Rynek kapitałowy
Wykład VI
Inwestorzy
instytucjonalni na rynku
finansowym
Rynek kapitałowy
Wykład VI
Inwestorzy
instytucjonalni na rynku
finansowym
Inwestorzy
instytucjonalni
Są to osoby lub instytucje finansowe
zajmujące się profesjonalnie lokowaniem
środków na rynku kapitałowym. Często są
to pośrednicy, którzy przyjmują pieniądze
od inwestorów indywidualnych i dalsze
decyzje co do sposobu ich lokowania
podejmują samodzielnie. Ogromne
kapitały, jakimi dysponują duże firmy,
dają silną pozycję i pozwalają
uczestniczyć w operacjach kapitałowych
niedostępnych dla inwestorów
indywidualnych.
Banki komercyjne i
uniwersalne
Banki - koncentrują się na
udzielaniu kredytów a lokaty w
papiery wartościowe traktują jako
działalność drugoplanową.
Najczęściej zakupują wtedy
skarbowe papiery wartościowe.
Banki komercyjne i
uniwersalne
Banki- są wyspecjalizowanymi instytucjami
finansowymi trudniącymi się obsługą i
organizowaniem ruchu pieniądza między
wszystkimi jednostkami gospodarującymi i
ludnością są one samodzielnymi
samofinansującymi się jednostkami
organizacyjnymi posiadającymi osobowość
prawną działającymi na podstawie ustawy z dnia
29.08.97r „Prawo bankowe”
Banki komercyjne i
uniwersalne
Zadania banku:
-gromadzenie środków pieniężnych,
-udzielenie kredytów i pożyczek
pieniężnych,
-dokonywanie rozliczeń pieniężnych w
obrocie krajowym i zagranicznym.
Banki komercyjne i
uniwersalne
Banki komercyjne można również podzielić na:
uniwersalne, czyli takie, które realizują wszystkie
podstawowe operacje,
wyspecjalizowane, czyli koncentrujące się na
określonych operacjach.
Do banków komercyjnych należą banki hipoteczne,
zgodnie z przepisami koncentrujące się na udzielaniu
kredytów zabezpieczonych hipoteką na nieruchomości.
Banki komercyjne i
uniwersalne
Inne podziały banków komercyjnych:
– forma prawna: państwowe, w formie spółek
akcyjnych i spółdzielcze;
– struktura własności: krajowe, zagraniczne;
– przedmiot działalności: uniwersalne i
wyspecjalizowane
(specjalizacja banków może przybierać charakter
funkcjonalny, branżowy lub terytorialny).
Banki inwestycyjne
Banki inwestycyjne -
(jednostki maklerskie banków)
profesjonalnie lokują na rynku
kapitałowym, często nawet kreując
go. Uczestniczą one w organizacji
emisji papierów wartościowych,
podejmując często wysokie ryzyko,
jakie jest z tym związane (będąc
gwarantem emisji).
Banki inwestycyjne
Banki inwestycyjne są szczególnymi instytucjami
finansowymi, które operują głównie na rynku
kapitałowym i nie przyjmują depozytów ani nie udzielają
pożyczek i kredytów.
Typowymi usługami należącymi da bankowości
inwestycyjnej są:
obrót papierami wartościowymi i zarządzanie
funduszami,
doradztwo finansowe i zarządzanie finansami,
operacje rynku pieniężnego.
Banki inwestycyjne
Banki uniwersalne mogą
wykonywać cały szereg czynności
bankowych, które są operacjami
pośrednictwa na rynku
kapitałowym - a więc są
operacjami typowymi dla banków
inwestycyjnych.
Fundusze inwestycyjne
Fundusz inwestycyjny jest osobą
prawną, której wyłącznym przedmiotem
działalności jest lokowanie środków
pieniężnych zebranych w drodze
publicznego lub niepublicznego
proponowania nabycia jednostek
uczestnictwa albo certyfikatów
inwestycyjnych, w określone w ustawie
instrumenty finansowe.
Fundusze inwestycyjne
Fundusze inwestycyjne - to instytucje
finansowe, które lokują powierzone sobie
pieniądze w przedsięwzięcia mające
przynosić zysk, przede wszystkim na
rynkach finansowych. Inwestowanie za
pośrednictwem funduszu pociąga za sobą
mniejsze ryzyko niż indywidualne
podejmowanie decyzji, dlatego w krajach
zachodnich fundusze inwestycyjne stają się
coraz bardziej popularne.
Fundusze inwestycyjne
Fundusz dysponuje znacznie większym
rozeznaniem, które możliwości
inwestowania są bardziej atrakcyjne z
punktu widzenia uzyskania odpowiednio
wysokiej stopy zwrotu. Osoba inwestująca
za pośrednictwem funduszu ma także
gwarancje, że jej portfel inwestycyjny, w
którym oprócz akcji mogą znaleźć się
także inne instrumenty finansowe, będzie
zarządzany profesjonalnie.
Rola funduszy
inwestycyjnych
Fundusze inwestycyjne, jako instytucje
zbiorowego lokowania, spełniają ważną
rolę w procesie alokacji kapitału w
gospodarce. Ich działalność umożliwia
elastyczny transfer oszczędności osób
fizycznych i okresowych nadwyżek
podmiotów gospodarczych do podmiotów
gospodarczych zgłaszających
zapotrzebowanie na kapitał.
Rola funduszy
inwestycyjnych
Fundusze inwestycyjne pozwalają
ponadto przezwyciężać drobnym
inwestorom podstawowe bariery
utrudniające lokowanie pieniędzy w
papiery wartościowe, a mianowicie brak
doświadczenia i wiedzy o rynku
kapitałowym oraz niedobór środków,
uniemożliwiający konstrukcję
optymalnego, zdywersyfikowanego
portfela inwestycyjnego.
Cele działania funduszy
inwestycyjnych
Celami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych mogą być
wyłącznie:
ochrona realnej wartości aktywów funduszu inwestycyjnego
lub
osiąganie przychodów z lokat netto funduszu
inwestycyjnego lub
wzrost wartości aktywów funduszu inwestycyjnego w
wyniku wzrostu wartości lokat.
Przy określaniu celu inwestycyjnego należy w statucie
zastrzec, że fundusz inwestycyjny nie gwarantuje jego
osiągnięcia.
Cele działania funduszy
inwestycyjnych
Zasady polityki inwestycyjnej funduszu
inwestycyjnego określają sposoby osiągania celu
inwestycyjnego, a w szczególności:
typy i rodzaje papierów wartościowych i innych praw
majątkowych będących przedmiotem lokat funduszu,
kryteria doboru lokat,
zasady dywersyfikacji lokat i inne ograniczenia
inwestycyjne,
dopuszczalną wysokość kredytów i pożyczek
zaciąganych przez fundusz.
Klasyfikacja funduszy
inwestycyjnych
Fundusze inwestycyjne
tradycyjnie klasyfikuje się ze
względu na dwa kryteria:
forma prawna,
polityka inwestycyjna.
Rodzaje funduszy wg
formy prawnej
Fundusz inwestycyjny może być
utworzony jako:
fundusz inwestycyjny otwarty;
specjalistyczny fundusz inwestycyjny
otwarty;
fundusz inwestycyjny zamknięty.
Fundusz inwestycyjny
otwarty
Fundusz otwarty zbywa jednostki uczestnictwa i
dokonuje ich odkupienia na żądanie uczestnika
funduszu (z częstotliwością określoną w statucie,
nie rzadziej jednak niż raz na 7 dni). Z chwilą
odkupienia jednostki uczestnictwa są umarzane z
mocy prawa.
Jednostki uczestnictwa są zbywane i odkupywane
po aktualnej wartości rynkowej jednostki
uczestnictwa. Przy zbywaniu i odkupywaniu
jednostek uczestnictwa mogą być pobierane opłaty
manipulacyjne, jeżeli statut funduszu tak stanowi.
Fundusz inwestycyjny
otwarty
Jednostka uczestnictwa nie może być zbyta przez
uczestnika na rzecz osób trzecich, podlega
dziedziczeniu i może być przedmiotem zastawu.
Pod względem liczebności i wartości
zgromadzonych aktywów fundusze otwarte są
zdecydowanie najbardziej popularnym typem
funduszy inwestycyjnych w Polsce. Gotowość do
odkupienia jednostek uczestnictwa oznacza, że
lokaty funduszy otwartych muszą
charakteryzować się znacznie większą płynnością
niż w przypadku funduszy zamkniętych.
Specjalistyczne fundusze
inwestycyjne otwarte
Są szczególną formą funduszy inwestycyjnych
otwartych. Podstawowa różnica polega na tym, że statut
funduszu specjalistycznego może ograniczyć krąg
uczestników oraz wprowadzać dodatkowe warunki, w jakich
uczestnik może żądać odkupienia jednostek uczestnictwa, a
w szczególności określać termin, w jakim odkupienie to
może nastąpić.
Statut specjalistycznego funduszu inwestycyjnego
otwartego może przewidywać utworzenie rady inwestorów
jako organu kontrolnego w celu kontroli realizacji celu
inwestycyjnego funduszu i polityki inwestycyjnej oraz
stosowania ograniczeń inwestycyjnych).
Specjalistyczne fundusze
inwestycyjne otwarte
Jeżeli statut specjalistycznego funduszu inwestycyjnego
otwartego przewiduje, że jego uczestnikami mogą być
wyłącznie:
osoby prawne,
jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej,
osoby fizyczne, które dokonają jednorazowej wpłaty do
funduszu w wysokości nie mniejszej niż równowartość w
złotych 40 000 euro, ustaloną przy zastosowaniu średniego
kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski,
Fundusz może, przy dokonywaniu lokat aktywów, stosować
zasady i ograniczenia inwestycyjne określone dla funduszu
inwestycyjnego zamkniętego, o ile jego statut tak stanowi.
Fundusze inwestycyjne
zamknięte
Fundusze te emitują certyfikaty inwestycyjne. Są to
papiery wartościowe, których liczba jest stała i może się
zmieniać tylko w przypadku nowych emisji. Certyfikaty mogą
mieć charakter publiczny (GPW lub MTS-CETO) bądź mogą być
papierami wartościowymi niepublicznymi. Decyduje o tym
statut funduszu.
W funduszu inwestycyjnym zamkniętym działa rada
inwestorów, jako organ kontrolny, lub zgromadzenie
inwestorów (kontrola realizacji celu inwestycyjnego funduszu
inwestycyjnego zamkniętego i polityki inwestycyjnej oraz
przestrzeganie ograniczeń inwestycyjnych).
Fundusze inwestycyjne
zamknięte
Przy zapisach na certyfikaty inwestycyjne
mogą być pobierane opłaty manipulacyjne,
jeżeli statut funduszu tak stanowi. Statut
funduszu inwestycyjnego zamkniętego może
przyznać dotychczasowym posiadaczom
certyfikatów inwestycyjnych prawo
pierwszeństwa do objęcia nowych certyfikatów
inwestycyjnych kolejnej emisji w stosunku do
liczby posiadanych certyfikatów
inwestycyjnych.
Fundusze inwestycyjne
zamknięte
Brak obowiązku odkupywania certyfikatów
inwestycyjnych sprawia, że fundusze zamknięte mogą
dokonywać lokat w mniej płynne aktywa. W porównaniu
z funduszami otwartymi katalog lokat jest znacznie
rozszerzony, gdyż oprócz papierów wartościowych
obejmuje również udziały w spółkach z o.o.,
nieruchomości, waluty i transakcje terminowe, które
mogą być zawierane nawet w celach spekulacyjnych.
Fundusz zamknięty może również w szerszym zakresie
korzystać z kredytów i pożyczek bankowych, których
limit wynosi 50% wartości aktywów netto funduszu
.
Instytucje
ubezpieczeniowe
Instytucje ubezpieczeniowe - instytucje te w
naturalny sposób zmuszone są do inwestowania,
ponieważ gromadzą znaczne środki pieniężne i
osiągają nadwyżki ze swej działalności.
Inwestycje przez nie dokonywane, ze względu na
charakter tych instytucji, są lokatami
bezpiecznymi. Na ogół inwestują one w akcje
renomowanych firm lub nabywają skarbowe
papiery wartościowe (np. obligacje). Zazwyczaj
powszechny obowiązek niektórych grup
ubezpieczeń sprawia, że rozwój instytucji
dokonujących tych operacji jest promowany
przez instrumenty państwowej polityki
gospodarczej.
Główne instytucje
ubezpieczeniowe
Głównymi instytucjami ubezpieczeniowymi w Polsce
są:
- Komisja Nadzoru Finansowego
- Polska Izba Ubezpieczeń
- Stowarzyszenie Polskich Brokerów Ubezpieczeniowych
i Reasekuracyjnych
- Polska Izba Brokerów Ubezpieczeniowych i
Reasekuracyjnych
- Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny
- Polskie Biuro Ubezpieczeń Komunikacyjnych
- Rzecznik Ubezpieczonych
- Izba Gospodarcza Towarzystw Emerytalnych
- Polska Izba Pośredników Ubezpieczeniowych i
Finansowych
Fundusze emerytalne
Fundusze emerytalne tworzy się
w celu dodatkowego zabezpieczenia
osób indywidualnych na starość,
niezależnie od państwowego
systemu ubezpieczeń społecznych.
Na rynku kapitałowym fundusze
emerytalne są niezależnymi
podmiotami w sensie finansowym,
organizacyjnym i prawnym.
Fundusze emerytalne
Fundusze emerytalne zebraną pulę
środków finansowych inwestują na
rynku finansowym, w tym -
kapitałowym. Aby zapewnić
bezpieczeństwo lokat, fundusze mają
ustawowo ograniczone zarówno
kategorie lokat, jak i limity
zaangażowań (np. ograniczenia w
inwestowaniu w najbardziej agresywne
kategorie lokat).
Skarb Państwa
Skarb Państwa jest nadal
współwłaścicielem wielu
prywatyzowanych i
wprowadzanych na warszawski
parkiet przedsiębiorstw, dlatego
też jest znaczącym 'graczem' na
polskim rynku kapitałowym.