TANATOLOGIA
DANUTA DEBOA
DANUTA DEBOA
TANATOLOGIA
DANUTA DEBOA
DANUTA DEBOA
ROLA MEDYKA SĄDOWEGO
W PRZYPADKU
STWIERDZENIA ŚMIERCI
Czy jest to przypadek śmierci
Czy jest to przypadek śmierci
naturalnej czy gwałtownej
naturalnej czy gwałtownej
jeśli gwałtowna to czy była
jeśli gwałtowna to czy była
wynikiem zabójstwa, samobójstwa,
wynikiem zabójstwa, samobójstwa,
czy nieszczęśliwego wypadku
czy nieszczęśliwego wypadku
Kiedy nastąpiła śmierć
Kiedy nastąpiła śmierć
Jaki był patomechanizm śmierci,
Jaki był patomechanizm śmierci,
rodzaj i sposób działania
rodzaj i sposób działania
narzędzia
narzędzia
ROLA MEDYKA SĄDOWEGO
W PRZYPADKU
STWIERDZENIA ŚMIERCI
Ewentualna pomoc w
Ewentualna pomoc w
identyfikacji zmarłego i osoby,
identyfikacji zmarłego i osoby,
która przyczyniła się do śmierci
która przyczyniła się do śmierci
Pomoc w zabezpieczaniu i
Pomoc w zabezpieczaniu i
badaniu śladów biologicznych
badaniu śladów biologicznych
związanych ze zgonem
związanych ze zgonem
Sumując: trzeba ustalić kto?
Sumując: trzeba ustalić kto?
Kogo? Kiedy? Czym? W jakim
Kogo? Kiedy? Czym? W jakim
sposób? Dlaczego? (Za ile?) zabił.
sposób? Dlaczego? (Za ile?) zabił.
SPOSOBY OKREŚLANIA
CZASU ZGONU W
MEDYCYNYNIE
SĄDOWEJ
Ocena wczesnych znamion
Ocena wczesnych znamion
śmierci - użyteczne określenie
śmierci - użyteczne określenie
temperatury zwłok
temperatury zwłok
ocena reakcji interletalnych
ocena reakcji interletalnych
Ocena zmian rozkładowych
Ocena zmian rozkładowych
i utrwalających
i utrwalających
Okoliczności zgonu
Okoliczności zgonu
WCZESNE ZNAMIONA
ŚMIERCI
Plamy opadowe
Plamy opadowe
Stężenie pośmiertne
Stężenie pośmiertne
Oziębienie zwłok
Oziębienie zwłok
Bladość
Bladość
Wysychanie pośmiertne
Wysychanie pośmiertne
PÓŹNE ZNAMIONA
ŚMIERCI
Autoliza i gnicie
Autoliza i gnicie
Zeszkieletowani
Zeszkieletowani
e
e
Zmiany
Zmiany
utrwalające
utrwalające
1.
1.
Strupieszenie
Strupieszenie
2.
2.
Saponifikacja
Saponifikacja
3.
3.
Przeobrażenie
Przeobrażenie
torfowe
torfowe
DEFINICJA ŚMIERCI
GWAŁTOWNEJ
To śmierć będąca skutkiem urazu -
To śmierć będąca skutkiem urazu -
przeciwieństwo śmierci naturalnej
przeciwieństwo śmierci naturalnej
Czynnik urazowy jeśli nawet
Czynnik urazowy jeśli nawet
naturalnie istnieje w przyrodzie musi
naturalnie istnieje w przyrodzie musi
być w sposób sztucznie uruchomiony,
być w sposób sztucznie uruchomiony,
by zadziałał na ustrój, lub jest do
by zadziałał na ustrój, lub jest do
niego wprowadzony (trucizna) i musi
niego wprowadzony (trucizna) i musi
być tak silny że przekracza możliwości
być tak silny że przekracza możliwości
adaptacyjne człowieka i przerywa
adaptacyjne człowieka i przerywa
funkcje ważnych dla życia narządów
funkcje ważnych dla życia narządów
DEFINICJA ŚMIERCI
NATURALNEJ
Jest wynikiem
Jest wynikiem
fizjologicznego
fizjologicznego
starzenia się
starzenia się
organizmu
organizmu
(rzadziej) lub
(rzadziej) lub
następstwem
następstwem
procesu
procesu
chorobowego
chorobowego
(częściej)
(częściej)
RODZAJE ŚMIERCI
Gwałtowna powolna
Gwałtowna powolna
Gwałtowna nagła
Gwałtowna nagła
Naturalna nagła
Naturalna nagła
Naturalna powolna
Naturalna powolna
PRZYCZYNY ŚMIERCI
GWAŁTOWNEJ
Zabójstwo
Zabójstwo
Samobójstwo
Samobójstwo
Nieszczęś
Nieszczęś
l
l
iwy wypadek
iwy wypadek
SUICIDIUM
Postrzał głowy z
Postrzał głowy z
broni maszynowej:
broni maszynowej:
pierwszy strzał w
pierwszy strzał w
otwarte usta, drugi
otwarte usta, drugi
styczny w obrębie
styczny w obrębie
twarzy (po
twarzy (po
wyskoczeniu lufy z
wyskoczeniu lufy z
ust).
ust).
Fragment kości
Fragment kości
czaszki z otworem
czaszki z otworem
postrzałowym
postrzałowym
OCCASIO
Zdarzenie
Zdarzenie
n
n
agłe,
agłe,
na ogół jednorazowe,
na ogół jednorazowe,
spowodowane okolicznościami,
spowodowane okolicznościami,
których nie dawało się przewidzieć
których nie dawało się przewidzieć
,
,
a jeśli nawet
a jeśli nawet
d
d
awało
awało
się je
się je
przewidzieć
przewidzieć
to nie dawało się
to nie dawało się
im
im
bezpośrednio zapobiec.
bezpośrednio zapobiec.
KODEKS KARNY
DEFINICJA
PRZESTĘPSTWA
jest to czyn bądź zaniechanie
czynu określone w kodeksie
karnym jako przestępstwo
jest zawinione przez sprawcę
(nie ma przestępstwa bez winy)
jest społecznie niebezpieczne
jest zagrożone karą przez kodeks
karny
Art. 32 k.k.
Karami są:
1) grzywna,
2) ograniczenie wolności,
3) pozbawienie wolności,
4) 25 lat pozbawienia wolności,
5) dożywotnie pozbawienie
wolności
Rozdz. XIX k.k. - przestępstwa
przeciwko życiu i zdrowiu:
Art. 148. § 1. Kto zabija człowieka,
podlega karze pozbawienia wolności na czas nie
krótszy od lat 8, karze 25 lat pozbawienia wolności
albo karze dożywotniego pozbawienia wolności.
§ 2. Kto zabija człowieka:
1) ze szczególnym okrucieństwem,
2) w związku z wzięciem zakładnika, zgwałceniem albo
rozbojem,
3) w wyniku motywacji zasługującej na szczególne
potępienie,
4)
z
użyciem
broni
palnej
lub
materiałów
wybuchowych, podlega karze pozbawienia wolności na
czas nie krótszy od lat 12, karze 25 lat pozbawienia
wolności albo karze dożywotniego pozbawienia
wolności.
§ 3. Karze określonej w § 2 podlega, kto jednym
czynem zabija więcej niż jedną osobę lub był wcześniej
prawomocnie skazany za zabójstwo.
§ 4. Kto zabija człowieka pod wpływem silnego
wzburzenia usprawiedliwionego okolicznościami,
podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
Rozdz. XIX k.k. - przestępstwa
przeciwko życiu i zdrowiu:
Art. 149. Matka, która zabija noworodka pod
wpływem silnego przeżycia związanego z
przebiegiem
porodu,
znacznym
zniekształceniem dziecka lub ze szczególnie
trudną sytuacją osobistą, podlega karze
pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
Art. 150. § 1. Kto zabija człowieka na jego
żądanie i pod wpływem współczucia dla
niego, podlega karze pozbawienia wolności
od 3 miesięcy do lat 5.
§ 2. W wyjątkowych wypadkach sąd może
zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a
nawet odstąpić od jej wymierzenia.
Rozdz. XIX k.k. - przestępstwa
przeciwko życiu i zdrowiu:
Art. 155. Kto nieumyślnie powoduje śmierć
człowieka,
podlega karze pozbawienia wolności od 3
miesięcy do
lat 5.
NAJCZĘSTRZE
MECHANIZMY
ŚMIERCI
GWAŁTOWNEJ
Wykrwawienie
Wykrwawienie
Aspiracja
Aspiracja
Uduszenie
Uduszenie
Zatory tłuszczowe i powietrzne
Zatory tłuszczowe i powietrzne
Wstrząs urazowy
Wstrząs urazowy
Uszkodzenia ważnych dla życia
Uszkodzenia ważnych dla życia
narządów
narządów
ŚMIERĆ KLINICZNA
Chwilowe i odwracalne
Chwilowe i odwracalne
zatrzymanie czynności układów
zatrzymanie czynności układów
podstawowych dla życia :
podstawowych dla życia :
1.
1.
Ośrodkowego Układu
Ośrodkowego Układu
Nerwowego
Nerwowego
2.
2.
Układu krążenia
Układu krążenia
3.
3.
Układu oddychania
Układu oddychania
OKRES INTERLETALNY
Okres interlatalny
Okres interlatalny
(śródśmiertny) to okres między
(śródśmiertny) to okres między
śmiercią pnia mózgu, a
śmiercią pnia mózgu, a
śmiercią biologiczną całego
śmiercią biologiczną całego
człowieka)
człowieka)
ŚMIERĆ BIOLOGICZNA
To nieodwracalna śmierć
To nieodwracalna śmierć
wszystkich tkanek i narządów
wszystkich tkanek i narządów
całego człowieka
całego człowieka
ŚMIERĆ
OBYWATELSKA
Niezdolność do samodzielnego
Niezdolność do samodzielnego
podejmowania decyzji
podejmowania decyzji
(najczęściej związana ze
(najczęściej związana ze
śmiercią komórek kory mózgu)
śmiercią komórek kory mózgu)
ŚMIERĆ OSOBNICZA
Badania potwierdzające śmierć pnia mózgu:
Badania potwierdzające śmierć pnia mózgu:
-
-
nieobecność odruchów pniowych
nieobecność odruchów pniowych
brak reakcji źrenic na światło
brak reakcji źrenic na światło
brak odruchu rogówkowego
brak odruchu rogówkowego
brak odruchów gałek ocznych spontanicznych i brak
brak odruchów gałek ocznych spontanicznych i brak
ruchów gałek ocznych przy próbie kalorycznej
ruchów gałek ocznych przy próbie kalorycznej
brak jakichkolwiek reakcji ruchowych na bodziec
brak jakichkolwiek reakcji ruchowych na bodziec
bólowy
bólowy
brak odruchów wymiotnych i kaszlowych
brak odruchów wymiotnych i kaszlowych
-
-
bezdech
bezdech
DEFINICJA URAZU
Działanie czynnika szkodliwego
Działanie czynnika szkodliwego
w sposób przekraczający
w sposób przekraczający
możliwości kompensacyjne
możliwości kompensacyjne
ustroju.
ustroju.
KLASYFIKACJA
URAZÓW
Według rodzaju narzędzia
Według rodzaju narzędzia
Według sposobu działania
Według sposobu działania
GRUPY NARZĘDZI
Twarde, tępe
Twarde, tępe
Twarde, tępokrawędziste
Twarde, tępokrawędziste
Twarde, ostre (ostrokrawędziste, ostrokończyste)
Twarde, ostre (ostrokrawędziste, ostrokończyste)
Broń palna
Broń palna
Zgon działkowicza
Zgon działkowicza
PRZYCZYNY I RODZAJ
URAZU
uraz
uraz
mechaniczny
mechaniczny
uduszenie
uduszenie
uraz tępy
uraz tępy
uraz
uraz
penetrujący
penetrujący
Uraz fizyczny
Uraz fizyczny
uraz termiczny
uraz termiczny
barotrauma
barotrauma
uraz chemiczny
uraz chemiczny
działanie energii
działanie energii
elektrycznej
elektrycznej
działanie energii
działanie energii
promienistej
promienistej
URAZ TĘPY
Rodzaj obrażeń zależy od od:
Rodzaj obrażeń zależy od od:
siły działającej na ciało
siły działającej na ciało
czasu trwania urazu
czasu trwania urazu
okolicy i wielkości powierzchni
okolicy i wielkości powierzchni
ciała poddanej działaniu urazu
ciała poddanej działaniu urazu
rodzaju narzędzia
rodzaju narzędzia
UDUSZENIE
GWAŁTOWNE
Zamknięcie dopływu tlenu
Zamknięcie dopływu tlenu
atmosferycznego do płuc, w
atmosferycznego do płuc, w
następstwie działania czynnika
następstwie działania czynnika
pozaustrojowego
pozaustrojowego
UDUSZENIE
MECHANICZNE
Zatrzymanie wymiany gazowej
Zatrzymanie wymiany gazowej
w płucach przez uraz
w płucach przez uraz
mechaniczny działający z
mechaniczny działający z
zewnątrz
zewnątrz
PODZIAŁ UDUSZEŃ
WEDŁUG RASZEI
Anoksemiczny (brak tlenu w
Anoksemiczny (brak tlenu w
powietrzu)
powietrzu)
Anemiczny i zastoinowy (CO,
Anemiczny i zastoinowy (CO,
zagardlenia)
zagardlenia)
Histotoksyczny (zablokowanie
Histotoksyczny (zablokowanie
enzymów oddechowych: HCN,
enzymów oddechowych: HCN,
siarkowodór)
siarkowodór)
PODZIAŁ UDUSZEŃ
WEDŁUG PONSOLDA
Zamknięte
Zamknięte
Otwarte
Otwarte
UDUSZEŃIA
ZAMKNIĘTE
Przytkanie otworów oddechowych
Przytkanie otworów oddechowych
Zatkanie dróg oddechowych (płyn
Zatkanie dróg oddechowych (płyn
topielny, kęs pokarmowy, wymiociny,
topielny, kęs pokarmowy, wymiociny,
knebel)
knebel)
Zagardlenia (powieszenie,
Zagardlenia (powieszenie,
zadzierzgnięcia, zadławienie)
zadzierzgnięcia, zadławienie)
Unieruchomienie klatki piersiowej
Unieruchomienie klatki piersiowej
Burking (Burke i Hare XIXw.):
Burking (Burke i Hare XIXw.):
przytkanie otworów + kolankowanie)
przytkanie otworów + kolankowanie)
UDUSZEŃIA OTWARTE
Brak tlenu w powietrzu i „nic
Brak tlenu w powietrzu i „nic
nie ciśnie na człowieka”
nie ciśnie na człowieka”
(zamknięcie w lodówce, szafie,
(zamknięcie w lodówce, szafie,
puste zbiorniki i ładownie np.
puste zbiorniki i ładownie np.
na barce)
na barce)
ZAGARDLENIE
Mechaniczny ucisk narządów
Mechaniczny ucisk narządów
szyi
szyi
1.
1.
Powieszenie
Powieszenie
2.
2.
Zadzierzgnięcie
Zadzierzgnięcie
3.
3.
Zadławienie
Zadławienie
ZAGARDLENIE
We wszystkich zagardleniach
We wszystkich zagardleniach
może dojść do ucisku tętnic
może dojść do ucisku tętnic
zaopatrujących mózg:
zaopatrujących mózg:
1.
1.
tętnice szyjne wewnętrzne
tętnice szyjne wewnętrzne
2.
2.
tętnice kręgowe
tętnice kręgowe
3.
3.
drobne naczynie tętnicze
drobne naczynie tętnicze
rdzenia kręgowego
rdzenia kręgowego
4.
4.
anastomozy łączące
anastomozy łączące
odgałęzienia tętnic szyjnych
odgałęzienia tętnic szyjnych
zewnętrznych i tętnic
zewnętrznych i tętnic
podobojczykowych
podobojczykowych
POWIESZENIE
Ucisk na szyję wywierany jest
Ucisk na szyję wywierany jest
przez pętlę, a siłą zaciskającą
przez pętlę, a siłą zaciskającą
pętlę jest masa zwisającego
pętlę jest masa zwisającego
ciała (lub jego części)
ciała (lub jego części)
POWIESZENIE
Najważniejsze czynniki w
Najważniejsze czynniki w
patomechanizmie śmierci przez
patomechanizmie śmierci przez
powieszenia to
powieszenia to
:
:
1.
1.
Ucisk tętnic szyjnych (kręgowych)
Ucisk tętnic szyjnych (kręgowych)
2.
2.
Zamknięcie lub ograniczenie dopływu
Zamknięcie lub ograniczenie dopływu
powietrza - podstawa języka zbliżona do
powietrza - podstawa języka zbliżona do
tylnej ściany gardła
tylnej ściany gardła
3.
3.
Odruchowe podrażnienie nerwu
Odruchowe podrażnienie nerwu
błędnego
błędnego
4.
4.
Uszkodzenia kręgosłupa (rzadko, wyrok
Uszkodzenia kręgosłupa (rzadko, wyrok
przez powieszenie)
przez powieszenie)
RODZAJE POWIESZEŃ
Typowe (pozycja wisząca, a pętla
Typowe (pozycja wisząca, a pętla
przebiega ponad wyniosłością
przebiega ponad wyniosłością
krtaniową z ramionami unoszącymi
krtaniową z ramionami unoszącymi
się za kątami żuchwy ku górze (i
się za kątami żuchwy ku górze (i
zamykającymi się lub nie; pętla
zamykającymi się lub nie; pętla
otwarta, pętla zamknięta)
otwarta, pętla zamknięta)
1.
1.
Nietypowe ze względu na pozycję
Nietypowe ze względu na pozycję
ciała lub przebieg pętli
ciała lub przebieg pętli
ODMIENNOŚCI
TECHNIKI SEKCYJNEJ
Skrwawienie pośmiertne szyi w
Skrwawienie pośmiertne szyi w
celu poszukiwania
celu poszukiwania
CO DOWODZI
PRZYŻYCIOWOŚCI
POWIESZENIA
Wylewy krwawe i pęcherzyki w
Wylewy krwawe i pęcherzyki w
obrębie bruzdy, w tkankach
obrębie bruzdy, w tkankach
szyi i przyczepach mięśni szyi
szyi i przyczepach mięśni szyi
SCM
SCM
Objaw Martina
Objaw Martina
Objaw Amussata
Objaw Amussata
Objaw Simona
Objaw Simona
ZADZIERZGNIĘCIE
Zaciśnięcie narządów szyi przez
Zaciśnięcie narządów szyi przez
pętlę, a siłą zaciskającą pętlę
pętlę, a siłą zaciskającą pętlę
jest siła obcej ręki
jest siła obcej ręki
Przebieg pętli poziomy w
Przebieg pętli poziomy w
stosunku do osi długiej szyi,
stosunku do osi długiej szyi,
ramiona pętli nie podnoszą się.
ramiona pętli nie podnoszą się.