EP(11)

background image

Ekonomiczne problemy

polityki ochrony

środowiska

Wykład 11.

Instrumenty polityki ochrony

środowiska w praktyce

background image

Podstawowe funkcje

instrumentów

ekonomicznych

• Rola fiskalna – generowanie dochodów

budżetu lub funduszy celowych

• Rola motywacyjna – ekonomiczny

bodziec skłaniający podmioty
gospodarcze do zmiany postępowania

• Obie funkcje są względem siebie

konkurencyjne i prowokują konflikt celów
(cele fiskalne kontra cele motywacyjne)

background image

Koszt

Wielkość
zanieczyszcze
ń

T

L

Z

Kiedy funkcja fiskalna

dominuje nad motywacyjną

Norma emisji
ogranicza
zanieczyszczenia do
poziomu L

Stawka opłaty T nie
może oddziaływać
bodźcowo i skłaniać
do emitowania Z
zanieczyszczeń

Opłata pełni funkcję fiskalną i
gromadzi dochód równy
zakreskowanemu polu

background image

Warianty gromadzenia

dochodów z podatków i

opłat ekologicznych

• Budżet centralny
• Budżet centralny i budżety lokalne
• Fundusze celowe ochrony

środowiska

• Doraźne fundusze celowe
• Systemy mieszane

background image

Uzasadnienie finansowania

projektów z funduszy celowych

Projekt jest
efektywny

ekonomicznie

Projekt nie jest
efektywny

ekonomicznie

Wykonalność
finansowa

projektu jest
zapewniona

Samodzielna
realizacja projektu

Projekt nie powinien
być realizowany z
punktu widzenia

społecznego

Projekt nie jest
wykonalny

finansowo

Realizacja
projektu jest
społecznie

pożądana, ale
wymaga
finansowego

wsparcia

Projekt nie zostanie
zrealizowany

background image

Kierunek ewolucji

finansowania ochrony

środowiska na przykładzie

Holandii

• Do roku 1988: opłaty za użytkowanie środowiska

(w tym emisyjne) dostarczały dochodów
funduszom celowym ochrony środowiska
(earmarking czyli „szufladkowanie” )

• W latach 1988-1992: dochody z opłat zasilały

skonsolidowany fundusz ochrony środowiska

• Od roku 1992: wszystkie dochody z podatków o

podstawie środowiskowej trafiają do budżetu i
mogą zostać dowolnie wykorzystane

background image

Przychody z „ekologicznych

podatków” w Unii Europejskiej

(15)

0

1

2

3

4

5

6

7

8

19

80

,

19

81

,

19

82

,

19

83

,

19

84

,

19

85

,

19

86

,

19

87

,

19

88

,

19

89

,

19

90

,

19

91

,

19

92

,

19

93

,

19

94

,

19

95

,

19

96

,

19

97

,

19

98

,

19

99

,

%

w

sz

ys

tk

ic

h

p

o

d

a

tk

ó

w

Energia Zanieczyszczenia Transport

background image

Przychody z „ekologicznych

podatków” w UE (15) wg

kategorii

Podatki prośrodowiskowe w krajach UE

0

2

4

6

8

10

12

14

Ho

lan

dia

Da

nia

Po

rtu

ga

lia

Irla

nd

ia

W

ielk

a B

ryt

an

ia

Fin

lan

dia

Lu

xe

m

bu

rg

Gre

cja

UE His

zp

an

ia

Be

lgia

Sz

w

ec

ja

Nie

m

cy

Au

str

ia

Fra

nc

ja

%

c

a

łk

o

w

it

y

c

h

p

rz

y

c

h

o

d

ó

w

p

o

d

a

tk

o

w

y

c

h

Energia

Zanieczyszczenia

Transport

0

2

4

6

8

10

12

14

%

c

ko

w

it

yc

h

p

rz

yc

h

o

d

ó

w

p

o

d

at

ko

w

yc

h

Energia

Zanieczyszczenia

Transport

background image

95

100

105

110

115

120

125

130

1980

1988

1996

Rok

In

d

e

k

s

w

zr

o

s

tu

p

rz

yc

h

o

d

ó

w

p

o

d

at

k

o

w

yc

h

w

%

Środowisko
Kapitał
Konsumpcja
Praca

Dynamika dochodów

podatkowych w UE

(wg

podstawy opodatkowania)

background image

0

40000

80000

120000

160000

Em

is

je

d

o

po

w

ie

tr

za

C

FC

s

S

ci

ek

i

O

dp

ad

y

B

en

zy

na

b

ez

ow

io

w

a

B

en

zy

na

o

ło

w

io

w

a

O

le

j n

ap

ęd

ow

y

(d

ie

se

l)

Le

kk

ie

o

le

je

o

pa

ło

w

e

C

żk

ie

o

le

je

o

pa

ło

w

e

G

az

z

ie

m

ny

W

ęg

ie

l

K

ok

s

B

io

pa

liw

a

En

er

gi

a

el

ek

tr

yc

zn

a

(k

on

su

m

en

ci

)

En

er

gi

a

el

ek

tr

yc

zn

a

(p

ro

du

ce

nc

i)

Tr

an

sp

or

t (

je

dn

or

az

ow

y

po

da

te

k*

)

Tr

an

sp

or

t (

co

ro

cz

ny

p

od

at

ek

**

)

m

ili

on

y

U

S

D

Dochody z „ekologicznych

podatków” w OECD

(wg podstawy

opodatkowania

)

background image

Kryteria wyboru

instrumentów polityki

ochrony środowiska (1)

• Skuteczność środowiskowa – realizacja

ustalonych celów ochrony środowiska

• Efektywność kosztowa – realizacja

celów zapewniających wymierne
korzyści jak najniższym kosztem

• Konkurencyjność gospodarki –

zapewnianie warunków do trwałego
rozwoju społeczno-gospodarczego

background image

Kryteria wyboru

instrumentów polityki

ochrony środowiska (2)

• Przydatność bodźcowa albo fiskalna
• Zdolność do stymulowania postępu

technicznego

• Akceptowalność (przez podmioty

gospodarcze i społeczeństwo)

• Zapotrzebowanie na dane i

informacje

• Oszacowane koszty wdrożenia i

administrowania

background image

Kryteria wyboru

instrumentów polityki

ochrony środowiska (3)

• Stabilność i wiarygodność
• Adaptacyjność (do istniejącej regulacji)
• Integracja z politykami sektorowymi
• Zgodność z porozumieniami

międzynarodowymi

• Brak negatywnych efektów

redystrybucyjnych (koszty, korzyści)

• Zaplecze społeczne i polityczne

background image

Instrumenty polityki ochrony

środowiska w praktyce (1)

• Powszechna dominacja regulacji prawnych
• Powszechność stosowania rozwiązań

mieszanych, czyli prawno-
administracyjnych i ekonomicznych

• Wysokie koszty stosowania instrumentów

prawno-administracyjnych

• Rosnąca popularność instrumentów

ekonomicznych stwarzających szansę
obniżenia kosztów (efektywność kosztowa)

background image

Instrumenty polityki ochrony

środowiska w praktyce (2)

• Powszechność stosowania jednolitych

systemów norm oraz opłat

• Obok kosztu dostosowania się podmiotów

gospodarczych istotny jest koszt

wdrożenia i administrowania

instrumentami

• Bariery wiedzy, możliwości pomiaru,

wyceny ekonomicznej i dostępności

informacji dotyczą kosztów zewnętrznych,

kosztów redukcji zanieczyszczeń, korzyści

z obniżenia presji na środowisko


Document Outline


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
EP(11)
EP 11 002
EP 11 055
ep 11 127
ep 11 111 113
EP 11 053
ep 11 095 097
ep 11 059 062
ep 11 008
EP 11 043 047
ep 11 091 094
EP 11 130
ep 11 128
ep 11 081 082
ep 11 098
ep 11 001 noCD
EP 11 015 016
ep 11 114
EP 11 087 90

więcej podobnych podstron