background image

STEFAN I JULIAN DUNIN-HOLECCY

GR.3B

Czynniki niebezpieczne, 

szkodliwe, uciążliwe, 

klasyfikacja.

background image

Klasyfikacja czynników.

Czynnikiem niebezpiecznym jest czynnik, którego 
oddziaływanie na pracującego prowadzi lub może prowadzić do 
urazu. 

Czynnikiem szkodliwym nazywamy czynnik, którego 
oddziaływanie na pracującego prowadzi lub może prowadzić do 
schorzenia. 

Czynnikiem uciążliwym nazywamy czynnik, którego 
oddziaływanie na pracującego może spowodować złe 
samopoczucie lub nadmierne zmęczenie nie powodując jednak 
trwałego pogorszenia stanu zdrowia pracownika

background image

Rodzaje czynników szkodliwych 

niebezpiecznych.

1) fizyczne 
2) chemiczne
3) biologiczne
4) psychofizyczne

background image

Czynniki niebezpieczne.

Czynnikami niebezpiecznymi w środowisku pracy 

mogą być:

 poruszające się maszyny i inne urządzenia (np. pojazdy), 

ruchome części maszyn i ich oprzyrządowania oraz 

poruszające się narzędzia (np. wszelkie typy obrabiarek), 

przemieszczające się wyroby, półwyroby, materiały i 

surowce;

 położenie stanowiska pracy na poziomie różnym od 

poziomu otoczenia;

 eksploatowane urządzenia do przetwarzania, 

magazynowania, przesyłania i rozdzielania energii i jej 

nośników (np. kotły parowe i grzewcze, silniki spalinowe, 

dieslowskie, sprężarki, kompresory, zbiorniki, pojemniki z 

gazem, aparaty próżniowe, przewody zasilające),

 spadające przedmioty (np. obluzowane części maszyn, 

narzędzia, materiały, kamienie, odłamki skał),

background image

Czynniki niebezpieczne cd.

- ostre wystające elementy: ostrza, ostre krawędzie, 

szorstkie powierzchnie,

- śliskie, nierówne powierzchnie,
-  gorące lub zimne powierzchnie i substancje,
-  substancje i materiały wybuchowe i łatwopalne,
- gorący lub zimny mikroklimat,
-  prąd elektryczny,
-  elektryczność statyczna,
-  promieniowanie, 
- hałas, wibracje, oświetlenie
-  pyły przemysłowe
-  ograniczone wąskie przestrzenie, dojścia, przejścia

background image

Szkodliwe czynniki chemiczne.

Czynniki chemiczne, niebezpieczne i szkodliwe w 

procesie pracy, 

w zależności od rodzajów działania na organizm 

człowieka, 

można podzielić na:

1) toksyczne

2) drażniące

3) uczulające

4) rakotwórcze

5) mutagenne

6) upośledzające funkcje rozrodcze

Podział w zależności od sposobów wchłaniania:

1) przez drogi oddechowe

2) przez skórę i błony śluzowe

3) przez przewód pokarmowy

background image

Czynniki chemiczne występujące w 

pracy. 

a) w zależności od rodzaju działania na organizm człowieka: 
- toksyczne
- drażniące
- uczulające
- rakotwórcze
- mutagenne
- teratogenne

background image

Czynniki chemiczne występujące w 

pracy:

b) w zależności od sposobów wchłaniania: 
- przez drogi oddechowe, 
- przez skórę i błony śluzowe, 
- przez przewód pokarmowy. 

background image

Czynniki fizyczne.

hałas  (ustalony  i  nieustalony,  hałas  infradźwiękowy,  hałas, 

ultradźwiękowy), 

mikroklimat,

promieniowanie  optyczne  (widzialne,  podczerwone  i 

ultrafioletowe),

promieniowanie jonizujące,

promieniowanie laserowe,

pole elektromagnetyczne (niskiej i wysokiej częstotliwości),

pole elektrostatyczne,

pyły przemysłowe,

wibracja (ogólna i oddziałująca na organizm człowieka 

przez kończyny górne).

background image

Czynniki biologiczne.

mikroorganizmy (priony wirusy bakterie - riketsje 

i chlamydie, bakterie spiralne, Gram-ujemne, Gram-

dodatnie, promieniowce, grzyby - niższe (pleśniaki, 

drożdżaki), wyższe (podstawczaki)

makroorganizmy [rośliny - porosty, wątrobowce, 

pyłki kwiatowe, substancje toksyczne (alkaloidy, 

glikozydy, toksalbuminy,  furokumaryny) i 

alergizujące wytwarzane przez rośliny zielne; pyły 

roślin zielnych; pył drzewny; zwierzęta - pierwotniaki 

i robaki pasożytnicze; stawonogi (kleszcze, roztocze); 

owady - karaczany, szarańcze, wołek zbożowy, 

brudnica nieparka, jedwabnik morwowy, pszczoła 

miodna i in.; zwierzęta kręgowe]. 

background image

Czynniki uciążliwe.

Mogą one  prowadzić do dłuższej nieobecności 

pracownika z powodu choroby i obniżenia 
wydajności. Do głównych czynników o 
charakterze uciążliwym zaliczyć można 
następujące kategorie

1) mikroklimat,
2) monotonia,
3) obciążenie psychiczne,
4) obciążenie statyczne,
5) oświetlenie,
6) wysiłek fizyczny.

background image

Czynniki psychofizyczne

1) obciążenie fizyczne:
statyczne (wywołane długotrwałym napięciem mięśni spowodowanym 

utrzymywaniem przez dłuższy czas ciała lub przedmiotu w tej samej wymuszonej 
pozycji
-dynamiczne(związane z aktywnością ruchową podczas pracy)
2) obciążenie nerwowo- psychiczne:
- obciążenie umysłu (nadmierna aktywność całej psychiki lub pewnej jej funkcji 
przez dłuższy okres zmiany roboczej, wywołana najczęściej przez wadliwą 
konstrukcję obsługiwanego urządzenia lub niewłaściwie zaprojektowany proces 
technologiczny),
- niedociążenie lub przeciążenie percepcyjne (ograniczenie pracy człowieka 
związane najczęściej z procesem automatyzacji maszyn, urządzeń i procesów 
technologicznych, powodujące osłabienie aktywności psychicznej przy 
równoczesnej konieczności czuwania),
- obciążenie emocjonalne.

background image

Regulacje prawne.

Regulacje prawne związane z czynnikami szkodliwymi, niebezpiecznymi i 
uciążliwymi zawiera szereg aktów prawnych. Najważniejsze z nich to:

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974r. - Kodeks pracy Kodeks pracy ( DZ.U.  1974, nr 
24,  poz.  141,  tekst  ujednolicony  2001.05.17,  z  późn.  zm.)  w  szczególności 
rozdział  VI  stanowiący  o  profilaktycznej  ochronie  zdrowia,  który  nakłada  na 
każdego pracodawcę

obowiązek  przeprowadzania  badań  i  pomiarów  czynników  szkodliwych  dla 
zdrowia
oraz  informowania  pracowników  o  ryzyku  zawodowym,  które  wiąże  się  z 
wykonywaną pracą;

Rozporządzenie  Ministra  Pracy  i  Polityki  Socjalnej  z  dnia  29  lipca  2010r. 
zmieniające  rozporządzenie  w  sprawie  najwyższych  dopuszczalnych  stężeń  i 
natężeń  czynników  szkodliwych  dla  zdrowia  w  środowisku  pracy  (Dz.  U.  2010, 
nr  141,  poz.  950,  z  późn.  zm.)  określające  najwyższe  dopuszczalne  stężenia  i 
natężenia czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy;

background image

Regulacje prawne.

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 lutego 
2008r. zmieniające rozporządzenie w sprawie 
szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w 
środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników 
zawodowo narażonych na te czynniki (Dz. U. 2008, nr 
48, poz. 288, z późn. zm.);

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2011r. 
– w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych 
dla zdrowia w środowisku pracy ( Dz. U. 2011, nr 33, 
poz. 166, z późń. zm.), regulujące zasady i częstotliwość 
dokonywania badań i pomiarów czynników szkodliwych 
dla zdrowia w środowisku pracy;

background image

Dziękuję za uwagę.

Bibliografia:

http://www.ciop.pl/

http://www.puls.edu.pl 

http://wsse.krakow.pl/strona2/index.php/obszar

y-dzialan/nadzor-sanitarny/84-srodowisko-
pracy/51-czynniki-szkodliwe-i-uciazliwe-w-
srodowisku-pracy


Document Outline