Badanie ortopedyczne
bydła cz. 2
Badanie ortopedyczne
bydła cz. 2
Korekcja racic
• U bydła 80 % kulawizn wywołują
schorzenia w obrębie palców. Z tego
powodu bardzo ważna jest
pielęgnacja racic przez zapewnienie
zwierzętom właściwych warunków
środowiskowych i higienicznych w
oborze oraz przede wszystkim
odpowiedniej struktury powierzchni
podłoży stanowisk dla bydła.
Korekcja racic
• W przypadku zaniedbania tych
warunków i wystąpienia schorzenia w
obrębie racic konieczna jest korekcja,
czyli przywrócenie palcom
właściwych warunków oparcia
poprzez odpowiednie skrócenie
nadmiernie wyrastającego rogu
puszki racicowej.
Korekcja racic
• Wyrośnięte racice mogą doprowadzić do załamania osi
palcowej. Wskutek tego dochodzi do przeciążenia
opuszki („piętki”), która jest miejscem do tego
nieprzystosowanym i charakteryzuje się miękkim
rogiem. Wskutek złego ukrwienia tworzywo dodatkowo
zaczyna produkować róg złej jakości. Załamanie osi
implikuje także wzrost napięcia ścięgien zginaczy
palcy, torebki stawu racicowego, a skutkiem tego
może być zapalenie kości oraz stawu racicznego.
Nadmiernie wyrośnięty róg racicowy może być
również przyczyną bólu związanego ze wzrostem
naprężenia tkanek, uciskiem zbierającego się między
kością a puszką wysięku zapalnego. Zwierzęta
dotknięte tym problemem tracą apetyt, nie rozwijają
się należycie, obniża się też produkcja mleka.
Narzędzia używane w korekcji
racic
• - podstawowe narzędzie to poskrom i stół
(najlepiej nachylany)
• - tarcze strugające róg
• - nożyce (boczne i czołowe)
• - tasak
• - stępor
• - noże kopytowe (ostrze ze stali nierdzewnej,
• - tarnik (rodzaj pilnika)
• - szlifierka kątowa (elektryczna, szybkoobrotowa)
• - cęgi do kopyt (służą do obcinania nadmiernie
wyrośniętej puszki racicowej (u koni- kopytowej)
Korekcja racic
• Celem korekcji racic jest przywrócenie im
prawidłowego kształtu i właściwego rozłożenia
sił w palcach. Najpierw należy dokonać analizy
postawy i kształtu puszki racicowej. Następnie
zdejmuje się odpowiednią ilość rogu od strony
podeszwowej ze ściany i podeszwy. Nie wolno
zdejmować tej samej grubości rogu z całej
podeszwy, gdyż róg najszybciej wyrasta na
ścianie przedniej i tam jest go najwięcej,
najwolniej zaś rośnie na piętkach.
Korekcja racic
• Korekcja racicy wewnętrznej – pomiar
dł. ściany , wycinamy wierzchołek
kleszczami, wycinamy róg
podeszwowy, 2/3 podeszwy jest
powierzchnią nośną.
• Korekcja racicy zewnętrznej –
dopasowujemy jej długość do
poprzedniej (takie same), pomiar
grubości podeszwy (obie równe).
Korekcja racic
Skracanie racic można podzielić na 3 etapy :
1. zestruganie nożem kopytowym kruchego
rogu podeszwowego, co pokaże na ile
trzeba skrócić ścianę
2. obcięcie nożycami, obcęgami lub
tasakiem ściany od strony podeszwowej
3. wyrównanie tarnikiem
Obie racice po skróceniu powinny mieć
jednakową długość i przypominać kopyto.
Korekcja racic
• Jeżeli korekcja zostanie wykonana
prawidłowo, to po zabiegu
przywrócony zostanie przebieg
prosty osi palca i zwiększa się kąt
ścienno podeszwowy. W ten sposób
przywracamy nacisk na twardą i
grubą podeszwę, odciążając cienki
róg puszki.
Okresowa korekcja racic
• Fizjologicznie róg narasta 3-6 mm/mc. W
związku z tym konieczna jest okresowa
korekcja racic 2 razy w roku.
• Pierwsza taka korekcja wykonywana jest
w wieku 12- 16 miesięcy
• Korekcję wykonuje się również 6 tygodni
przed porodem, przed łączeniem
jałówek ze stadem głównym oraz przed
i po okresie pastwiskowym
Korekcja racic
Korekcja racic
Korekcja racic
Korekcja racic
Wrzód podeszwy
• Wrzód podeszwy, czyli tzw. Zespół
Rusterholza jest to schorzenie
tworzywa podeszwowego, które
początkowo rozwija się bez
widocznych przerw w ciągłości puszki
racicowej. Z reguły dotyczy kończyn
tylnych i ich racic bocznych.
Wrzód podeszwy- przyczyny
• Główną przyczyną schorzenia jest
nadwaga
• Żywienie wysokoenergetyczne,
sprzyjające powstawaniu częstych
ochwatów
• Przeciążenie tylnej części racicy
powstające wskutek wad postawy,
zniekształceń wrodzonych lub braku
pielęgnacji racic
Wrzód podeszwy
• Proces chorobowy rozpoczyna się
aseptycznym zapaleniem tworzywa w
okolicy gdzie pokrywa ono ścięgno
mięśnia zginacza do kości
• Następnie rozwija się ropne i
martwicowe zapalenie skóry w wyniku
częstego ucisku
• W końcu ustaje proces wytwarzania
rogu
Wrzód podeszwy
• żółtawe zabarwienie rogu i jego gąbczasta
konsystencja
• kraterowate obnażenie tworzywa (tzw.
wypadnięcie podeszwy)
• Zmiany są charakterystycznie
zlokalizowane na granicy podeszwy i
opuszki, przy przyśrodkowym brzegu
podstawowym racicy zewnętrznej.
Zazwyczaj jest to IV palec tylnej nogi, który
przenosi około 70% masy ciała
przypadającej na kończynę.
Wrzód podeszwy- typowa
lokalizacja
Wrzód podeszwy
• Zwierzę stara się odciążać tylną część
racicy
• Później wyciąga chorą nogę do tyłu, opiera
czubek racicy o podłoże i pionowo ustawia
wszystkie palce
• Jeżeli choroba dotyczy obu kończyn zwierzę
grabiąc się podsuwa przednie kończyny pod
tułów
• Idąc kuleje, czasem pozostawiając ślady
krwi
Wrzód podeszwy-
diagnostyka
• Przy badaniu stwierdza się
podwyższoną temperaturę racicy,
powiększony chory palec, nacieki
ropowicze i silna bolesność w okolicy
koronki i piętki
• Rozpoznanie różnicowe: penetracja
przez podeszwę ciała obcego i ropnie
Wrzód podeszwy-
postępowanie
• We wczesnych, niepowikłanych
postaciach należy wykonać korekcję
racicy zdrowej z pozostawieniem
możliwie grubej podeszwy oraz
wykonanie korekcji racicy chorej z
dokładnym usunięciem zmienionego i
pozbawionego łączności z podłożem
rogu w okolicy ubytku
Wrzód podeszwy-
postępowanie
• W przypadku przejścia procesu w głęboki,
ropno- martwicowy stan zapalny
konieczne jest usunięcie martwych
tkanek aż do zdrowej warstwy ( jeżeli to
konieczne aż do kości) za pomocą ostrej
łyżeczki. Rany należy pokryć
opatrunkiem z antybiotykiem o szerokim
spektrum działania. W celu odbarczenia
chorej racicy okuwamy zdrową na 3- 6
tygodni
Wrzód podeszwy-
postępowanie
• Przy powikłanych wrzodach
podeszwy konieczna może być
resekcja końca ścięgna zginacza
głębokiego
Wrzód podeszwy-
profilaktyka
• Regularna, prawidłowa korekcja racic
• Podawanie biotyny
• Selekcja w kierunku prawidłowo
ukształtowanych, odpornych i
dostosowanych do wielkości
zwierzęcia racic
• Brakowanie zwierząt z wadami
postawy
Resekcja zginacza głębokiego
(resectio tendinis m. flexoris
digitalis profundus)
Wskazaniem do zabiegu jest:
• Ropne/ martwicowe zapalenie pochewki
ścięgnowej wspólnej z zajęciem ścięgien
• Wstępujące zapalenia pochewki ścięgnowej
wskutek powikłań wrzodu podeszwy,
resekcji końca ścięgna zginacza głębokiego
lub innych procesów infekcyjnych w obrębie
palca
• Zabieg ten stanowi również pierwsza fazę
operacji wycięcia stawu racicowego
Resekcja zginacza głęgokiego-
podział
• Resekcja niska. Poniżej raciczek po
stronie dłoniowej przecinamy opuszkę i
skórę na długości 5-6cm w zgiętku
pęcinowym. Na tępo odpreparowujemy
ścięgno, przecinamy je na granicy
tkanki zdrowej, a następnie wycinamy
w miejscu przyczepu. Po usunięciu z
rany resekowanego odcinka ścięgna,
skórę zamykamy szwem pojedynczym.
Resekcja zginacza głęgokiego-
podział
• Resekcja wysoka. Polega ona na wykonaniu dwóch
osobnych cięć. Pierwsze ma miejsce w 1/3 górnej
śródręcza względnie śródstopia. Skalpelem
przecinamy po stronie dłoniowej skórę na długości 6
cm, kończąc cięcie bezpośrednio nad raciczką.
Drugie cięcie wykonujemy jak przy resekcji niskiej. W
górnym cięciu wypreparowujemy na tępo ścięgno i
przecinamy je potem na granicy zdrowej tkanki.
Pociągając ścięgno w dół wyciągamy je przez cięcie
opuszkowe (w zgiętku pęcinowym) na zewnątrz, a
następnie wycinamy w miejscu przyczepu i
usuwamy. Skórę w cięciu górnym i dolnym
zespalamy szwem pojedynczym.
Po operacji należy
uwzględnić odciążenie
palca operowanego i
przeciwdziałanie jego
przeprostowaniu. Cel ten
osiągamy
ortopedycznym kuciem z
użyciem podkowy z
koturnem i dwoma
wąsami bądź szwem z
drutu łączącym
wierzchołki racic.
Zależnie od zasięgu martwicy
wykonuje się resekcję
końcowego odcinka ścięgna
mięśnia zginacza głębokiego,
o mniejszym lub większym
zasięgu, aż do bardzo
radykalnego zabiegu, jakim
jest operacja wycięcia gałęzi
obydwu ścięgien mięśni
zginaczy według Westhuesa i
Breuera.
Przygotowanie
• Z reguły stosuje się metodę operacyjną
zaproponowana przez Breuera dającą dobry wgląd
w pole operacyjne i pochewkę ścięgnową
• Uprzednio skraca się raciczki, tak jak jest to tylko
możliwe
• Oczyszcza się dokładnie ich otoczenie i
przeprowadza dezynfekcję
• Następnie pole operacyjne należy wygolić rozlegle i
zdezynfekować
• w końcu znieczulić poprzez okrężne ostrzykiwanie
w połowie wyskokośc kości pęcinoiwej
(zniueczulenie miejscowe dożylne lub nadoponowe)
Technika
• Jeśli proces zapalny, będący punktem
wyjścia stanu zapalnego, położony jest w
obrębie racic, operację rozpoczyna się w
tej okolicy, chroniąc przebiegające osiowo i
obwodowo naczynia krwionośne i nerwy
• Opuszki należy przeciąć aż do ścięgna
zginacza głębokiego, a w przypadku
istniejącego już otworu, wprowadzamy do
niego tenotom zaopatrzony w guziczek na
końcu ostrza i otwieramy pochewkę
ścięgnową na całej długości
• Cięcie na wysokości raciczek, obejmując je,
prowadzi się po stronie odosiowej
• Wskazane jest prowadzenie cięcia od części
bliższej do dalszej- w tym celu przecina się
skórę na wysokości dwóch palców nad
raciczką i pogłębia nacięcie aż do ścięgna
zginacza głębokiego. Wtedy wprowadza się
tenotom do otworu pochewki ścięgnowej i
rozcina się w kierunku dalszym, omijając,
po stronie osiowej, raciczkę
• Po przecięciu rurowatego ścięgna
zginacza powierzchniowego w osi
długiej, odsłonięte zostaje ścięgno
zginacza głębokiego, które należy
przeciąć najpierw w bliższym kącie rany
(bez silnego pociągania), a następnie,
dystalnie, przy kości racicowej. Jeżeli
jest to konieczne, należy przeciąć
ścięgno zginacza powierzchniowego
•
Zabieg kończy usunięcie wszystkich tkanek
martwicowych
•
Dokładne przemycie rany antybiotykiem
Zabieg kończy usunięcie wszystkich tkanek martwicowych
•
Dokładne przemycie rany antybiotykiem
•
Włożenie grubego drenu z gazy
•
W razie potrzeby, zakłada się 2-3 szwy skórne w
odcinku proksymalnym oraz wysoki opatrunek na racicę
•
Pierwsza zmiana opatrunku, po 5-8 dniach
•
Druga zmiana opatrunku, 14-18 dni po operacji, z
usunięciem sączka
•
Trzeci opatrunek należy pozostawić tak długo, jak się da