się jako 

niemożliwa do usunięcia za pomocą zwyczajowych 

niemożliwa do usunięcia za pomocą zwyczajowych 

metodrozwiązywania problemów. Następuje wówczas 

metodrozwiązywania problemów. Następuje wówczas 

okres dezorganizacji, załamania, w czasie którego 

okres dezorganizacji, załamania, w czasie którego 

podejmuje się wiele nieudanych wysiłków 

podejmuje się wiele nieudanych wysiłków 

zmierzających do rozwiązania. Kryzysy wynikają z 

zmierzających do rozwiązania. Kryzysy wynikają z 

przeszkód na drodze do celów życiowych, o których 

przeszkód na drodze do celów życiowych, o których 

ludzie sądzą, że nie jest możliwe ich przezwyciężenie 

ludzie sądzą, że nie jest możliwe ich przezwyciężenie 

poprzez zwyczajowe wybory i zachowania. (Caplan)

poprzez zwyczajowe wybory i zachowania. (Caplan)

background image

INTERWENCJA KRYZYSOWA

INTERWENCJA KRYZYSOWA

Kryzysy są kryzysami dlatego, że 

Kryzysy są kryzysami dlatego, że 

jednostka nie zna żadnego sposobu 

jednostka nie zna żadnego sposobu 

reakcji, który pozwoliłby jej poradzić 

reakcji, który pozwoliłby jej poradzić 

sobie z sytuacją. (Carkhuff i Berenson)

sobie z sytuacją. (Carkhuff i Berenson)

Kryzysy są to trudności osobiste lub 

Kryzysy są to trudności osobiste lub 

sytuacje demobilizujące ludzi i 

sytuacje demobilizujące ludzi i 

uniemożliwiające im świadome 

uniemożliwiające im świadome 

kontrolowanie własnego życia. (Belkin)

kontrolowanie własnego życia. (Belkin)

background image

INTERWENCJA KRYZYSOWA

INTERWENCJA KRYZYSOWA

Kryzys jest stanem dezorganizacji, w 

Kryzys jest stanem dezorganizacji, w 

którym ludzie doświadczają frustracji 

którym ludzie doświadczają frustracji 

ważnych celów życiowych, lub głębokiego 

ważnych celów życiowych, lub głębokiego 

naruszenia cyklu życiowego oraz metod 

naruszenia cyklu życiowego oraz metod 

walki ze stresem. Termin „kryzys” odnosi 

walki ze stresem. Termin „kryzys” odnosi 

się zazwyczaj do uczuć osoby takich jak 

się zazwyczaj do uczuć osoby takich jak 

strach, wyczerpanie, szok, rozpacz 

strach, wyczerpanie, szok, rozpacz 

powstających wokół tego głębokiego 

powstających wokół tego głębokiego 

naruszenia, a nie samego naruszenia. 

naruszenia, a nie samego naruszenia. 

(Brammer)

(Brammer)

background image

INTERWENCJA KRYZYSOWA

INTERWENCJA KRYZYSOWA

Kryzys jest to stan spostrzegania jakiegoś 

Kryzys jest to stan spostrzegania jakiegoś 

zdarzenia lub sytuacji jako niemożliwych do 

zdarzenia lub sytuacji jako niemożliwych do 

wytrzymania trudności, przekraczających 

wytrzymania trudności, przekraczających 

możliwości osoby lub jej mechanizmów 

możliwości osoby lub jej mechanizmów 

radzenia sobie. Do czasu, gdy osoba nie 

radzenia sobie. Do czasu, gdy osoba nie 

dozna uwolnienia od tych emocji, kryzys ma 

dozna uwolnienia od tych emocji, kryzys ma 

możliwość powodowania poważnych zmian 

możliwość powodowania poważnych zmian 

dysfunkcjonalnych w sferach: afektywnej, 

dysfunkcjonalnych w sferach: afektywnej, 

poznawczej i behawioralnej. (Gililand i 

poznawczej i behawioralnej. (Gililand i 

James)

James)

background image

INTERWENCJA KRYZYSOWA

INTERWENCJA KRYZYSOWA

Cechy kryzysu:

Cechy kryzysu:

1.

1.

Obecność zarówno zagrożenia i 

Obecność zarówno zagrożenia i 

szansy

szansy

2.

2.

Skomplikowana symptomatologia

Skomplikowana symptomatologia

3.

3.

Ziarna wzrostu i zmiany

Ziarna wzrostu i zmiany

4.

4.

Brak panaceum i szybkich rozwiązań

Brak panaceum i szybkich rozwiązań

5.

5.

Konieczność wyboru

Konieczność wyboru

6.

6.

Uniwersalność i idiosynkrazja

Uniwersalność i idiosynkrazja

background image

INTERWENCJA KRYZYSOWA

INTERWENCJA KRYZYSOWA

Model interwencji kryzysowej

Model interwencji kryzysowej

6-cio etapowy model :

6-cio etapowy model :

1.

1.

Określenie problemu

Określenie problemu

2.

2.

Zapewnienie bezpieczeństwa klientowi

Zapewnienie bezpieczeństwa klientowi

3.

3.

Dostarczenie wsparcia

Dostarczenie wsparcia

4.

4.

Rozważenie alternatyw

Rozważenie alternatyw

5.

5.

Konstruowanie planów

Konstruowanie planów

6.

6.

Uzyskanie zobowiązania do pozytywnego 

Uzyskanie zobowiązania do pozytywnego 

działania

działania

background image

„…

„…

poza gabinetem” – to znaczy 

poza gabinetem” – to znaczy 

gdzie ?

gdzie ?

(ang.) OUTREACH

czyli

wszędzie tam 

gdzie możesz do nich dotrzeć

background image

KONTAKT poza 

KONTAKT poza 

gabinetem

gabinetem

Funkcje:

Funkcje:

- budowanie relacji

- budowanie relacji

- wstępna diagnoza

- wstępna diagnoza

- motywowanie do zmiany 

- motywowanie do zmiany 

             (etap rozważań)

             (etap rozważań)

- wspieranie (nadzieja)

- wspieranie (nadzieja)

background image

Terapeuta poza 

Terapeuta poza 

gabinetowy ?

gabinetowy ?

Nieinwazyjność (nie wymuszaj zmiany)

Nieinwazyjność (nie wymuszaj zmiany)

Bezpośredniość, naturalność (nie z 

Bezpośredniość, naturalność (nie z 

roli…)

roli…)

Umiejętność ofertowania i rekomendacji

Umiejętność ofertowania i rekomendacji

Ekwipunek

Ekwipunek

 …

 …

i wszystkie inne umiejętności 

i wszystkie inne umiejętności 

„gabinetowe”

„gabinetowe”


Document Outline