background image

Dynamika

Dynamika - to dział mechaniki, w którym bada się 
związki pomiędzy czynnikami wywołującymi  ruch, a 
właściwościami tego ruchu. 

Stan ruchu ciała w danym układzie odniesienia i w 
danym momencie czasu, określają wektory jego 
położenia i prędkości.

Zamiana stanu ruchu 
ciała 
jest następstwem sił 
działających na to ciało.

background image

Relacje: siła - ruch

1. Dopóki wypadkowa sił działających na ciało równa jest zeru – stan 

ruchu ciała nie zmienia się 

(wazon nie spada).

 

2. Niezrównoważona siła działająca na ciało zmienia stan jego ruchu – 

nadaje mu przyspieszenie lub opóźnienie 

(wazon spada i zwiększa swą 

prędkość).

3. Działaniu jednego ciała na drugie towarzyszy zawsze działanie 

drugiego na pierwsze, takie samo ale przeciwnie skierowane 

(wazon 

może uszkodzić inne przedmioty, ale i sam może ulec rozbiciu).

Zauważmy następujące fakty:

Ten banalny przykład ilustruje fundamentalne zasady 
dynamiki.

1. Postawiony na półce wazon pozostaje w 

spoczynku.

2. Kiedy zostanie pozbawiony podpory – spada, a 

im wyżej stał, tym większą prędkość ma na 
dole.

3. Kiedy spadnie – może zarówno sam się rozbić, 

jak i uszkodzić inne przedmioty.

background image

Pierwsza zasada dynamiki

Jeżeli na ciało 

nie działają siły

 (lub siły 

działające równoważą się), to ciało 
pozostaje w stanie 

spoczynku

 lub 

ruchu 

jednostajnego, prostoliniowego

background image

Wnioski z I zasady 
dynamiki:

•Ciało znajdujące  się w spoczynku nie może bez 
działania nań siły rozpocząć ruchu

•Jeżeli na poruszające się ciało nie działa żadna siła 
(lub siły się równoważą), to ruch tego ciała jest 
prostoliniowy jednostajny

•Ruch niejednostajny lub ruch krzywoliniowy może 
ciało wykonywać tylko na skutek działania nań siły

background image

a

m

F

Iloczyn masy ciała i jego przyspieszenia równy jest sile działającej na to ciało.

Jest to inne sformułowanie drugiej zasady dynamiki.

Masa ciała 

m

  jest własnością ciała

jako miara jego bezwładności.

m – masa bezwładna, charakteryzuje 
opór stawiany zmianom ruchu ciała 

Gdy siły działające na ciało nie równoważą się, to ciało 
porusza się ruchem zmiennym. Kierunek i zwrot tego 
przyspieszenia są zgodne z kierunkiem siły wypadkowej, a 
wartość proporcjonalna do wartości siły.
 Wartość 
przyspieszenia ciała o masie m jest wprost proporcjonalna 
do wartości wypadkowej siły działającej na to ciało, a jego 
kierunek i zwrot są zgodne z kierunkiem i zwrotem tej siły. 
Ciało o większej masie pod działaniem takiej siły 
wypadkowej uzyskuje mniejsze przyspieszenie

Druga zasada dynamiki

background image

Trzecia zasada dynamiki

Oddziaływania wzajemne 
dwóch ciał są zawsze równe co 
do wartości, ale przeciwnie 
skierowane. 

Jeśli ciało A działa na ciało B daną siłą, to ciało B działa na 
ciało A taką sama siłą, ale przeciwnie skierowaną.          

AB

BA

F

F

Alternatywne 
sformułowanie:

Każdej akcji towarzyszy 
równa co do wartości 
lecz przeciwnie 
skierowana - 
reakcja. 

background image

SIŁA BEZWŁADNOŚCI

a

m

F

b

background image

Siła bezwładności nie jest zwykłą siłą. Właściwie 
można by nawet powiedzieć, że w ogóle nie jest siłą, 
bo  nie wynika ona z żadnego oddziaływania między 
ciałami. Jeszcze inaczej można by powiedzieć, że jest 
ona siłą pozorną.
Siła bezwładności jest efektem wynikającym z samego 
przyspieszenia układu odniesienia.
Jeżeli układ odniesienia porusza się ruchem 
przyspieszonym względem otoczenia, wtedy z jego 
poziomu ciała w tym otoczeniu też poruszają się 
ruchem przyspieszonym (tylko skierowanym 
przeciwnie). Wygląda to tak samo jakby działała na nie 
jakaś siła. I właśnie sztucznie przypisana temu ruchowi 
siła jest siłą bezwładności.

SIŁA BEZWŁADNOŚCI

background image

ZASADA D’ALEMBERTA

Podczas ruchu punktu materialnego w każdej chwili
wszystkie siły rzeczywiste działające na punkt 
materialny oraz jego siła bezwładności pozostają w 
równowadze.


Document Outline