METODY 

METODY 

INSTRUMENTALNE W 

INSTRUMENTALNE W 

HEMATOLOGII

HEMATOLOGII

Jerzy Naskaski

Jerzy Naskaski

Zakład Diagnostyki

Zakład Diagnostyki

Collegium Medicum UJ

Collegium Medicum UJ

Kraków

Kraków

 

 

BADANIA KRWI

BADANIA KRWI





 

 Ogólne

Ogólne



   

   

odczyn opadania krwinek czerwonych

odczyn opadania krwinek czerwonych



   

   

objętość krwi (osocza, krwinek)

objętość krwi (osocza, krwinek)



   

   

lepkość krwi

lepkość krwi





 

 Morfologia krwi

Morfologia krwi

 

 

 

 

MORFOLOGIA KRWI - 

MORFOLOGIA KRWI - 

METODYKA

METODYKA

Metody manualne 

Metody manualne 

(mikroskopowe)

(mikroskopowe)

Analizatory 

Analizatory 

automatyczne

automatyczne

 

 

MORFOLOGIA KRWI

MORFOLOGIA KRWI



Hematokryt

Hematokryt



Stężenie hemoglobiny

Stężenie hemoglobiny



Liczba erytrocytów

Liczba erytrocytów



Wskaźniki czerwonokrwinkowe

Wskaźniki czerwonokrwinkowe



Erytrogram

Erytrogram



Retykulocyty

Retykulocyty



Liczba leukocytów

Liczba leukocytów



Obraz odsetkowy leukocytów

Obraz odsetkowy leukocytów



Liczba płytek krwi

Liczba płytek krwi

 

 

HEMATOKRYT

HEMATOKRYT

FRAKCJA OBJĘTOŚCIOWA 

FRAKCJA OBJĘTOŚCIOWA 

ERYTROCYTÓW W PEŁNEJ 

ERYTROCYTÓW W PEŁNEJ 

KRWI.

KRWI.

Warości referencyjne:

Warości referencyjne:

K: 37 – 47%

K: 37 – 47%

M: 40 – 54%

M: 40 – 54%

 

 

STĘŻENIE HEMOGLOBINY

STĘŻENIE HEMOGLOBINY

Metody spektrofotometryczne 

Metody spektrofotometryczne 

(cyjanomethemoglobinowa, 

(cyjanomethemoglobinowa, 

bezcyjankowe).

bezcyjankowe).

Wartości referencyjne:

Wartości referencyjne:

K: 12 – 16 g/dl

K: 12 – 16 g/dl

M: 14 – 18 g/dl

M: 14 – 18 g/dl

 

 

LICZBA ERYTROCYTÓW

LICZBA ERYTROCYTÓW

  

  

Erytrocyty są zliczane przy 

Erytrocyty są zliczane przy 

użyciu mikroskopu i komór 

użyciu mikroskopu i komór 

(Buerkera, Fuchsa-Roasenthala) 

(Buerkera, Fuchsa-Roasenthala) 

po rozcieńczeniu krwi 1:100 lub 

po rozcieńczeniu krwi 1:100 lub 

przez liczniki automatyczne.

przez liczniki automatyczne.

Wartości referencyjne:

Wartości referencyjne:

K: 3,5 – 5,2 x 10

K: 3,5 – 5,2 x 10

6

6

 /

 /





l

l

M: 4,2 – 5,4 x 10

M: 4,2 – 5,4 x 10

6

6

 /

 /





l

l

 

 

KOMORA 

KOMORA 

(HEMOCYTOMETR)

(HEMOCYTOMETR)

   

   

Grube szkiełko podstawowe z dwiema 

Grube szkiełko podstawowe z dwiema 

powierzchniami do zliczania krwinek, 

powierzchniami do zliczania krwinek, 

z naniesioną siatką, znajdującymi się 

z naniesioną siatką, znajdującymi się 

na głębokości 0,1 mm, przykrywanymi 

na głębokości 0,1 mm, przykrywanymi 

szkiełkiem nakrywkowym. Krwinki w 

szkiełkiem nakrywkowym. Krwinki w 

rozcieńczonej próbce są zliczane w 

rozcieńczonej próbce są zliczane w 

objętości określanej przez 

objętości określanej przez 

powierzchnię wyznaczaną liniami 

powierzchnię wyznaczaną liniami 

siatki oraz głębokość komory.

siatki oraz głębokość komory.

 

 

 

 

KOMORA (HEMOCYTOMETR)

KOMORA (HEMOCYTOMETR)

 

 

PRAWIDŁOWY OBRAZ 

PRAWIDŁOWY OBRAZ 

KRWI

KRWI

 

 

ERYTROGRAM

ERYTROGRAM

   

   

Opis morfologii krwinek 

Opis morfologii krwinek 

czerwonych na podstawie 

czerwonych na podstawie 

mikroskopowej oceny 

mikroskopowej oceny 

rozmazu krwi barwionego 

rozmazu krwi barwionego 

metodą Pappenheima

metodą Pappenheima

 

 

ANIZOCYTOZA, 

ANIZOCYTOZA, 

HIPOCHROMIA

HIPOCHROMIA

 

 

MAKROCYTOZA

MAKROCYTOZA

 

 

ERYTROGRAM

ERYTROGRAM



Wielkość krwinek (mikrocytoza, 

Wielkość krwinek (mikrocytoza, 

makrocytoza, anizocytoza)

makrocytoza, anizocytoza)



Kształt krwinek (poikilocytoza, 

Kształt krwinek (poikilocytoza, 

sferocytoza, owaloccytoza i in.)

sferocytoza, owaloccytoza i in.)



Wybarwienie krwinek 

Wybarwienie krwinek 

(hipochromia, anizochromia)

(hipochromia, anizochromia)



Wtręty wewnątrzkrwinkowe

Wtręty wewnątrzkrwinkowe

 

 

WSKAŹNIKI 

WSKAŹNIKI 

CZERWONOKRWINKOWE

CZERWONOKRWINKOWE

   

   

Określają wielkość (objętość) i 

Określają wielkość (objętość) i 

wysycenie hemoglobiną 

wysycenie hemoglobiną 

erytrocytów. Są wyliczane na 

erytrocytów. Są wyliczane na 

podstawie wyników oznaczeń 

podstawie wyników oznaczeń 

hematokrytu, liczby 

hematokrytu, liczby 

erytrocytów i stężenia 

erytrocytów i stężenia 

hemoglobiny

hemoglobiny

 

 

WSKAŹNIKI 

WSKAŹNIKI 

CZERWONOKRWINKOWE

CZERWONOKRWINKOWE



Średnia waga hemoglobiny 

Średnia waga hemoglobiny 

(SWH, MCH): 27 – 31 pg

(SWH, MCH): 27 – 31 pg



Średnie stężenie hemoglobiny 

Średnie stężenie hemoglobiny 

(SSH, MCHC): 32 – 36 g/dl

(SSH, MCHC): 32 – 36 g/dl



Średnia objętość krwinki (SOK, 

Średnia objętość krwinki (SOK, 

MCV): 82 – 92 f

MCV): 82 – 92 f

 

 

 

 

Działanie licznika Cultera – podział 
krwinek według wielkości

 

 

Zasada tworzenia 
sckatergramu

 

 

METODY IMPEDANCYJNE

METODY IMPEDANCYJNE

 

 

 

 

OGNISKOWANIE 

OGNISKOWANIE 

HYDRODYNAMICZNE

HYDRODYNAMICZNE

 

 

METODY OPTYCZNE

METODY OPTYCZNE

 

 

Czego nie widzi licznik 

Czego nie widzi licznik 

hematologiczny: Ciałka 

hematologiczny: Ciałka 

Howella – Jolly’ego

Howella – Jolly’ego

 

 

Czego nie widzi licznik 

Czego nie widzi licznik 

hematologiczny:

hematologiczny:

Pierścienie Cabota

Pierścienie Cabota

 

 

RETYKULOCYTY

RETYKULOCYTY

   

   

Młode formy erytrocytów 

Młode formy erytrocytów 

zawierające w cytoplazmie 

zawierające w cytoplazmie 

pozostałości siateczki 

pozostałości siateczki 

endoplazmatycznej. Oznaczane 

endoplazmatycznej. Oznaczane 

przez mikroskopową ocenę 

przez mikroskopową ocenę 

rozmazu krwi po barwieniu 

rozmazu krwi po barwieniu 

przyżyciowym lub metodami 

przyżyciowym lub metodami 

cytometrii przepływowej.

cytometrii przepływowej.

 

 

 

 

 

 

MORFOLOGIA KRWI

MORFOLOGIA KRWI

Badanie liczby oraz 

Badanie liczby oraz 

cech morfotycznych 

cech morfotycznych 

komórek krwi:

komórek krwi:





Krwinek 

Krwinek 

czerwonych   

czerwonych   

(erytrocytów)

(erytrocytów)





 

 

Krwinek białych 

Krwinek białych 

(leukocytów)

(leukocytów)





 

 

Płytek krwi

Płytek krwi

 

 

 

 

Erytroblasty

Erytroblasty

 

 

RETYKULOCYTY

RETYKULOCYTY

 

 

 Liczba krwinek białych

   

   

Zliczane metodami automatycznymi 

Zliczane metodami automatycznymi 

lub manualnym (hemocytometry, 

lub manualnym (hemocytometry, 

mikroskop). Pred liczniem 

mikroskop). Pred liczniem 

leukocytów w komorze trzeba 

leukocytów w komorze trzeba 

doprowadzić do hemolizy 

doprowadzić do hemolizy 

erytrocytów.

erytrocytów.

Wartości referencyjne:

Wartości referencyjne:

4000 – 10000/

4000 – 10000/





l

l

 

 

 

 

Obraz odsetkowy krinek 

Obraz odsetkowy krinek 

białych

białych



Metody manualne – mikroskopowe 
badanie rozmazu krwi barwionego 
metodą Pappenheima.

Metoda manualna jest 

Metoda manualna jest metodą 

metodą 

referencyjną

referencyjną

 da zautomatyzowanych 

 da zautomatyzowanych 

technik badania obrazu odsetkowego, 

technik badania obrazu odsetkowego, 

szczególnie w obecności młdych form. 

szczególnie w obecności młdych form. 



Metody automatyczne 

Metody automatyczne 

 

 

Barwony rozmaz krwi: bazofil

Barwony rozmaz krwi: bazofil

 

 

 

 

Automatyczne badaie 

Automatyczne badaie 

obrazu odsetkowego 

obrazu odsetkowego 

leukocytów

leukocytów

 

 

METODY OPTYCZNE

METODY OPTYCZNE

 

 

Barwony rozmaz krwi: 

Barwony rozmaz krwi: 

neutrofile

neutrofile

 

 

Barwony rozmaz krwi: 

Barwony rozmaz krwi: 

eozynof

eozynof

 

 

 

 

Automatyczne badaie 

Automatyczne badaie 

obrazu odsetkowego 

obrazu odsetkowego 

leukocytów

leukocytów

 

 

Identyfikacja 

Identyfikacja 

leukocytów opartao 

leukocytów opartao 

pomiar rozproszenia i 

pomiar rozproszenia i 

absorpcji światła po 

absorpcji światła po 

barwieniu 

barwieniu 

cytochemicznym.

cytochemicznym.

 

 

Barwony rozmaz krwi: 

Barwony rozmaz krwi: 

monocyt

monocyt

 

 

Barwony rozmaz krwi

Barwony rozmaz krwi

 

 

 

 

Automatyczne badaie 

Automatyczne badaie 

obrazu odsetkowego 

obrazu odsetkowego 

leukocytów

leukocytów

 

 

Identyfikacja 

Identyfikacja 

leukocytów opartao 

leukocytów opartao 

pomiar rozproszenia i 

pomiar rozproszenia i 

absorpcji światła po 

absorpcji światła po 

barwieniu 

barwieniu 

cytochemicznym.

cytochemicznym.

 

 

PŁYTKI KRWI

PŁYTKI KRWI



   

   

Metody manualne 

Metody manualne 

(hemocytometry, mikroskop) 

(hemocytometry, mikroskop) 

zostały obecnie zastąpione 

zostały obecnie zastąpione 

metodami automatycznymi. 

metodami automatycznymi. 



Wartści referencyjne: 

Wartści referencyjne: 

   

   

150 000 – 300 000 / 

150 000 – 300 000 / 





l

l

 

 

BADANIA PŁYTEK KRWI 

BADANIA PŁYTEK KRWI 

WYKONYWANE PRZEZ ANALIZATOR 

WYKONYWANE PRZEZ ANALIZATOR 

HEMATOLOGICZNY

HEMATOLOGICZNY



Liczba płytek krwi

Liczba płytek krwi



Średnia objętość płytki (MPV)

Średnia objętość płytki (MPV)



Współczynnik zmienności rozkładu 

Współczynnik zmienności rozkładu 

objętości płytek (PDW) – miara 

objętości płytek (PDW) – miara 

zróżnicowania wielkości płytek

zróżnicowania wielkości płytek



Hematokryt płytkowy (PCT)

Hematokryt płytkowy (PCT)

 

 

Morfologia krwi –

Morfologia krwi –

Obraz odsetkowy 

Obraz odsetkowy 

leukocytów

leukocytów



NEU – neutrofile 

NEU – neutrofile 



EOS – eozynofile 

EOS – eozynofile 



BASO – bazofile 

BASO – bazofile 



MONO – monocyty 

MONO – monocyty 



LYMPHO – limfocyty 

LYMPHO – limfocyty 

KOMÓRKI NIETYPOWE:

KOMÓRKI NIETYPOWE:



LUC – 

LUC – 

duże niewybarwione komórki

duże niewybarwione komórki



LIC – 

LIC – 

duże niedojrzałe komórki

duże niedojrzałe komórki



HPX – 

HPX – 

duża aktywność peroksydazy

duża aktywność peroksydazy

 

 

 

 

 

 

Wynik badania morfologii 

Wynik badania morfologii 

krwi

krwi