Dr.n.med Dalia Chrzanowska

Cera to potoczne określenie powierzchni skóry
twarzy i jej cech. Rozróżniamy cztery
podstawowe typy cer: normalna, sucha, tłusta i
mieszana. Podział ten zależy od rozmieszczenia
gruczołów łojowych (porów) w skórze, ich
czynności oraz w konsekwencji ich działania.
Gruczoły łojowe umiejscowione są w skórze w
ścisłym związku z włosami a największe ich
skupiska obserwuje się w następujących
okolicach: nos, czoło, broda, okolica mostka, na
plecach, niewielka ilość uchodzi wokół
czerwieni warg.

Nie wszystkie gruczoły wykazują taką samą aktywność.
Najbardziej nasilone wydzielanie występuje w okolicach
czoła, nosa a znacznie mniej na brodzie. Oczywiście nie u
wszystkich osób produkcja łoju jest tak samo nasilona.
Uzależniona jest ona od wieku, unaczynienia skóry, wpływu
hormonów i temperatury zewnętrznej. W okresie
dojrzewania i podczas przekwitania wydzielanie łoju
gwałtownie wzrasta w porównaniu z innymi okresami życia.
Mineralokortykoidy i glikokortykoidy oraz androgeny
zwiększają wydzielanie łoju. Zimno oraz niedostateczne
ukrwienie nasilają wydalanie gruczołów łojowych. Każda
cera, zarówno normalna, sucha, tłusta jak i mieszana może
być cerą naczyniową, może być również cerą wrażliwą (lub
nawet nadwrażliwą), cera tłusta lub mieszana w pewnych
okresach życia może być równocześnie cerą trądzikową, i
jeszcze jeden typ cery - atroficzna czyli cera przedwcześnie
się starzejąca (najczęściej zdarza się ten przypadek u
posiadaczy cery suchej, czasami normalnej).Dodatkowo
występuje jeszcze cera zniszczona

.

Cera normalna

Cera normalna jest różowa, gładka, jędrna,

napięta, dobrze odżywiona, właściwie reaguje na
warunki atmosferyczne (takie jak wiatr, słońce,
mróz) oraz na wodę i mydło. Niewidoczne są na
niej naczynia krwionośne, plamy barwnikowe, nie
występuje problem łuszczenia, nie widoczne są
zaskórniki. Ślad tłuszczu na lusterku jest ledwie
widoczny, "zmarszczka" ginie natychmiast,
nakreślony znak jest ledwo widoczny, szybko
ginie. Taka cera występuje tylko u dzieci do
okresu pokwitania

Cera sucha



Cera sucha ma jasny kolor, jest cienka, mało elastyczna,

gładka, mogą na niej występować przebarwienia,

pojawia się sieć rozszerzonych naczyń krwionośnych,

może się łuszczyć, reaguje zaczerwienieniem na mydło,

wodę i warunki atmosferyczne.



Cera taka szybko się starzeje, a pielęgnowana

niewłaściwie staje się cerą starczą. Około dwudziestego

roku życia zaczynają pojawiać się pierwsze zmarszczki

wokół oczu, ust i szyi, co wymaga podjęcia działań od

początku ich występowania, gdyż już w młodym wieku

skóra taka staje się coraz cieńsza, wręcz pergaminowa.

Odcisk na lusterku nie wykazuje śladów tłuszczu, a tylko

lekką wilgoć, "zmarszczka" utrzymuje się najwyżej pół

minuty, ślad na czole jest także krótko widoczny

Cera tłusta



Cera tłusta ma kolor szarożółty, zazwyczaj jest dość gruba, a jej

powierzchnia błyszcząca. Widoczne są na niej rozszerzone pory

z zaskórnikami. Jest słabo ukrwiona, rano często blada, rzadko

zdarzają się rozszerzone naczyńka. Dobrze reaguje na czynniki

atmosferyczne: na zimno,wiatr i słońce, oraz na wodę i mydło.



Dużo silniejsze znaczenie mają czynniki wewnętrzne, takie jak

stres, zaburzenia hormonalne, napięcia nerwowe i zaburzenia

układu trawiennego. Stosunkowo późno rozpoczyna się okres jej

starzenia. Zaletą cery tłustej jest także to, że w wieku starszym,

czy podeszłym, nie ulega wysuszeniu.

Wadą natomiast są dosyć częste powikłania trądzikowe i

skłonność do tworzenia zmian zastoinowych oraz nieestetyczny

wygląd. Cera tłusta nie występuje w dzieciństwie. Jej objawy

pojawiają się dopiero po okresie pokwitania, ok. 12 roku życia,

co jest związane ze wzmożoną stymulacją hormonalną

gruczołów płciowych i gruczołów łojowych. Odcisk na lusterku

jest tłustawo-wilgotny, "zmarszczka" szybko się wygładza, znak

na czole szybko znika.

Cera mieszana



Cera mieszana ma cechy dwóch rodzajów skóry:jedne

partie są suche, inne zaś tłuste, na czole, nosie, brodzie

cera może być nierówna.



Najczęściej partią tłustą jest środkowy pas: czoło, nos,

broda. Partie boczne natomiast są suche, choć czasami

można spotykać sytuację odwrotną.

Pielęgnacja tego rodzaju cery jest trudna i pracochłonna,

ponieważ należy postępować tak, jak z dwoma rodzajami

cery.



Przy cerze mieszanej występuje jednocześnie skłonność

do łojotoku oraz nieprawidłowa reakcja na wodę i mydło,

co objawia się podrażnieniem, zaczerwienieniem,

uczuciem pieczenia i napięcia skóry. Odcisk z czoła na

lusterku wykazuje wyraźny tłusty ślad , ten z policzków

jest ledwo widoczny, "zmarszczka" utrzymuje się ok. pół

minuty, znak też jest widoczny ok. pół minuty.

Cera trądzikowa



Trądzik pojawia się zarówno u dziewcząt jak i u chłopców w okresie

dojrzewania. Jest jedną z największych bolączek młodzieży (ostatnio

obserwuję także tzw. późny trądzik - zwykle u kobiet po 20 roku życia).

Trądziku młodzieńczego nie należy bagatelizować. Błędny jest pogląd,

że dolegliwość ta przechodzi z wiekiem. Trądzik może mieć różnorodną

postać: od formy zaskórnikowej, przez drobne krostki, po blizny. Każdy

rodzaj trądziku wymaga konsultacji z lekarzem dermatologiem, w

lekkich postaciach pomocne mogą być zabiegi przeciwtrądzikowe w

gabinecie kosmetycznym. Przeważnie leczenie jest skojarzeniowe, a

więc zalecane są zarówno środki kosmetyczne, miejscowe jak i ogólne -

farmakologiczne: antybiotyki, preparaty cynkowe, witaminowe. Trądzik

może być skutkiem zaburzeń hormonalnych , zaburzeń w

funkcjonowaniu tarczycy( pomocna może okazać się konsultacja z

lekarzem endokrynologiem), nieprawidłowych czynności przewodu

pokarmowego.



W przypadku wystąpienia trądziku młodzieńczego ważna jest

podstawowa pielęgnacja, higieniczny, racjonalny tryb życia

(pedantyczna czystość, dotlenianie organizmu, odpowiednia dieta, sen).

Cera zniszczona



Cera zniszczona jest trudna do pielęgnacji. Na

zniszczenie cery wpływa zanieczyszczenie

środowiska, smog, stres, tryb życia i wiele innych

czynników, które powodują, że skóra staje się

bezbronna, a wolne rodniki atakują komórki naskórka,

co prowadzi do uszkodzeń skóry, czyli przyspieszenia

procesu starzenia.



W dzisiejszych czasach coraz częściej spotyka się

osoby, których skóra jest szara, zmęczona, jej wygląd

świadczy m.in. o zakłóceniach w procesie oddychania

komórkowego. Zanieczyszczenia atmosferyczne,

stres i niehigieniczny tryb życia (nikotyna, alkohol,

brak snu itp.) ograniczają możliwości pobierania tak

ważnego dla naszej skóry tlenu. Każdy rodzaj cery

może być równocześnie cerą zniszczoną.

Cera starcza



Proces starzenia obejmuje nie tylko naskórek.

Symptomy starzenia się skóry powstają zarówno na

powierzchni, jak i w warstwach leżących głębiej.

Główne zmiany powstają w skórze właściwej. Polegają

one na degradacji włókien kolagenowych i sprężystych.

Powstają zmarszczki, dochodzi do suchości i silnego

złuszczania naskórka.



W wyniku działania promieniowania świetlnego

zewnętrzna martwa warstwa naskórka staje się

niespójna i gruba. Proces starzenia polega więc na tym,

że skóra staje się sucha, mało elastyczna, chropowata,

pokryta zmarszczkami, a z wiekiem zaczynają pojawiać

się przebarwienia i odbarwienia, naczyniaki, plamy

soczewicowate, brodawki, łojotokowe zmiany

zastoinowe, jak również nadmierne rogowacenie.

Cera atroficzna



Atrofia (zanik) skóry fizjologicznie jest związana z procesem starzenia się, którego tempo

zależy od czynników genetycznych. Zewnętrzne starzenie się skóry występuje wtedy, gdy

skóra jest narażona na kontakt z czynnikami zaburzającymi jej normalne funkcjonowanie -

głównie słońca.



Symptomy starzenia powstają zarówno na powierzchni skóry, jak i w warstwach położonych

głębiej. Około 30 roku życia zmarszczki mimiczne zaczynają powoli przechodzić w trwałe,

widoczne nawet przy całkowitym spokoju mięśni twarzy. Po czterdziestce pojawiają się

zmarszczki promieniste nad wargą górną. Początkowo są one nikłe, w miarę upływu czasu

zaś coraz głębsze. Do ich powstawania przyczyniają się: częste palenie papierosów,

ściąganie mimiczne ust, ubytki uzębienia i nadmierne opalanie.



Na proces starzenia się skóry ogromny wpływ mają zmiany hormonalne, szczególnie w

okresie menopauzy, w czasie którego, oprócz zaniku hormonów, występuje często

osłabienie stanu psychicznego, co bardzo uwidocznia się na twarzy. Owal twarzy staje się

nieregularny, fałdy "linii smutku" pogłębiają się, opadają policzki, widoczne zmarszczki

pojawiają się na czole, nasadzie nosa, szyi i dekolcie.



Bardzo niekorzystny wpływ na skórę mają papierosy, nikotyna bowiem przyczynia się do

skurczu naczyń krwionośnych, a więc do gorszego odżywienia. Wygląd skóry osób palących

różni się od skóry osób niepalących, tzn. występuje na niej dużo więcej zmarszczek, skóra

ma kolor ziemisty i często pojawiają się rozszerzone naczynka krwionośne. U osób palących

proces starzenia się skóry ulega przyspieszeniu.

Skóra atroficzna ulega ścienieniu, traci rozciągliwość i elastyczność, następuje regres tkanki

tłuszczowej, zanik przydatków skóry, powstają głębokie zmarszczki.



Atrofia może powstać spontanicznie lub jako konsekwencja innych chorób skóry, zmiany

zaś mogą mieć charakter wrodzony lub nabyty.

Skóra ze zmianami
naczyniowymi



W dzisiejszych czasach do rzadkości należy cera gładka o jednolitej cielistoróżowej karnacji.
Coraz więcej kobiet w różnym wieku skarży się na kłopoty związane z rozszerzonymi naczyńkami
krwionośnymi. Kruchość naczyńek jest związana z ich podwyższoną przepuszczalnością, która
powoduje przenikanie do skóry wielu czynników zapalnych. W konsekwencji dochodzi do
pojawienia się na skórze rozlanego rumienia, uczucia pieczenia i rozgrzania.



Kruchość i nadwrażliwość naczyń krwionośnych jest jednym z czynników przyczyniających się do
powstawania trądziku różowatego.
Z czasem skłonność do pojawiania się rumieni utrwala się. Kruche naczynia włosowate nie
wytrzymują ciśnienia krwi, zaczynają pękać, pozostawiając na skórze trwałe ślady, potocznie
nazywane pajączkami. Skłonność do występowania rozszerzonych naczyń krwionośnych
(teleangiektazji) występuje już w dzieciństwie, a po dwudziestym roku życia naczynka zaczynają
być widoczne.



Skórę tę przy pielęgnacji należy traktować jako nadzwyczaj wrażliwą. Bardzo często reaguje ona
długotrwałym rumieniem , czasem opuchlizną, pieczeniem i swędzeniem. Zaczerwienienie może
pojawiać się w okolicy policzków, nosa i brody, najczęściej na skutek picia kawy, mocnej herbaty,
alkoholu, spożywania ostrych przypraw, a nawet w przypadku zjedzenia gorącego posiłku.



Do pierwszych sygnałów tej dolegliwości można również zaliczyć pojawianie się rumienia
wywołanego zmianą temperatury, wzruszeniem lub zdenerwowaniem.



Rozszerzone naczynka mogą powstać przy każdym typie cery, ale najbardziej narażona na tę
dolegliwość jest skóra delikatna, cienka i wrażliwa, nie bez znaczenia jest też głębokość
unaczynienia skóry.

Skóra wrażliwa



Spotyka się skórę wrażliwą nabytą lub uwarunkowaną genetycznie.

Występuje ona często u kobiet, których reakcje skórne zależą od cyklu

miesiączkowego i stanu emocjonalnego. Jest bardzo trudna w

pielęgnacji, występuje często w powiązaniu z cerą suchą, alergiczną i

płytko unaczynioną.



Skóra wrażliwa objawia się uczuciem pieczenia, mrowienia, ściągania,

świądu, który występuje po myciu wodą lub po stosowaniu niektórych

kosmetyków.



Coraz częściej spotyka się ten rodzaj cery, a wiąże się to przede

wszystkim z obciążeniem środowiska naturalnego toksynami i z

nieodpowiednią pielęgnacją, stosowaniem kosmetyków o wysokim

stopniu aktywności, często niewłaściwych do danego typu cery i wieku.

Ogromny wpływ na uwrażliwienie ma nadmierna ilość promieniowania

słonecznego, nie tylko naturalnego, ale także sztucznego (solaria),

przegrzanie i suchość pomieszczeń oraz stresy.



Spośród czynników środowiska naturalnego, nie tylko toksyny mają

negatywny wpływ na cerę. Są to również zanieczyszczenie kurzem i

pyłem, oddziaływanie włókien sztucznych na skórę, nieprawidłowe

odżywianie się oraz brak ruchu. Wszystkie te czynniki przyczyniają się do

ubytku wilgoci i warstwy ochronnej tłuszczu ze skóry.

Pielęgnacja skóry twarzy-
uwagi ogólne

Twarz, zdaniem wielu osób stanowi zwierciadło-

promienieje, gdy osoba jest wypoczęta, szarzeje i

starzeje się pod wpływem zmęczenia i stresu. Silne

uczucia, gniew i śmiech malują na niej drobne linie

mimiczne, które czas pogłębia i zamienia w sieć

zmarszczek. Zanim przedstawimy informacje nt.

właściwej pielęgnacji skóry, krótkie przypomnienie

jakie czynniki mają ogromne znaczenie dla urody i

samopoczucia, są to przede wszystkim:



lekka, zdrowa dieta,



ruch na świeżym powietrzu,



wystarczająca ilość snu,



unikanie papierosów i alkoholu.



Stopień I – oczyszczanie



Zabieg oczyszczania skóry ma na celu usunięcie

warstwy kurzu, obumarłych komórek naskórka i
resztek kosmetyków zmieszanych z łojem i
potem. W zależności od rodzaju cery zalecany jest
nieco inny rodzaj preparatu. Należy unikać mydła
i chlorowanej wody, które naruszają równowagę
zasadową skóry, całkowicie pozbawiając ją



Zabieg oczyszczania zaczynaj od oczu,

usuwając makijaż delikatnymi ruchami, bez
rozcierania.



Skóra pozbawiona naturalnej, ochronnej

warstewki tłuszczu, pozostawia cerę boleśnie
napiętą i podrażnioną.
Do oczyszczania i demakijażu zalecane są
mleczka kosmetyczne i toniki odpowiednio
dobrane do rodzaju cery.
Do naszej dyspozycji producenci oddają
różnego rodzaju mydła, emulsje, oleje, pianki,
żele, kremy zmywające, mleczka
oczyszczające



Mleczko kosmetyczne czy śmietanka jest mieszaniną

tłuszczu, wody i emulgatorów, która z łatwością usuwa

każdy rodzaj tłuszczu, pot, kurz, barwniki. Obecne na

rynku mleczka różnią się pod względem zawartości

tłuszczu. Do pielęgnacji suchej cery odpowiednie są te o

zawartości do 30% tłuszczu. Cerę tłustą lub mieszaną

należy oczyszczać mleczkiem o zawartości tłuszczu do

20%.



Olej oczyszczający zawiera emulgatory hydrofilne, tzn.

substancje o dużym powinowactwie do wody, które wraz

z nią zmywają skórę podobnie do emulsji. Olej skutecznie

oczyszczając nie wysusza nawet wrażliwej skóry.



Żel do oczyszczania skóry występuje w dwu

rodzajach- na podstawie wodnej- bez zawartosci tłuszczu

(przeznaczony do mycia cery tłustej i normalnej) oraz

żele do zmywania kwasów tłuszczowych.



Stosowanie preparatów oczyszczających ma na

celu usuwanie zanieczyszczeń bez pozbawiania
skóry jej naturalnej warstwy ochronnej. Tę funkcję
spełniają takie preparaty, które w swoim składzie
mają zrównoważoną zawartość tenzydów
(substancji myjących rozpuszczających tłuszcze) i
emulgatorów.



Kosmetyki stosowane do oczyszczania skóry mają

ją przygotować do nałożenia preparatów
nawilżających. Zabieg oczyszczania powinien być
wykonywany 2 razy dziennie: - przed snem, w celu
usunięcia makijażu i zanieczyszczeń,
nagromadzonych w ciągu dnia oraz rano, po
przebudzeniu, aby zetrzeć wydzieliny potu i sebum,
powstałe w nocy.

Stopień II - pielęgnacja
podstawowa



Zabiegi pielęgnacyjne mają na celu odpowiednie nawilżenie skóry.

Substancje stosowane do tego celu określane są jako emolienty, lotiony



Kremy odżywcze, środki nawilżające, wszystkie te preparaty pokrywając

skórę warstwą tłuszczu, zapobiegają utracie wody. Działanie ich obejmuje

ponadto wygładzanie warstwy łusek skórnych, dzięki czemu skóra wydaje

się gładsza.

Poszczególne preparaty nawilżające zawierają tłuszcze i wodę zmieszane

w różnych proporcjach, które wpływają na ich właściwości. Preparaty o

większej zawartości tłuszczu zalecane są na noc lub jako kremy odżywcze;

półtłuste zaś przeznaczone są przede wszystkim na dzień.

Wbrew powszechnej opinii, substancje nawilżające nie zapobiegają

powstawaniu zmarszczek ani starzeniu się skóry, stanowią jedynie

ochronę przed utratą przez skórę wody pochodzącej z krwiobiegu lub

gruczołów potowych. Nie istnieje możliwość uzupełniania wody zawartej w

komórkach skóry poprzez podawanie jej poprzez naskórek, np. metodą

spryskiwania twarzy wodą mineralną. Środki odżywcze skóra czerpie z

krwiobiegu, tworzącego sieć naczyć kapilarnych. Olejki zawarte w

preparatach nawilżających nie przenikają do tych warstw naskórka, w

których tworzą się zmarszczki. Ponadto nie jest możliwe wbudowanie

takich związków w struktury biologiczne skóry.

Stopień III-pielęgnacja
specyficzna



Obejmuje specyficzną, intensywną pielęgnację cery dojrzałej.
Wraz z wiekiem zachodzą zmiany w fizjologii komórek skórnych, które przejawiają się zmianą
wyglądu zewnętrznego. Czynnikiem o dużym stopniu oddziaływania na wygląd skóry jest
promieniowanie ultrafioletowe. Przyczynia się do 80- 90% wszystkich zmian zachodzących w
skórze wraz z wiekiem. Naskórek stopniowo staje się coraz cieńszy, natomiast warstwa rogowa
naskórka ulega pogrubieniu. Konsekwencją jest nasilone wysuszanie i łuszczenie skóry.
Włókna elastyny i kolagenu, nadające skórze elastyczność i jędrność wraz z wiekiem ulegają
zwyrodnieniu słonecznemu. Uzewnętrznia się to w postaci zmarszczek i zaostrzonych rysów
twarzy.
Nie można, wprawdzie, powstrzymać procesu starzenia się skóry, ale chroniąc ją przed
słońcem można ten proces opóźnić.
Ponadto do pielęgnacji dojrzałej cery zaleca się dwa rodzaje preperatów: tretynoinę (kwas
retinowy) oraz kwas glikolowy.
Pierwszy z nich pomaga usuwać drobne zmarszczki, ciemne plamy i ogniska złuszczania
będące skutkiem fotostarzenia skóry. Nie poprawia stanu popękanych naczynek krwionośnych.
Preparat należy nakładać po 30 minutach od zabiegu oczyszczenia skóry twarzy, omijając
okolice ust i oczu.
Skutkiem niepożądanym może być zaczerwienienie, wysuszenia, świąd, pieczenie.
Kwas glikolowy po nałożeniu na skórę rozpulchnia zewnętrzną warstwę komórek naskórka i
pobudza go do złuszczania. Rozpuszcza biologiczne spoiwo łączące komórki zewnętrznej
warstwy naskórka i ułatwia jego złuszczanie. Pozwala to usunąć powierzchowne brodawki
łojotokowe, rogowacenia słoneczne, plamy. Przyspieszenie procesu złuszczania nadaje skórze
zdrowy wygląd.