Rola biologiczna białek



Białka budujące ciało człowieka składają się z 

dwudziestu różnych aminokwasów. Związki te 

łączą się w bardzo różnorodny sposób i tworzą 

bardzo długie polipeptydowe łańcuchy.



Rola białka i jego właściwości zależą od 

kolejnego ułożenia aminokwasów a także 

zależą od składu aminokwasowego, gdyż 

łańcuchy boczne konkretnych aminokwasów 

mogą cechować pewne właściwości fizyczne 

lub chemiczne.



 Białka są jednym z dominujących związków w 

ciele człowieka, gdyż stanowią nawet 15% 

całkowitej masy ciała człowieka. 



Prawidłowa zawartość białka w organizmie 

zapewnia jego prawidłowe funkcjonowanie. 



Jego podstawowa rolą jest dostarczanie 

materiału budulcowego tkanek i komórek.



Składnik ten musi być dostarczany z 

zewnątrz, w postaci pożywienia 
zwierzęcego lub roślinnego, w 
odpowiednich ilościach: zarówno 
ilościowych jaki i jakościowych 

funkcje regulatorowe



niektóre hormony są związkami białkowymi, 

hormony kontrolują szereg procesów 
życiowych

Ruch uporządkowany 



Białka są głównymi składnikami mięśni. 

Przesunięcie się dwu rodzajów włókien 

białkowych względnie siebie prowadzi do 

skurczu mięśnia. 



W skali mikroskopowej ruchy 

uporządkowane, takie jak 

przemieszczanie się chromosomów 

podczas mitozy lub poruszanie się 

plemników za pomocą wici, są także 

rezultatem działania białkowych układów 

kurczowych 

funkcje lokomotoryczne



dzięki takim białkom jak miozyna czy 

aktyna możliwe jest kurczenie się mięśni i 
ruch 

funkcje strukturalne



dzięki swoim właściwościom białka mogą 

utrzymywać kształt tkanek i komórek, 
przykładem mogą być białka wzmacniające 
takie jak elastyna czy kolagen 

wytwarzanie i przekazywanie 
impulsów nerwowych



Reakcja komórek nerwowych na 

specyficzne bodźce przebiega z udziałem 
białek receptorowych



. Przykładem jest rodopsyna, białko 

fotoreceptorowe, występujące w komórkach 
pręcikowych siatkówki 

Kontrola wzrostu i różnicowania. 



Kontrola odpowiedniej kolejności ekspresji 

informacji genetycznej jest zasadniczym 
warunkiem uporządkowanego wzrostu i 
różnicowania komórek. Tylko mała część 
informacji zawartej w genomie ujawnia się 
w określonym przedziale życia komórki 

immunologiczna



Białka o dużej swoistości, które 

rozpoznają substancję obce dla ustroju i 

łączą się z nimi, to przeciwciała.



 Obcymi dla ustroju mogą być wirusy, 

bakterie lub komórki innych 

organizmów. 



Białka odgrywają zatem istotna rolę w 

rozróżnianiu między tym co własne i 

obce dla danego organizmu  

kataliza enzymatyczna 



rola katalityczna białka stanowią enzymy     
      , dzięki którym możliwe jest szybkie 
zachodzenie reakcji chemicznych, 
przykładem może być kataliza 
wielosacharydów do cukrów prostych), 

transportowa – hemoglobina, 
transferyna



Transport wielu małych cząsteczek i jonów 

zachodzi z udziałem swoistych białek.



Przykładem jest hemoglobina, przenosząca 

tlen w krwinkach czerwonych oraz 
mioglobina, pokrewne białko 
odpowiedzialne za transport tlenu w 
mięśniach. 

Funkcje mechaniczno - 
strukturalne.

. 

Dużą elastyczność mięśni oraz tkanki 
kostnej zapewnia obecność kolagenu, 
białka fibrylarnego.