Slajd 1

My i „Zachód”…

Europa Zachodnia – kiedyś za grubym

berlińskim murem, tak odległa, stanowiąca

obiekt powszechnego pożądania i zazdrości…

I Polska – biedny, szary kraj ludzi ciemiężonych,

ograniczanych

panującym

ówcześnie

ograniczanych

panującym

ówcześnie

ustrojem… Dziś Europa ta jest „na wyciągnięcie

ręki”, tak bliska, a jednocześnie tak odległa…

Po co to odniesienie??? Otóż nasuwa się

oczywista i namacalna wręcz refleksja, iż w

wielu dziedzinach kraje Europy Zachodniej

nadal dzieli od nas duża odległość i to nie tylko

w rozumieniu geograficznym… Jedną z tych

wielu dziedzin jest pielęgniarstwo…

My i „Zachód”…

Wszystkie znamy obecny stan polskiego

pielęgniarstwa, warunki pracy i płace naszych

koleżanek pielęgniarek i położnych… Nie są

to, niestety, obserwacje budujące… Czujemy

się niedoceniane, prestiż zawodu jest niski w

porównaniu z naszym nakładem sił

i ambicjami… Chciałybyśmy, by było inaczej…

Z różnych źródeł dochodzą informacje o tym,

jak szanowane są pielęgniarki w krajach

Europy

Zachodniej

jak

wysoką,

Europy

Zachodniej

jak

wysoką,

porównaniu z naszą, otrzymują gratyfikację za

wykonywaną

pracę...

Czujemy

się

wykonywaną

pracę...

Czujemy

się

pokrzywdzone jako grupa zawodowa, ale czy

rozumiemy, dlaczego jest tak, a nie inaczej?

My i „Zachód”…

Warto zatem prześledzić realia pracy

naszych zachodnich koleżanek – one bowiem

już wiele lat temu zrozumiały, jak ważną dla

społeczeństwa pełnią rolę. Bez kompleksów,

które u nas wytworzył ówczesny system

polityczny, służalcze wobec lekarza wzorce

niesione przez nestorki pielęgniarstwa, a

także panujący powszechnie biomedyczny

model opieki medycznej oraz wynikający z

niego

zleceniowy

model

opieki

zleceniowy

model

opieki

pielęgniarskiej

przystąpiły do batalii o swój

zawód, jego miejsce w społeczeństwie,

systemie ochrony zdrowia, o jego rangę…

Przyjrzyjmy się zatem bliżej ich pracy…

Opieka pielęgniarska w krajach Europy

Zachodniej – istota opieki.

Istota opieki – sformułowanie to

wskazuje na te elementy opieki, które

stoją w centrum zainteresowania, stanowią

fundament,

paradygmat,

nadający

fundament,

paradygmat,

nadający

podstawowy

kierunek

działaniom

podstawowy

kierunek

działaniom

pielęgniarskim wobec osób, które są tą

opieką objęte. Nie ma wątpliwości, że w

wyniku ewolucji całego systemu opieki

zdrowotnej, jaka przez lata zachodziła w

Europie Zach. w opiece nad pacjentem, w

centrum zainteresowań stanął on sam.

Pacjent – człowiek, w pełnym zakresie

swego człowieczeństwa…

Opieka pielęgniarska w krajach Europy

Zachodniej – istota i modele opieki.

Podstawową zatem osią, na której oparte są

wszystkie działania medyczne w stosunku do

pacjenta

jest

podmiotowe,

holistyczne

pacjenta

jest

podmiotowe,

holistyczne

pojmowanie jednostki ludzkiej, ogarnięcie

opieką wszystkich sfer jego życia – tak

fizycznej, tej, która w polskiej rzeczywistości

nadal

jest

wielu

względów

tak

nadal

jest

wielu

względów

tak

faworyzowana, jak i psychicznej, społecznej,

duchowej. Istotną składową jest element

transkulturowy – poszanowanie odmienności

kulturowych z ich głębokim zrozumieniem.

takim

ujęciu

możemy

mówić

takim

ujęciu

możemy

mówić

profesjonalnym modelu opieki pielęgniarskiej.

Opieka pielęgniarska w krajach Europy

Zachodniej – istota opieki.

W praktyce oznacza to objęcie całościową,

zintegrowaną i ciągłą opieką samego pacjenta wraz

z całym jego otoczeniem, a przede wszystkim

rodziną, z zaznaczeniem bardzo istotnego faktu

wciągnięcia wszystkich tych osób do współdziałania,

współpracy w walce o powrót do pełni aktualnych

możliwości zdrowotnych pacjenta. Pamiętać też

należy, iż kraje Europy Zachodniej wypracowały

sobie model organizacji ochrony zdrowia zgoła

odmienny od znanego nam polskiego modelu, dzięki

czemu całkiem odwrotne jest ukierunkowanie

nacisku działań pielęgniarskich pod względem ich

umiejscowienia w ogólnej strukturze ochrony

zdrowia.

Mianowicie – w krajach tych główny

ciężar przeniesiony został na podstawową

opiekę zdrowotną, przyjazną pacjentowi oraz

jego najbliższemu otoczeniu, w której

zasadniczą rolę pełni właśnie pielęgniarka.

Wynika z tego, że powszechnym

modelem

opieki

jest

pielęgniarstwo środowiskowe

choć

pielęgniarstwo kliniczne

jest także

dobrze rozwinięte. Pewnym novum jest

model

pielęgniarstwa

pośredniczącego

model

pielęgniarstwa

pośredniczącego

jednoczącego w sobie pewne elementy z

zakresu dwóch poprzednio wymienionych

(mianowicie – opieki szpitalnej i domowej),

który narodził się w Amsterdamie, a obecnie

rozszerza również na inne regiony Holandii.

Opieka pielęgniarska w krajach Europy

Zach. – cechy wspólne i ogólne…

Godne przypomnienia i podkreślenia są te

zdobycze pielęgniarek zachodnioeuropejskich,

które w znaczący sposób przyczyniły się do ich

obecnej pozycji zawodowej i społecznej, do tak

wysokiej rangi profesji pielęgniarskiej. W

odniesieniu do polskich realiów po raz kolejny

można mówić o tym, że taki status zawodowy

leży na razie w sferze naszych marzeń, choć

nie można odmówić części przedstawicielek

naszego zawodu starań o zmianę tego stanu

rzeczy…( „Idzie ku dobremu”…



)

Opieka pielęgniarska w krajach Europy

Zach. – cechy wspólne i ogólne…

Rzeczywista autonomia zawodowa – profesja

w pełnym znaczeniu tego słowa, nie tylko na

papierze…;

Indywidualna odpowiedzialność zawodowa

potwierdzona formalnie (dokumentowanie

wszystkich działań i podpis pod każdym z

nich);

Praca w oparciu o proces pielęgnowania –

ciągłość opieki, profesjonalizacja;

Praca zespołowa – rzeczywista i efektywna

współpraca z innymi przedstawicielami służb

medycznych, paramedycznych, socjalnych itd.

Opieka pielęgniarska w krajach Europy

Zach. – cechy wspólne i ogólne…

Sprawny przepływ informacji między

członkami zespołu terapeutycznego dzięki

dostępowi do nowoczesnych środków

komunikowania i przekazu danych;

Optymalizacja warunków pracy – swobodny

dostęp do środków, niezbędnych dla

realizacji wynikających z pracy w danym

modelu opieki zadań pielęgniarskich;

Gradacja w zawodzie – funkcjonowanie

szczeblowego systemu płac w zależności od

posiadanych kwalifikacji, kompetencji

zawodowych i wykonywanego zakresu

czynności;

Opieka pielęgniarska w krajach Europy

Zach. – cechy wspólne i ogólne…

Położenie nacisku na jakość opieki

pielęgniarskiej, praca w oparciu o

najnowsze zdobycze wiedzy medycznej i

innych pokrewnych dziedzin;

Pomoc pielęgniarska (model kliniczny) –

wsparcie personalne, umożliwiające

skupienie uwagi na pełni aspektów

funkcjonowania pacjenta;

Wspólne konsultacje między członkami

zespołu terapeutycznego, wymiana

informacji;

Partnerski model współpracy pielęgniarka –

lekarz, brak niezdrowej rywalizacji;

Opieka pielęgniarska w krajach Europy

Zach. – cechy wspólne i ogólne…

Ponadto:

- łatwiejszy dostęp do środków

przeznaczonych na doskonalenie zawodowe

– idea kształcenia ustawicznego nałożona

obowiązkiem – dynamiczny rozwój

pielęgniarstwa, w tym również naukowego;

- swobodny dostęp do uczestnictwa w

konferencjach i sympozjach, aktywna

działalność badawcza, która następnie

wykorzystywana jest w praktyce;

odpowiedzialne za to są pielęgniarki ds.

wdrażań, innowacji i badań naukowych;

- pełna szansa na wykorzystanie swoich

możliwości i umiejętności i

satysfakcjonującą pracę.

Te cechy pielęgniarstwa

zachodnioeuropejskiego zostały tu

wymienione nie po to, by ukazać

przepaść dzielącą nas od nich, ale po

to, by uzmysłowić wpływ tychże

składowych pracy tamtejszych

pielęgniarek na poziom opieki nad

pacjentem, gdyż wszystkie one

przekładają się w prosty sposób na

wysoki standard realizacji działań

pielęgniarskich, tak w modelu

klinicznym, środowiskowym,

pośredniczącym, jak i innych, bardziej

specjalistycznych modelach opieki.

Model pielęgniarstwa klinicznego na

przykładzie Holandii.

Pielęgniarka jest osobą towarzyszącą

pacjentowi od chwili przyjęcia do szpitala

do chwili wypisu;

Pielęgniarka większość czasu przeznacza

na rzeczywistą opiekę nad swoimi

pacjentami i ich rodzinami;

Na jedną pielęgniarkę przypada zwykle od

1 do 3 pacjentów;

Większość

pielęgniarek

klinicznych

Większość

pielęgniarek

klinicznych

posiada

specjalizację

adekwatną

posiada

specjalizację

adekwatną

miejsca zatrudnienia;

Model pielęgniarstwa klinicznego na

przykładzie Holandii.

W miesiącu przysługuje jeden dodatkowy

dzień wolny;

System pracy holenderskich pielęgniarek

jest trójzmianowy;

Czas pracy jest elastyczny – pełny wymiar

godzin wynosi tygodniowo 38 godz., ale

duża część pielęgniarek zatrudnia się w

mniejszym wymiarze godzin – 90,80,70,60

lub 50 % pełnego wymiaru;

Każdy dyżur nakłada się na wcześniejszy

pół godziny, tak, by pielęgniarki mogły

wzajemnie, bez pośpiechu, przekazać sobie

dyżur, nie robiąc przy tym nieodpłatnych

nadgodzin;

Model pielęgniarstwa klinicznego na

przykładzie Holandii.

Uposażenie jest uzależnione od rodzaju

dyżuru – najmniejsza stawka przypada za

dyżur ranny, większa za popołudniowy, a

jeszcze wyższa za dyżury nocne, w dni wolne

od pracy i dni świąteczne – ok. 100% stawki

za dyżur ranny; najdrożej opłacane są dyżury

w dni świąt narodowych.

„

praca

zawołanie”-

elastyczne

praca

zawołanie”-

elastyczne

wypełnianie powstałych w zatrudnieniu luk

przez pracowników „rezerwowych”, z którymi

łączność utrzymywana jest dzięki pagerom.

Model pielęgniarstwa klinicznego na

przykładzie Holandii.

Każdy

pacjent

zna

pielęgniarkę

Każdy

pacjent

zna

pielęgniarkę

odpowiedzialną za jego opiekę z imienia i

nazwiska, ponadto w oddziale wiszą

fotografie pracowników z określeniem

funkcji, jakie pełnią oni w organizacji pracy

wraz z filozofią danego oddziału;

Pacjent może opuścić oddział szpitalny

tylko wówczas, gdy ma zapewnioną

kontynuację opieki w swoim środowisku i

jest przygotowany do samoopieki i

samopielęgnacji

miarę

swych

samopielęgnacji

miarę

swych

możliwości;

Model pielęgniarstwa klinicznego na

przykładzie Holandii.

W szpitalach zorganizowane są biura

informacji dla pacjentów i ich rodzin,

obsługiwane głównie przez pielęgniarki;

biura te stanowią punkt informacyjny,

prowadzą oświatę zdrowotną, promocję

zdrowia przed, w trakcie, jak i po chorobie;

Pielęgniarka oddziałowa otrzymuje budżet,

którym osobiście rozporządza, a który może

przeznaczyć na pielęgnację pacjentów,

organizację pracy (np. wynajem pielęgniarki

z agencji lub banku), a także na kształcenie

podyplomowe swoich pracowników.

Model pielęgniarstwa pośredniczącego

na przykładzie Holandii.

Celem modelu pielęgniarstwa pośredniczącego

było skrócenie czasu hospitalizacji i zapewnienie

pacjentowi opieki poszpitalnej na odpowiednio

wysokim poziomie poprzez nawiązanie ścisłej

współpracy i wymiany informacji pomiędzy

obydwoma

środowiskami

–

szpitalnym

obydwoma

środowiskami

–

szpitalnym

domowym;

Pierwszą

pielęgniarką

pośredniczącą

Pierwszą

pielęgniarką

pośredniczącą

Amsterdamie była Nel Kerkstra;

Stanowisko

pielęgniarki

pośredniczącej

Stanowisko

pielęgniarki

pośredniczącej

zakotwiczone jest w strukturach Ośrodka Opieki

Domowej, jednak główną domeną jej działań jest

środowisko szpitalne;

Model pielęgniarstwa pośredniczącego

na przykładzie Holandii.

By nie dopuścić do konfliktów

pomiędzy

pielęgniarkami

pomiędzy

pielęgniarkami

pośredniczącymi i tymi osadzonymi

jedynie w strukturze szpitala lub

opieki środowiskowej, opracowano

bardzo precyzyjny zakres zadań,

obowiązków;

Do obowiązków piel. pośredniczącej

należy:

Model pielęgniarstwa pośredniczącego

na przykładzie Holandii.

Nadzór nad przyjęciem chorego do szpitala;

Ustalenie wskazań, oraz strategii działań

pielęgniarskich na podstawie dokonanej

diagnozy pielęgniarskiej;

Powiadamia

najbliższy

zamieszkania

Powiadamia

najbliższy

zamieszkania

chorego Ośrodek Opieki Domowej o

potrzebach chorego;

Odpowiada za właściwą koordynację działań

i prawidłową współpracę między opieką

szpitalną i środowiskową

Model pielęgniarstwa pośredniczącego

na przykładzie Holandii.

Zbiera wywiad środowiskowy od początku

pobytu pacjenta w szpitalu;

Udziela w razie potrzeby instrukcji

pielęgniarkom środowiskowym;

Przygotowuje chorego do wypisu (wypis

przygotowywany jest z dwudniowym

wyprzedzeniem);

Przejmuje część zadań związanych z

kontrolą poszpitalną;

Model opieki środowiskowej na

przykładzie Holandii.

Model opieki środowiskowej w Holandii

narodził się pod koniec XIX wieku. W 1875r.

powstało 10 lokalnych organizacji piel.

środowiskowego,

nazwanych

wspólnie

środowiskowego,

nazwanych

wspólnie

Stowarzyszeniem Krzyża.

Świadczenia

zakresie

usług

piel.

Świadczenia

zakresie

usług

piel.

środowiskowego wykonywane są przez kilka

organizacji o zasięgu ogólnokrajowym, a ich

zakres dostosowany jest do potrzeb

poszczególnych regionów kraju.

Model opieki środowiskowej na

przykładzie Holandii.

Stowarzyszenie Krzyża skupia najliczniejszą grupę

pielęgniarek środowiskowych. Skupia ono ok.100

regionalnych oddziałów tego stowarzyszenia. Obok

niego istnieje ok. 212 agencji pomocy domowej.

Pomiędzy nimi istnieje ścisła współpraca. Obie te

struktury obejmuje Krajowy Związek Pielęgniarek

Środowiskowych i Opieki Domowej. Regionalne

stowarzyszenia dzielą się na jednostki podstawowe

w liczbie 500, w skład których wchodzą:

pielęgniarka przełożona

ok. 10 pielęgniarek środowiskowych

2-3 pomoce pielęgniarskie.

Istnieje również ścisła współpraca z lekarzami

domowymi

pacjentów,

terapeutami,

domowymi

pacjentów,

terapeutami,

wolontariuszami, dietetykami.

Model opieki środowiskowej na

przykładzie Holandii.

Organizacje te pełnią usługi o

charakterze:

ogólnym/publicznym – kontrola

epidemiologiczna, bilanse zdrowia,

ochrony zdrowia pracujących,

ambulatoryjnej opieki nad zdrowiem

psychicznym,

opieki poszpitalnej w domu pacjenta,

Model opieki środowiskowej na

przykładzie Holandii.

Do głównych zadań pielęgniarek środowiskowych

należą:

Wykonywanie czynności higienicznych

Opieka psycho – socjalna

Poradnictwo i edukacja

Profilaktyka

Opieka techniczno – medyczna – np. opieka stomijna,

dializacyjna – sprawują ją pielęgniarki środowiskowe

posiadające dodatkowe kwalifikacje z zakresu

wiedzy, umiejętności i kompetencji technicznych

oraz dydaktyczno – pedagogicznych. Pielęgniarki te

sprawują ponadto funkcję konsultantek czy też

doradców dla swych koleżanek. Zwykle jedna

pielęgniarka specjalistka przypada na jeden region,

obejmujący ok. 35 tys. mieszkańców.

Model opieki środowiskowej na

przykładzie Holandii.

W poszczególnych biurach jednostek „Stowarzyszeń

Krzyża” wyznaczone są godziny przyjęć dla pacjentów

dochodzących na zabiegi, porady, konsultacje, ale

opieka może być również realizowana całą dobę.

Pielęgniarki środowiskowe pracują na zlecenie-

interwencję

pacjenta,

jego

rodziny,

lekarza

interwencję

pacjenta,

jego

rodziny,

lekarza

rodzinnego, czy innych osób.

W biurach zorganizowane są „sklepy opieki domowej”,

gdzie pacjenci mogą się zaopatrzyć w środki

pielęgnacyjne, opatrunkowe, rehabilitacyjne.

Stowarzyszenia te obejmują swą opieką głównie

rodziny: z małymi dziećmi, przewlekle chorych,

niepełnosprawnych, starców, są także częścią opieki

przed- i poszpitalnej (ciągłość opieki).

Dziennie każda z pielęgniarek skupionych w

„Stowarzyszeniu

Krzyża”

opiekuje

się

10-15

„Stowarzyszeniu

Krzyża”

opiekuje

się

10-15

pacjentami.

Model opieki środowiskowej na

przykładzie Holandii.

Pielęgniarki środowiskowe pracują wg standardów

opieki

opracowanych

dla

poszczególnych

opieki

opracowanych

dla

poszczególnych

jednostek chorobowych, do których dostosowana

jest

dokumentacja.

Dokumentacja

jest

dokumentacja.

Dokumentacja

jest

odzwierciedleniem wkładu pracy i stanowi

podstawowy materiał oceny jakości pracy.

Raz w m-cu odbywa się zebranie wszystkich

członków

zespołu

pielęgniarskiego

członków

zespołu

pielęgniarskiego

przedstawicielami innych zawodów, na którym

omawia się poszczególne przypadki, dyskutuje i

ocenia stan ich zdrowia i jakość opieki.

Każdy pacjent otrzymuje od swojej piel.

środowiskowej

tzw.

”log-book”-

dziennik-

środowiskowej

tzw.

”log-book”-

dziennik-

informator,

zawierający

m.in.

dane

informator,

zawierający

m.in.

dane

administracyjno-prawne, możliwości leczenia,

adresy grup wsparcia, inne formy opieki w danym

rejonie oraz broszury.

Modele opieki położniczej w Wlk.

Brytanii.

Opieka zdrowotna w U.K jest zdominowana

przez publiczny sektor Narodowej Służby

Zdrowia, którego cechami naczelnymi są

powszechność i szeroki zakres bezpłatnych

świadczeń medycznych. Pozycję centralną

stanowi POZ, realizowana przez indywidualne

i grupowe praktyki pracowników służby

zdrowia, między innymi także położne. Mocną

cechą brytyjskiego systemu jest opieka

świadczona w domu pacjenta.

Modele opieki położniczej w Wlk.

Brytanii.

Wśród obecnych w opiece położniczej modeli opieki

wyróżniamy:

Poród w domu – w przypadku ciąży o przebiegu

fizjologicznym - w czasie całej ciąży, porodu i

połogu opiekę nad kobietą sprawuje położna

rejonowa i lekarz rodzinny, w przypadkach

komplikacji – lekarz gin.-poł.

Opiekę w oddziale konsultacyjnym– opiekę nad

kobietą w czasie ciąży, porodu, wczesnego okresu

poporodowego sprawuje specjalistyczny oddział.

Opieka wspólna – opiekę sprawuje zarówno położna

rejonowa wraz z lekarzem rodzinnym jak i oddział

konsultacyjny, po uzgodnieniu zakresu tej opieki.

Opieka w „domu narodzin”.

Opieka ze strony prywatnie praktykujących

położnych lub lekarzy.

Modele opieki położniczej w Wlk.

Brytanii.

W 1993 roku, na skutek kampanii prowadzonej

przez brytyjskie położne, mającej na celu uznanie

ich „eksperctwa” w dziedzinie opieki położniczej,

wydano raport „Changing Childbirth’, który w

centrum postawił kobietę, zaś położną ustanowił

osobą powołaną do sprawowania samodzielnej

opieki nad kobietą w ciąży fizjologicznej i w czasie

porodu fizjologicznego i niskiego ryzyka.

Z kolei w 1998 roku wydany został dokument:

„Zasady pracy położnej i kodeks postępowania”,

zbierający

kompetencje,

obowiązki,

zakres

zbierający

kompetencje,

obowiązki,

zakres

odpowiedzialności położnych. Mówi on o prawie

położnej do sprawowania samodzielnej opieki nad

kobietą w ciąży o przebiegu prawidłowym,

prowadzenia

niepowikłanego

porodu

oraz

prowadzenia

niepowikłanego

porodu

oraz

ewentualnej pomocy szpitala w razie wystąpienia

nieprzewidzianych trudności.

Modele opieki położniczej w Wlk.

Brytanii.

Położne prowadzą bezpłatne szkoły rodzenia,

poradnie laktacyjne, grupy wsparcia dla matek

karmiących, kliniki zdrowego żywienia.

Propagują opiekę skierowaną na całą rodzinę.

Dbają o dobrostan psychiczny kobiet poprzez

minimalizowanie stresu związanego z porodem, co

realizują m.in.. poprzez zapoznanie ciężarnych z salą

porodową, oddziałem położniczym (jeśli poród ma się

odbyć w szpitalu lub „domu narodzin’, podanie

numerów najważniejszych telefonów kontaktowych,

informowanie o wszystkich planowanych działaniach

leczniczych i pielęgnacyjnych.

Włączają kobietę do współdecydowania, współpracy.

Po porodzie oferują swoje wizyty codziennie przez

kilka dni, organizując różne formy zajęć, ewentualnie

pomocy dla kobiet.

Modele opieki położniczej w Wlk.

Brytanii.

Na koniec nieco statystyki:

W Wlk. Brytanii jest 33 291 czynnych położnych, w

tym 93 mężczyzn;

98% położnych zatrudnia sektor publiczny –

szpitale, domy narodzin;

2% pracuje w sektorze prywatnym – szpitale

prywatne i prywatna praktyka, z czego 1% całkiem

samodzielnie;

Położne zrzeszone są w :

Królewskim Towarzystwie Położnych Wielkiej

Brytanii

Stowarzyszeniu Radykalnych Położnych

Lokalnych organizacjach

Teorie pielęgnowania popularne i

stosowane w krajach Europy

Zachodniej.

W Polsce nadal ogromną rzadkością jest praca

wg określonego modelu, teorii pielęgnowania.

Stosujemy intuicyjnie niektóre z apektów,

elementów

pojawiających

się

tych

elementów

pojawiających

się

tych

modelach i stanowiących ich składowe, lecz

nie czynimy tego w sposób konsekwentny i

zorganizowany. Inaczej sprawa wygląda u

naszych

zachodnich

koleżanek.

naszych

zachodnich

koleżanek.

najpopularniejszych modeli pielęgnowania,

znajdujących

zastosowanie

praktyce

znajdujących

zastosowanie

praktyce

należą:

Teorie pielęgnowania popularne i

stosowane w krajach Europy

Zachodniej.

Teoria potrzeb indywidualnych wg Virginii

Henderson (powstała na gruncie piramidy

potrzeb Maslowa);

Teoria samoopieki /deficytu samoopieki

Dorothy Orem;

Model psychodynamiczny Hildegard Peplau.

Dwa pierwsze modele należą do nurtu

rozwojowych teorii opartych na psychologii

potrzeb człowieka, zaś trzeci jest modelem

interakcji międzyludzkich, opartym na

socjologii stosunków interpersonalnych.

Teorie pielęgnowania popularne i

stosowane w krajach Europy

Zachodniej – V.Henderson.

Model ten

stanowił przełom w ówczesnym

pielęgniarstwie,

gdyż

proponował

odejście

pielęgniarstwie,

gdyż

proponował

odejście

czystego modelu biomedycznego, w zamian oferując

podejście humanistyczne, oparte na troskliwości,

działaniach opiekuńczych i profilaktycznych wobec

człowieka chorego lub zdrowego. Uwaga została tu

skupiona na twórczym podejściu do rozwiązywania

problemów pacjenta, wypływających z jego potrzeb.

Pielęgniarstwo Henderson określiła jako asystowanie

człowiekowi

zdrowemu

choremu

lub

człowiekowi

zdrowemu

choremu

lub

podejmowanych przez niego aktywnościach, istotnych

dla utrzymania lub przywracania zdrowia, które

mógłby on podjąć sam, gdyby miał ku temu siłę, wolę

i wiedzę. Ta asysta ma na celu jak najszybsze

przywrócenie pacjentowi pełnej niezależności.

Teorie pielęgnowania popularne i

stosowane w krajach Europy Zachodniej

– V.Henderson.

Henderson wyprowadziła ze swej teorii trzy

podstawowe funkcje pielęgniarki:

Środka zastępczego

Pomocnika

Partnera

Pielęgniarkę postawiła w roli eksperta pod względem

inicjowania i podejmowania działań wobec pacjenta.

Dostrzegła

także,

jakże

istotną,

potrzebę

Dostrzegła

także,

jakże

istotną,

potrzebę

dokumentowania przebiegu pielęgnowania.

Stworzyła

listę

fundamentalnych

potrzeb

Stworzyła

listę

fundamentalnych

potrzeb

człowieka,

oraz

stanów

patologicznych,

człowieka,

oraz

stanów

patologicznych,

występujących czasami, na których opierają się

działania pielęgniarskie.

Teorie pielęgnowania popularne i

stosowane w krajach Europy

Zachodniej – D. Orem

System opieki pielęgniarskiej wg. D. Orem to ciąg

czynności podejmowanych przez pielęgniarki

wobec pacjentów, których celem jest zaspokojenie

terapeutycznych

oczekiwań

samoopieki

terapeutycznych

oczekiwań

samoopieki

ujawnionych przez pacjentów lub regulowanie ich

własnej działalności samoopiekuńczej. Ów ciąg

czynności to określone sposoby postępowania,

sprzyjające działaniom pielęgniarki lub osoby

będącej pod jej opieką i osiągnięciu w.w celu

Samoopieka

– to świadome, wyuczone i celowe

działania, zachowania, ukierunkowane na własną

osobę lub własne środowisko, mające na celu

utrzymanie

integralności

człowieka,

jego

utrzymanie

integralności

człowieka,

jego

funkcjonowania i rozwoju.

Deficyt samoopieki

– to rozbieżność pomiędzy

możliwościami

spełniania

samoopieki,

możliwościami

spełniania

samoopieki,

zapotrzebowaniem na samoopiekę terapeutyczną.

Teorie pielęgnowania popularne i

stosowane w krajach Europy

Zachodniej – D. Orem

Teoria samoopieki/deficytu

samoopieki składa się z trzech teorii

cząstkowych:

Teorii samoopieki

Teorii deficytu samoopieki

Teorii systemów opieki

pielęgniarskiej.

Teorie pielęgnowania popularne i

stosowane w krajach Europy

Zachodniej – D. Orem

Orem wyróżniła trzy rodzaje systemów opieki

pielęgniarskiej:

System w pełni kompensacyjny – pielęgniarka

jest osobą wyrównującą całkowita niezdolność

pacjenta do czynności samoopiekuńczych;

System częściowo kompensacyjny –

pielęgniarka wspólnie z pacjentem spełnia

odpowiednie czynności pielęgnacyjne;

System wspierająco – edukacyjny – gdy pacjent

zdolny jest do samodzielnego wykonywania

pewnej tylko grupy czynności, a pozostałe może

spełnić dzięki edukacyjnemu wsparciu

pielęgniarki.

Teorie pielęgnowania popularne i

stosowane w krajach Europy

Zachodniej – D. Orem

To wsparcie pielęgniarki może odbywać się

za pomocą:

Doradztwa

Nauczania

Zachęcania

Zapewnienia optymalnych warunków

otoczenia.

Teorie pielęgnowania popularne i

stosowane w krajach Europy

Zachodniej – H. Peplau.

Autorka tego modelu pielęgnowania

mówi w nim o terapeutycznym wpływie

relacji pielęgniarki – pacjent na jego

stan,

sprzyjającym

ogólnemu

stan,

sprzyjającym

ogólnemu

rozwojowi osobowości obu stron tej

relacji, z czego wynika, że również

rewolucyjnie odchodzi w nim od

biomedycznego ujęcia pacjenta jako

człowieka, a pielęgniarki jako osoby

wykonującej jedynie zlecenia lekarskie.

Teorie pielęgnowania popularne i

stosowane w krajach Europy

Zachodniej – H. Peplau.

Wg modelu Peplau pielęgniarka stanowi

profesjonalistkę,

pełniącą

funkcję

profesjonalistkę,

pełniącą

funkcję

terapeutyczną poprzez kontakt z pacjentem i

świadczenie pomocy w zaspokajaniu potrzeb

i radzeniu sobie z lękiem i frustracją.

Pielęgniarka ma pomóc pacjentowi zrozumieć

jego problemy, a później je konstruktywnie

rozwiązać,

pozwoli

podopiecznemu

rozwiązać,

pozwoli

podopiecznemu

rozwijać w sobie zdolność konstruktywnego

myślenia i działania w stosunku do siebie i i

innych, poznać lepiej samego siebie i

współdziałać z otoczeniem, co zapewni mu

tym samym warunki do efektywnej pomocy

samemu sobie w przyszłości.

Teorie pielęgnowania popularne i

stosowane w krajach Europy

Zachodniej – H. Peplau.

Stosowanie tego modelu w praktyce

wymaga od pielęgniarki wiedzy, znajomości

technik

oddziaływania,

prawidłowej

technik

oddziaływania,

prawidłowej

komunikacji

tak

werbalnej,

jak

komunikacji

tak

werbalnej,

jak

pozawerbalnej, jej symboliki, wysokiego

poziomu rozwoju osobowości i ciągłego

doskonalenia się, gdyż tak, jak wielu różnych

jest pacjentów, tak wiele różnych ich

problemów.

Pielęgniarka winna być też naukowcem,

podejmującym wysiłki uogólniania zdobytych

w czasie relacji z pacjentem doświadczeń.

Teorie pielęgnowania popularne i

stosowane w krajach Europy

Zachodniej – H. Peplau.

Relacja pielęgniarka – pacjent przebiega wg Peplau

w czterech fazach

Orientacji

Identyfikacji

Eksploatacji

Rozwiązania

Fazy te są ściśle ze sobą powiązane i przenikają się

wzajemnie.

Faza I polega na zorientowaniu się, co dla pacjenta

niejasne, co zaburza jego poczucie bezpieczeństwa,

jakie są jego problemy i które z nich stanowią dla

pacjenta priorytet.

Teorie pielęgnowania popularne i

stosowane w krajach Europy

Zachodniej – H. Peplau.

Faza II jest czasem lepszego poznawania pacjenta i

głębszego wejścia w jego problemy, a także zwrotnej

identyfikacji osoby pielęgniarki przez pacjenta, czyli

wytworzenie jej obrazu w świadomości pacjenta,

rozwój zaufania, szacunku.

Faza III jest fazą realizacji celów opieki. Pacjent jest

już w pełni przygotowany i zdolny do pozyskiwania

pomocy ze strony pielęgniarki.Jego samoświadomość

własnych problemów ukierunkowuje go – zadaje

pytania, może też stawiać żądania. Z reguły pacjenci

w tej fazie przejawiają już chęć wzięcia

odpowiedzialności za własne zachowanie i

wypełnianie zadań związanych z samoopieką.

Teorie pielęgnowania popularne i

stosowane w krajach Europy

Zachodniej – H. Peplau.

Faza IV jest fazą niezależności pacjenta –

samodzielnego formułowania własnych celów,

dostosowywania do nich działań. Pacjent

uniezależnia się od pielęgniarki psychicznie.

Czasem, niestety, bywa, że rozwiązanie się

problemów fizycznych pacjenta i jego wyjście ze

szpitala nie współgra z uzyskaniem pełnej

niezależności „psychicznej”.

W przebiegu opieki nad pacjentem

pielęgniarka przybiera wiele ról, w zależności od

oczekiwań pacjenta, jej własnego przekonania,

czy też oczekiwań społecznych. Peplau wymienia

sześć najbardziej znaczących ról pielęgniarki:

Teorie pielęgnowania popularne i

stosowane w krajach Europy

Zachodniej – H. Peplau.

Rola obcego – związana z fazą

orientacji i identyfikacji;

Rola źródła informacji;

Rola nauczyciela – pomoc w procesie

konstruktywnego uczenia się;

Rola przywódcy – ale przywódcy

„demokratycznego”;

Rola zastępcy – pielęgniarka zastępuje

kogoś, kogo pacjent znał wcześniej;

Rola konsultanta – doradcy.

Document Outline