Kształt Ziemi.

Geoida

Powierzchnia geoidy charakteryzuje się 

następującymi właściwościami:

•    

prosta styczna do powierzchni geoidy w każdym jej 

punkcie jest prostopadła do kierunku pionu,

•    krzywizna powierzchni zmienia się w sposób ciągły,
•    potencjał ziemskiego poła grawitacyjnego - 

przyspieszenie ziemskie („g”), jest stałe w każdym 
punkcie geoidy (powierzchnia ekwipotencjalna)

•    jest to bryła niematematyczna, tzn. nie ma wzoru 

matematycznego, który by określał jej kształt

.

Jedną z najczęstszych form opracowań pomiarów 
geodezyjnych są mapy. 

Mapa jest odtworzeniem w odpowiednim 
zmniejszeniu trójwymiarowej przestrzeni całej 
Ziemi lub jej mniejszych obszarów na 
dwuwymiarowej płaszczyźnie przy zastosowaniu 
odpowiednich reguł matematycznych oraz przy 
wykorzystaniu umownych znaków graficznych.

Przekształcenie obszaru kulistego na obraz 

płaski nazywa się odwzorowaniem 

kartograficznym

. 

Podstawowe wiadomości z kartografii

Ze względu na rodzaj zniekształceń dzieli się je na cztery 

grupy:



równokątne (konforemne) 



wiernopowierzchniowe



wiernoodległościowe



dowolne

Ogólnie można stwierdzić, że wielkość zniekształceń zależy:



od  rodzaju zastosowanego odwzorowania,



od wielkości obszaru Ziemi przedstawianego w tym 
odwzorowaniu 



od  odległości danego miejsca od środka rzutowania.

 Ze względu na rodzaj powierzchni, na której odtwarza się 

powierzchnię Ziemi jako oryginału, rozróżnia się następujące 
odwzorowania: 

   1. płaszczyznowe, 

   2. walcowe, 

   3. stożkowe, 

   4. umowne, 

Zależnie od położenia płaszczyzny,

 walca albo stożka w stosunku do 

osi obrotu elipsoidy ziemskiej 

rozróżnia się odwzorowania normalne 

lub biegunowe, poprzeczne 

lub równikowe,  ukośne 

lub horyzontalne.

Rodzaje współrzędnych stosowanych w geodezji.

    Współrzędnymi nazywamy wielkości kątowe lub liniowe, 

wyznaczające położenie punktu na dowolnej powierzchni 
lub w przestrzeni w sposób względny w stosunku do 
przyjętych za początek układu płaszczyzn lub linii. 

W geodezji stosuje się następujące układy współrzędnych:



geograficznych na powierzchni kuli lub elipsoidy, 



prostokątnych płaskich 



biegunowych płaskich.

Układ współrzędnych na kuli i elipsoidzie.

Układy współrzędnych płaskich.

 

Kartezjański trójwymiarowy układ 

współrzędnych













B

sin

h

a

Nb

z

L

sin

B

cos

h

N

y

L

cos

B

cos

h

N

x

2

2

















2

1

2

2

2

2

2

B

sin

b

B

cos

a

a

N







P

h

B

L

Zależność pomiędzy współrzędnymi 

geodezyjnymi a kartezjańskimi.