background image

System prawny ochrony 

przeciwpożarowej 

w Polsce

background image

Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie 
przeciwpożarowej 
(Dz. U. Nr 81, poz. 351 ze zm.)

ochrona przeciwpożarowa polega na realizacji 
przedsięwzięć mających na celu ochronę życia, zdrowia, 
mienia lub środowiska przed pożarem, klęską 
żywiołową lub innym miejscowym zagrożeniem 
poprzez:

a) zapobieganie powstawaniu i rozprzestrzenianiu się 
pożaru, 

klęski żywiołowej lub innego miejscowego 

zagrożenia;
b) zapewnienie sił i środków do zwalczania pożaru, 
klęski 

żywiołowej lub innego miejscowego 

zagrożenia;
c) prowadzenie działań ratowniczych.

background image

klęska żywiołowa- 
katastrofa naturalna lub awaria techniczna, której 
skutki zagrażają życiu lub zdrowiu dużej liczby osób, 
mieniu w wielkich rozmiarach albo środowisku na 
znacznych obszarach, a pomoc i ochrona mogą być 
skutecznie podjęte tylko przy zastosowaniu 
nadzwyczajnych środków, we współdziałaniu różnych 
organów i instytucji oraz specjalistycznych służb i 
formacji działających pod jednolitym kierownictwem, 
(ustawa
z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej.Dz. 
U. z dnia 22 maja 2002 r.)

inne miejscowe zagrożenie- 
zdarzenie wynikające z rozwoju cywilizacyjnego i 
naturalnych praw przyrody niebędące pożarem ani 
klęską żywiołową, stanowiące zagrożenie dla życia, 
zdrowia, mienia lub środowiska, któremu zapobieżenie 
lub którego usunięcie skutków nie wymaga 
zastosowania nadzwyczajnych środków;

background image

działania ratownicze- 
każda czynność podjęta w celu ochrony życia, zdrowia, 
mienia lub środowiska, a także likwidację przyczyn 
powstania pożaru, wystąpienia klęski żywiołowej lub 
innego miejscowego
zagrożenia;

background image

System ochrony przeciwpożarowej skupia następujące 
jednostki:

- jednostki organizacyjne PSP,
- jednostki organizacyjne wojskowej ochrony 
przeciwpożarowej,
- zakładowe straże pożarne,
- zakładowe służby ratownicze,
- gminne zawodowe straże pożarne,
- powiatowe (miejskie) zawodowe straże pożarne,
- terenowe służby ratownicze,
- ochotnicze straże pożarne,
- związek ochotniczych straży pożarnych,
- inne jednostki ratownicze,
- inne służby, inspekcje, straże, instytucje i inne 
podmioty, które  dobrowolnie w drodze umowy 
cywilno-prawnej zgadzają 

się uczestniczyć w 

działaniach ratowniczych.

background image

Na obszarze województwa lub powiatu wojewoda lub 
odpowiednio starosta koordynują funkcjonowanie 
systemu i kontrolują wykonywanie wynikających stąd 
zadań, a w sytuacjach nadzwyczajnych zagrożeń życia, 
zdrowia lub środowiska kierują tym systemem. Zadania 
te wykonują przy pomocy zespołów do spraw ochrony 
przeciwpożarowej i ratownictwa.

Wójt (burmistrz lub prezydent miasta) koordynuje 
funkcjonowanie krajowego systemu ratowniczo-
gaśniczego na obszarze gminy w zakresie ustalonym 
przez wojewodę.

background image

Realizacja zadań z zakresu ochrony przeciwpożarowej 
polega na nałożeniu stosownych obowiązków na osoby 
prawne, osoby fizyczne, organizacje lub instytucje 
korzystające ze środowiska przyrodniczego, budynku, 
obiektu lub terenu.
Ustanowione zadania i obowiązki w zakresie ochrony 
przeciwpożarowej podlegają ustawowej kontroli przez 
właściwe miejscowo i rzeczowo organy państwowe.

Prawo do przeprowadzania czynności kontrolno-
rozpoznaw-czych z zakresu ochrony przeciwpożarowej 
mają uprawnieni strażacy pełniący służbę w PSP oraz 
osoby uprawnione przez komendanta wojewódzkiego 
PSP. Osoby te są upoważnione w przypadku 
stwierdzenia naruszeń przepisów pożarowych do 
nakładania kary grzywny w postępowaniu 
mandatowym.
Odpowiedzialność za bezpieczeństwo pożarowe 
uregulowana jest przede wszystkim w kodeksie 
wykroczeń oraz kodeksie karnym. Zakres tej 
odpowiedzialności zależy w szczególności od rodzaju 
zaniedbań, ich skutków bądź konsekwencji.

background image

Za realizację polityki państwa w zakresie ochrony 
przeciwpożarowej odpowiada Minister Spraw 
Wewnętrznych i Administracji
, który pełni również 
zwierzchni nadzór nad funkcjonowaniem krajowego 
systemu ratowniczo-gaśniczego.

krajowy system ratowniczo-gaśniczy-
integralna część organizacji bezpieczeństwa 
wewnętrznego państwa, obejmująca, w celu ratowania 
życia, zdrowia, mienia lub środowiska, prognozowanie, 
rozpoznawanie i zwalczanie pożarów, klęsk 
żywiołowych lub innych miejscowych zagrożeń; system 
ten skupia jednostki ochrony przeciwpożarowej, inne
służby, inspekcje, straże, instytucje oraz podmioty, 
które dobrowolnie w drodze umowy cywilnoprawnej 
zgodziły się współdziałać w akcjach ratowniczych.

background image

 Według stanu na dzień 31 grudnia 2010 r. w Krajowym 
Systemie Ratowniczo-Gaśniczym funkcjonuje: 
• 499 (w tym 5 szkolnych) jednostek ratowniczo-
gaśniczych Państwowej Straży Pożarnej, 
• 3.815 jednostek ochotniczych straży pożarnych, 
• 5 zakładowych straży pożarnych, 
• 12 szpitali, w tym 10 szpitali MSW i A oraz Centrum 
Leczenia Oparzeń w Siemianowicach Śląskich i Szpital 
Praski pod wezwaniem Przemienienia Pańskiego – 
Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w 
Warszawie, 
• 205 specjalistów krajowych z różnych dziedzin 
ratownictwa. 
System wspomagają: Policja, Straż Graniczna, 
Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Instytut 
Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Państwowa Agencja 
Atomistyki, Stacje Ratownictwa Górniczego, Morska 
Służba Poszukiwania i Ratownictwa, Lotnicze Pogotowie 
Ratunkowe, a także organizacje pozarządowe: GOPR, 
WOPR, TOPR, Aeroklub Polski, ZHP, PCK, Polski Związek 
Alpinizmu.”

background image

 

 Siły centralnego odwodu operacyjnego Krajowego 
Systemu Ratowniczo-Gaśniczego na dzień 8 marca 
2011 r. 

10 Specjalistycznych Grup Ratownictwa Wodno-
Nurkowego  14 Specjalistycznych Grup Ratownictwa 
Wysokościowego   16 Specjalistycznych Grup 
Ratownictwa Chemicznego i  Ekologicznego, 

 

7 Specjalistycznych Grup Ratownictwa Technicznego 

5 Specjalistycznych Grup Poszukiwawczo-Ratowniczych 

25 Kompanii gaśniczych, 

 

23 Kompanie specjalne, 

 

background image

W zakresie ustalonym przez Ministra Spraw 
Wewnętrznych i Administracji zadania ochrony 
przeciwpożarowej realizują również inni ministrowie, 
wojewodowie, organy gminy- w stosunku do budynku, 
obiektu lub terenu oraz jednostek organizacyjnych im 
podległych lub przez nich nadzorowanych oraz 
podmiotów gospodarczych, dla których są organami 
założycielskimi, a w stosunku do polskich placówek 
zagranicznych- kierownicy tych placówek.

Centralnym organem administracji rządowej w 
sprawach ochrony przeciwpożarowej oraz organizacji 
krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego jest 
Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej.

background image

Państwowa Straż Pożarna- zawodowa, 
umundurowana i wyposażona w specjalistyczny sprzęt 
formacja, przeznaczona do walki z pożarami, klęskami 
żywiołowymi i innymi miejsco-wymi zagrożeniami. 
(Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r.
o Państwowej Straży Pożarnej Dz.U. 1991 Nr 88 poz. 
400)

Do podstawowych zadań Państwowej Straży Pożarnej 
należy:
1) rozpoznawanie zagrożeń pożarowych i innych 
miejscowych 

zagrożeń;

2) organizowanie i prowadzenie akcji ratowniczych w 
czasie 

pożarów, klęsk żywiołowych lub likwidacji 

miejscowych 

zagrożeń;

3) wykonywanie pomocniczych specjalistycznych 
czynności  ratowniczych w czasie klęsk żywiołowych 
lub likwidacji 

miejscowych zagrożeń przez inne 

służby ratownicze;
4) kształcenie kadr dla potrzeb Państwowej Straży 
Pożarnej i  innych jednostek ochrony przeciwpożarowej 
oraz  powszechnego systemu ochrony ludności;

background image

5) nadzór nad przestrzeganiem przepisów 
przeciwpożarowych;
6) prowadzenie prac naukowo-badawczych w zakresie 
ochrony 

przeciwpożarowej oraz ochrony ludności;

7) współpraca z Szefem Krajowego Centrum Informacji 

Kryminalnych w zakresie niezbędnym do realizacji 

jego  zadań ustawowych;
8) współdziałanie ze strażami pożarnymi i służbami 
ratowniczymi innych

państw oraz ich organizacjami 

międzynarodowymi na podstawie wiążących
Rzeczpospolitą Polską umów międzynarodowych 

oraz  odrębnych przepisów;
9) realizacja innych zadań wynikających z wiążących 
Rzeczpospolitą Polską umów międzynarodowych na 
zasadach i w zakresie w nich określonych.

background image

Organizacja ochrony przeciwpożarowej w 
zakładzie pracy

Z uwagi na różnorodność działających zakładów, 
charakter ich działalności, rodzaje produkcji, 
technologie wykorzystywane w produkcji, wielkość, 
zagrożenie pożarowe itp. nie jest możliwe ustalenie 
modelowego wzorca ochrony przeciwpożarowej dla 
danego zakładu pracy.

W odróżnieniu od ustalonych zasad dotyczących 
tworzenia jednostek ratowniczo gaśniczych nie ma 
obecnie ustalonych jednolitych zasad powoływania i 
tworzenia innych jednostek ochrony przeciwpożarowej 
czy służb ratowniczych.
Decyzja o utworzeniu jednostki ochrony 
przeciwpożarowej bądź służby ratowniczej powinna być 
podjęta po uprzednim przeprowadzeniu analizy ryzyka 
pożaru czy też innego zagrożenia miejscowego.

background image

Do prowadzenia spraw ochrony przeciwpożarowej mogą 
być tworzone:
- stanowiska pracy jedno lub wieloosobowe,
- straże pożarne czy służby ratownicze,
- komisje, zespoły i inne organy o charakterze 
opiniodawczym i  doradczym,
- przeciwpożarowe pogotowia kadrowe,

-inne zespoły i służby wg potrzeb i uznania właściciela, 

zarządcy bądź użytkownika budynku, obiektu lub 

terenu.

Za bezpieczeństwo pożarowe zakładu pracy, 
zawsze odpowiedzialny jest właściciel firmy, 
który ostatecznie podejmuje decyzję o 
obowiązującym systemie ochrony 
przeciwpożarowej.


Document Outline