background image

STAN NAGŁEGO ZAGROŻENIA 

STAN NAGŁEGO ZAGROŻENIA 

ŻYCIA

ŻYCIA

USTANIE LUB POWAŻNE ZABURZENIE 

USTANIE LUB POWAŻNE ZABURZENIE 

PODSTAWOWYCH CZYNNOŚCI 

PODSTAWOWYCH CZYNNOŚCI 

ŻYCIOWYCH

ŻYCIOWYCH

Wymaga natychmiastowej pomocy na 

Wymaga natychmiastowej pomocy na 

miejscu zdarzenia

miejscu zdarzenia

"złota godzina”

"złota godzina”

NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY:

NAJCZĘSTSZE PRZYCZYNY:

choroby serca - zawał mięśnia sercowego 

choroby serca - zawał mięśnia sercowego 

(osoby >40 r.ż.)

(osoby >40 r.ż.)

urazy czaszkowo-mózgowe, wielonarządowe, 

urazy czaszkowo-mózgowe, wielonarządowe, 

wstrząs urazowy (osoby <40 r.ż.)

wstrząs urazowy (osoby <40 r.ż.)

ostre zatrucia (50% samobójcze, 50% 

ostre zatrucia (50% samobójcze, 50% 

przypadkowe)

przypadkowe)

background image

PIERWSZEJ POMOCY 

PIERWSZEJ POMOCY 

UDZIELA

UDZIELA

oddział pomocy doraźnej - 

oddział pomocy doraźnej - 

pogotowie ratunkowe

pogotowie ratunkowe

wykwalifikowany ratownik 

wykwalifikowany ratownik 

medyczny

medyczny

każdy człowiek, który znajduje 

każdy człowiek, który znajduje 

się na miejscu zdarzenia w 

się na miejscu zdarzenia w 

miarę swoich umiejętności!!!

miarę swoich umiejętności!!!

background image

Podstawowe pojęcia związane

Podstawowe pojęcia związane

 z RKO – resuscytacją krążeniowo-

 z RKO – resuscytacją krążeniowo-

oddechową

oddechową

Podstawowe zabiegi resuscytacyjne (Basic 
Life Support— BLS) dotyczą 
bezprzyrządowego (za wyjątkiem środków 
ochrony osobistej) utrzymywania drożności 
dróg oddechowych oraz podtrzymywania 
oddychania i krążenia

Automatyczny defibrylator zewnętrzny 
(Automated External Defibrillator— AED)

Zaawansowane zabiegi resuscytacyjne 
(Advanced Life Support – ALS

background image

BADANIE NA MIEJSCU 

BADANIE NA MIEJSCU 

ZDARZENIA

ZDARZENIA

Ocena objawów życiowych 

Ocena objawów życiowych 

(vital 

(vital 

signs)

signs)

stanu świadomości

stanu świadomości

oddechu

oddechu

Czy badany jest przytomny?

Czy badany jest przytomny?

stan orientacji - 

stan orientacji - 

„co się stało?”

„co się stało?”

reakcja na głos - 

reakcja na głos - 

„proszę otworzyć 

„proszę otworzyć 

oczy”

oczy”

reakcja na ból - 

reakcja na ból - 

cofanie kończyny

cofanie kończyny

background image

Badanie  poszkodowanego na 

miejscu wypadku

-  cel: stwierdzenie lub wykluczenie urazów, np.: 

złamań, krwotoków zewnętrznych, itp.

 

Podczas badania poszkodowanego należy cały 

czas obserwować twarz poszkodowanego. Osoba 

nieprzytomna może zareagować na ból 

widocznym grymasem twarzy lub jękiem.

background image

Badanie w pozycji na plecach

Badanie w pozycji na plecach

1. Ocena stanu przytomności poszkodowanego

1. Ocena stanu przytomności poszkodowanego

 - 

 - 

sprawdzamy czy poszkodowany reaguje na bodźce: dotyk i 

sprawdzamy czy poszkodowany reaguje na bodźce: dotyk i 

głos. 

głos. 

2. 

2. 

Badanie szyjnego odcinka kręgosłupa i czaszki

Badanie szyjnego odcinka kręgosłupa i czaszki

 - palce 

 - palce 

obu rąk wsuwamy z obu stron pod kark poszkodowanego, 

obu rąk wsuwamy z obu stron pod kark poszkodowanego, 

uważając aby nie poruszyć jego głową. Jednym ciągłym 

uważając aby nie poruszyć jego głową. Jednym ciągłym 

ruchem ręki lekko naciskając przesuwamy po kręgosłupie 

ruchem ręki lekko naciskając przesuwamy po kręgosłupie 

od dołu w kierunku czaszki. Nie wyjmując rąk 

od dołu w kierunku czaszki. Nie wyjmując rąk 

przesuwamy dłonie po potylicy w górę czaszki. Zwracamy 

przesuwamy dłonie po potylicy w górę czaszki. Zwracamy 

uwagę na ciągłość kręgosłupa, pojawienie się obrzęku, 

uwagę na ciągłość kręgosłupa, pojawienie się obrzęku, 

zgrubień, zapadnięć itp. Po zakończeniu badania 

zgrubień, zapadnięć itp. Po zakończeniu badania 

oglądamy rękawiczki, szukając śladów krwi. Kontrolujemy 

oglądamy rękawiczki, szukając śladów krwi. Kontrolujemy 

małżowiny uszne – wypływ płynu mózgowo- rdzeniowego.

małżowiny uszne – wypływ płynu mózgowo- rdzeniowego.

3. 

3. 

Udrożnienie dróg oddechowych

Udrożnienie dróg oddechowych

4. Obojczyk

4. Obojczyk

 - sprawdzamy jednym, ciągłym ruchem 

 - sprawdzamy jednym, ciągłym ruchem 

palcami jednej ręki. 

palcami jednej ręki. 

5

5

. Stawy ramienne

Stawy ramienne

 - badamy oba stawy jednocześnie. 

 - badamy oba stawy jednocześnie. 

Obejmujemy ręką bark i wykonujemy niewielkie, koliste 

Obejmujemy ręką bark i wykonujemy niewielkie, koliste 

ruchy i badając czy nie są uszkodzone. 

ruchy i badając czy nie są uszkodzone. 

background image

6. 

Klatka piersiowa - obejmujemy oburącz z boków pod 

pachami, ściskamy 

i następnie 

zwracając uwagę na 

ewentualne trzeszczenie złamanych lub pękniętych żeber. 
Czynności powtarzamy układając ręce coraz niżej w kierunku 
brzucha, aż do zbadania całej klatki piersiowej 

7. Brzuch - kładziemy jedną rękę płasko na brzuch 
poszkodowanego i lekko wciskamy.  W warunkach 
prawidłowych powłoki brzuszne są miękkie i elastyczne. Brzuch 
twardy, deskowaty może być objawem krwawienia 
wewnętrznego. 

 8

 8.

.

 

 

Miednica

Miednica

 

 

9. 

9. 

Kończyny

Kończyny

 - Najpierw sprawdzamy ciągłość kończyny 

 - Najpierw sprawdzamy ciągłość kończyny 

obejmujemy ją oburącz jak najbliżej biodra lub barku i ciągłym 

obejmujemy ją oburącz jak najbliżej biodra lub barku i ciągłym 

ruchem przesuwamy ręce (bez odrywania) w dół, w kierunku 

ruchem przesuwamy ręce (bez odrywania) w dół, w kierunku 

stopy lub dłoni. Szukamy zniekształceń kończyny 

stopy lub dłoni. Szukamy zniekształceń kończyny 

spowodowanych np. złamaniem. 

spowodowanych np. złamaniem. 

W

W

ydajemy polecenie: "złącz nogi". Obserwujemy reakcję 

poszkodowanego: jeżeli poszkodowany nie wykonuje naszego 
polecenia, może to świadczyć o: uszkodzeniu rdzenia 
kręgowego, uszkodzeniu miednicy, głębokiej utracie 
przytomności. 

background image

Badanie nie powinno trwać dłużej niż 1 minutę. Jeżeli 
przekroczymy ten czas, należy badanie przerwać, 
żeby sprawdzić oddech i oznaki zachowanego 
krążenia. 

 

 

Odwrócenie poszkodowanego z brzucha na plecy: 

Odwrócenie poszkodowanego z brzucha na plecy: 

- kończyny poszkodowanego układamy prosto wzdłuż 

- kończyny poszkodowanego układamy prosto wzdłuż 

ciała. 

ciała. 

- stajemy po stronie, w którą zwrócona jest twarz 

- stajemy po stronie, w którą zwrócona jest twarz 

poszkodowanego, 

poszkodowanego, 

- swoją rękę wsuwamy pod udo bliższej nogi 

- swoją rękę wsuwamy pod udo bliższej nogi 

poszkodowanego                 i chwytamy za tylną część 

poszkodowanego                 i chwytamy za tylną część 

uda nogi dalszej, 

uda nogi dalszej, 

- swoją rękę wsuwamy pad  kończynę górną, 

- swoją rękę wsuwamy pad  kończynę górną, 

przekładamy po plecach  i chwytamy  za jego drugie 

przekładamy po plecach  i chwytamy  za jego drugie 

przedramię, 

przedramię, 

- delikatnie, od siebie, obracamy poszkodowanego na 

- delikatnie, od siebie, obracamy poszkodowanego na 

plecy, zwracając szczególną uwagę na asekurację 

plecy, zwracając szczególną uwagę na asekurację 

głowy poszkodowanego, 

głowy poszkodowanego, 

background image

OCENA OBJAWÓW ŻYCIOWYCH

 

ODDYCHANIE - 

ROZPOZNANIE

Czy badany oddycha?

Po przybliżeniu twarzy policzkiem do ust 

badanego za pomocą wzroku, słuchu i 

czucia ocenia się przez 10 sekund
- czy widoczne są ruchy klatki 

piersiowej?
- czy słychać szmer oddechu
- czy czuć wydech na policzku

UWAGA

brak oddechu stanowi wskazanie do jego 

zastąpienia

 

background image

MECHANIZM NIEDROŻNOŚCI 

MECHANIZM NIEDROŻNOŚCI 

GÓRNYCH DRÓG ODDECHOWYCH 

GÓRNYCH DRÓG ODDECHOWYCH 

U NIEPRZYTOMNEGO

U NIEPRZYTOMNEGO

background image

RĘKOCZYN UDRAŻNIAJĄCY 

RĘKOCZYN UDRAŻNIAJĄCY 

GÓRNE DROGI ODDECHOWE

GÓRNE DROGI ODDECHOWE

background image

OCENA OBJAWÓW ŻYCIOWYCH

OCENA OBJAWÓW ŻYCIOWYCH

KRĄŻENIE - FIZJOLOGIA

KRĄŻENIE - FIZJOLOGIA

Celem funkcjonowania układu krążenia 

jest zaopatrzenie wszystkich narządów i 

tkanek w utlenowaną w płucach krew.

NIEDOTLENIENIE = ŚMIERĆ KOMÓRKI

Warunki prawidłowego funkcjonowania:

- wydolna pompa sercowa
- prawidłowa objętość krwi krążącej
- prawidłowa pojemność naczyń

background image

REANIMACJA

REANIMACJA

– pełne 

– pełne 

ożywienie

ożywienie

RESUSCYTACJA

RESUSCYTACJA

Zespół czynności zastępujących czasowo 

wentylację płuc i czynność pompującą 
serca

stosowany u osób, u których wystąpiło 
nagłe zatrzymanie krążenia i oddychania 

background image

PODSTAWOWE ZABIEG

RESUSCYTACYJNE U DOROSŁYCH

1.

Upewnij się , czy 

poszkodowany i 

wszyscy świadkowie 

zdarzenia są 

bezpieczni

2.

Sprawdź reakcję 

poszkodowanego

delikatnie potrząśnij za 

ramiona i głośno 

zapytaj: „Czy wszystko 

w porządku?”

background image

PODSTAWOWE ZABIEG

RESUSCYTACYJNE U DOROSŁYCH

3a. Jeżeli reaguje – zostaw w 

3a. Jeżeli reaguje – zostaw w 

pozycji, w której go zastałeś, o 

pozycji, w której go zastałeś, o 

ile nie zagraża mu 

ile nie zagraża mu 

niebezpieczeństwo

niebezpieczeństwo

dowiedz się jak najwięcej o 
poszkodowanym i wezwij pomoc, 
jeśli będzie konieczna

regularnie oceniaj jego stan

background image

PODSTAWOWE ZABIEG

RESUSCYTACYJNE U DOROSŁYCH

3b. 

3b. Jeżeli nie reaguje:

głośno zawołaj o pomoc

odwróć poszkodowanego 

na plecy, udrożnij jego 

drogi oddechowe poprzez 

odgięcie głowy i uniesienie 

żuchwy

4. Utrzymując drożność 

dróg oddechowych 

wzrokiem, słuchem i 

dotykiem poszukaj 

prawidłowego oddechu 

(max. 10 s)

background image

PODSTAWOWE ZABIEG

RESUSCYTACYJNE U DOROSŁYCH

5a

. Jeżeli oddech jest prawidłowy:

ułóż poszkodowanego w pozycji bezpiecznej 

unosząc żuchwę

wyślij kogoś lub sam udaj się po pomoc

regularnie oceniaj oddech

5b. Jeżeli oddech nie jest prawidłowy:

wyślij kogoś po pomoc, a jeżeli jesteś sam, 

zostaw poszkodowanego i wezwij pomoc, wróć 

i rozpocznij uciskanie klatki piersiowej

background image

PODSTAWOWE ZABIEG

RESUSCYTACYJNE U DOROSŁYCH

- masaż serca

Ułóż nadgarstek jednej ręki 

Ułóż nadgarstek jednej ręki 

na środku klatki piersiowej 

na środku klatki piersiowej 

poszkodowanego

poszkodowanego

Ułóż drugi nadgarstek na już 

Ułóż drugi nadgarstek na już 

położonym

położonym

Nie wywieraj ucisku na żebra, 

Nie wywieraj ucisku na żebra, 

ani na dolny koniec mostka

ani na dolny koniec mostka

Trzymaj ramiona 

Trzymaj ramiona 

wyprostowane i uciskaj na 

wyprostowane i uciskaj na 

głębokość 4-5 cm

głębokość 4-5 cm

Częstotliwość uciśnięć 

Częstotliwość uciśnięć 

100/min

100/min

Okres ucisku i relaksacji 

Okres ucisku i relaksacji 

– podobne

– podobne

background image

PODSTAWOWE ZABIEG

RESUSCYTACYJNE U DOROSŁYCH

6a. Połącz uciskanie 

klatki piersiowej z 
oddechami 
ratowniczymi:

Po wykonaniu 30 
uciśnięć klatki 
piersiowej udrożnij 
drogi oddechowe

Zaciśnij skrzydełka 
nosa

Usta pozostaw otwarte

background image

PODSTAWOWE ZABIEG

RESUSCYTACYJNE U DOROSŁYCH

Weź wdech i wdmuchuj 
powoli powietrze do ust 
poszkodowanego – przez 1 
sek.

Obserwuj czy klatka 
piersiowa się unosi i 
opada 

Wykonaj jeszcze jeden 
oddech

Kontynuuj uciśnięcia 
i oddechy w stosunku 30:2

background image

PODSTAWOWE ZABIEG

RESUSCYTACYJNE U DOROSŁYCH

7. Kontynuuj resuscytację do czasu 

gdy:

przybędę wykwalifikowane służby 
medyczne i przejmą działania

poszkodowany zacznie prawidłowo 
oddychać

ulegniesz wyczerpaniu

background image

Algorytm BLS — sekwencja 

postępowania

background image

Kiedy wezwać pomoc?

Jeśli jest dwóch ratowników, jeden 
wzywa pomoc tuż po stwierdzeniu, że 
pacjent nie oddycha, 
a drugi w tym czasie rozpoczyna akcję 
R.

Jeśli jest jeden ratownik, wzywa on 
pomoc tuż po stwierdzeniu, że pacjent 
nie oddycha (zakładamy sercową 
przyczynę NZK) – u osób dorosłych.

background image

CIAŁO OBCE W DROGACH ODDECHOWYCH

(ZADŁAWIENIE)

background image

CIAŁO OBCE W DROGACH ODDECHOWYCH

(ZADŁAWIENIE)

background image

CIAŁO OBCE W DROGACH ODDECHOWYCH

(ZADŁAWIENIE)

background image

CZYNNIK CZASU W 

CZYNNIK CZASU W 

RESUSCYTACJI

RESUSCYTACJI

background image

Podstawowe zabiegi 

Podstawowe zabiegi 

resuscytacyjne u dzieci

resuscytacyjne u dzieci

background image

1.

1.

Upewnij się, że jest bezpiecznie 

Upewnij się, że jest bezpiecznie 

zarówno dla ciebie

zarówno dla ciebie

jak i dla dziecka.

jak i dla dziecka.

2.

2.

 Sprawdź reakcję dziecka:

 Sprawdź reakcję dziecka:

delikatnie potrząśnij dzieckiem

delikatnie potrząśnij dzieckiem

 i zapytaj głośno: „Czy wszystko w 

 i zapytaj głośno: „Czy wszystko w 

porządku?”,

porządku?”,

background image

*Jeśli dziecko oddycha prawidłowo:

-ułóż dziecko w pozycji bezpiecznej 

-  regularnie oceniaj oddech.

 * Jeśli dziecko nie oddycha lub ma 

oddechy

agonalne (nieregularne, rzadkie oddechy):

- delikatnie usuń widoczne ciała obce

- wykonaj 5 oddechów ratowniczych,

background image

Resuscytacja dzieci i ofiar 

tonięcia

Wykonaj 5 początkowych oddechów 
ratowniczych przed rozpoczęciem 
uciskania klatki piersiowej

 prowadź RKO 
przez 1 minutę
 zanim udasz się po 
pomoc

Uciskaj mostek u dzieci na głębokość 
1/3 wymiaru przednio-tylnego klatki 
piersiowej

background image

Oddechy ratownicze dla niemowląt

 

- metoda usta-usta nos 
Jeśli u starszego niemowlęcia nie można 
objąć ust i nosa, ratownik może
objąć swoimi ustami albo usta, albo
nos niemowlęcia 

 powoli wdmuchuj powietrze do ust i nosa 

 powoli wdmuchuj powietrze do ust i nosa 

niemowlęcia przez 1–1,5 sekundy, w ilości 

niemowlęcia przez 1–1,5 sekundy, w ilości 

wystarczającej do widocznego uniesienia 

wystarczającej do widocznego uniesienia 

się klatki piersiowej, 

się klatki piersiowej, 

background image

Jeśli wykonanie skutecznego oddechu natrafia 

na trudność, drogi oddechowe mogą być 

niedrożne. 

Wtedy:

- otwórz usta dziecka i usuń z nich wszelkie 

widoczne przeszkody; nigdy nie staraj się 

usunąć ciała obcego na ślepo,

- upewnij się, że głowa jest prawidłowo odgięta, 

bródka uniesiona, ale także, że szyja nie jest 

nadmiernie wygięta,

- jeśli odgięcie głowy i uniesienie brody nie 

powoduje udrożnienia dróg oddechowych, 

spróbuj metody wysunięcia żuchwy,

- podejmij do 5 prób w celu uzyskania 

efektywnych oddechów, jeśli nadal jest to 

nieskuteczne, rozpocznij uciskanie klatki 

piersiowej.

background image

Ocena układu krążenia 

dziecka. 

Masz nie więcej niż 10 sekund 

na:

- poszukiwanie oznak krążenia 

— zalicza się do tego: ruch, 

kaszel lub prawidłowy oddech 

(nie oddechy agonalne, które są 

rzadkie                        i 

nieregularne),

background image

Po 15 uciśnięciach, należy odgiąć głowę, 

unieść żuchwę i wykonać 2 efektywne 

oddechy. 

Uciskanie klatki piersiowej i 

Uciskanie klatki piersiowej i 

oddechy ratownicze powinno się 

oddechy ratownicze powinno się 

kontynuować w stosunku 15 : 2 

kontynuować w stosunku 15 : 2 

Jeśli ratownik jest sam, może 

Jeśli ratownik jest sam, może 

użyć stosunku 30 : 2

użyć stosunku 30 : 2

background image

W przypadku wykonywania uciśnięć klatki 

piersiowej u niemowląt przez 1 ratownika 

zalecany jest masaż opuszkami dwóch palców

,

 2 lub więcej ratowników należy użyć techniki 
dwóch kciuków                                  i dłoni 
obejmujących klatkę piersiową niemowlęcia. 

background image

Masaż serca u dziecka 

powyżej 1. roku życia 

- nadgarstek jednej ręki w 1/3 dolnej 

- nadgarstek jednej ręki w 1/3 dolnej 

mostka  Konieczne jest uniesienie palców 

mostka  Konieczne jest uniesienie palców 

aby upewnić się, że nie uciska się żeber.

aby upewnić się, że nie uciska się żeber.

- mostek uciskać do około 1/3 głębokości 

- mostek uciskać do około 1/3 głębokości 

klatki piersiowej.

klatki piersiowej.

 W przypadku większych dzieci użyć 

dwóch rąk

 ze splecionymi palcami (po okresie 

pokwitania).

background image

Kiedy wezwać pomoc (dzieci)?

Kiedy wezwać pomoc (dzieci)?

- w przypadku gdy jest dwóch ratowników jeden 

- w przypadku gdy jest dwóch ratowników jeden 

rozpoczyna czynności resuscytacyjne, a drugi 

rozpoczyna czynności resuscytacyjne, a drugi 

wzywa pomoc

wzywa pomoc

- gdy jesteś sam - akcja resuscytacyjną przez 1 

- gdy jesteś sam - akcja resuscytacyjną przez 1 

min, a następnie wezwij pomoc; możesz wziąć 

min, a następnie wezwij pomoc; możesz wziąć 

niemowlę i małe dziecko ze sobą szukając 

niemowlę i małe dziecko ze sobą szukając 

pomocy, próbując kontynuować czynności 

pomocy, próbując kontynuować czynności 

resuscytacyjne

resuscytacyjne

- wyjątkiem od tej zasady są dzieci ze znaną 

- wyjątkiem od tej zasady są dzieci ze znaną 

kardiologiczną przeszłością chorobową, u 

kardiologiczną przeszłością chorobową, u 

których doszło do nagłego

których doszło do nagłego

 

 

NZK. W tych 

NZK. W tych 

sytuacjach najbardziej prawdopodobną 

sytuacjach najbardziej prawdopodobną 

przyczyna zatrzymania krążenia są   zaburzenia 

przyczyna zatrzymania krążenia są   zaburzenia 

rytmu serca, dlatego też najważniejsze w takim 

rytmu serca, dlatego też najważniejsze w takim 

przypadku jest jak najszybsze uzyskanie dostępu 

przypadku jest jak najszybsze uzyskanie dostępu 

eto defibrylatora. W tym przypadku należy 

eto defibrylatora. W tym przypadku należy 

natychmiast wezwać pomoc.

natychmiast wezwać pomoc.


Document Outline