Analiza produkcji i
kosztów
przedsiębiorstwa
Analiza produkcji i
kosztów
przedsiębiorstwa
Plan wykładu
1. Elementy sprawozdania
finansowego
2. Wielkości księgowe i ekonomiczne
3. Teoria równowagi przedsiębiorstwa
4. Krótki i długi okres
5. Analiza przebiegu krzywej kosztów
przeciętnych
6. Optimum technologiczne
Elementy sprawozdania
finansowego
Sprawozdanie finansowe
to wymagany prawem
podatkowym dokument sporządzany na koniec
roku obrachunkowego lub inny dzień zamknięcia
ksiąg, który przedstawia wyniki finansowe
przedsiębiorstwa.
Kompletne
sprawozdanie
finansowe
zawiera
następujące elementy:
wprowadzenie do sprawozdania finansowego,
rachunek zysków i strat (rachunek wyników),
bilans,
zestawienie zmian w kapitale (funduszu) własnym,
sprawozdanie
z
przepływów
pieniężnych
(rachunek przepływów pieniężnych),
dodatkowe informacje i objaśnienia.
Rachunek zysków i strat
(rachunek
wyników)
informuje
jaka
jest
efektywność poszczególnych rodzajów
działalności oraz jaki jest ogólny wynik
finansowy przedsiębiorstwa.
Wynik finansowy dodatni to
zysk
,
a ujemny to
strata
.
Rachunek zysków i strat
Ogólna postać
rachunku zysków i strat
Przychody ze sprzedaży netto
- Koszty wytworzenia sprzedanych wyrobów
Wynik finansowy na sprzedaży (brutto)
- Koszty ogólne zarządu
- Koszty sprzedaży
Wynik finansowy na sprzedaży (netto)
+ Pozostałe przychody operacyjne
- Pozostałe koszty operacyjne
Wynik finansowy na działalności operacyjnej
+ Przychody finansowe
- Koszty finansowe
Wynik finansowy na działalności gospodarczej
+ Zyski nadzwyczajne
- Straty nadzwyczajne
Wynik finansowy brutto
- Podatek dochodowy
Wynik finansowy netto
Przychody ze sprzedaży netto
obejmują
środki pieniężne ze sprzedaży wyrobów,
usług oraz towarów po potrąceniu VAT.
Koszty
wytworzenia
sprzedanych
wyrobów
to środki pieniężne związane z ich
wytworzeniem,
a
w
szczególności
przeznaczone na zużycie materiałów i
energii,
wynagrodzenia
pracowników
związanych z ich produkcją, amortyzację,
usługi
obce
(np.
częściowy
przerób
produktów
przez
inną
jednostkę),
ubezpieczenia społeczne i inne
Koszty
ogólne
zarządu
(administracyjne) obejmują głównie
wynagrodzenia
pracowników
administracji, materiałów biurowych, ale
także np. koszty prenumeraty czasopism,
reklamy itp.
Koszty sprzedaży
są związane ze
sprzedażą wyrobów gotowych ponoszone
przez
jednostkę
np.
rozładunek,
transport, ubezpieczenie transportu, itp.
Przykładami
pozostałych
przychodów
operacyjnych
są
przedawnione
zobowiązania, dotacje.
Przykładami
pozostałych
kosztów
operacyjnych
są kary, grzywny, środki
z likwidacji środka trwałego, itp.
Przychodami finansowymi
są wszelkiego
typu odsetki (np. od środków na rachunkach
bankowych,
udzielonych
pożyczek).
Kosztami finansowymi
jest np. dyskonto
weksli obcych, odsetki za nieterminowe
płatności.
Do
zysków
nadzwyczajnych
zalicza
się
odszkodowania
za
poniesione straty w majątku trwałym
i
obrotowym
spowodowane
wypadkami losowymi.
Straty nadzwyczajne
są związane
ze zniszczeniami w majątku trwałym
i
obrotowym
w
związku
ze
zdarzeniami losowymi.
Bilans
Bilans
to zestawienie aktywów i pasywów
jednostki na początek (bilans otwarcia) i
koniec
(bilans
zamknięcia)
okresu
sprawozdawczego (obrachunkowego).
Bilans składa się z dwóch elementów:
strony
aktywów
(przedstawiają
stan
posiadania
firmy)
i
pasywów
(przedstawiają
źródła
pochodzenia majątku). Podstawową zasadą
bilansową jest równość aktywów i pasywów.
Aktywa
A. Aktywa trwałe
I. Wartości niematerialne i prawne
1. Koszty zakończonych prac rozwojowych
2. Wartość firmy
(równa się różnicy pomiędzy
ceną zakupu przedsiębiorstwa a wartością godziwą
jego aktywów netto z reguły wartością rynkową
lub ustaloną przez rzeczoznawcę)
3. Inne wartości niematerialne i prawne
(np.
licencje,
koncesje,
prawa
do
wynalazków,
patentów, znaków towarowych )
4. Zaliczki na wartości niematerialne i
prawne
(wydatki przeznaczone na poczet zakupu
wartości niematerialnych i prawnych, które nie
zostały rozliczone do dnia sporządzenia bilansu
II. Rzeczowe aktywa trwałe
1. Środki trwałe
(grunty, w tym prawo
użytkowania
wieczystego
gruntu,
budynki, lokale, urządzenia techniczne i
maszyny, środki transportu, inne środki
trwałe)
2. Środki trwałe w budowie
3. Zaliczki na środki trwałe w
budowie
III. Należności długoterminowe
1. Od jednostek powiązanych
2. Od jednostek pozostałych
IV. Inwestycje długoterminowe
1.Nieruchomości
(część
powierzchni
ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot
własności (grunty), jak również budynki
trwale z gruntem związane lub części takich
budynków, jeżeli na mocy przepisów
szczególnych stanowią odrębny od gruntu
przedmiot własności)
2. Wartości niematerialne i prawne
3. Długoterminowe aktywa finansowe
(termin płatności i wymagalności oraz termin
ich zbycia jest dłuższy niż 12 miesięcy od
dnia bilansowego)
4. Inne inwestycje długoterminowe
V.
Długoterminowe
rozliczenia
finansowe
B. Aktywa obrotowe
I. Zapasy
(materiały, półprodukty i produkty
w toku, produkty gotowe, towary, zaliczki na
dostawy)
II. Należności krótkoterminowe
1. Należności od jednostek powiązanych
(z tytułu dostaw i usług, inne)
2. Należności od pozostałych jednostek
(z
tytułu dostaw i usług, z tytułu podatków, dotacji,
ceł
i ubezpieczeń, inne, dochodzone na drodze
sądowej)
III. Inwestycje krótkoterminowe
1. Krótkoterminowe aktywa finansowe
2. Inne inwestycje krótkoterminowe
IV.
Krótkoterminowe
rozliczenia
międzyokresowe
Pasywa
A. Kapitał
(fundusz)
własny
I. Kapitał
(fundusz)
podstawowy
(rzeczywisty
wkład
właściciela
lub
współwłaściciela,
wniesiony
na
uruchomienie
jednostki
gospodarczej z chwilą jej założenia; w spółkach
akcyjnych
kapitał
akcyjny,
w
przedsiębiorstwach
państwowych
kapitał
założycielski,
w spółdzielniach fundusz udziałowy)
II. Należne wpłaty na kapitał
(wielkość
ujemna)
III. Udziały własne
(wielkość ujemna)
IV. Kapitał
(fundusz)
zapasowy
(pewna
rezerwa
finansowa
stabilizująca
i
wspomagająca działalność spółki tworzona
w sposób ustawowy lub dobrowolny)
V. Kapitał
(fundusz)
z aktualizacji
wyceny
VI.
Pozostałe
kapitały
(fundusze)
rezerwowe
VII. Zysk (strata) z lat ubiegłych
VIII. Zysk (strata) netto
IX. Odpisy z zysku netto w ciągu roku
obrotowego
(wielkość ujemna)
B.
Zobowiązania
i
rezerwy
na
zobowiązania
I. Rezerwy na zobowiązania
1.
Rezerwa
z
tytułu
odroczonego
podatku dochodowego
2. Rezerwa na świadczenia emerytalne
i podobne
3. Pozostałe rezerwy
II. Zobowiązania długoterminowe
1. Wobec jednostek powiązanych
2. Wobec pozostałych jednostek
(kredyty
i pożyczki, z tytułu emisji dłużnych papierów
wartościowych, inne zobowiązania finansowe)
III. Zobowiązania krótkoterminowe
1. Wobec jednostek powiązanych
(z tytułu
dostaw i usług)
2. Wobec pozostałych jednostek
(kredyty
i pożyczki, z tytułu emisji dłużnych papierów
wartościowych, inne zobowiązania finansowe,
z tytułu dostaw i usług, zaliczki otrzymane na
dostawy, zobowiązania wekslowe, z tytułu
podatków,
ceł,
ubezpieczeń
i
innych
świadczeń, z tytułu wynagrodzeń)
3. Fundusze specjalne
IV. Rozliczenia międzyokresowe
Rachunek przepływów pieniężnych
jest szczególnie ważny dla oceny
płynności finansowej i przedstawia
zmiany sytuacji finansowej wywołane
przez strumienie pieniężne.
Informuje
o
źródłach
środków
pieniężnych
i
sposobach
ich
wykorzystania.
Zgodnie z definicją
środków pieniężnych
,
stosowaną na potrzeby rachunku przepływów
pieniężnych, do środków tych zalicza się
krótkoterminowe aktywa finansowe, które są
płatne lub wymagalne w ciągu trzech miesięcy
od dnia ich otrzymania, wystawienia, nabycia
lub złożenia.
Rachunek przepływów pieniężnych uwzględnia
wszystkie wpływy i wydatki z
działalności
operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej.
Wielkości księgowe
i ekonomiczne
Przychody księgowe
- Koszty księgowe (udokumentowane)
Wynik finansowy księgowy
- Koszt alternatywny pracy własnej
- Koszt alternatywny zaangażowanego
kapitału
Wynik finansowy ekonomiczny
Koszt
alternatywny
pracy
własnej
to próba wyceny pracy
własnej właściciela. Można tego
dokonać poprzez określenie poziomu
wynagrodzenia,
jakie
mógłby
osiągnąć właściciel, gdyby pracował
w
innej
firmie, na podobnym
stanowisku
i posiadał podobny zakres czynności.
Koszt alternatywny kapitału
to próba
określenia
wysokości
odsetek,
jakie
mógłby
otrzymać
właściciel
kapitału
zaangażowanego we własną firmę, gdyby
zdecydował się go ulokować w banku.
Ustalanie poziomu kosztów alternatywnych
jest
czynnością
obarczoną
wysokim
stopniem subiektywizmu.
Koszty alternatywne i koszty księgowe
są
kosztami ekonomicznymi
.
Im mniejsza jednostka gospodarcza tym
większy udział kosztów alternatywnych
w kosztach ekonomicznych.
Jeżeli wynik finansowy księgowy jest
dodatni, natomiast wynik finansowy
ekonomiczny ujemny to taka działalność
z ekonomicznego punktu widzenia jest
nieopłacalna.
Przykład
Przychody księgowe w 2011 roku w firmie X
wyniosły 160.000 złotych, natomiast koszty
księgowe 100.000 złotych. Gdyby właściciel
pracował w konkurencyjnej firmie i posiadał
podobny zakres czynności mógłby liczyć na
miesięczne wynagrodzenie w wysokości
4.000
złotych.
W
firmę
właściciel
zainwestował 240.000 złotych. Środki mógłby
ulokować
w banku. Stopa procentowa wynosi 5%.
Oblicz wynik finansowy ekonomiczny.
Rozwiązanie
160.000
- 100.000
60.000 – wynik finansowy księgowy
- 48.000 (12 * 4.000) – koszt
alternatywny pracy własnej
- 12.000 (5% * 240.000) – koszt
alternatywny kapitału
0 – wynik finansowy ekonomiczny
Wynik ekonomiczny równy zeru jest
nazywany
normalnym
i działalność
jest opłacalna. Zysk księgowy pokrywa
wtedy
w
całości
pracę
własną
właściciela oraz ryzyko ponoszone z
angażowaniem kapitału.
Zysk większy od zera nazywany jest
ponadnormalnym
lub
nadzwyczajnym
.
Teoria równowagi
przedsiębiorstwa
Założenia do modelu
• Głównym
celem
działalności
przedsiębiorstwa jest maksymalizacja
zysku
• Przedsiębiorstwo wszystko co wytworzy
sprzeda
W tabeli zawarte są przykładowe
wielkości
produkcji
dobra
przez
przedsiębiorstwo
i odpowiadające każdemu poziomowi
produkcji ceny i koszty.
Wielkość
produkcji
(Q)
Cena (P)
Przychód
całkowity
(TR)
Przychód
krańcowy
(MR)
Koszt
całkowity
(TC)
Koszt
krańcowy
(MC)
Wynik
finansow
y (TR-TC)
0
1
21
2
20
3
19
4
18
5
17
6
16
7
15
8
14
9
13
10
12
Zgodnie z prawem popytu wraz ze
spadkiem ceny rośnie popyt. Dlatego
przedsiębiorstwo
chcąc
zwiększyć
sprzedaż obniża wraz ze wzrostem
produkcji cenę.
Przychód całkowity
jest iloczynem
ceny
i ilości sprzedanego dobra (wielkości
produkcji).
Wielkość
produkcji
(Q)
Cena (P)
Przychód
całkowity
(TR=P*Q)
)
Przychód
krańcowy
(MR)
Koszt
całkowity
(TC)
Koszt
krańcowy
(MC)
Wynik
finansow
y (TR-TC)
0
0
1
21
21
2
20
40
3
19
57
4
18
72
5
17
85
6
16
96
7
15
105
8
14
112
9
13
117
10
12
120
Wielkość
produkcji
(Q)
Cena (P)
Przychód
całkowity
(TR=P*Q)
)
Przychód
krańcowy
(MR)
Koszt
całkowity
(TC)
Koszt
krańcowy
(MC)
Wynik
finansow
y (TR-TC)
0
0
10
1
21
21
25
2
20
40
36
3
19
57
44
4
18
72
51
5
17
85
59
6
16
96
69
7
15
105
81
8
14
112
95
9
13
117
111
10
12
120
129
Dla
każdej
wielkości
produkcji
menedżerowie
potrafią
obliczyć
najniższe koszty wytwarzania
Koszt przy produkcji zerowej jest
kosztem stałym
. Przedsiębiorstwo
ponosi go niezależnie od wielkości
produkcji.
Przykładem
kosztów
stałych
są
czynsze dzierżawne, procenty od
kredytów, koszty konserwacji, płace
pracowników administracyjnych.
Do produkcji na poziomie 4 sztuk przyrosty
kosztów całkowitych są coraz mniejsze. Przy
wzroście produkcji powyżej 4 sztuk przyrosty
kosztów całkowitych są coraz większe.
Coraz mniejsze przyrosty kosztów całkowitych
są związane z niepodzielnością procesu
produkcji. Każde zwiększanie produkcji nie
wymaga zakupu nowych maszyn i urządzeń.
Coraz większe przyrosty są związane
z pojawieniem się niekorzyści ze skali
produkcji.
Wielkość
produkcji
(Q)
Cena (P)
Przychód
całkowity
(TR=P*Q)
)
Przychód
krańcowy
(MR)
Koszt
całkowity
(TC)
Koszt
krańcowy
(MC)
Wynik
finansow
y (TR-TC)
0
0
10
-10
1
21
21
25
-4
2
20
40
36
4
3
19
57
44
13
4
18
72
51
21
5
17
85
59
26
6
16
96
69
27
7
15
105
81
24
8
14
112
95
17
9
13
117
111
6
10
12
120
129
- 9
Przedsiębiorstwo
będzie
wytwarzało 6 sztuk dobra.
Przy tej
wielkości
produkcji
są
maksymalizowane zyski.
Wielkość
produkcji,
przy
której
dochodzi do maksymalizacji zysków
nazywa
się
optimum
ekonomicznym
.
Koszt krańcowy
to przyrost kosztu
całkowitego związany ze wzrostem
produkcji o jedną jednostkę.
Przychód krańcowy
to przyrost
przychodu całkowitego związany ze
wzrostem sprzedaży o jednostkę.
Utarg (przychód) całkowity – total
revenue (
TR
)
Koszt całkowity – total cost (
TC
)
Utarg
(przychód)
krańcowy
–
marginal revenue (
MR
)
Koszt krańcowy – marginal cost (
MC
)
Wielkość
produkcji
(Q)
Cena (P)
Przychód
całkowity
(TR=P*Q)
)
Przychód
krańcowy
(MR)
Koszt
całkowity
(TC)
Koszt
krańcowy
(MC)
Wynik
finansow
y (TR-TC)
0
0
10
-
-10
1
21
21
21
25
15
-4
2
20
40
19
36
11
4
3
19
57
17
44
8
13
4
18
72
15
51
7
21
5
17
85
13
59
8
26
6
16
96
11
69
10
27
7
15
105
9
81
12
24
8
14
112
7
95
14
17
9
13
117
5
111
16
6
10
12
120
3
129
18
- 9
Analiza marginalna
Optimum ekonomiczne można wyznaczyć
również stosując analizę marginalną.
Wyznacza się je, określając wielkość
produkcji,
przy
której
dochodzi
do
przecięcia
funkcji
przychodu
krańcowego
(MR)
z
kosztem
krańcowym (MC).
Wyznaczone w ten sposób optimum nie
pozwala stwierdzić, czy przedsiębiorstwo
maksymalizuje zysk czy minimalizuje stratę.
Wpływ zmian kosztów na wielkość
produkcji
w optimum ekonomicznym
Przyczyną wzrostu
kosztów całkowitych
produkcji może być
wzrost cen
czynników produkcji,
wzrost
wynagrodzeń. W tej
sytuacji przesunięciu
ulega funkcja MC
0
do pozycji MC
1
.
Zostaje wyznaczone
nowe optimum
ekonomiczne przy
mniejszej wielkości
produkcji Q
1
.
wielkość produkcji
ko
sz
t
kr
a
ń
co
w
y
,
u
ta
rg
(p
rz
y
ch
ó
d
)
k
ra
ń
co
w
y
E
0
Q
0
E
1
Q
1
MR
MC
0
MC
1
Wpływ zmiany popytu na wielkość
produkcji w optimum
ekonomicznym
Wzrost popytu przy
każdej z cen
spowoduje, że
funkcja MR
0
przesunie się do
pozycji MR
1
.
W nowym optimum
ekonomicznym
wzrośnie produkcja
do Q
1
.
wielkość produkcji
ko
sz
t
kr
a
ń
co
w
y
,
u
ta
rg
(p
rz
y
ch
ó
d
)
k
ra
ń
co
w
y
E
0
Q
0
Q
1
MR
0
MC
MR
1
E
1
Krótki i długi okres
Krótki okres
to czas, w którym
przedsiębiorstwo
tylko
częściowo
dostosowuje swoje czynniki wytwórcze
do
zmienionych
warunków
w
otoczeniu.
Długi okres
to czas jaki jest
niezbędny
przedsiębiorstwu
do
pełnego
dostosowania
swoich
czynników
wytwórczych
do
zmienionego otoczenia.
Krótkiego i długiego okresu nie można
zamknąć w ramy czasowe. Długość
trwania krótkiego okresu zależy od
branży, w której działa przedsiębiorstwo,
od szybkości i jakości podejmowanych
decyzji, od czynników zewnętrznych np.
czasu wydawania potrzebnych zezwoleń.
W
krótkim
okresie
czynniki
produkcji dzieli się na stałe i
zmienne.
Łatwiej podlega zmianie w
czasie siła robocza.
W długim okresie wszystkie czynniki
wytwórcze ulegają zmianie.
W
krótkim okresie
można wyróżnić
koszty stałe
i
zmienne
. W
długim
okresie
wszystkie
koszty
są
zmienne
.
Koszty zmienne
zmieniają się wraz
ze wzrostem wielkości produkcji.
Analiza przebiegu krzywej
kosztów przeciętnych
Koszt
przeciętny
(koszt
jednostkowy) to koszt całkowity
przypadający na jednostkę produkcji.
Koszt przeciętny – average cost (
AC
)
AC = TC/Q
Wielkość
produkcji
(Q)
Koszt
całkowity
(TC)
Koszt
przeciętn
y (AC)
0
10
-
1
25
25
2
36
18
3
44
14,67
4
51
12,75
5
59
11,8
6
69
11,5
7
81
11,57
8
95
11,87
9
111
12,33
10
129
12,9
W
przebiegu
krzywej
długookresowych
kosztów
przeciętnych
można
wyróżnić
następujące etapy
:
korzyści ze skali produkcji
stałe przychody ze skali
niekorzyści ze skali produkcji
Korzyści ze skali produkcji
występują
wtedy, gdy koszty przeciętne spadają wraz
ze
wzrostem
wielkości
produkcji.
Procentowy wzrost wielkości produkcja jest
większy
od
procentowego
wzrostu
nakładów czynników produkcji.
Stałe przychody ze skali
występują
wtedy, gdy koszty przeciętne nie zmieniają
się wraz ze wzrostem produkcji. Rozmiary
produkcji powiększają się w takim samym
tempie, jak nakłady czynników produkcji.
Niekorzyści ze skali produkcji
występują
wtedy,
gdy
koszty
przeciętne rosną wraz ze wzrostem
wielkości
produkcji.
Rozmiary
produkcji rosną wolniej niż nakłady
czynników wytwórczych.
Źródła korzyści ze skali produkcji
można podzielić na
zewnętrzne
i
wewnętrzne
.
Korzyści zewnętrzne
objawiają się
tym, że wraz ze wzrostem firmy
koncentrują się wokół niej dostawcy
surowców,
półfabrykatów
itp.
Konkurując ze sobą oferują korzystne
oferty
sprzedaży,
co
nie
bez
znaczenia
jest
dla
kosztów
funkcjonowania przedsiębiorstwa.
Wewnętrzne źródła korzyści
ze skali produkcji
technologiczne
marketingowe
finansowe
Technologiczne źródła korzyści ze
skali
produkcji mogą wynikać
z następujących sytuacji:
1. Duże firmy mogą korzystać z efektów
specjalizacji
i
podziału pracy
,
w
kontekście
lepszego
wykorzystywania
umiejętności
i
kwalifikacji pracowników. W efekcie
prowadzi to do wzrostu wydajności
pracy.
2.
Niepodzielność
czynników
wytwórczych
sprawia, że mogą być one
efektywnie wykorzystane tylko w dużych
przedsiębiorstwach. W małych firmach tez
są wykorzystywane, ale koszty eksploatacji
są niewspółmierne do osiąganych efektów.
3. W dużych przedsiębiorstwach może być
prowadzona
produkcja wielofazowa
bez
konieczności sprowadzania półfabrykatów
z innych fabryk. W ten sposób obniżają się
koszty
transportu,
magazynowania
i administracyjne.
4.
Możliwość
racjonalnego wykorzystania
odpadów
w
większych
przedsiębiorstwach.
5.
Dysponowanie
przez
większe
przedsiębiorstwa większymi
środkami
na
prowadzenie
prac
badawczo-
rozwojowych
, finansowanie własnych
laboratoriów, a przez większe możliwości
wprowadzania
nowych
rozwiązań
technologicznych,
które
zwiększają
konkurencyjność firmy na rynku.
Marketingowe źródła korzyści ze
skali
produkcji mogą wynikać
z następujących sytuacji:
1.
Korzystniejsza
pozycja
negocjacyjna
większych
przedsiębiorstw
i korzystniejsze warunki płatności
przy
zakupach
hurtowych
materiałów,
półfabrykatów,
opakowań, itp.
2.
Wolniejszy wzrost kosztów pakowania
i transportu niż ilości zamawianych
i sprzedawanych produktów
.
3.
Możliwość
zatrudnienia
w
dużych
firmach
wysoko
wykwalifikowanych
pracowników
,
którzy
zajmują
się
zaopatrzeniem i zbytem.
4.
Koszty marketingowe w przeliczeniu
na jednostkę produktu są niższe w
dużych firmach niż małych
.
Finansowe źródła korzyści ze skali
produkcji mogą wynikać z następujących
sytuacji:
1. Duże firmy mają
dostęp do większej
ilości źródeł finansowania
niż małe,
przez
co
mają
większy
wybór
korzystniejszych ofert kredytowania.
2. Duże
firmy
mogą
łatwiej
i
na
korzystniejszych warunkach niż małe
pozyskać
kredyt
bankowy
na
finansowanie działalności.
Optimum technologiczne
Koszt przeciętny
a koszt krańcowy
AC
MC
Do momentu przecięcia się funkcji AC z MC,
pierwsza z nich obniża się.
Po przecięciu się AC z MC, obie funkcje
rosną.
Wielkość produkcji, przy której dochodzi do
przecięcia funkcji AC z MC i jednocześnie
koszty przeciętne są najniższe, nazywa się
optimum
technologicznym
lub
minimalną skalą efektywną
.
Dziękuje za uwagę