Nawozy fosforowe
Nawozy fosforowe
Podział nawozów
fosforowych
• Nawozy fosforowe ze względu na szybkość
działania dzieli się na grupy:
• szybko działające
- rozpuszczalne w wodzie
(superfosfaty); najszersze zastosowanie w
rolnictwie mają superfosfaty, które różnią się
między sobą zawartością fosforu i formą.
• wolno działające
- rozpuszczalne w słabym
kwasie cytrynowym (supertomasyna obecnie
nie stosowana);
• bardzo wolno działające
- słabo
rozpuszczalne w słabym kwasie cytrynowym
(mączki fosforytowe i kostne).
Otrzymywanie nawozów
fosforowych
• Nawozy fosforowe
- nawozy mineralne, których
głównym składnikiem jest fosfor, makroelement
w odżywianiu roślin, składnik białek, fityny,
także organicznych kwasów nukleinowych
ortofosforanów i metafosforanów.
• Nawozy, których główny składnik stanowi
fosfor pomagają w zwiększeniu jakości roślin
uprawnych, za to nie są bardzo skuteczne przy
zwiększaniu ilości plonu. Fosfor wraz z potasem
sprzyja zrównoważeniu gospodarki
węglowodanowej (cukrowej) roślin, a
dodatkowe zastosowanie azotu sprzyja
lepszemu wzrostowi i rozwojowi roślin.
Niedobór fosforu hamuje wzrost roślin.
Najważniejsze nawozy
fosforowe
•
Superfosfaty
;
• superfosfat podwójny - który jest mieszaniną fosforanu jedno
wapniowego i siarczanu wapnia. Fosforan jedno wapniowy rozpuszcza
się w wodzie, przez co jest łatwo przyswajalny przez rośliny
• Superfosfat pojedynczy pylisty
• Superfosfat pojedynczy granulowany
• Superfosfat potrójny granulowany
• Precypitat
-
będący fosforanem dwu wapniowym
• Supertomasyna – otrzymywana przez stapianie fosforytów z sodą i
krzemionką
• Termofosfaty
• Metafosforany
• Niektóre mączki nawozowe – mączki fosforytowe ,mączki kostne
Właściwości
•
Nawozy fosforowe cechują -
się ogólnie małym
współczynnikiem wykorzystania z superfosfatu przez
rośliny. Jeśli azot i potas są wykorzystywane z nawozów
mineralnych w ponad 50% to w przypadku fosforu
wykorzystanie sięga zależnie od gleby i rośliny 10-20%, z
tym że następcze działanie nawozów fosforowych trwa
bardzo długo ze średnim rocznym wykorzystaniem 1-2%
• Superfosfaty, mimo kwaśnego odczynu, nie zakwaszają
gleby, są nawozami typowo przedsiewnymi pod wszystkie
rośliny. Największą efektywność mają na glebach o
odczynie słabo kwaśnym i obojętnym. Na gleby kwaśne
polecana jest forma granulowana gdyż wolniej się
uwstecznia. Nawozem siarkowo-fosforowym jest superfosfat
prosty (13%S). Nadaje się on szczególnie pod rośliny z rodz.
krzyżowych.
Stosowanie nawozów
fosforowych
• Zasady nawożenia roślin fosforem:
1. Nawozy fosforowe wymagają bardzo dokładnego
wymieszania z glebą.
2. Dobrym terminem stosowania jest jesień, przed orką
przedzimową. Znajdujące się w tych nawozach metale
ciężkie, pochodzące z fosforytów i apatytów używanych do
ich produkcji, zdążą do wiosny wytworzyć w glebie trudno
rozpuszczalne i nieprzyswajalne dla roślin związki.jest to
ważne szczególnie przy uprawach warzywniczych
3. Mączki fosforytowe i kostne powinno się stosować na
gleby kwaśne i bardzo kwaśne.
4. Nawozów fosforowych nie wolno mieszać z nawozami
zawierającymi wapń.
5. Nawozy fosforowe można stosować łącznie z nawozami
potasowymi
.
Niedobór fosforu
• Zwykle objawy niedoboru fosforu
pojawiają się na starszych liściach,
wykazując ciemnozielone
zabarwienie.Liście drzew owocowych
często są zabarwione na brunatno i
opadają przedwcześnie.
• Nadmiar fosforu może doprowadzić
do osłabienia wzrostu roślin.
Nawożenie
• Efektywność nawożenia
mineralnego fosforem zależy
głównie od:
• Zasobności gleby w przyswajalne
formy fosforu
• Formy nawozu fosforowego
• Wysokości nawożenia
• Właściwości fizyko-chemicznych gleb
Właściwości fizykochemiczne
gleby
• Na efektywność nawożenia fosforem wpływają
właściwości fizykochemiczne gleb:
• pH,
• zawartość próchnicy
• skład granulometryczny.
Wykorzystanie fosforu z nawozów fosforowych
zawierających fosfor w formie H2PO4- i HPO42-
Najmniejsze wykorzystanie P występuje na
glebach silnie kwaśnych. W Polsce większość
gleb jest niestety kwaśna i silnie kwaśna, co jest
jedną z głównych przyczyn niskiego plonowania i
słabego wykorzystania fosforu przez rośliny z
nawozów mineralnych
.
Eutrofizacja wód
• Eutrofizacja-czyli wzrost żyzności wód, to proces
stopniowego wzbogacania zbiornika wodnego w
substancje pokarmowe w skutek wzmożonego ich
dopływu.Głównymi żródłami tych składników są nawozy
(azotowe, fosforowe i potasowe), przemysł (spożywczy,
chemiczny)oraz ścieki.Eutrofizacja prowadzi do
zachwiania równowagi ekologicznej, bujnego wzrostu
danej roślinności wodnej , zbyt intensywnej aktywności
drobnoustrojów zużywających duże ilości
tlenu.Skutkiem tego jest deficyt tlenowy i
zahamowanie rozkładu tlenowego materii organicznej
(stopniowe zapełnienie zbiorników rozkładającą się
substancją organiczną)jak również wyniszczenie wielu
najwrażliwszych tlenowych organizmów, w tym
najwartościowszych ryb.
Producenci nawozów
fosforowych
• Producenci nawozów fosforowych
Producentami nawozów fosforowych
w Polsce są:
ZNF Fosfory - Gdańsk
Zakłady chemiczne Luboń
ZPS Siarkopol-Tarnobrzeg
ZNF Superfosfat-Szczecin
