Slajd 1

W przyrodzie

istnieją cztery

znane nauce

oddziaływania. Są



grawitacja,



elektromagnetyz

oraz mniej znane:



oddziaływanie

silne,



oddziaływania

słabe.

Grawitacja utrzymuje planety

na orbicie wokół Słońca,

rządzi zachowaniem się

galaktyk oraz odpowiada za

zachowanie się Wszechświata

w wielkiej skali.

Oddziaływanie

elektromagnetyczne powoduje,

że dociera do nas światło i

energia ze Słońca, oraz wiąże

atomy w całość, utrzymując

elektrony na orbitach wokół

jąder. Wszędzie tam, gdzie są

ładunki elektryczne, występuje

elektromagnetyzm -

odpowiada za przekaz energii

elektrycznej do naszych

domów, za powstawanie

obrazu na ekranie telewizora,

a także za tworzenie się tak

potężnych błyskawic jak ta ...

Na ziemi (tak jak na

powierzchni ściany, gdy

zbliżamy do niej ujemnie

naelektryzowany balon)

wzrasta ładunek dodatni.

Gdy ładunków jest

odpowiednio dużo,

przeskakuje gigantyczna

iskra elektryczności

statycznej, tworząc piorun,

czyli wyładowanie

elektryczne w atmosferze

ziemskiej.

Jak zapobiec przeskokowi iskry?

Przed dotknięciem klamki drzwi czy

klamki samochodowej należy wziąć do

ręki coś metalowego (np. klucz) i

trzymać mocno, a potem dotknąć

dowolnego metalowego, dużego

przedmiotu (ciała fizycznego). Iskra

przeskoczy wówczas pomiędzy

kluczem a metalowym ciałem (np.

karoserią samochodu), a nasze czułe

opuszki palców będą bezpieczne.

Światło

rozchodzi

się

prostolinio

Załamanie

występuje m.in.

gdy światło

przechodzi:



z powietrza do

wody



z wody do

powietrza



ze szkła do

powietrza



z powietrza do

szkła



z warstwy

powietrza

gęstszego do

rzadszego

Izaak Newton w 1666 roku jako

pierwszy odkrył, że światło

słoneczne stanowi mieszaninę

świateł o określonych barwach, a co

więcej, że powstałe wiązki

barwnych świateł występują w

danych proporcjach i nie ulegają już

dalszemu rozszczepieniu, np. przez

drugi pryzmat.

Otóż większość ciał widzianych

przez nas nie emituje światła, a

widzimy je dlatego, że

odbijają

(rozpraszają) padające na nie

światło słoneczne lub sztuczne.

Niektóre przedmioty odbijają

całe światło, jakie na nie pada,

inne zaś pochłaniają jego część

lub nawet całość

Okazuje się, że biegun magnetyczny (w tym przypadku południowy) i północny biegun geograficzny to dwa różne miejsca! Bieguny geograficzne są to bowiem miejsca, gdzie oś obrotu przecina płaszczyznę Ziemi. Bieguny magnetyczne nie po krywają się z nimi.

Okazuje się, że biegun

magnetyczny (w tym przypadku

południowy) i północny biegun

geograficzny to dwa różne

miejsca! Bieguny geograficzne są

to bowiem miejsca, gdzie oś

obrotu przecina płaszczyznę

Ziemi. Bieguny magnetyczne nie

pokrywają się z nimi.

Magnetyczny biegun południowy

znajduje się w części

Arktyki należącej

do Kanady, w odległości około 1600

km od geograficznego bieguna

północnego. Również geograficzny

biegun południowy nie pokrywa się z

magnetycznym biegunem północnym,

który leży

na Antarktydzie, około 2400

km od bieguna

geograficznego

południowego. Dlatego korzystając z

kompasu należy uwzględnić poprawkę

zwaną deklinacją magnetyczną.

Pole magnetyczne Ziemi

związane jest prawdopodobnie

z poruszającymi się ładunkami

elektrycznymi w gorącym

jądrze Ziemi. Znajdują się tam

metale w stanie zjonizowanym.

Na skutek obrotu Ziemi wokół

własnej osi swobodne

elektrony i dodatnie jony

metali stanowią swoiste prądy

wirowe. Linie ziemskiego pola

magnetycznego przedstawione

zostały na rysunku:

Thomas Alva Edison (ur. w 1847 w

USA) to jeden z największych

wynalazców w całej historii ludzkości.

Był posiadaczem ponad 1000

patentów, a pierwszy zdobył już w

wieku 22 lat.

Edison był samoukiem. Porzucił

szkołę już po trzech miesiącach

nauki. Trudno mu było przystosować

się do rygorów szkoły, jego edukacją

zajęła się matka. Edison nałogowo

wręcz czytał książki. Zaczął się uczyć

fizyki, a w wieku 10 lat zbudował

własne laboratorium chemiczne.

Potem sprzedawał gazety w

pociągach i pracował jako

telegrafista. W wieku 16 lat stał

się jednym z najlepszych

specjalistów od telegrafu.

Skonstruował między innymi

fonograf, kineskop i kamerę

filmową oraz wybudował własną

kopalnię rudy. Niewątpliwie

jednak najsłynniejszym jego

wynalazkiem była żarówka.

Mimo że wcześniej budowano

już proste żarówki, to przepalały

się one zbyt szybko i nie miały

zastosowania praktycznego.

Po wielu żmudnych próbach Edison wpadł na pomysł umieszczania w szklanych bańkach zwęglonych włókien bawełnianych. Żarówka z takim włóknem mogła świecić już ponad 40 godzin. Było to w roku 1879. Na Boże Narodzenie Edison oświetlił swój dom i labo ratorium takimi żarówkami.

Po wielu żmudnych próbach

Edison wpadł na pomysł

umieszczania w szklanych

bańkach zwęglonych włókien

bawełnianych. Żarówka z takim

włóknem mogła świecić już

ponad 40 godzin. Było to w roku

1879. Na Boże Narodzenie

Edison oświetlił swój dom i

laboratorium takimi żarówkami.

W ciągu dwóch lat Edison

zbudował w N owym Jorku

pierwszą na świecie

elektrownię publicznego

użytku i pierwszy elektryczny

system oświetlenia miasta.

Zainstalował w budynkach

wynalezione przez siebie

żarówki. I tak 4 lipca 1882

roku nadeszła "era

elektryczności".

Edison zmarł w wieku 84 lat, a

w dzień jego pogrzebu w

Nowym Jorku wyłączono na

chwilę prąd, by w ten sposób

uczcić jego pamięć.

żarnik z cienkiego drutu
wolframowego

podpórka żarnika bańka

szklana wspornik żarnika

słupek szklany
podtrzymujący żarnik

trzonek

Wolfram to metal, który jest bardzo

odporny na działanie wysokich temperatur.

Topi się dopiero w tempe raturze około

3500°C. Prąd elektryczny; przepływając

przez żarnik, rozgrzewa wolfram do

temperatury około 2500°C, co powoduje

jego świecenie.

Document Outline