background image

 Jak postępować

Cała Polska leczy nadciśnienie tętnicze.

Zofia Zadrożna 

29.05.2012

background image

 

 

W Polsce na nadciśnienie 

tętnicze choruje 9,5 mln ludzi 

 Ponad 8 mln  ma  nadciśnienie 

wysokie prawidłowe

Największym wrogiem dla zdrowia 

Największym wrogiem dla zdrowia 

Polaków jest NADCISNIENIE 

Polaków jest NADCISNIENIE 

TETNICZE.

TETNICZE.

background image

W Polsce

  skuteczność leczenia -26%

 niska wykrywalność –30%

 po udarze mózgu 84-88% ma nadciśnienie 
tętnicze z tego 70% trwałe kalectwo  

background image

Przesiewowy pomiar 

ciśnienia tętniczego

 Wszystkie osoby dorosłe

 Raz w roku niezależnie od 

wcześniejszych wartości ciśnienia

background image
background image

Brak podparcia pleców

Uniesione ramię

Pozycja stojąca

Umieszczenie słuchawki

Rozmiar mankietu

Umieszczenie mankietu

background image

Pomiar ciśnienia tętniczego metodą 

tradycyjną

Po raz pierwszy na obu ramionach

Po raz pierwszy na obu ramionach

co najmniej 2 pomiary w odstępie 1-2 

co najmniej 2 pomiary w odstępie 1-2 

min.

min.

potem 2 dodatkowe, gdy pomiary się 

potem 2 dodatkowe, gdy pomiary się 

różnią

różnią

Pomiary w cichym i ciepłym 

Pomiary w cichym i ciepłym 

pomieszczeniu, 

pomieszczeniu, 

po 5-minutowym odpoczynku

po 5-minutowym odpoczynku

Poduszka mankietu powinna 

Poduszka mankietu powinna 

obejmować 2/3 obwodu ramienia,

obejmować 2/3 obwodu ramienia,

powinna znajdować się na wysokości serca

powinna znajdować się na wysokości serca

Szerokość mankietu ok. 12-14 

Szerokość mankietu ok. 12-14 

cm,

cm,

Długość 35 cm, u os

Długość 35 cm, u os

ó

ó

b otyłych 

b otyłych 

mankiety powinny być szersze

mankiety powinny być szersze

Mankiet należy zakładać 3 cm

Mankiet należy zakładać 3 cm

 

 

powyżej zgięcia łokciowego,

powyżej zgięcia łokciowego,

 

 

osłuchiwać w zgięciu łokciowym

osłuchiwać w zgięciu łokciowym

background image

Zmiany ciśnienia tętniczego (mm Hg) w trakcie różnych 

czynności 

Czynność

Ciśnienie tętnicze

skurczowe

rozkurczowe

Zebranie

+20,2 

+15,0

Praca 

+16,0

+13,0
Podróż 

+14,0

+9,2

Spacer

+12,0

+5,5
Ubieranie się 

+11,5

+9,5
Prace domowe 

+10,7

+6,7

Rozmowa telefoniczna

+9,5

+7,2

Posiłek

+8,8

+9,6

Rozmowa

+6,7

+6,7

Czytanie

+1,9

+2,2

Oglądanie telewizji

+0,3

+1,1

Spoczynek

0

0

Sen

-10

-7,6

background image

Wartości graniczne ciśnienia tętniczego  

70

120

Noc

85

130-135

Dzień

80

125-130

24-godziny

90

140

Gabinetowy

DBP

SBP

2007

background image
background image

Domowe pomiary ciśnienia 

tętniczego (HBPM)

Korzyści 

Pomiary przed przyjęciem leku

dostarczają więcej informacji o wpływie 
terapii na wartość ciśnienia tętniczego

 poprawiają współpracę (adherence) z 
pacjentem

 wątpliwości co do jakości pomiarów

 Nie należy zalecać

 gdy pomiar jest źródłem lęku

 powoduje samowolne modyfikowanie 
dawek leków

2007

background image

Pomiary domowe i 24-godzinne ambulatoryjne 

monitorowanie ciśnienia

Docelowe wartości ciśnienia

Pomiary ambulatoryjne

 (wartość 

średnia): 

24 godziny <125/80 mmHg

Dzień < 135/85 mmHg

Noc < 120/70 mmHg

Pomiary domowe

 (średnia z 2 

pomiarów rano i 2 wieczorem przez 6 
kolejnych dni*):
<135/85 mmHg
<130/80 mmHg, jeśli występuje 
cukrzyca, ChUK lub choroba nerek 

*Pomiar przez 7 dni, 
wyniki z 

pierwszego dnia 

odrzucić

background image

Telemonitorowanie (Tensio-Care) 

Automatyczna rejestracja pomiarów

 

background image

Rozpoznanie nadciśnienia 

Rozpoznanie nadciśnienia 

tętniczego 

tętniczego 

140/90 mm Hg – 2 pomiary w czasie 2 
wizyt
180/110 mm Hg – 2 pomiary w czasie 1 
wizyty

135/85 mm Hg – dzień ABPM
120/70 mm Hg – noc ABPM
130 /80 mm Hg - doba

130/80 – kilka pomiarów w warunkach 
domowych

Wytyczne PTNT - 2011

background image

 Młodsi

 Otyli

 Palenie tytoniu

 Odpowiedź na wysiłek fizyczny

 Reakcja występuje także u osób z 

nadciśnieniem

Zamaskowane” nadciśnienie 

Zamaskowane” nadciśnienie 

tętnicze

tętnicze

background image

Nadciśnienie  tętnicze 

2011

background image

nadciśnienie tętnicze umiarkowane lub ciężkie, oporne na 

nadciśnienie tętnicze umiarkowane lub ciężkie, oporne na 

leczenie hipotensyjne

leczenie hipotensyjne

głośne, przerywane chrapanie 

głośne, przerywane chrapanie 

przerwy w oddychaniu podczas snu (obserwowane przez 

przerwy w oddychaniu podczas snu (obserwowane przez 

domowników)

domowników)

uczucie duszenia lub dławienia się w nocy 

uczucie duszenia lub dławienia się w nocy 

częste wybudzenia ze snu

częste wybudzenia ze snu

senność i uczucie zmęczenia w ciągu dnia

senność i uczucie zmęczenia w ciągu dnia

poranne bóle głowy

poranne bóle głowy

trudności w koncentracji i upośledzenie pamięci 

trudności w koncentracji i upośledzenie pamięci 

krótkotrwałej

krótkotrwałej

Obturacyjny bezdech 
podczas snu

background image

Skala senności Epworth

orientacyjna ocenia senności w okresie 

czuwania

background image

Rozpoznanie nadciśnienia 

Rozpoznanie nadciśnienia 

tętniczego 

tętniczego 

140/90 mm Hg – 2 pomiary w czasie 2 
wizyt
180/110 mm Hg – 2 pomiary w czasie 1 
wizyty

135/85 mm Hg – dzień ABPM
120/70 mm Hg – noc ABPM
130 /80 mm Hg - doba

130/80 – kilka pomiarów w warunkach 
domowych

Wytyczne PTNT - 2011

background image

Podejrzenie nadciśnienia 

ukrytego – wykonanie ABPM

Zwiększone wartości ciśnienia przy pomiarze klinicznym 
wykonanym „przy okazji”

Osoby młode z prawidłowym lub wysokim prawidłowym 
ciśnieniem, u których stwierdza się przerost lewej komory lub 
inne powikłania nadciśnienia

Nadciśnienie tętnicze u obojga rodziców

Osoby z licznymi czynnikami ryzyka choroby sercowo-
naczyniowej

Prawdopodobnie chorzy na cukrzycę

Ocenia się, że nadciśnienie ukryte występuje u ok. 10-15% 
osób z prawidłowym ciśnieniem w pomiarach gabinetowych

background image

Ryzyko powikłań sercowo-

naczyniowych w zależności od wartości 

ciśnienia tętniczego krwi

Ryzyko powikłań sercowo-naczyniowych  
pojawia się już u osób  z ciśnieniem 
tętniczym wyższym  od 115/75

Ryzyko tych powikłań dwukrotnie wzrasta 
wraz ze wzrostem ciśnienia skurczowego o 
każde 20 mmHg i rozkurczowego o wartość 
10 mmHg

background image

Postępowanie niefarmakologiczne –

modyfikacja stylu życia   PTNT 2011

background image

Zmiany stylu 

życia + 

farmakoterapia 

Zmiany 

stylu życia 

Cukrzyca

Cukrzyca

 

 

Zmiany stylu 

życia + 

natychmiastowa 

farmakoterapia 

Zmiany stylu 

życia + 

natychmiastowa 

farmakoterapia 

Zmiany stylu 

życia + 

natychmiastowa 

farmakoterapia 

Zmiany stylu 

życia + 

natychmiastowa 

farmakoterapia 

Zmiany stylu 

życia + 

natychmiastowa 

farmakoterapia 

Rozpoznana 

Rozpoznana 

choroba 

choroba 

układu 

układu 

sercowo-

sercowo-

-naczyniowego 

-naczyniowego 

lub nerek 

lub nerek 

Zmiany stylu 

życia + 

natychmiastowa 

farmakoterapia 

Zmiany stylu 

życia + 

farmakoterapia 

Zmiany stylu 

życia + 

farmakoterapia 

Zmiany stylu 

życia, 

rozważenie 

farmakoterapii 

Zmiany 

stylu życia 

3 cz. ryzyka, 

3 cz. ryzyka, 

z. 

z. 

metaboliczny 

metaboliczny 

lub powikłania 

lub powikłania 

narządowe   

narządowe   

lub cukrzyca

lub cukrzyca

 

 

Zmiany stylu 

życia + 

natychmiastowa 

farmakoterapia 

Zmiany stylu 

życia przez kilka 

tygodni, potem 

farmakote-rapia, 

jeśli nie 

uzyskano kontroli 

BP 

Zmiany stylu 

życia przez kilka 

tygodni, potem 

farmakote-rapia, 

jeśli nie uzys-

kano kontroli BP 

Zmiany 

stylu życia 

Zmiany 

stylu życia 

1–2 czynniki 

1–2 czynniki 

ryzyka

ryzyka

 

 

Zmiany stylu 

życia + natych-

miastowa 

farmakoterapia 

Zmiany stylu 

życia przez kilka 

tygodni, potem 

farmakote-rapia, 

jeśli nie 

uzyskano kontroli 

BP 

Zmiany stylu 

życia przez kilka 

mies., potem 

farmakote-rapia, 

jeśli nie uzys-

kano kontroli BP 

Brak interwencji 

dotyczącej BP 

Brak interwencji 

dotyczącej BP 

Brak innych 

Brak innych 

czynników 

czynników 

ryzyka

ryzyka

 

 

NT 3. stopnia 

NT 3. stopnia 

(SBP 

(SBP 

 180 lub 

 180 lub 

DBP 

DBP 

 110)

 110)

 

 

NT 2. stopnia 

NT 2. stopnia 

(SBP 160–179 

(SBP 160–179 

lub DBP 100–

lub DBP 100–

109)

109)

 

 

NT 1. stopnia 

NT 1. stopnia 

(SBP 140–159 

(SBP 140–159 

lub DBP 90–99)

lub DBP 90–99)

 

 

BP wysokie 

BP wysokie 

prawidłowe 

prawidłowe 

(SBP 130–139 

(SBP 130–139 

lub DBP 85–89)

lub DBP 85–89)

 

 

BP prawidłowe 

BP prawidłowe 

(SBP 120–129 

(SBP 120–129 

lub DBP 80–84)

lub DBP 80–84)

 

 

Inne czynniki 

Inne czynniki 

ryzyka, 

ryzyka, 

powikłania 

powikłania 

narządowe 

narządowe 

lub choroby

lub choroby

 

 

Kryteria rozpoczęcia terapii 

Kryteria rozpoczęcia terapii 

hipotensyjnej wg ESH/ESC 

hipotensyjnej wg ESH/ESC 

2007

2007

Krzywa J

Krzywa J

ESH 2009

ESH 2009

background image
background image
background image

 

 

Pomimo niewielu dowodów z prób klinicznych 

Pomimo niewielu dowodów z prób klinicznych 

uzasadnione

uzasadnione

   

   

jest rozpoczynanie leczenia u pacjentów z NT stopnia 

jest rozpoczynanie leczenia u pacjentów z NT stopnia 

   

   

z grupy małego lub umiarkowanego ryzyka

z grupy małego lub umiarkowanego ryzyka

 

 

Małą częstość występowania incydentów CV (poniżej 

Małą częstość występowania incydentów CV (poniżej 

3-6% 

3-6% 

   

   

w ciągu 5 lat) udaje się uzyskać tylko u pacjentów 

w ciągu 5 lat) udaje się uzyskać tylko u pacjentów 

   

   

z wyjściowo małym ryzykiem

z wyjściowo małym ryzykiem

Opóźnianie leczenia do czasu, aż ryzyko u chorego 

Opóźnianie leczenia do czasu, aż ryzyko u chorego 

stanie się

stanie się

   

   

duże, ogranicza korzyści z interwencji

duże, ogranicza korzyści z interwencji

Journal of Hypertension 2009; 27: 

1509-1520

ESH 2009

ESH 2009

background image

Nadciśnienie  tętnicze 

2011

background image

 

 

Dopóki WBK nie 

Dopóki WBK nie 

przyniosą precyzyjniejszych

przyniosą precyzyjniejszych

    

    

dowodów, wydaje się rozsądne u pacjentów

dowodów, wydaje się rozsądne u pacjentów

    

    

z NT i towarzyszącą ch.n.s. obniżać 

z NT i towarzyszącą ch.n.s. obniżać 

skurczowe

skurczowe

    

    

ciśnienie tętnicze do wartości 130-139 mm 

ciśnienie tętnicze do wartości 130-139 mm 

Hg

Hg

 

 

Brak dowodów na korzyści leczenia 

Brak dowodów na korzyści leczenia 

hipotensyjnego

hipotensyjnego

    

    

u pacjentów z ch.n.s. bez nadciśnienia 

u pacjentów z ch.n.s. bez nadciśnienia 

tętniczego 

tętniczego 

background image

LECZENIE HIPOTENSYJNE

    

2011 PTNT

Ciśnienie tętnicze

<140/90 mm Hg

NT 

< 130/80 –brak 

dowodów
-krzywa - J
Wyjątek >80r.życia 
SBP >160 
mmHg,obniżać do
<150 mmHg

background image
background image

Racjonalna farmakoterapia nadciśnienia

Korzyści ze stosowania leków długodziałających

Korzyści ze stosowania leków długodziałających

Lepsza współpraca pacjenta

Lepsza współpraca pacjenta

 

 

Stała wyrównana kontrola RR

Stała wyrównana kontrola RR

 

 

ryzyka rozwoju 

ryzyka rozwoju 

powikłań 

powikłań 

narządowych

narządowych

 

 

ryzyka 

ryzyka 

incydentów

incydentów

sercowo-

sercowo-

naczyniowych

naczyniowych

background image

 

 

Z

Z

alecenia ESH 

alecenia ESH 

- 2009

- 2009

Preparaty złożone zalecane są przy 

Preparaty złożone zalecane są przy 

inicjacji terapii hipotensyjnej   

inicjacji terapii hipotensyjnej   

zwłaszcza u pacjentów z:

zwłaszcza u pacjentów z:

Cukrzycą

Cukrzycą

Zwiększonym ryzykiem sercowo-

Zwiększonym ryzykiem sercowo-

naczyniowym

naczyniowym

   

   

Gdy obserwowane wartości ciśnienia 

Gdy obserwowane wartości ciśnienia 

  

  

   tętniczego są większe od zalecanych 

   tętniczego są większe od zalecanych 

o 20 

o 20 

mm Hg

mm Hg

   

   

   dla SBP i 10 mmHg dla 

   dla SBP i 10 mmHg dla 

DBP

DBP

 /czyli NT II st./

 /czyli NT II st./

background image

 ESH  2009             

Schemat leczenia 

Ciśnienie tętnicze znacznie podwyższone

duże lub bardzo duże ryzyko s-n

2 leki w małych dawkach

 

Dotychczas stosowane leki 

w pełnych dawkach

 trzeci lek w małej dawce

2 lub 3 leki w pełnych dawkach

background image

Łączenie leków hipotensyjnych – 

aktualizacja zaleceń 2009

Ok. 15-20% chorych na nadciśnienie tętnicze 
wymaga więcej niż 2 leków hipotensyjnych do 
skutecznego obniżenia ciśnienia tętniczego krwi

Jeżeli konieczne jest stosowanie 3 leków  
racjonalne wydaje się połączenie blokera układu 
renina-angiotensyna, antagonisty wapnia i 
diuretyku tiazydowego w skutecznych dawkach

Mancia G, Journal of Hypertension, 2009, 27,2121-2158

Mancia G, Journal of Hypertension, 2009, 27,2121-2158

background image

Diuretyki tiazydowe – efekt 

Diuretyki tiazydowe – efekt 

klasy

klasy

Nie ma żadnych dowodów, że HCTZ zmniejsza 

Nie ma żadnych dowodów, że HCTZ zmniejsza 

ryzyko zgonu s-n, zawału serca lub udaru 

ryzyko zgonu s-n, zawału serca lub udaru 

mózgu 

mózgu 

w rutynowo stosowanych dawkach (12,5 – 25 

w rutynowo stosowanych dawkach (12,5 – 25 

mg)

mg) 

 

prof. Messerli

prof. Messerli

HCTZ traci skuteczność hipotensyjną w nocy 

HCTZ traci skuteczność hipotensyjną w nocy 

i wczesnych godzinach porannych. 

i wczesnych godzinach porannych. 

Indapamid i chlortalidon działają całą dobę

Indapamid i chlortalidon działają całą dobę

 

prof. Messerli, prof.  Chalmers

prof. Messerli, prof.  Chalmers

KONGRE

S

ESH 

2009

Mediolan ESH 2009 Prezentacja aktualizacji  wytycznych – panel 

Mediolan ESH 2009 Prezentacja aktualizacji  wytycznych – panel 

ekspertów

ekspertów

Mediolan ESH 2009 Prezentacja aktualizacji  wytycznych – panel 

Mediolan ESH 2009 Prezentacja aktualizacji  wytycznych – panel 

ekspertów

ekspertów

background image

Leczenie skojarzone –ESH 2009

 IACE 

 Ant AT1 Ang II 

IACE lub sartan z tiazydem w małych dawkach

Zwiększenie dawek

Dodanie trzeciego leku w mniejszej dawce

Zwiększenie dawek

Perspektywy leczenia 

ant. Ca

ant. Ca

tiazydy

tiazydy

background image

SYSTEM KANADYJSKI  - 4 st.

Leczenie skojarzone

2 leki w małych dawkach w tym tiazyd [ IACE lub 
sartan]

Podwojenie dawek

Dodany 3-ci lek w małej dawce –antagonista 
kanału wapniowego 

3 leki w optymalnych dawkach

background image

Skuteczna kontrola CT na świecie

Polska –26%

Szwecja –29%

Włochy –28%

Niemcy – 32%

Stany Zjednoczone – 50%

Kanada – 66%

background image

Świadomość korzyści z 

leczenia    terapią złożoną  /

2009/

Polska -12%

Węgry-50%

Chorwacja- 45%

Słowenia-33%

Kanada-50%

background image

Metaanaliza Walda – wnioski

Łączenie leków z 2 różnych grup w małej 
dawce – 5 >efekt hipotensyjny niż 
podwojenie dawki jednego leku 

Stosowanie leczenie skojarzonego 3 lekami 
 - 2> redukcji zdarzeń sercowo 
naczyniowych 

background image

Nadciśnienie Tętnicze Oporne

Częściej w  cukrzycy  

niewydolności nerek

zespole metabolicznym

NT „ oporne”

58%  nieodpowiedni dobór leków 

Przyjmowanie leków z innych grup(NLPZ)     

16%     brak współpracy

5 % NT wtórne  (bezdech senny)

background image

 

Czwarty Lek

Wzmożona aktywność układu 
sympatycznego, przerost prostaty - α- 
bloker 

Przewodnienie –niewydolność 
serca,cukrzyca,     < K+ - spironolakton 

Akcja serca > 80/min β – blokery 

 

Betaksolol, bisoprolol, metoprolol CR

Carvedilol
Nebivolol

background image

Preferowane grupy leków pierwszego (I) i 

Preferowane grupy leków pierwszego (I) i 

drugiego (II) wyboru w zależności od wskazań 

drugiego (II) wyboru w zależności od wskazań 

dodatkowych

dodatkowych

Stan kliniczny

Leki preferowane w I i w II rzucie

DT

BB

ACa

(dh

p)

ACa

(n-

dhp)

AC

EI

ARB

AA

DP

M

D

Przerost  lewej komory serca

I

I

Przebyty zawał serca

I

I

II

II

Niewydolność serca

II

I

I

II

II

II

Choroba niedokrwienna serca

I

II

II

I

II

Migotanie przedsionków 

utrwalone

I

I

Tachyarytmie

I

Przebyty udar

I

II

I

Zespół metaboliczny

II

II

I

I

Cukrzyca

II

II

I

I

Dna moczanowa

I

Wytyczne PTNT - 2011


Document Outline