dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
1
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
1
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
2
Rynek – popyt, podaż,
równowaga
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
3
Rynek
• To proces, w ramach którego
kupujący i sprzedający określają,
co mają zamiar kupować oraz
sprzedawać i na jakich warunkach /
tzn. w jakich ilościach i po jakich
cenach/.
• Kupujący reprezentują sobą popyt
rynkowy, a sprzedający – podaż
rynkową.
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
4
Popyt
• Zapotrzebowanie zgłaszane przez
konsumentów na rynku, przy
danej cenie produktu
• Odwrotna relacja między ceną
dobra a ilością, którą
konsumenci są skłonni i są w
stanie nabyć w pewnym okresie
/przy założeniu „ceteris paribus”/
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
5
Determinanty popytu
• Cena danego dobra
• Ceny innych dóbr /komplementarnych
i substytucyjnych/
• Dochody konsumentów
• Moda
• Reklama
• Oczekiwania przyszłego poziomu cen
itd..
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
6
Popyt a cena danego dobra
0
ilość
cena
p
1
q
1
q
2
A
B
p
2
D = f(p)
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
7
Wpływ pozacenowych
determinantów popytu /1/
0
ilość
cena
p
1
q
1
q
2
A
B
p
2
A’
B’
q’
1
q’
2
D
D’
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
8
Wpływ pozacenowych
determinantów popytu /2/
0
ilość
cena
p
1
q’
1
q’
2
A’
B’
p
2
A
B
q
1
q
2
D
D’
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
9
Podaż
• Produkty dostarczone przez
producentów na rynek, przy
danej cenie produktu
• Relacja między ceną dobra a
ilością, którą producenci są w
stanie dostarczyć w pewnym
okresie /przy założeniu „ceteris
paribus”/
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
10
Determinanty podaży
• Cena danego dobra
• Koszty wytwarzania:
- koszty materiałów
- płace i narzuty na płace itp.
- technologia produkcji
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
11
Podaż a cena danego dobra
cena
ilość
p
1
p
2
q
1
q
2
S=f(
p)
A
B
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
12
Wpływ pozacenowych
determinantów podaży /1/
cena
iloś
ć
p
1
p
2
q
1
q
2
S=f(
p)
A
B
S’ = f(p)
A’
B’
q’
1
q’
2
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
13
Wpływ pozacenowych
determinantów podaży /2/
cena
iloś
ć
p
1
p
2
q’
1
q’
2
S’=f(p)
A’
B’
S’ = f(p)
A
B
q
1
q
2
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
14
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
15
Równowaga rynkowa
• Obraz rynku, na którym – przy
pewnej cenie – następuje
zrównanie popytu zgłaszanego
przez konsumentów z podażą
oferowaną przez producentów
• Cena ta – to cena równowagi
rynkowej; a ilość – to ilość
równowagi rynkowej
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
16
Równowaga rynkowa
0
ilość
cena
S=f(p)
D= f(p)
E*
q*
p*
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
17
Nierównowaga rynkowa –
niedobór towarów na rynku
0
ilość
cena
S=f(p)
D= f(p)
E*
q*
p*
p
1
s
1
d
1
s
1
<
d
1
NIEDOBÓR:
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
18
Nierównowaga rynkowa –
nadwyżka towarów na rynku
0
ilość
cena
S=f(p)
D= f(p)
E*
q*
p*
p
1
d
1
s
1
NADWYŻKA:
s
1 >
d
1
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
19
Konsekwencje wzrostu popytu
dla równowagi rynkowej
0
ilość
cena
S=f(p)
D= f(p)
E*
q*
p*
D’ = f(p)
E
1
p
1
q
1
p
1
>p*
q
1
>
q*
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
20
Konsekwencje spadku popytu dla
równowagi rynkowej
0
ilość
cena
S=f(p)
D’= f(p)
E
1
q*
p*
D = f(p)
E*
p
1
<p*
q
1
<
q*
p
1
q
1
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
21
Konsekwencje wzrostu podaży
dla równowagi rynkowej
0
ilość
cena
S=f(p)
D= f(p)
E*
q*
p*
S’=f(p)
E
1
p
1
q
1
p
1
<p
*
q
1
>q
*
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
22
Konsekwencje spadku podaży dla
równowagi rynkowej
0
ilość
cena
S=f(p)
D= f(p)
E*
q*
p*
S’=f(p)
E
1
p
1
p
1
>p
*
q
1
q
1
<q
*
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
23
Konsekwencje zmian w otoczeniu rynku dla
równowagi na rynku jabłek - przykład
• Wzrost cen owoców cytrusowych –
substytuty w stosunku do jabłek
• Dotkliwa susza, która
spowodowała znacznie mniejsze
zbiory jabłek niż przewidywano
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
24
Zmiany równowagi na rynku
jabłek
0
ilość
S=f(p)
D= f(p)
E*
q*
P*
ce
na
D’
S’
E
1
q
1
p
1
q1 <
q*
p1 >
p*
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
25
Zmiany parametrów gwarantujących
równowagę na rynku jabłek
• Cena równowagi na rynku
jabłek – rośnie:
p1 > p*
• Ilość równowagi na rynku
jabłek – trzy warianty:
q1 > q*
q1 < q*
q1 = q*
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
26
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
27
Ingerencja rządu w rynek –
ceny maksymalne
0
ilość
cena
S=f(p)
D= f(p)
E*
q*
p*
p
m
ax
s
1
d
1
d
1
>s
1
NIEDOBÓR
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
28
Ingerencja rządu w rynek –
ceny minimalne
0
ilość
cena
S=f(p)
D= f(p)
E*
q*
p*
p
min
d
1
s
1
s
1
> d
1
NADWYŻKA
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
29
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
30
Równowaga rynkowa w długim
okresie /1/
0
ilość
cena
S=f(p)
D= f(p)
E*
q*
p*
D’
S’
E
1
p
1
q
1
p
1
<p
*
q
1
>q
*
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
31
Równowaga rynkowa w długim
okresie /2/
0
ilość
cena
S=f(p)
D= f(p)
E
*
q*
p*
D
’
S’
E
1
p
1
q
1
p
1
>p
*
q
1
>q
*
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
32
Równowaga rynkowa w długim
okresie /3/
0
ilość
cena
S=f(p)
D= f(p)
E*
q*
p*
D’
S’
E
1
=p
1
q
1
p
1
=p
*
q
1
>q
*